Dagblaðið Vísir - DV - 05.04.1989, Blaðsíða 15

MIÐVIKUDAGUR 5. APRÍL 1989.
15
Án baráttu náum
við engu
Greinarhöfundur hvetur fjármálaráðherra, Ólaf Ragnar Grímsson, og
framkvæmdastjóra VSÍ, Þórarin V. Þórarinsson, til að ræða við konurn-
ar í stórmörkuðunum um launin.
„Atvinnurekendur eru ekki til
viðtals um verðtryggingu launa,“
sögðu fulltrúar Alþýðusambands-
ins eflir fyrsta samningafund með
atvinnurekendum.
Það þarf ekki að vekja undrun
nokkurs manns. Atvinnurekendur
hafa aldrei verið til viðtals um kröf-
ur launafólks ótilneyddir, skiptir
engu hve björgulegt hefur verið í
búinu þeirra. Þegar við setjum
fram kröfu um verðtryggða samn-
inga erum við um leið að segja að
við ætlum að knýja atvinnurekend-
ur til slíkra samninga. Annað er
hörmuleg sjálfsblekking ef ekki
vísvituð blekking. Yfirlýsingar
fulltrúa Alþýðusambandsins eru til
þess eins að draga kjarkinn úr fólki
og það var þá helst það sem vant-
aði.
Innan Alþýðusambandsins hefur
verið tekin sú afstaða að félögin
gangi sameinuð til samninga. Þær
kröfur, sem forysta sambandsins
hefur sett fram, voru í raun mótað-
ar á þingi ASÍ síðasta haust: Endur-
heimt kaupmáttar frá síðustu
kjarasamningum, sérstaka hækk-
un á lægstu laun, t.d. með því að
skera neðstu taxta af, fulla verð-
tryggingu launa og trygga atvinnu.
Verðtryggða samninga
Þessar kröfur eru mjög í svipuð-
um anda og kröfur annarra sam-
taka launafólks. Hjá öllum hefur
krafan um verðtryggða samninga
verið sett á oddinn enda samþykkt
bæði á þingum ASÍ og BSRB. Æ
ofan í æ hafa menn stigið á stokk
og strengt þess heit að aldrei aftur
verði samið án verðtryggingar
launa. Við þessar heitstrengingar
verður að standa og það verður
ekki gert með því að væla undan
viðbrögðum atvinnurekenda. Það
verður aðeins gert með því að
KjaUarinn
Birna Þórðardóttir,
blaðamaður og
skrifstofumaður
fylkja launafólki til haráttu fyrir
kröfunum. Það er verkefni foryst-
unnar.
Verðtryggðir samningar fela það
eitt í sér að umsamin laun haldi
verðgildi sínu á samningstíma miö-
að við verð á annarri vöru og þjón-
ustu. Síðustu vikur, eftir að verð-
stöðvun lauk, hefur berlega komið
í ljós að óverðtryggðir samningar
eru einskis virði. Það er einnig ör-
uggt að verðtrygging launa næst
ekki nema öll hreyfing launafólks
standi þar á bak við, einfaldlega
vegna þess að það verða aldrei við
lýði margs konar kerfi um trygg-
ingu samninga. í þessu er því að
við tvíhöfða þurs VSÍ og ríkisvalds-
ins að eiga.
Það er einu sinni svo að kjara-
samningar ákvarða lífsmöguleika
launafólks. Það ræðst hvort launa-
fólk hefur möguleika til þess að
framfleyta sér með vinnu sinni
þótt oft sé rætt um þá eins og þeir
komi lifandi fólki ekkert við. Kjara-
samningar eru ekkert reiknings-
legt vandamál sem tölvuvæddir
prinsar leysa. Reikningsmeistar-
amir geta engu náð fram utan því
sem styrkur hreyfingarinnar gefur
tilefni Hl.
Aðför ríkisvaldsins
Hugmyndir, sem fram komu rétt
fyrir páska, um launasáttmála rík-
isvalds og verkalýðshreyfmgar eru
stórhættulegar. Þær fela í sér að
gengist er inn á áróður atvinnurek-
enda um að þeir hafi ekkert að
bjóða og ríkisvaldinu skuh nánast
gefið sjálfdæmi um að ákvarða
kaup og kjör. Maður spyr sig hvort
eigi að endurtaka ísaijarðarævin-
týrið frá síðasta ári, nota póhtísk
ítök sem forsvarsmenn stjómar-
flokkanna hafa inn í verkalýðs-
hreyfinguna til að koma áfram-
haldandi kjaraskerðingaráformum
sínum fram.
Þórarinn V. er löngu búinn að
gefa yfirlýsingu um það að VSÍ
ætii að bíða eftir samningum BSRB
og ríkisins. Atvinnurekendur vfija
láta ríkisvaldinu eftir að knésetja
launafólk og ríkisstjórnin, með
fiármálaráðherra í hroddi fylking-
ar, virðist reiðubúin til verksins.
Fjármálaráðherra segir skyn-
samlegt að ganga til skammtíma-
samninga núna en nota tímann
fram tíl hausts tíl að undirbúa lang-
tímasamning. Þetta er sami maður-
inn og þumbaðist við allt frá því í
nóvember að undirbúa samninga-
viðræður við BHMR.
Starfsmannafélag ríkisstofnana
(SFR) hefur sett fram kröfu um 50
þúsund kr. lágmarkslaun og flata
krónutöluhækkun 6.500 kr. þar fyr-
ir ofan. Fiármálaráðherra segir
kröfur SFR ekki í samræmi við það
sem staðan í heUd leyfi! Hverra
hagsmuna er fiármálaráðherra að
gæta? Ekki hagsmuna láglauna-
fólks, ekki hagsmuna þeirra sem
hafa laun frá 37 þúsund kr. í dag,
ekki hagsmuna þeirra sem þurfa
að framfleyta sér á örorkubótum,
ekki hagsmuna atvinnuleysingja.
AUar þær greiðslur taka mið af
lægstu töxtum.
Yfirlýsingar fiármálaráðherra
ganga einnig þvert á samþykktir
sem gerðar hafa verið innan Al-
þýðubandalagsins. Nægir í því
sambandi að minna á samþykkt
verkalýðsmálaráðs flokksins frá
26. febrúar sl. þar sem m.a. var
hvatt til baráttu fyrir því að engin
laun yrðu undir 50 þús. kr. á mán-
uði.
Fjármálaráðherra finnst greini-
lega ekki nóg að gert í árásum á
launafólk og nú eru hótanimar
ódulbúnar. Ef ekki verði gengið að
kaupskerðingartilboði ríkisvalds-
ins þá fáiði engin laun eftir 6. apríl!
Ekki er nokkur leið að setja bönd
á verðhækkanir sem dunið hafa
yfir síðustu vikur. Ekki er nokkur
leið að setja bönd á gjaldþrotagæj-
ana sem vaða í ríkissjóð og fá jafn-
vel forstjóralaun á fati eftir gjald-
þrotið að stofna nýtt gjaldþrotafyr-
irtæki næsta dag. Einu bönd sem
þessi ríkisstjóm getur bundið em
á laun og réttindi verkafólks - sér
í lagi láglaunafólks. Að því leyti
vinnur fiármálaráðherra vel fyrir
yfirstéttina á íslandi.
Ég hvet þá hræður, Ólaf Ragnar
og Þórarinn V., tU að koma hreint
fram, labba í stórmarkaðina og
segja við konurnar á kössunum:
Því miður, elskumar mínar, það
er ekkert svigrúm tU að hækka
launin ykkar! Þið verðið að láta
ykkur nægja það sem þið hafið!
Mér þætti gaman að sjá fiármála-
ráðherra og Þórarin V. reka heim-
ihn sín á launum undir 50 þúsund
kr. á mánuði þótt þeir fengju
barnabætur og barnabótaauka og
þótt eiginkonumar ynnu líka úti
og þyrftu þar með að borga hugsan-
lega bamagæslu 15 tU 20 þúsund.
Nei, strákar mínir, ef þið treystið
ykkur ekki sjálfir tU að lifa á þeim
kjörum sem þið æthð öðrum þá
skuluð þið hætta öhum yfirdreps-
skap og viðurkenna að þið tUheyrið
yfirstéttinni í landinu sem leyfist
annað og meira en óbreyttu launa-
fólki.
Birna Þórðardóttir
„Fjármálaráðherra finnst greinilega
ekki nóg að gert í árásum á launafólk
og nú eru hótanirnar ódulbúnar.“
Eigum við að leggja
íslenskuna niður?
Um þessar mundir tíðkast það
mjög að reikna aUa hluti tU pen-
ingagUdis. Margt hefur verið ritað
og rætt um það að leggja niður
landbúnaðinn og t.a.m. að flytja inn
egg, kjúklinga og kartöflur. Menn
styðja málstað sinn með flóknum
formúlum og línuritum og reikna
út ómældan afrakstur af shkum
viðskiptatöfmm.
íslenskan ekki arðbær?
Þessir frjálshyggjupostular eru
nú að setja fram tUlögur um að
leggja tilveragrundvöU minn niður
á forsendum frjálsrar samkeppni
og er ég alveg tU í að skoða það
mál á alla kanta. En fyrst menn era
að boða frelsi og fijálshyggju á ann-
að borð því þá að vera svo tepraleg-
ir og smámunasamir að ráðast af
öUum krafti á bændur sem nú sem
endranær á að kenna um aUar ófar-
ir í þjóðfélaginu?
Því snúa frjálshyggjumennimir
sér ekki að því að það ríki frjáls
samkeppni í stóra málunum, þeim
sem varða framtíð og tílveru allrar
þjóðarinnar?
Ég vU nefna sjálft tungumáhð.
Það er stórvafasamt að íslenskan
sé arðbær lengur og standist sam-
keppni við önnur tungumál heims-
ins eins og t.d. ensku.
Við höfum í þúsund ár notast við
tungumál sem aðeins örfáir menn
á þessari jarðarkringlu skUja. í
nútímanum er þetta löngu orðið
ónothæf og óarðbær aðferð til við-
skiptatengsla.
Því ekki að hefia innflutning á
nothæfu tungumáh, t.a.m. ensku
KjaUaiiim
Þorsteinn
Sigmundsson
bóndi
sem meira en þúsund mihjónir
manna um ahan heim tala og er
auk þess það tungumál sem menn
nota í nútíma viðskiptum. Okkar
tungumál verði lagt niður og það
kennt í sögutímum í framhalds-
skólum, ásamt dönskunni sem hef-
ur einnig sögulega þýðingu fyrir
okkur þvi ekki megum við glata
þjóðararfleifðinni.
Reyndar mætti spyrja hvort
grannskólar okkar séu ekki orðnir
stórháskalegir bömum landsins og
þeir tefii þroska þeirra, t.d. með
ófullkominni tungumálakennslu á
meðan stahstystkin þeirra í Lúx-
emborg læra til fullnustu 4 tungu-
mál fyrir 10 ára aldur.
Fjárhagslegur ávinningur af slík-
um innflutningi er óumdeilanlegur
og varðar framtíð þjóðarinnar, sér
í lagi þess unga fólks sem er að
vaxa úr grasi og er að tileinka sér
tækni nútímans. Þetta fólk þarf að
taka við því upplýsingaþjóðfélagi
sem við þeysum inn í á ógnarhraða
og að notast við þetta afgamla
„sanskrítarmál“, íslenskuna, er
eins og ætla að nota fiaðrarpenn-
ann og kálfshúðir fram á tuttug-
ustu og fyrstu öldina.
Ekki eins og í íran
Við náum orðið þijátíu útlendum
sjónvarpsstöðum, fáum dagblöð á
ensku, hingað koma alhr leiðarvís-
ar með öhum innfluttum vöram á
ensku, ahar bestu námshækur sem
völ er á í heiminum í .dag era ekki
á íslensku, tölvur tengja nú heim-
inn og það samskiptakerfi hyggir
ekki á íslensku. Þannig er það orð-
ið mjög bagalegt að ekki sé meira
sagt þegar unga fólkið hefur ekki
tækifæri til að fylgjast með vegna
þess að það skilur ekki máhð.
Hver heilvita maður sér að þessi
tunguhöft og hömlun á samskipt-
um við umheiminn bjóða ekki upp
á að unga fólkið hafi 'sömu mögu-
leika tíl þekkingaröflunar og ungt
fólk í öðrum löndum.
Ég vona að það fyrirfinnist ekki
menn á íslandi sem vilji koma okk-
ur íslendingum á sama stig og í
íran þar sem fomöldin er dýrkuð
og hfi fólks er stýrt samkvæmt
ævafornum bókum sem era á
óskiljanlegu máh og væru best
geymdar á söfnum fyrir sögulegar
miifiar.
Hér hefur einungis verið rætt um
innflutningshliðina en kostir en-
skrar tungu fyrir útflutninginn eru
einnig gífurlegir. Hugsið um hina
mörgu ungu og efnilegu rithöf-
unda, kvikmyndagerðarmenn og
aðra hugarsmiði sem nú verða að
láta sér nægja tungumál sem að-
eins örfáir menn í heiminum skilja.
Hugsið ykkur þann markað þús-
unda mihjóna manna sem allt í
einu færa að skilja okkur á nýju
tungumáh og þá útflutningsmögu-
leika sem það myndi skapa fyrir
hugvitsmenn þjóðarinnar.
Ég gæti hent talsmönnum fijáls-
hyggjunnar á fleiri svið þar sem
raunveruleg samkeppni kæmi til
greina eins og t.d. verslunarhall-
imar sem nú upp á síðkastið tíðk-
ast að greiða niður með galdra-
kúnstum erlendra lána.
Þá ber að nefna stjórnmálaflokka
og dagblöð þeirra sem styrkt eru
með tugmihjóna framlagi úr vasa
almennings án þess að merkjá megi
teljandi afrakstur af starfi þessara
aðha í þjóðarbúskapnum.
Við lifum á tímum mikhla breyt-
inga og þörf er á því að endurhugsa
það hvemig við gerum þetta þjóð-
félag samkeppnishæft við aðrar
þjóðir.Bændur sem og aðrir verða
að mæta þessum nýja tíma og
standast samkeppnina á sinn hátt.
Það er hins vegar óskynsamlegt og
lúalegt að ráðast einangrað að
þessari stétt manna þótt vinsælt sé.
Það verður að skoða þjóðfélagið
í hehd sinni og aha þá þætti sem
endurskoða þarf og þá munum við
hændur öragglega ekki standa í
vegi fyrir framforum.
Kannski verður nú niðurstaðan
sú eftir aht saman að hvorki minn
búskapur né þetta dagblað sem ég
nú skrifa í standist hina frjálsu
samkeppni. Þá gætum við Jónas
ritstjóri kannski fengið okkur
göngutúr í fiörunni og rætt saman
í bróðemi um enn frekari útfærslu
fijálshyggjunar. Who knows?
Þorsteinn Sigmundsson
„Við lifum á tímum mikilla breytinga
og þörf er á því að endurhugsa það
hvernig við gerum þetta þjóðfélag sam-
keppnishæft við aðrar þjóðir.“