Dagblaðið Vísir - DV - 04.06.1987, Blaðsíða 8

8
Útlönd
FIMMTUDAGUR 4. JÚNÍ 1987.
r>v
Skipalestin sneri
aftur til Indlands
Skipalestin var á leið frá Indlandi, til tamíla á Jaffna-skaga á Sri Lanka.
Sjóher Sri Lanka sneri henni við þegar hún kom inn í tandhelgi eyjarinn-
ar.
Lest tuttugu skipa, sem lndverjar
höfðu sent með neyðargögn og mat-
væli til tamíla á Jaffna-skaga á Sri
Lanka, var í gær snúið við af sjóher
Sri Lanka, þegar hún sigldi inn í
landhelgi eyjarinnar.
Hjálpargögnin voru ætluð al-
menningi á Jaffha-skaga, þar sem
stjómarher Sri Lanka hefur sótt
fram undanfama daga. í aðgerðum
sem eiga að brjóta á bak aftur
skæmliðasveitir aðskilnaðarsinna
meðal tamíla. Talið er að meðal ta-
míla ríki nú alvarlegur skortur á
matvæ'um og öðrum nauðsvnjum.
Stjómvöld í Sri Lanka mótmæltu
i upphafi harkalega þeirri ætlun ind-
verskra stjómvalda að senda tamíl-
um aðstoð. í gær kom svo í ljós að
þau vom reiðubúin að beita hervaldi
til að koma í veg fyrir aðstoðina.
Indversk stjómvöld vöruðu í gær-
kvöld Sri Lanka við því að þau
mvndu ekki standa aðgerðalaus hjá
ef tamílum yrði sýnd áframhaldandi
harka. Fordæmdu þau stjómvöld á
Sri Lanka fyrir að beita flota sínum
gegn hjálparskipunum og bættu við
að tndveijar mvndu ekki þola áfi-am-
haldandi aðgerðir gegn tamílum.
Fulltrúar stjómar Sri Lanka bám
í gær fram mótmæli á vettvangi
Sameinuðu þjóðanna, vegna utanað-
komandi ógnunar við sjálfstæði Sri
Lanka.
Endurbætt stjómarskrá
undirrituð í Kanada
Gudnm Huirtiixdottir DV, Ottawa;
Gærdagsins verður væntanlega
minnst sem sögulegs dags í stjóm-
málasögu Kanada. Þá undirrituðu
forsætisráðherra og fylkisstjórar
Kanada formlegan samning um endur-
bætta stjómarskrá.
Samningur þessi er byggður á sam-
komulagi sem forsætisráðherrann og
fylkisstjóramir gerðu með sér þann
30. apríl síðastliðinn. Felur hann í sér
umtalsverðar breytingar á stjómar-
skrá Kanada.
Vald hvers fylkis um sig verður auk-
ið án þess þó að valdsvið alríkisstjóm-
arinnar verði skert til muna. Það sem
þó mest er um vert er að fylkisstjóri
Quebecfylkis, Robert Bourassa, undir-
ritaði þessa nýju stjómarskrá en
Quebec hefúr ekki verið aðili að
kanadísku stjómarskránni um nok-
kurra ára skeið.
Undirskrá þessa samnings gekk ekki
átakalaust fyrir sig. Það tók ráða-
mennina tæpan sólarhring að koma
sér saman um endanlegt orðalag
samningsins og um tíma leit út fyrir
að ekkert yrði úr samkomulagi.
Tvennt var það sem stóð í vegi fyrir
samkomulagi. Annars vegar aðild
Quebec að stjómarskránni og hins
vegar valdsvið alrikisstjómarinnar.
Varðandi aðild Quebec náðist sam-
komulag um að Quebecfylki yrði
tilgreint sem sérstakt samfélag innan
Kanada með lögvemduð réttindi til
viðhalds og eflingar franskrar tungu
og menningar í fydkinu. En um leið
em réttindi enskumæiandifólks innan
þessa fydkis tryggð. Varðandi valdsvið
alríkisstjómarinnar varð samkomulag
um virka samvinnu fylkjanna og alrik-
isstjómarinnar í þeim málum er lúta
að lögræði fylkjanna.
Ýmsir höfðu spáð því að ekkert yrði
úr undirskrift samnings þessa þar sem
sá grundvöllur er lagður var fyrir
mánuði hefur mætt talsverðri and-
stöðu. Meðal annars frá Trudeau,
fyrrum forsætisráðherra Kanada. En
eins og nokkrir fylkisstjóranna orðuðu
það sveif hinn kanadíski samkomu-
lagsandi yfir vötnum og því var
samkomulag mögulegt.
Þetta þýðir þó ekki að öll umræða
um kanadískar stjómarskrár sé úr
sögunni því löggjafarsamkundur allra
fylkjanna tíu auk löggjafarsamkundu
Kanada eiga eftir að samþykkja sam-
komulag þetta áður en það verður
endanlega staðfest. Auk þess sem ætl-
unin er að almenningur eigi kost á
að láta skoðanir sínar í ljós við sér-
staka nefhd sem til þess verður skipuð.
En allt það ferli má ekki taka lengri
tíma en þrjú ár samkvæmt samningun-
um. Verði þessar viðbætur viö stjóm-
arskrána staðfestar á endanum mun
það breyta kanadísku samfélagi á
margan máta. Það hefur í för með sér
dreifingu á valdi til hinna einstöku
fylkja hvað varðar framkvæmdavald
en stefnumörkunin verður alrikis-
stjómarinnar. Hvert fylki mun hafa
neitunarvald á endurbótum á stjómar-
skránni en sumir óttast að það kunni
að veikja Kanada sem heild þó það
kunni að styrkja einstök fylki þess um
tíma.
Svo umræðumar næstu mánuði
munu snúast um hvort Kanada eigi
að lúta sterkri miðstýringu eða hvort
auka beri áhrif einstakra fylkja.
Þúsundir novskva
bænda í mótmælaaðgerð
Bjorg Eva Eriendsdóttir, DV, Osló:
Rúmlega tíu þúsund norskir bændur
efndu til mótmælagöngu i Osló í gær
til þess að leggja áherslu á andstöðu
sína gegn ríkjandi landbúnaðarpól-
itik í Noregi og kjaraskerðingu
ríkisstjómarinnar.
Bændumir streymdu til Oslóar í
allan gærdag úr öllu landshlutum.
Norðlenskir bændir leigðu sér flug-
vélar til að komast með í gönguna
en þeir sem bjuggu nær fýlltu jám-
brautarlestar og rútur sem vom á
leið til höfuðborgarinnar.
Svikin loforð yfirvalda, kjara-
skerðing og almennt skilningsleysi
á högum bænda vom aðaltilefhi
mótmælanna sem vom einar fjöl-
mennustu bændaaðgerðir sögunnar.
Bændumir komu saman á Yongs-
torgi verkalýðshreyfingarinnar í
Osló. Þar las formaður norska bún-
aðarfélagsins upp áskorun til stór-
þingsins um að taka málefni bænda
betri og fastari tökum. „Við bændur
erum seinþreyttir til vandræða,“
sagði formaðurinn „en nú er þolin-
mæði okkar á þrotum. Við erum
orðnir leiðir á að þurfa að þola sí-
felldar kjaraskerðingar sem ganga
svo langt að margir verða að gefast
upp á búskap þrátt fyrir síendurtek-
in loforð um betri kjör.“
Bændumir em líka orðnir leiðir á
að heyra staðhæfingar um ríkidæmi
sitt sem em á engum rökum reistar.
Bændumir halda því fram að kjör
þeirra fiari sífellt versnandi og þeir
lofa fleiri aðgerðum ef ekki rætist
úr ástandinu.
Mótmælagangan endaði við stór-
þingið þar sem bændumir afhentu
áskomn sína til þingforseta.
Rúm fyrir Reagan
Reagan forseti við komuna til Feneyja í gær.
- Simamynd Reuter
Staðfest var í Hvíta húsinu í Washington í gær að sérsmíðað rúm hefði
verið flutt til Feneyja handa bandarísku forsetahjónunum að sofa í. Tekið
var fram að forsetinn hefði ekki farið fram á þetta sjálfúr.
Reagan förseti. sem kom ósamt eiginkonu sinni til Fcneyja í gær. býr í
lúxusvillu, sem byggð var á átjóndu öld, meðan hann leggur lokahönd ó
undirbúning sinn fyrir fund leiðtoga iðnríkja í næstu viku.
Einn talsmanna Hvíta hússins sagði i gær að rúmið hefði verið sérsmíðað
fýrir heimsókn Reagans til Portúgals árið 1985. Síðan hefði það verið ónotað
í geymslu í Lissabon og hefði einhver starfsmanna Hvíta hússins ákveðið
að nota það í Fenevjuni núna.
Segovia
látinn
Spænski gitarleikarinn Andres
Segoria lést síðastfiðinn þriðjudag,
níutiu og fjöguira ára að aldri.
Segovia var einn þein-a sem hófu
gítarinn til virðingar sem klassískt
hljóðfæri og var hann þekktur fynr
flutning sinn ó verkum tónskálda
svo sem Bach, Mozart og Haydn.
Segovia var fjórkvæntur og lætur
eftir sig eiginkonu og son.
Andres Segovia.
- Símamynd Reuter
Hawke segist vinna
Bob Hawke, forsætisráðherra
Ástralíu og leiðtogi verkamanna-
flokks landsins, sagðist i gær bjart-
sýnn á að fiokkur hans ynni sigur í
kosningunum sem gengið verður til
þann 11. júlí næstkomandi. Hawk
txiðaöi óva;nt til þessara kosninga,
átta mánuðum fy'rir lok vfirstand-
andi stjómartímabils, til þess að leita
stúðnings áströlsku þjóöarinnar við
áðgerðir stjómar hans í efnahags-
málum.
Skoðanakannanir virðast benda til að stjómarandstaðan í Ástralíu eigi
litla von ihd að vinna teljandi á í kosningunum. Leiðtogar fijólslyndra segja
of skamman tíma til kosninga til Jtess að þeir geti koraið sínum mólefnum
á framfæri. Hægri menn hafa átt við innanflokksvandamál að stríða og er
ekki talið að þeir nái verulegum árangri, jafnvel þótt möguleikar þeirra
hafi aukist við það að Joh Bjelke-Petersen, forsætisráðherra Queensland-
fy’lkis og einn leiðtoga flokksins, hafi ákveðið að gefa ekki kost á sér til
framboðs. Bjelke-Petersen er ákaflega umdeildur, meðal annars fy’rir að
hafa valdið deilum milli hægri manna og frjálslyndra.
Joh Bjelke-Pelersen.
- Simamynd Reuter
Eyðni banvænt vopn
Tæplega þrítugur bandarískur flækingur, sem þjóist af sjúkdómnum eyðni,
var í gær formlega ákærður fyrir nauðgun og morðtilraun. Hvggst saksóknar-
inn í Columbia, Suður-Carolinafylki, byggja málsókn sína ó því að sak-
bomingi hefði verið kunnugt um að hann væri sýktur af eyðni og hverjar
afleiðingar nauðgunin væri líkleg til að hafa íýrir fómarlambið. Eyðniveir-
an væri í þessu tflviki alveg jafnbanvænt vopn og hnífur eða byssa og því
beri að sakfella manninn fyrir morðtilraun.
Sagði saksóknarinn staðfest að sakbomingur hefði ætlað sér að smita
konuna með eyðniveirunni. Sagði hann jafiiframt að ef rannsókn á kon-
unni leiddi í ljcs að hún hefði smitast af eyðni mundi hann ákæra manninn
fyrir morð og krefjast dauðarefsingar yfir honum.
Tóku kontraskæmliða
Her Hondúras tók í siðustu viku til fenga tíu menn úr röðum kontraskæru-
liða sem beijast gegn stjómvöldum í Nicaragua en eiga höfúðstöðvar sínar
innan landamæra Honduras. Handtökumar fóru fram eftir að íil átaka kom
milli hers Honduras og skæruliðanna.
Er þetta í fyrsta sinn sem ffl átaka milli þessara aðila kemur síðan kontra-
hreyfingin hóf aðgerðir sínar gegn sandinistum í Nigaragua.
Að sögn hersins í Honduras féll enginn í ótökunum og enginn særðist
alvarlega.