Dagblaðið Vísir - DV - 16.02.1988, Blaðsíða 15

ÞRIÐJUDAGUR 16. FEBRÚAR 1988.
15
Skattar og
skyringagleði
Nú líður óðum að því að einstakl-
ingar þurfi að skila skattskýrslun-
um sínum og leggja drengskap sinn
við innihaldið.
Fóik er ákaflega misandaktugt
yfir þessum ósköpum og mætti al-
veg spgja mér að sumir leggi við
stráksskap sinn fremur en dreng-
skapinn þegar að undirskrift
kemur. Yfirvöld hafa nú komið á
enn einu kerfinu sem á að einfalda
og auðvelda framtaisgerð og
tryggja betri skil á skattpeningum
en verið hefur.
Ég þykist muna eftir því að
nokkrum sinnum áður hafi verið
gerðar breytingar til einföldunar.
Hvemig sem á því stendur hefur
öll viðleitni yfirvalda til þess að
einfalda málin verkað þveröfugt.
Það er tæpast orðið á færi annarra
en fagmanna að gera skattaskýrsl-
ur. Pappírsflóðið eykst, skýringun-
um fjölgar og allt verður sífellt
flóknara.
Pappírsflóðið
Að undanfórnu hafa póstkassar
landsmanna og þar með lands-
menn sjálfir fengið að finna fyrir
pappírsflóðinu frá því opinbera
eins og það er þegar hið opinbera
kemst í stuð.
Við fáum eyðublöð sem eru meira
og minna óskiljanleg venjulegu
fólki.
KjaUarinn
Guðmundur
Axelsson
skrifstofumaður
Þessu fylgja svo skýringablöð og
bæklingar sem era miklu óskiljan-
legri en eyðublöðin en er samt
ætlað það hilutverk að kenna okkur
að útfylla þau. Allt þetta pappírsfár
veldur því svo að það myndast ör-
tröð fólks á skattstofum, bókhalds-
og endurskoðunarskrifstofum og
annars staðar þar sem fólk álítur
sig geta fengið leiðsögn út úr þess-
um hroðalega pappírsfrumskógi.
Þeir sem ekki treysta sér sjálfir til
að gera það sem gera þarf, vita
ekki hvert þeir geta leitað eða hafa
ekki uppburði í sér til að leita sér
aðstoðar, lenda svo í stórvandræð-
um. Gera annaðhvort tóma vit-
leysu eöa bara alls ekki neitt og
valda þar með sjálfum sér hugar-
angri og ómældum erfiðleikum
sem koma reyndar líka niður á
starfsfólki skattstofanna sem verö-
ur að sjá um að vandræðamálin fái
einhvern endi og hann helst farsæl-
an.
„Hvernig sem á því stendur hefur öll
viðleitni yfirvalda til þess að einfalda
málin verkað þveröfugt.“
„Pappírsflóðið eykst, skýringunum fjölgar og allt verður sífellt flókn-
ara“, segir m.a. i greininni.
i .
Upphefð í mannfélagsstig-
anum
Ég hef auðvitað ekki sloppið við
þetta fár frekar en aðrir og mér
algerlega að óvörum uppgötvaði ég
um daginn að ég er orðinn það sem
kallað er sjálfstæður atvinnurek-
andi. Nánari tiltekið er ég verktaki.
Mín verktakastarfsemi er í því fólg-
in að skrifa kjallaragreinar í DV. í
fyrstu fannst mér talsverð upphefð
í því að vera nú orðinn atvinnurek-
andi og þótti eins og nú hefði mér,
reyndar allsendis óvart, tekist að
príla þó nokkuð upp á við í mannfé-
lagsstiganum. Þar sem ég er að
eðlisfari dálítið forvitinn fór ég
fljótlega eftir þessa merku upp-
götvun að kanna hvaða sporslur
og fríðindi fylgdu svona upphefð.
Ég komst fljótlega að raun um að
égþarf að skila efnahags- og rekstr-
arreikningi. í rekstrarreikningi
gerir maður grein fyrir tekjum og
gjöldum. Þetta með tekjurnar er
einfalt en þegar kemur að gjöldun-
um byrjar bashð. Aksturskostnað
hlýt ég að gjaldfæra því ekki fara
greinarnar sjálíkrafa niður á blað.
Pappír, blekbönd, blýanta, penna,
viögerð á ritvélarskriflinu mínu,
kynstrin öll af tipp ex og fleira.
Blöö, tímarit og símtöl vegna
gagnaöflunar. Launaskatt og önn-
ur svoköUuð launatengd gjöld
reikna ég út og gjaldfæri og fleira
og fleira. Efnahagsreikningurinn
inniheldur áreiðanlega ekki annað
en skuldir. Svo þarf ég trúlega að
fylla út slatta af eyðublöðum sem
ég veit ekki einu sinni enn þá aö
búið er að flnna upp. Að öllu þessu
loknu er svo bara að finna aðferð
til að nýta tapið, eða er þaö kallað
að þjóðnýta þaö?
Guðmundur Axelsson.
Um fóstur-
eyðingar
Aðferðum, sem notaðar eru í
Bandaríkjunum við fóstureyðing-
ar, má skipta í þrjá flokka: Þar sem ,
sótt er að fóstrinu neðanfrá, upp í
gegnum legopið, með verkfærum;
- þar sem notuð eru lyf eða efni til
þess að framkaUa fósturlát - og þar
sem sótt er að fóstrinu ofanfrá, í
gegnum kvið móður (með keisara-
skurði).
Verkfærin eru ýmist til þess gerð
sogdæla sem sýgur og tætir sundur
fóstrið og fylgjuna sem sogast út
um þar til geröa pípu ellegar hand-
verkfæri, eins konar hnífur á löngu
skafti, en með honum er fóstrið
skorið eða skafið burt. Því geta
fylgt geysflegar blæðingar.
Við fóstur eldri en 12 vikna er
notað verkfæri sem líkist helst
töng. Þessu áhaldi er rennt upp og
inn í legið þar sem náð er taki á
einhverjum hluta fóstursins, fæti
eða öðru, og með snúningsátaki er
hann slitinn frá. Þetta er endurtek-
ið þar tll ekkert er eftir. Hlutverk
aðstoðarmanns eða hjúkrunar-
konu er að raða saman líkams-
hlutunum til að fullvíst sé að allt
sé komið.
„Prostaglandin“-hormóna-
«yf
I bandarískri skýrslu segir:
„Þessar aðferðir eru þó taldar
hættuminni fyrir móðurina heldur
en saltupplausnar-aöferöin eða þar
sem notað er lyfið „prosta-
glandin“.“ ')
Eftir 16 vikna meðgöngu er ein
aðferðin að nál er stungið gegnum
kvið móður og inn í legið og þar inn
dælt saltupplausn. Fóstrið andar
að sér saltinu og deyr en móðirin
KjáUariim
Tryggvi Helgason
flugmaður, Akureyri
fæðir sólarhring síðar andvana
barn.
í bandarísku læknisfræðiriti
stendur:
„Banamein fóstursins er bráð
salteitrun sem veldur blæðingum í
heila, losti og dauða.“ 2)
Svokölluð prostaglandin-horm-
ónalyf eru gerð til dælingar inn í
vef eða vökva. Þau valda ofsafengn-
um samdrætti í leginu og koma af
stað fæðingu á hvaða tíma með-
göngu sem er. Þessi lyf eru fram-
leidd af Upjohn Pharmaceutical
lyfjafyrirtækinu í Bandríkjunum
og fjöldi fólks þar í landi sniðgeng-
ur allar vörur frá því fyrirtæki þar
sem það sé hið eina sem framleiði
lyf sem er einungis selt til þess að'
eyöa hfi en ekki lækna.
í bandarísku læknariti segir:
„Fjörutiu og fimm af 607 fóstur-
eyðingum, gerðum á miðþriðjungi
meðgöngu (4-6 mán.) á Mount Sinai
sjúkrahúsinu í Hartford í
Connecticutríki á árunum 1974 til
1976, enduðu með lifandi bami.“3)
Ajdrei algjörlega hættulaus
í háskólaskýrlsu frá University
of Texas í Dallas segir:
Fóstureyðing er aldrei algjörlega
hættulaus fyrir móðurina, hvorki
líkamlega né andlega. Með bættri
tækni og hinum nýju lyfjum, sem
tiltæk eru, hefur ástandið batnað,
dauðsfóllum fækkað en aldrei horf-
ið alveg.
Aukaverkanir og eftirköst fyrir
móðurina eru margvísleg, svo sem
„Eftir allt þá er enginn munur á því
hvort kona deyr af völdum löglegrar
éða ólöglegrar fóstureyðingar. Hún er
jafnt dáin.“
Fóstureyðingar hafa verið framkvæmdar með „prostaglandin“-dælingu
til að ná 26 vikna gömlu fóstri.
rifið eða skaddað leg, blæðingar,
skyndidauði, krampi, hjartastöðv-
un, uppköst, slag, bráð nýrnabilun,
blóðeitrun og blóðtappi í lungum.
„í sambandi við meðgöngu er fátt
sem vitað er með vissu að hefur
meiri hættu í íor með sér fyrir
þungaða konu heldur en fóstureyð-
ing eftir 14. viku meðgöngu." )
Þá fylgir sú hætta fóstureyðingu
að konan missi hæfileikann til þess
að eignast barn og taliö er að allt
að 10 til 15% kvenna, sem fara í
fóstureyðingu og borga fullt gjald
fyrir, séu „ekki“ þungaðar en
áhætta þeirra er hin sama. Þá hefur
flöldi utanlegsfóstra marfaldast. „Á
níu árum létust í Bandaríkjunum
437 konur af völdum utanlegsfóst-
urs.“)
Bandarískur læknir, dr. Dennis
Cavanaugh, skrifar í læknisfræði-
riti: „Síðan fóstureyðingar voru
leyfðar í Bandaríkjunum 1973 hafa
ekki orðið neinar marktækar
breytingar á fjölda þeirra kvenna
sem deyjaafvöldumfóstureyðinga.
Eftir allt þá er enginn munur á því
hvort kona deyr af völdum löglegr-
ar eða ólöglegrar fóstureyðingar.
Hún er jafnt dáin.
Það veitir mér enga ánægju þótt
ég viti að þær eru núna löglegar
fóstureyðingamar sem verða kon-
um að aldurtila hér í Bandaríkjun-
um.“ )
Heimildir:
1. „Comparative risks of three
methods of midtrimester aborti-
on“. Morbidity and Mortality
Weekly Report. Center for Dise-
ase Control, HEW, 26. nóv. 1976.
2. Galen et al.: „Fetal pathology and
mechanism of death in sahne
abortion. Ámer. Jour. of OB &
GYN, árg. 120 1974, bls. 347-355.
3. „Avoiding tough abortion
complications, a life birth“.
Medical World News. 14. nóv.
1977, bls. 83.
4. Duenhoelter & Grant: „Complic-
ations following prostaglandin
F2A induced midtrimester
abortion". Amer. Jour. OB/
GYN, árg. 46, nr. 3, sept. 1975,
bls. 247-250.
5. Medical Tribune. 26. jan. 1983.
6. D. Cavanaugh: „Effect of hber-
áhzed abortion on matemal
mortahty rates“. Amer. Jöur.
OB/GYN, 1. feb. 1978, bls. 375.
Tryggvi Helgason