Dagblaðið Vísir - DV - 05.01.1991, Blaðsíða 47

LAUGARDAGUR 5. JANÚAR 1991.
55
Reykjavík fyrr og nú
Leifsstöð
fyrri tíma
Hér er enn ein myndin eftir hinn
merka ljósmyndara, Magnús Ólafs-
son, fengin að láni úr kverinu
Reykjavík 200 ára.
Þessi mynd Magnúsar mun vera
tekin um 1914 en ári áður hafði
verið hafist handa við gerð lokaðr-
ar hafnar í Reykjavík og stóðu
meginframkvæmdir þess verks
fram til 1917.
Fram aö þeim tíma höfðu bryggj-
urnar norður af Hafnarstræti legið
við opnu hafi þrátt fyrir margra
áratuga kvartanir, kröfur og
vangaveltur um lokaða höfn eða
skipakví í Reykjavík.
Gamla myndin sýnir því vel hvar
gamla fjöruborðið var rétt sunnan
við núverandi Tryggvagötu, áður
en uppfyllingar og stórhýsi komu
til sögunnar á þessum slóðum.
Bryggjuhúsið
Húsið, sem er lengst til hægri á
báðum myndunum, er gamla
Bryggjuhúsið. Það er því góð við-
miðun þegar myndirnar eru born-
ar saman. Bryggjuhúsið var reist
arið 1863 af C.P.A. Koch útgerðar-
manni en hann og meðeigandi hans
að húsinu seldu það 1870 Samein-
aða gufuskipafélaginu sem þá hafði
á hendi siglingar til landsins.
Nokkur helstu verslunarfyrir-
tækin í bænum hafa síðan átt hús-
ið. Fischersverslun eignaðist það
árið 1880 og síðan eignaðist Duus-
verslun húsið og bryggjuna árið
1904. Þá komst húsið í eigu heild-
sölufyrirtækisins Nathan & Olsen
árið 1927. Síðan þá hafa lengst af
verið verslanir á jarðhæðinni, m.a.
áfengisútsala um skeið og á seinni
árum verslunin Álafoss.
Bætt var við Bryggjuhúsið aö
austanverðu árið 1908 og settir á
það kvistir og turn á austurþak.
Skemma hafði risið að austanverðu
við húsið árið 1907. Tuttugu árum
síðar var húsið hækkað og nokkru
seinna, er skemman var einnig
hækkuö, var þessum tveimur hús-
um slegið saman í eitt.
Er hafnarframkvæmdum var
lokiö árið 1917 stóð til að rífa
Bryggjuhúsið og framlengja Aðal-
strætið norður í Tryggvagötu. Af
þessum framkvæmdum varð þó
ekki og stendur húsið enn á sínum
stað.
Hlið Reykjavíkur
Lengst af var opinn undirgangur
gegnum þvert Bryggjuhúsið frá
bryggjunni og suður í norðurenda
Aöalstrætis. Flestir þeir sem komu
sjóleiðina til Reykjavíkur utan af
landi eða frá útlöndum fóru um
þetta veglega hiið bæjarins og í
ganginn safnaðist gjaman hópur
manna sem tók þar á móti vinum
og vandamönnum eða þeirra sem
einungis voru að leita frétta úr öðr-
um landshlutum eða utan úr hin-
um stóra heimi. Húsið var því
nokkurs konar Leifsstöð nútímans.
Ágúst Jósefsson
og Bryggjuhúsið
Hinn sómakæri prentari og al-
þýðuflokksmaður, Ágúst Jósefs-
son, bæjarfulltrúi og heilbrigðis-
fulltrúi bæjarins í rúm þijátíu ár,
lýsir þessu hlutverki Bryggjuhúss-
ins á skemmtilegan hátt í bók sinni,
1
Ljósmynd: Magnús Ólafsson - Ljósmyndasafn Reykjavikurborgar
Mynd: Páll Stefánsson
Minningar og svipmyndir úr
Reykjavík, en tilefnið var heim-
koma hans frá Kaupmannahöfn
árið 1905. Ágúst segir þar m.a.:
„í Bryggjuhússganginum hitti ég
nokkra kunningja frá fyrri árum,
sem buðu mig velkominn heim. En
bezti kunninginn þótti mér þó vera
Bryggjuhúsið sjálft. í því húsi og á
bryggjunni, sem það dró nafn af,
hafði ég leikið mér þegar ég var
lítm drengur, og þar hafði ég unnið
fyrir daglegu brauði mínu frá því
ég gat vettlingi valdið, og þekkti þar
alla húsaskipun hátt og lágt. Mig
langaði helzt til að ganga um allt
húsið þegar í stað, og anda að mér
hinum einkennilega þef, sem ævin-
lega var í gömlum geymsluhúsun-
um, þef af saltfiski, kornvöru,
kryddvöru og víntunnum. Ég var í
huganum þakklátur fyrir að fá að
stíga fæti mínum inn í þetta hús á
undan öðrum húsum í bænum.
Umsjón:
Kjartan Gunnar
Kjartansson
Fyrir tilverknað seinni tíma
manna hefur Bryggjuhúsið breytt
svo um svip, að það er nær óþekkj-
anlegt sjónum manna á mínum
aldri. Þetta einkennilega gamla hús
ber nú ekki lengur sitt foma nafn,
heldur er það aðeins númer í gatna-
kerfi borgarinnar, Vesturg. 2.“
Núllpunktur hús-
númerakerfisins
Þetta skrifaði Ágúst um Bryggju-
húsið árið 1959 en nú má reyndar
geta þess að fyrir örfáum árum
kom einmitt sterklega til greina af
hálfu borgaryfirvalda að færa
Bryggjuhúsið nær uppmnalegu
horfi þess og opna aftur undirgang-
inn fræga þó auðvitað fengi hann
aldrei aftur sitt forna hlutverk.
Umkvartanir Ágústs yfir því að
Bryggjuhúsið sé ekki lengur nefnt
sínu gamla nafni leiöa hugann að
öðru merku hlutverki hússins. Það
hlutverk þess er enn í fullu gildi
þó auðvitað fækki þeim sem vita
af þessu veigamikla hlutverki.
Vegna staðsetningar sinnar við
enda Aðalstrætis, elstu götu
Reykjavíkur, gegnir Bryggjuhúsið
því lykilhlutverki að ákvarða götu-
númer allra húsa höfuðborgar-
svæðisins. Þannig em hús talin við
tiltekna götu frá Bryggjuhúsinu -
jafnar tölur á h'ægri hönd en odda-
tölur á þá vinstri.
Vedur
Á morgun verður norðaustanátt, líklega nokkuð
hvöss um norðvestanvert landið. Snjókoma eða élja-
gangur á Vestfjörðum, Norður- og Norðausturlandi
en víðast bjart veður sunnanlands. Frostlaust við
suður- og austurströndina staðar. en frost víðast annars
Akureyri slydduél 1
Egilsstaðir snjókoma i
Hjaröarnes skýjaö 3
Galtarviti snjókoma -1
Keflavíkurflugvöllur skýjað 1
Kirkjubæjarklaustur léttskýjað 1
Raufarhöfn rigning 2
Reykjavik skýjað 2
Vestmannaeyjar léttskýjað 4
Bergen skúr 2
Helsinki þokumóða 0
Kaupmannahöfn léttskýjað 5
Osló skýjað 2
Stokkhólmur þokumóða 2
Þórshöfn skýjað 6
Amsterdam skýjað 6
Barcelona mistur 12
Berlín skýjað 8
Feneyjar þokumóða 8
Frankfurt skýjaö 8
Glasgow skúr 7
Hamborg skýjað 7
London skúr 5
LosAngeles skúr 12
Lúxemborg skúr 5
Madrid mistur 6
Malaga skýjað 15
Mallorca skýjað 16
Montreal snjókoma -7
Nuuk alskýjað -9
Orlando alskýjað 18
Paris skýjað 7
Róm hálfskýjað 16
Valencia skýjað 13
Vín þokumóða 5
Wmnipeg skafrenning -19
Gengið
Gengisskráning nr. 2. - 4.. janúar 1991 kl. 9.15
Eining kl. 12.00 Kaup Sala Tollgengi
Dollar 54,820 54,980 55,880
Pund 106,721 107,032 106,004
Kan. dollar 47,589 47,728 48,104
Dönsk kr. 9,5364 9,5642 9,5236
Norsk kr. 9^725 9,3999 9,3758
Sænsk kr. 9,7797 9,8082 9,7992
Fi. mark 15,1961 15,2405 15,2282
Fra.franki 10,8030 10,8346 10,8132
Belg. franki 1,7793 1,7845 1,7791
Sviss. franki 43,3582 43,4848 43,0757
Holl. gyllini 32,5197 32,6146 32,5926
Þýskt mark 36,6775 36,7845 36,7753
it. líra 0,04878 0,04893 0,04874
Aust. sch. 5,2135 5,2287 5,2266
Port. escudo 0,4112 0,4124 0,4122
Spá. peseti 0,5787 0,5804 0,5750
Jap.yen 0,41125 0,41245 0,41149
Irskt pund 97,983 98.269 97,748
SDR 78,3581 78,5868 78.8774
ECU 75,4789 75,6992 75,3821
Fiskmarkaðimir
Faxamarkaður
4. janúar seldust alls 9,089 tonn.
Magn í Verðíkrónum
tonnum Meöal Lægsta Hæsta
Blandað 0,084 49,00 49,00 49,00
Keila 0,746 49,00 49,00 49,00
Langa 0,629 79,00 79.00 79,00
Lúða 0,109 516,38 420,00 560,00
Saltfiskur 0,155 203,35 200,00 205,00
Skata 0,090 20,00 120,00 120,00
Þorskur, sl. 6,994 27,81 70,00 137,00
Undirmál. 0,282 90,00 90,00 90,00
Fiskmarkaður Suðurnesja
4. janúar seldust alls 7,260 tonn.
Langa 0,350 51,00 51,00 51,00
Keila 0,050 21,00 21,00 21,00
Ýsa.ósl. 1,450 60,28 157,00 164,00
Undirmál. 0,060 21,00 121,00 121,00
Steinbítur 0,050 62,00 62,00 62,00
Þorskur, ósl. 5,300 03,60 89,00 121,00
!ÖLVDHAÍ|AKSTUR

EINSTAKT A ISLANDI
96
BLAÐSIÐUR
FYRIR
KRONUR
Úrval
TÍMARIT FYRIR ALLA