Dagblaðið Vísir - DV - 25.03.1991, Blaðsíða 37

MÁNUDAGUR 25. MARS .199L
49
LífsstHl
Könnun á mataræði íslendinga:
Borðum þjóða mest af fiski
íslendingar borða allra þjóða mest
af fiski en grænmetisát þjóðarinnar
er með því minnsta sem gerist í Evr-
ópu. Þetta kemur meðal annars fram
í könnun á mataræði landsmanna
sem heilbrigðisráðuneytið og Mann-
eldisráð íslands gerðu á síðasta ári.
Úrtakið var tekið úr hópi fólks á aldr-
inum 15 ára til 80.
Neytendur
Alls tóku 1240 manns þátt í könn-
uninni af 1725 manna úrtaki. Talan
1725 lætur nærri með að vera 1%
mannfjöldans á aldrinum 15 til 80
ára. Þjálfaðir spyrlar sóttu þátttak-
endur heim og lögðu spurningar fyr-
ir þá um matarvenjur þeirra. Þess
var vandlega gætt að dreifing úrtaks-
ins yröijöfn yfir landið og jafnt skipt
á milh kynja. Könnunin er liður í
framkvæmd á manneldis- og neyslu-
stefnu sem Alþingi ályktaði að yrði
fylgt til aldamóta. Laufey Stein-
grímsdóttir næringarfræðingur
stjórnaði könnuninni.
Mesta fiskneyslu-
þjóð Evrópu
Fyrstu niðurstöður könnunarinn-
ar voru kynntar á blaöamannafundi
sem Guðmundur Bjarnason heil-
brigðisráðherra og aðstandendur
könnunarinnar efndu til. Margt at-
hyglisvert kemur í ljós í þessari
könnun. Það sem einna mesta at-
hygli vekur er aö íslendingar borða
aö meðaltali um 73 grömm af fiski á
dag sem er mesta fiskneysla sem
þekkist í Evrópu. Til dæmis má nefna
að Norðmenn sem löngum hafa talið
sig mikla fiskneysluþjóð eru ekki
hálfdrættingar á við íslend-
inga.
Neysluvenjur íslendinga
Hlutfall orku úr fitu
- Karlar 25 ára og eldri -
Sérfræðingar
Ellilífeyrisþ.
Verslunarm.
Iðnaðarmenn
Sjómenn
Atvinnurek.
Bændur

---------------------------------------------------I
_______________________________________________________
. '. ■

43,7%
0 10
49,3%
20 30 40 ' 50
Hlutföll orkuefna í fæðu í %
íslenskt fæði Manneldismark
■ Kolvetni
Prótín
□ Fita
Grænmetisneysla íslendinga er á
hinn bóginn sú lægsta serh þekkist í
Evrópu eða um 70 gramma meðal-
neysla á dag. Grænmeti er mjög kol-
vetnarík fæða, enda kemur í ljós að
hlutfall kolvetna sem orkugjafa í
fæðu er undir æskilegum mörkum
hér á landi. Þess má geta að meðal-
neysla á grænmeti hér á landi fer
vaxandi svo þau mál standa til
bóta.
Könnunin staðfestir ennfremur
það sem vitað var, að íslendingar
borða almennt mjög próteinríka
fæðu og er hlutfall próteins rúmlega
17% af orkuefnum fæðunnar. Til
samanburðar er talið að nægjanlegt
sé að prótein sé um 10% af orkuefn-
um fæðunnar og því íslendingar
langt yfir þeim mörkum. Fituinni-
hald fæðunnar er hins vegar of hátt
samkvæmt könnuninni, eða um 41%
orkuefna. Æskilegt er talið að það
hlutfah sé ekki meira en 35% og get-
ur að skaðlausu farið niður í 25%.
Of lítið af kolvetnum
Fæða íslendinga er almennt ekki
Fiskneysla á hvern mann að meðal-
tali á íslandi er sú mesta í Evrópu.
nógu kolvetnarík en samkvæmt
könnuninni er hún tæplega 41%. Það
hlutfah er æskilegt að sé 55% orku-
efna. Manneldisráð setur það sem
markmið að ná þessum hlutfóllum
fyrir aldamótin hér á landi og má sjá
hlutföll orkuefna eins og þau eru í
dag á hringritinu hér annars staðar
á síðunni. Til hhðar mjá sjá mark-
mið manneldisráös.
Það kom á óvart í könnuninni hve
hlutfall orku úr fitu er misjafnt eftir
því hvaða starfsstéttir eiga í hlut. Það
kom í ljós að bændur hafa langhæsta
hlutfah orku fæðunnar úr fitu eða
tæp 50% fæðunnar. Þar á eftir koma
atvinnurekendur en neðstir á hsta
eru sérfræðingar ýmiskonar. Allir
þessir hópar eru þó yfir þeim mörk-
um sem Manneldisráð setur. Þessar
niðurstöður má einnig sjá á töflunni
hér til hliðar.
Ríkasti þátturinn í of mikhh fitu-
neyslu landsmanna er viðbitið á
brauðið. Þættir eins og fituríkt kjöt
skipta ekki eins miklu máh og við-
bitið á brauðið. Magrari mjólkuraf-
urðir geta einnig hjálpað mikið til
við að lækka hlutfall fitu í fæðu. Til
kolvetnisríkra fæðutegunda teljast
meðal annars brauð, grænmeti, hrís-
grjón og pasta en þessar fæðutegund-
ir eru einmitt fitusnauðar. Þær inni-
halda einnig mikið af vítamínum og
steinefnum og þeir sem áhuga hafa
á að bæta fæðuval sitt til heilbrigðara
lífernis ættu því að leggja áherslu á
að auka hlut kolvétnisríkra fæðuteg-
unda á kostnað fituríkra.
-ÍS
ALLAR STÆRÐIR OG GERÐIR
GG

OXLUM
GG
I VORUBILA
OG
VAGNA
®] Stilling
SAF
- axlar byrðina
SKEIFUNNI 11
SÍMI 679797 OG 679799
Páskamyndböndin í ár
á myndbandaleigur á morgun
CIC myndbönd sími 679787