Dagblaðið Vísir - DV - 25.10.1988, Blaðsíða 29

ÞRIÐJUDAGUR 25. OKTÓBER 1988.
29
Lífsstfll
Ostur hollur
fyrir tennurnar
Banjarískar og svissneskar rann-
sóknir hafa leitt í ljós að ostur hindr-
ar sýrumyndun í tönnum. Sumar
ostategundir hrífa betur en aðrar í
þessu sambandi. Cheddar ostur hef-
ur við tilraunir gefið einna besta
raun. Aðrar ostategundir, sem gefið
hafa góða raun við tilraunir þessar,
eru Gouda, Brie og Mozzarella.
Cheddar ostur er ekki framleiddur
á íslandi og ekki fluttur inn til
neyslu. Hann er hins vegar fluttur
inn til þess aö húða poppkom með
osti sem nýlega kom á markaðinn.
Höfuðorsök tannskemmda er sú að
sýra tærir glerunginn með því að
losa um steinefnin sem þar eru.
Sá fæöuþáttur, sem mest áhrif hef-
ur á tannskemmdir, er sykumeysla.
Við neyslu matvæla, sem innihalda
sykur, stendur sýrumyndun yfir í
15-60 mínútur. Tennumar geta því
verið í sýrubaði margar klukku-
stundir á dag ef sykurneysla er tíð.
Neysla matvæla, sem hreinsa tenn-
umar og hindra sýmmyndun, hefur
jákvæð áhrif.
Eyrún Sigurjónsdóttir, annar eig-
enda Iðnmarks, en það er fyrirtækið
sem framleiöir osthúðaða poppkom-
ið, sagði í samtali við DV að leyfi
fyrir innflutningi ostsins hefði veriö
auðsótt. Það er Osta- og smjörsalan
sem flytur inn Cheddar ostinn í duft-
formi fyrir Iðnmark.
„Okkur var kunnugt um að Chedd-
ar ostur væri hollur fyrir tennum-
ar,“ sagði Eyrún, „þessi ostur er
mjög mikið notaður í Bandaríkjun-
um vegna þessa og eins vegna þess
að hann er mjög bragösterkur og
hentar því vel til þess að húða popp-
kornið."
Geir Jónsson, yfirmaður rann-
sóknarstofu Osta- og smjörsölunnar,
sagði í samtali við DV að Cheddar
ostur væri harður, fremur þurr ostur
og bragösterkur. Af íslenskum ostum
taldi hann Cheddar minna helst á
Gouda ost.
Geir sagði mjög eríitt að velja og
hafna ostategundum til framleiðslu.
Margar tegundir em mjög líkar inn-
byrðis og því .tilviljun að Cheddar
skyldi ekki vera framleiddur hér.
-Pá
Svanhildur Skaftadóttir, framkvæmdastjóri Landverndar. DV-mynd KAE
Vaxandi áhugi á
endurunnum pappír
„Þetta er fyrst og fremst ljósritun-
ar- og vélritunarpappír sem við höf-
um flutt inn en við erum að íhuga
innflutning á tölvupappír og fleiri
vörutegundum úr endurunnum
páppír,“ sagði Svanhildur Skafta-
dóttir, framkvæmdastjóri Land-
vemdar, í samtali við DV. Landvemd
hefur frá því fyrr á þessu ári flutt inn
endurunninn pappír frá þýska fyrir-
tækinu Steinbeis.
„Skólar, sveitarfélög og fleiri stórir
pappírsnotendur sýna þessu vaxandi
áhuga," sagði Svanhildur, „fólk er
að vakna til vitundar um gildi um-
hverflsverndar."
Pappírinn er auk þess í sjálfu sér
ágætt kennslugagn til þess að fræða
nemendur um pappírsnotkun og
pappírsframleiðslu. Hann fæst í
stæröinni A-4 og er í sex litum frá
Fjögurra
manna
fjölskylda
fleygir
sex
trjám
Pappírsnotkun á íslaridi er gíf-
urlega mikil. Taliö er aö fjögurra
manna fjölskylda fleygi árlega
pappírsmagni sem þurft hefur
sex skógartré til þess að fram-
leiða.
45% af heimilissorpi og 34% af
framleiðsluúrgangi em pappír.
60% af þessu er endurvinnslu-
hæft. Eina fyrirtækið, sem stund-
ar pappírsendurvinnslu á íslandi
í dag, er Silfurtún hf. í Garðabæ
sem framleiðir eggjabakka úr
úrgangspappír frá prentsmiðjum.
Framleiðslan hefur numið um
20% af þeim eggjabökkum sem
era notaðir hérlendis. Silfurtún
framleiðir einnig plöntulilífar úr
endurannum pappír fyrir Land-
vemd.
Allur annar pappír fer beint á
haugana. Til skamms tíma tók-<^
pappírssöfnunardeild Sindrast-
áls við úrgangspappír en því hef-
ur verið hætt. Að sögn starfs-
manna Landverndar berast skrif-
stofunpi oft fyrirspumir frá al-
menningi og fyrirtækjum um
leiöir til þess að koma urgangs-
pappir i endurvinnslu. í dag er
eini kosturinn sá aö aka honum
á haugana.
-Pá
Eina leiðin fyrir neytendur til þess að nálgast Cheddar ost, sem á að vera
tönnum afar hliðhollur, er að borða osthúðað popp. DV-mynd Hanna
k-
gráu yfir í ljósgult og bleikt. Enginn
hvítur pappir er framleiddur hjá
Steinbeis. Astæðan er sú að til þess
að framleiða hvítan pappír þarf aö
nota mikið af klórsamböndum og
öðrum efnum sem eru hættuleg um-
hverfinu.
„Það eru allir hlynntir umhverfis-
vernd meðan hún kostar ekki neitt,“
sagði Svanhildur, „og oft er lagt ein-
göngu flárhagslegt mat á gildi um-
hverfisvemdar en ekki horft á lang-
tímamarkmið."
Endurunninn pappír frá Steinbeis
kostar 300 krónur hver 500 blöö af
80 g pappír. Algengt verð á 80 g ljós-
ritunar- og vélritunarpappír í heild-
sölu er á bilinu 230 til 350 krónur
fyrir 500 blöð. Verð á 500 blaöa pakka
í smásölu getur verið allt aö 500 krón-
ur. -Pá
HENTAR OLLUM ALSTAÐAR
- Á FERÐALAGINU JAFNT
SEMHEIMA
NYTT HEFTI
MEÐAL
Skop........................2
Heilbrigð skynsemi og geimvarnir .3
Hörmung og hrakningar.......9
Ofboðlítið kraftaverk......15
Drakúla mælir með hvítlauk á dag .21
Ástarlífeftirfæðingufyrstabams ..25
Hugsuniorðum...............36
Aðkomakrökkunumíháttinn....38
Vængjaþytur................46
Hlautdauðadómfyrirbameignir ..51
EFNIS:
Hvaðsérðu?.................64
Gerviblóð veldur vonbrigðum.65
Gígólóar: Ást og athygli til kaups eða
leigu......................68
Konur á rauðum bílum hættulegar .74
Svíinn sem bjargaði París...78
Stjömuspámaður Wjnstons Churchill
......................:....82
„Pílagrímsferð“ til Ameríku.91
URVAL A NÆSTA BLAÐSÖLUSTAÐ
í .