Dagblaðið Vísir - DV - 30.06.1990, Blaðsíða 13

LAUGARDAGUR 30. JÚNÍ 1990.
13
varla ofan í sig með þessum litla
búskap og það má ekkert bregðast
þá er hungursneyðin á næsta leiti.
Annar flokkur manna er landbúnaö-
arverkamenn sem búa við hörmuleg-
ar aðstæður. Býlin eru í eigu hvítra
og eru risastór. Ég get nefnt eitt bý-
hð sem er á stærð við Holland. Þess-
ir ríku bændur hafa svarta fyrir
vinnudýr og þeir búa í algjörum
hreysum. í bæjum eru sér hverfi fyr-
| ir þá svörtu. Höfuðborgin, Wind-
houk, hefur sérstakt hverfi fyrir
svarta sem nefnist Katutura og það
þýðir á máh innfæddra „við viljum
ekki vera héma“. Svartir bjuggu áð-
ur í borginni en vom fluttir nauðug-
ir í þetta úthverfi. Þar em lítil hvít
múrsteinshús sem fólkið verður að
leigja fyrir okurverð. Þetta em ókynt
hús og núna um hávetur er 8 stiga
frost á nóttunni. Enn einn flokkurinn
er farandverkamenn sem búa yfir-
leitt í verbúðum og sofa á steinkoj-
um.“
Við höfnina í Walvis-Bay en það er Dóra segir að hvíta fólkið lifi ekkert ólíkt íslendingum en svartir séu ann-
eina hafnaraðstaðan fyrir Namibíu- ars flokks og njóti ekki sömu kjara í Namibíu.
menn. Vandamálið er að S-Afríku-
menn hafa eignað sér staðinn og
vilja ekki láta hann af hendi.
Skipið í gíslingu
Dóra býr í höfuðborginni, Wind-
houk, en segir það óþægilegt þar sem
hún sé inni í miðju landi. „Við mun-
um búa niðri viö sjó þegar verkefnið
fer í gang en öh stjórn mála er í Wind-
houk. Það er aðeins eitt sem kemur
í veg fyrir að verkefnið geti hafist
núna í júh og það er skipið en Suður-
Afríkumenn tóku það í gíslingu og
hafa ekki viljað sleppa því. Skipið var
gert út frá Höfðaborg af S-Afríku-
mönnum fyrir Namibíumenn. Af-
hending átti að fara fram við sjáif-
stæðið 23. mars sl. en ekkert gerðist.
Mikh blaðaskrif hafa verið að undan-
fornu vegna þessa máls í Namibíu
en S-Afríkumenn neita að ræða mál-
ið frekar nema þeir fái kvóta í land-
helginni og sitthvað þess háttar sem
Namibíumenn eru ekki thbúnir th
að gefa eftir,“ sagði Dóra.
„Eini aimennhegi hafnarbærinn í
Namibíu er Walves-Bay sem S-Afr-
íkumenn ákváöu að eigna sér. Þeir
keyptu þetta land af Bretum fyrir
mörgum árum og nú neita þeir að
afhenda Namibíumönnum það. Við
verðum hins vegar að nota þennan
stað til útgerðar en það hefur vissa
erfiðleika í för með sér því það þarf
áritun til að komast inn í Walves-
Bay. Okkur hefur verið gert erfitt
fyrir með að fá áritun að undan-
förnu. Maður veit því ekkert hvemig
máhn fara.“
Þegar Namibíumenn fengu sjálfstæói 23. mars sl. mál- j Katatura, fátækrahverfi höfuöborgarinnar í Namibiu.
uðu þeir meðal annars þennan vegg í fátækrahverfinu
Katatura í höfuðborginni Windhouk.
Á réttri hillu
- Hvemig datt þér í hug að fara út í
þetta nám á sínum tíma?
„Ég sótti um í þeirri fullvissu að
ég kæmist ekki inn því það var mjög
erfitt. Fyrst fékk ég neitun en þegar
einhver datt út komst ég inn. í fyrst-
unni haföi ég ahtaf hugsað mér að
taka fjölmiðlafræði með þessu námi
og nota það th að skrifa um þróunar-
löndin. Eftir sem leið á námið gerði
ég mér grein fyrir að ekki væri hægt
að skrifa um þróunarlönd án þess
að hafa verið þar. Þegar ég síðan kom
th Grænhöföaeyja rann það upp fyrir
mér í fyrsta skipti á ævinni að nú
væri ég á réttri hhlu í lífinu. Þetta
er það skemmthegasta sem ég hef
gert, mest spennandi og ekki síst eitt-
hvað sem skiptir máh. Mér finnst
Evrópa dofin, þreytt og htt spenn-
andi og sama má segja um Bandarík-
in en Afríka er opin, margt að gerast
og miklar breytingar. Það er svo
spennandi að vera hluti af þessari
þróun hvort sem hún verður til góðs
eða ihs. Fyrir thvhjun hef ég hafnað
í starfi sem er eins og sniðið fyrir
mig,“ sagði Dóra ennfremur.
Hún segist vera eini starfsmaður
Þróunarsamvinnustofnunar sem
ekki hafi reynslu af störfum í sjávar-
útvegi. „í fyrstu var ég mjög efins
um að ég gæti þetta en ég þarf í raun-
inni ekki að vita svo mikið um fisk-
veiöar þvi mitt starf er aðahega sam-
skipti við yfirvöld. Eftir að ég fór aö
vinna við þetta hef ég lært margt í
sambandi við sjávarútveg. Ég er ráö-
in til áramóta en vonast tíl að eftir
að ég hef lokið rigeröinni fái ég starf-
ið aftur og geti fylgst með verkefninu
næstu fjögur árin.“
Undrandi á konunni
- Er ekki erfitt að vera kona í þess .
starfi?
„Það er mjög skrítið og sérstaklega
íslensk. Menn í Namibíu eru svo
undrandi á því að þeir leyfa mér í
rauninni að gera það sem ég vh. Þeir
eru margir karlrembusvín en ég læt
það ekki á mig fá. Ég veit að þeir eru
undrandi en það hefur verið jákvæö
undrun. í þessu starfi hef ég nær ein-
göngu samband við karlmenn. Ég get
varla sagt að ég hafi talað við svarta
konu nema tungumálakennara
minn. Hvítar konur hafa sýnt þessu
starfi mínu áhuga og tahð það spenn-
andi en skrítið. I Namibíu eru hvítar
konur heimavinnandi. Svartar kon-
ur vinna hins vegar hörðum hönd-
um.“
- Gætir þú hugsað þér að setjast að
í Afríku?
„Það gæti ég vel hugsað mér en
koma th íslands öðru hvoru. Mér
finnst gott að vera þar sem ekki er
þetta gífurlega stress eins og hér. ís-
lendingar telja sig ávallt vera nafla
alheimsins. Það á betur við mig að
vera í stóru þjóðfélagi sem telur sig
ekki neitt númer. Hér finnst mér ég
ahtaf vera á hlaupum og stressast
með öhum öðrum. Ég skh ekki núna
hvemig hægt er að vera svona stress-
aður ahtaf,“ segir Dóra Stefánsdóttir
þróunarráðgjafi sem sannarlega hef-
ur breytt um lífssth.
- En hefur hún rekist á einhveija
íslehdinga í Namibíu?
„Já, ég fór í sund einn daginn og
var að synda yfir laugina þegar ég
heyrði böm tala íslensku. Ég trúði
varla eigin eyrum en spurði út í loft-
ið hvort íslendingar væru þama. Já,
svöruðu bömin og köhuðu á föður
sinn. Þá var hann starfsmaður frið-
argæslu Sameinuðu þjóðanna og
haföi búið þarna í eitt ár. Ég heim-
sótti þau hjónin, sem heita Halldór
Hhmarsson og Guðrún Ingimundar-
dóttir, um kvöldið og haföi eftir það
mikið samband við þau. Ég hugsaði
með mér: Alls staðar eru Islending-
ar.“
-ELA
Vísnaþáttur
Lygasagna fæðist fans
„Sannleikurinn er fljót sem skiptist
í tvennt og sameinast síðan aftur.
íbúar á eynni milh ánna deha ævi-
langt um hvor kvíshn sé aðaláin."
Það er enskur rithöfundur sem
hefur komist svo spaklega að orði
og hefur að líkindum verið búinn
að velta málinu vel fyrir sér áður
en hann komst að þessari niður-
stöðu. En einhver hefur haldið því
fram að sannleikur eins væri ann-
ars lygi, enda skiptir miklu máh frá
hvaða sjónarhomi horft er. Ekki
era stjómmálamennimir okkar í
miklum vafa um að þeir hafi rétt
fyrir sér þótt þeir séu sjaldnast
sammála um hlutina, þar rekur sig
oft eitt á annars hom.
Ekki virðist sannleiksástin hafa
átt frekar upp á pahborðið hér áður
fyrr. Einar Andrésson í Bólu:
Sýnist þurrð á sannleiknum
þó sé th nóg af hinu,
fijúga sögur ýktar um
oft í skammdeginu.
Einar Sveinn Frímann á Norðfirði
orti um og th kunningja síns:
Um aldarfjórðung ævi hans
af eigin reynslu get ég sagt,
að ekkert gott th máls né manns
man ég th hann hafi lagt.
. Daglega hef ég dáðst aö þér
fýrir dugnað þinn á landi og sjó.
í hjáverkum þó enginn er
ötiilh að bera róg.
Og varla hafa þeir sem fengu eftir-
farandi vitnisburð hjá Sigurði
Gíslasyni verið hátt skrifaðir á sín-
um heimaslóðum:
Um alla á bak hann yrkir niö,
eins og grannar heyra.
En mærðartungan mjúk og bhö
malar lof í eyra.
Hurðarskrár hún hlustar við,
horfir á og kjagar.
Hún er að sjá um siöferðið
segir frá - og lagar.
Þessu fylgir svo ráðlegging frá Sig-
urði sem tæplega er unnt að mæla
með. En þeir era th sem kunna
aðferðina:
Hjalaðu dátt en hyggðu flátt,
heiðurs mátt ef þráir.
Skríddu lágt og sviktu sátt,
svo að hátt þú náir.
Jóhann Garðar Jóhannsson virðist
hafa orðið fyrir barðinu á einum
slefberanum eftir visu hans að
dæma.
Þú hefur vakið meinin mín,
mig th saka krefur.
Slúðurs akuryrkjan þín
engin takmörk hefur.
Og Júlíus Jónsson hefur svipaða
sögu að segja:
Þú hefur ahtaf unnið mér
hlt í flestum greinum.
Vísnaþáttur
Torfi Jónsson
Minna gott að þakka en þér
þarf ég ekki neinum.
Ama Kristóferssyni hefur verið vel
ljóst hvers sökin var:
Lygasagna fæðist fans,
fláttskap margir þrófa.
Leiti er á leið hvers manns,
lifir ennþá Gróa.
Og líklega hefur Kristmundi Þor-
leifssyni fundist framferði fólks
hreint yfirgengilegt þegar hann
kvað:
Það er meira en margur veit
af mönnum sem aö ljúga,
bera róginn sveit úr sveit -
sæhr þeir sem trúa.
Konráð Júhusson, verkamaður á
Patreksfirði, kynnir nýjum ábú-
anda ástandið á eftirfarandi hátt.
Aht hér færðu áht mitt,
er það skráð á miðann:
Bitið mun í bakið þitt,
búöu þig undir sviðann.
Lygin fer í lofti hröð,
lífguð fréttasnilh,
endumýjuð stöð frá stöð
stórbændanna á milh.
Kona úr Skagafirði varð áheyrandi
að baktali og kvað:
filt er rætt um ýmsa menn,
að því hníga margföld rök.
Gróa á Leiti á sér enn
í eðh sumra haldgóð tök.
Steinbjöm Jónsson frá Háafelh tel-
ur þó að th séu þeir sem taki henni
fram:
Ennþá sagan sú er ný,
svo sem fyrr á dögum,
Gróu mátar Mörður í
mannlífs slúðurssögum.
Líklega hefur það verið karlkyns
Gróa sem fengið hefur þessa kveðju
frá Bjarna Jónssyni frá Haugsnesi:
Vanur slarki vansæmdar
vinnuþjarkur rógburðar,
annar Karkur ótryggðar
ei sér mark til betranar.
Ókunnur höfundur:
Fals og lygi fæst ávaht,
flónin vaða reykinn.
Gróusögur ganga um aht,
grátt er margur leikinn.
Og þá er hér úttekt Karls Kristjáns-
sonar alþingismanns á ástandinu.
Nefnist hún Aldarfarslýsing:
Ihverka til er ahra bragða
neytt.
Yfirgangs og svika magnast
kraftur.
Mannskepnunni miöa virðist
greitt
frá mennskunni til vilhdýrsins
aftur.
Og loks er hér þörf áminning frá
Sigurði Jónssyni á Arnarvatni:
Sá hreini grýti ’ana, herrann
kvað.
Þeir hikuðu við að gera það.
En seinna varð það að sannri
hst.
- Og sá er nú mestur sem grýt-
ir fyrst. ,
Toríí Jónsson