Dagblaðið Vísir - DV - 01.12.1989, Blaðsíða 4

4
FÖSTUDAGUR 1. DESEMBER 1989.
Fréttir
Góö mjólk verölaunuð misjafhlega:
Danskir bændur
hvattir með bón-
usgreiðslum
Danskir bændur eru hvattir með
bónusgreiðslum tii að framleiða sem
besta mjólk. Slíkar bónusgreiðslur
þekkjast ekki hérlendis en einstök
mjólkursamlög verðlauna bændur
með silfurslegnum mjólkurbrúsum.
Þegar gæði mjólkur eru metin í
Danmörku, sem almennt er áhtið eitt
þróaðasta mjólkurframleiðsluland
heims, er miðað við þætti eins og
gerlafjölda, frumufjölda, útht, lykt
og bragð og loks síuð óhreinindi.
Allir þessir þættir mynda heildarein-
kunn þar sem gerlafjöldi vegur
þyngst.
Danskri mjólk er skipt í góra
flokka: Úrvalsflokk, 1. flokk, 2. flokk
og 3. flokk. Ef bóndi á mjólk í úrvals-
flokki fær hann um 50 íslenska aura
aukafega fyrir hvert kíló mjólkur.
Hann fær umsamið verð ef míólkin
er í 1. flokki en lendi mjólkin í 2. og
3. flokki dregst frá verðinu til bónd-
ans, um 50 aurar fyrir hvert 2. flokks
kíló og 15 aurar fyrir hvert 3. flokks
kíló.
Þá er um frekari refsingu að ræða
ef bóndinn hífir sig ekki upp úr 3.
flokki. Ef hann lendir í þriðja skipti
með mjólkina sína í 3. flokki dragast
um 2,50 krónur frá kílóveröi mjólk-
urinnar. Þegar hann lendir þar í
fjórða skipti dragast um 5 krónur frá
kílóverðinu og fyrir hvert skipti í 3.
flokki þar á eftir dragast um 10 krón-
ur frá kílóverðinu.
Hjá Mjólkurbúi Flóamanna var DV
tjáö að bændur sem framleiða mjólk
með minna en 30 þúsund gerla aht
áriö fái silfursleginn mjólkurbrúsa í
verðlaun. Þeir sem ekki uppfyha
kröfur um mjólk í 1. flokki lenda í
verðfellingu og mun því fé sem þann-
ig sparast hjá búinu vera varið til
frekari rannsókna á mjólk.
„í Danmörku byggist verðmismun-
ur á mjólk meðal annars á því að þar
gildir annað verðlagskerfi en hér.
Þegar dönsk mjólkurbú selja sínar
vörur í gegnum sölustofnanimar fá
búin borgað eftir gaeðum. Þeir pen-
ingar sem koma aukalega inn af
þessari sölu eru síöan notaðir til að
greiða bændunum bónus fyrir úr-
valsmjólk. Hér á landi starfa mjólk-
urbúin eftir búvörulögunum frá 1985
þar sem ákveðið er grundvaharverð
á mjólk sem mjólkurbúin greiða. Síð-
an eru verðfellingar frá því verði,“
sagöi Birgir Guðmundsson, mjólkur-
bússtjóri Mjólkurbús Flóamanna,
viðDV.
-hlh
Kúabændur stefna að þvi að öll mjólk verði úrvalsmjólk.
Formaður Félags kúabænda:
Verðfellingarfé verði
notað til rannsókna
„Hvetjahdi fyrirkomulag í formi
greiðslna hefur verið rætt iiman okk-
ar samtaka. Við stefnum hins vegar
að því að öh mjólk verði úrvalsmjólk
í staö þess að taka einhveija einstaka
framleiðendur út úr sem hafa mjög
sérstæða mjólk. Við viljum frekar að
stefnan verði sú að tryggja neytend-
um fyrsta flokks mjólk í öhum tilfell-
um,“ sagði Guðmundur Lárusson,
formaður Félags kúabænda, þegar
hann var inntur áhts á bónuskerfi
því sem danskir bændur búa viö í
mati á mjólkurgæðum.
„Þaö er ákaflega htið sem kemur
inn af verðfellingarfé hér á landi. Um
99 prósent af mjólkinni er í 1. flokki
þannig að það er eiginlega ekki um
neitt fé að ræða sem hægt er aö nota
í bónusgreiðslur. Þegar frumutal er
komið inn í gæðamat mjólkur leggj-
um við til að það fé, sem kemur inn
sem verðfellingarfé, verði notað th
að rannsaka júgurbólgu í kúm. Við
leggjum þetta th þar sem ein af leið-
unum th að lækka frumutal er að
ráða niðurlögum júgurbólgunnar."
Guðmundur sagði að þó að danska
kertið væri á vissan hátt hvetjandi
væri það ekki það sem skipti megin-
máh í afkomunni. Bændur væru í
vandræðum með að reka júgur-
bólgurannsókir.
„Það er langeðhegast að þeir sem
hafa hæsta frumutölu í mjólk leggi
mest af mörkum th að sigrast á þess-
um vágesti."
-hlh
Mikið selt af gámafiski
England:
Bv. Stapavík seldi í Grimsby 23.
nóv. 1989 ahs 86 lestir fyrir 8,9
mhlj. kr. Bv. Þórhahur Daníelsson
seldi í Huh 100 lestir fyrir 11 mhlj.
kr., meðalverð 111,15 kr. kg.
Meðalverð á einstökum tegund-
um hjá báðum þessara skipa sjást
á töflu neðst á síðu.
Þýskaland
Bv. Ögri seldi afla sinn í Bremer-
haven 27.11.1989, ahs 201 tonn fyr-
ir 19,928 mihj. kr„ meðalverð 98,92
kr. kg. Þorskverð var 97,47 kr. kg,
ýsa 121,91 kr. kg, ufsi 95,11 kr. kg,
karfi 98,61 kr. kg. Bv. Hólmatindur
seldi í Bremerhaven 29.11.1989, ahs
190 lestir fyrir 16,950 mihj. kr„
meðalverð 89,13 kr. kg. Þorskurinn
seldist á 103,43 kr. kg, ýsa 132,72
kr. kg, ufsi 93,90 kr. kg, karfl 85,73
kr. kg, grálúða 116,22 kr. kg, bland-
aður flatflskur á 68,07 kr. kg.
Talsvert hefur verið um gámafisk
í vikunni og getur það hafa haft
talsverð áhrif á að verð var ekki
hærra en raun ber vitni. í gær seldi
Ottó N. Þorláksson afla sinn í
Bremerhaven og Otto Wathne í
Englandi. Mun hann vera eina ís-
lenska skipið sem landar í Eng-
landi þessa viku en mikið hefur
verið selt úr gámum svo óvíst er
hvort hann fær gott verð.
New York
Mikjl pressa hefur verið á verði
á stórum læti á Fulton-markaönum
á undanfornum vikum.
Telja menn að heldur hafi úthtið
batnaö ahra síöustu daga. Þaö hef-
ur haft mikh áhrif á Fulton-mark-
aðinn hvaö verðið á laxi hefur ver-
ið lágt í Boston. Verð það sem feng-
ist hefur fyrir norskan lax er: lax,
3-4 kg, 7,70 doharar, eða 460 kr. ísl.
kg; 4-5 kg lax á 7,92 dollara kg, eða
497 kr. ísl. kg.
Árið 1985 var verð á meðalstórum
laxi 10 dollarar og þótti lágt. Árið
1987 var verð í desember: 5-6 kg lax
á 14 dollara, 4-5 kg lax á 13,56 doh-
ara, 3-4 kg lax á 12,25 dollara og
Mikið hefur verið selt af fiski úr gámum og hefur það haft nokkur áhrif
á verð hjá þeim skipum sem selt hafa.
2-3 kg lax á 10,80 dohara. Um þetta
leyti voru menn bjartsýnir á flsk-
eldi og höfðu ekki tekið mikið mark
á þeim spádómum sem fyrir lágu'
um það hvemig verðiö yrði þegar
fram höu stundir.
„Stálhöfði"
Nýlega kom á markaöinn hjá
Fulton tegund af laxi sem kahast
„Steel Wead Salmon“. Þessi tegund
líkist að nokkru regnbogashungi
en fór á fremur lágu verði. Verð á
þessari tegund var 4,4 dollarar kfló-
iö. Mikið framboð hefur verið á
laxi frá Chhe og Kanada en sá lax
er seldur á heldur lægra verði en
norski laxinn. í tímaritinu Seafood
Leader er getið um verð á mörgum
tegundum fisks og tahð er að þaö
fari nokkuð eftir gæðum fisksins.
Þar kom fram eftirtahð verð:
Þorskflök, 3,52 doharar, eða í
kringum 218 kr. kg. Ýsuflök, 4,40
doharar, eða um 272 kr. kg. Karfi,
2,64 doharar, eða um 126 kr. kg.
alaskaufsi, 1,98 dollarar kg, eða um
124 kr. kg.
Orðrómur er á kreiki um að Mc-
Donald hamborgarafyrirtækið sé
að hugsa um að hætta við þorsk-
hamborgara og nota alaskaufsa í
staðinn og spara þar með 1,65 doh-
ara á hveiju kflói.
Noregur
Norömenn ætla að veita Póhandi
50 millj. n. kr. aðstoð. Hluti þessar-
ar aðstoðar verður í því fólginn að
flutt verður út sfld að andvirði 21
mihj. n. kr. Shdin verður söltuð og
fryst.
París
Tahð er aö Rungis-markaðurinn
hafi verið í góðu jafnvægi. Verðið
hefur verið stöðugt og nokkuð
sæmhegt. Verð á laxi hefur verið
aö meðaltah 479 kr. kg. Verð á
þorski héfur verið 293 kr. kg. Verð
á skötubörðum hefur verið 340 kr.
kg og á þorskflökum 340 kr. kg.
Verð á rækju hefur verið 480 kr.
kg og á humri 750-800 kr. kg.
Uppl. Infofisk.
Kína
Kína er þriðja mesta fiskveiðiþjóð
heimsins á eftir Rússum og Japön-
um, meö 10,1 millj. tonna 1988.
Fiskneysla hefur aukist mjög síð-
ustu árin, var 4,9 kg á mann en er
nú orðin 9,6 kg á mann á ári.
Verðiö hefur verið stöðugt á
vatnafiski en sjávarfiskur hefur
stigið nokkuð í verði. Útflutningur
jókst jafnt og þétt aht árið og varð
275.000 tonn árið 1988 og var verö-
mæti útfluttra sjávarafurða 960
mihj. dollara en hafði aukist 2,6
sinnum frá 1987. Yfir 100 úthafs-
veiðiskip stunda veiðarnar og
veiða um 100 þúsund tonn, auk
annarra skipa. Framleiðsla á
vatnafiski fer fram á 67 mihj. hekt-
ara lands. Uppl. Infofisk
Japan
Á síðasta ári fluttu Japanar inn
78 tonn af sjógúrkum (sæbjúgum).
Verðmæti þeirra var 1,4 millj. doh-
ara. Kórea var með mestan inn-
flutninginn, eða 28 tonn, verðmæti
890.000 dohara. Bandaríkin fluttu
22 tonn th Japan, að verðmæti
285.000 dohara.
Uppl. Infofisk
Ghana
Stjómir Ghana og Færeyinga
hafa stofnað fiskveiðifélag th veiða
á rækju og fleiri tegundum í land-
helgi Ghana. Færeyingar leggja th
tækniþekkingu, skip og veiðarfæri.
Ennfremur er gert ráð fyrir að þeir
komi upp fiskeldisstöðvum. (Eru
íslendingar aflögufærir um báta og
þekkingu th slíkra verkefha?)
Uppl. Infofisk
Þýskaland
Landaður fiskur í 1000 tonna tahð
og neysla á mann:
Sjávarafli
Ferskvatnsfiskur
1986 1987 1988 1986 1987 1988
Sjávarafli 177,0 176,0 183,0 34 34 25
Innflutturfiskur 803,0 735,0 830,0 40 42 41
Útflutningur 226,0 247,0 292,0 3 2 2
Neysla 745,0 659,0 708,0 61 61 64
Neyslaámann 12,2 108 11,6 11 1 1

Sundurliðun Selt magn kg Verðierl. mynt Meðalv. pr. kg Söluv. isl. kr. Kr. pr. kg (
Þorskur 325.210,00 349.092,40 1,07 34.251.114,63 105,32
Ýsa 54.310,00 69.233,20 1,27 6.796.931,18 125,15
uísíSMÍ 6.390,00 4.193,80 0,66 411.080,46 64,33
karfi 1 425,00 649,60 0,46 63.657,27 44,67
Koli 'ÍHEBHÉMH 27.385,00 30.916,00 1,13 3.041.044,93 111,05 1
Grálúða 28.775,00 29.689,60 1,03 2.909.014,66 101,10
Blandað 15.645,00 18.775,00 1,20 1.844,357,58 117,89
Samtals 459.140,00 502.549,60 1,09 49.317.200,71 107,41