Dagblaðið Vísir - DV - 03.06.1993, Qupperneq 4

4
FIMMTUDAGUR 3. JÚNÍ1993
Fréttir_______________________________________________________________________________________dv
Óvissa og átök um sljóm efnahagsmála á stjómarheimilinu:
Þorsteinn þáði valdið
sem Davíð gaf frá sér
- forsætisráðherra vill endurheimta verkstjómina með hjálp stjómarandstæðinga
fyrra heföi veriö málamiðlun eftir
að hafa verið beittur póhtískum
þrýstingi. Nú væri ástand þorsk-
stofnsins hins vegar orðið það slæmt
að ekki væri verjandi að auka við
þann kvóta sem fiskifræðingar ráð-
leggja. Að öllum líkindum yrði því
að skerða kvótann enn frekar.
í kjölfar þessa lýsti Davíð því yfir
að efnahagur þjóðarinnar þyldi ekki
frekari aflasamdrátt. Farsælast væri
fyrir alla að hægja á uppbyggingu
þorskstofnsins vegna þeirra að-
stæðna sem nú ríkja í þjóðarbú-
skapnum. Kemur þetta sjónarmið
ekki mörgum á óvart miðað við þá
stöðu sem efnahags- og atvinnulífið
er komið í. Og ekki skiptir minna
máh að þrátt fyrir yfirlýsingar um
hallalaus fjárlög stefnir fjárlagahalli
þessa árs nú í minnst 17,5 milljarða.
Stjórnarandstaðan tortryggir
Davíð
í DV í gær lýstu Ólafur Ragnar
Grímsson, Halldór Ásgrímsson og
Anna Ólafsdóttir Bjömsson því yfir
að þau væm vissulega reiðubúin að
ræða við forsætisráðherra mn lausn
aðsteðjandi vanda í efnahagsmálun-
um. Þegar í haust heíði stjómarand-
staðan lýst yfir vilja til að koma að
málinu en því hefði forsætisráðherra
hafnað þá. Nú væri hins vegar erfitt
að taka tillöguna alvarlega.
Ljóst er að deila Þorsteins og Dav-
íðs um aflaheimildir næsta árs verð-
ur ekki útkljáð með þögn á stjómar-
heimilinu. Ög af viðbrögðum stjórn-
arandstöðunnar að dæma er fráleitt
að hún komi stjórninni til hjálpar í
þessu viðkvæma deilumáli með þátt-
töku í starfshópi sem virðist hafa það
höfuðmarkmið að tryggja forsætis-
ráðherra aftur þau völd sem hann
„missti" til Þorsteins.
Davið Oddsson forsætisráðherra
hefur farið þess á leit við stjórnar-
andstöðuna að hún hjálpi ríkis-
stjóminni til að finna leiðir sem bætt
geta hag sjávarútvegsins í kjölfar
væntanlegrar þorskveiðiskerðingar.
Hugmyndin er að skipa starfshóp
með fulltrúum stjómarinnar og
stjómarandstöðunnar, embættis-
mönnum ráðuneyta og aðilum
vinnumarkaðarins.
Tilboð Davíðs hefur komið mörg-
um á óvart, jafnt meðal stjómarhða
sem sljómarandstæðinga. Viðbrögð-
in hafa borið þess vitni að menn tor-
tryggja tilboðið. Stjórnarandstæð-
ingar segja það bera vott um að ríkis-
stjómin hafi misst tökin á stjórn
efnahagsmála. Á það fallast stjómar-
sinnar þó ekki en segja vandann það
mikinn að þjóðarátak þurfi að koma
tíl ef farsæl lausn eigi að finnast.
Afdrifaríkt valdaafsal
Ekki em nema nokkrir dagar síðan
Davíð lýsti því >fir að samhhða
ákvörðun um þorskveiðar næsta árs
yrði Þorsteinn Pálsson sjávarútvegs-
ráðherra að koma með heildstæöar
tillögur til lausnar þeim efnahags-
legu afleiðingum sem ákvörðunin
hefur. Að baki lá* sú hugmynd að
knýja Þorstein til aö auka við þann
afla sem fiskifræðingar telja ráðlegt
að veiða á næsta ári.
Þorsteinn gaf ögruninni hins vegar
langt nef og tók Davíð á orðinu. Um
leið tók hann svo gott sem við stjórn
efnahagsmála í landinu. Samkvæmt
heimildum DV kom yfirlýsing Þor-
steins mörgum stjómarsinnum í
opna skjöldu, ekki síst Davíð sjálfum,
enda hefur aldrei verið um það rætt
í ríkisstjóminni né í þingflokkum
stjómarliða að færa Þorsteini þetta
mikú völd. Hugmyndin um starfshóp
fæddist í kjölfar þessa.
Þorstemn Palsson og Davið Oddsson.
honum var rétt.
Valdabarátta flokksbræðra
Ljóst hefur verið um langt skeið
að verulegur ágreiningur er núlh
Davíðs og Þorsteins í veigamiklum
atriðum. Annars vegar hefur verið
um að ræða ágreining um stjómar-
stefnuna og hins vegar persónulega
baráttu um völd og áhrif innan Sjálf-
stæðisflokksins. Upphaf þessara
deilna má rekja til þess að Davíð
steypti Þorsteini úr stóli formanns í
Sjálfstæðisflokknum en í fyllingu
tímans hafa þær tekið á sig ýmsar
birtingarmyndir.
Sem sjávarútvegsráðherra hefur
Þorsteinn treyst sig mjög í sessi inn-
an Sjálfstæðisflokksins á undanföm-
um misserum og náð að vinna sér
traust sægreifa og athafnamanna í
landi. Að sama skapi hefur hann
Fréttaljós
Kristján Ari Arason
skapað sér mikla óvild meðal krata,
einkum vegna andstöðunnar við
kvótaleigu, og um leið veikt stöðu
Davíös sem verkstjóra í stjómarsam-
starfinu.
Þorskastríð í ríkisstjórninni
Th harkalegra átaka kom síðastlið-
ið sumar mhli þeirra Davíðs og Þor-
steins um aflaheimildir þess fisk-
veiðiárs sem nú er að líða. Sam-
kvæmt heimildum DV lá við að Þor-
steinn segði sig úr ríkisstjórninni en
það hefði að öllum hkindum haft af-
drifaríkar afleiðingar fyrir Sjálfstæð-
isflokkinn og ríkisstjórnina. Lyktir
þessara dehna urðu þær að Þor-
steinn neyddist til að auka nokkuð
við þann þorskveiðikvóta sem fiski-
fræðingar ráðlögðu en þó minna en
Davíð krafðist.
í samtali við DV fyrir skömmu
sagði Þorsteinn að niðurstaðan í
í dag mælir Dagfari
Þorsteinn og þorskurinn
Djöfuls skepnan hann Þorsteinn
Pálsson. Þarna situr hann í ríkis-
stjóminni en er ekki meiri og betri
ráðherra en svo að hann leyfir sér
að leggja fram tillögur frá Hafrann-
sóknastofnun um verulegan niður-
skurð á aflaheimhdum th þorsk-
veiða. Sjálfsagt unnið að því bak
við tjöldin að draga úr þorskstofn-
inum og svo hlakkar í honum þegar
honum tekst að ná kvótanum nið-
ur. Allt er þetta gert af hreinum
skepnuskap, enda er öllum kunn-
ugt um það hversu Ula Þorsteini
er við Davíö, eftir að Davíð fehdi
hann sem formann í Sjálfstæðis-
flokknum.
Ráðabmgg Þorsteins Pálssonar
er bein árás á ríkissfjóm Davíðs
Oddssonar. Davíð hefur mátt þola
þennan skæruhða og fimmta her-
dehdarmann í stjóm sinni og raun-
ar verið betri við hann en efni stóðu
th. Var ekki búið aö feha Þorstein
sem formann og lýsa því þar með
yfir að hann hefði enga forystu-
hæfileika? Var ekki flokkurinn bú-
inn að lýsa frati á Þorstein Pálsson
með því að sparka honum sem
formanni og foringja?
Samt er Davíð góður við hann og
leyfir honum að vera í ríkisstjóm
og ríkisstjóm Davíðs hefur staðið
sig vel og stendur vel. Um það er
engin spuming. Skoðanakannanir
hafa verið að segja að sljómin og
flokkurinn standi hla en það er aht
á misskhningi byggt og rógburði
sem Davíð tekur ekki mark á. Ef
þessi rógburður hefði ekki verið í
gangi stæði ríkisstjómin vel, enda
skhur almenningur í landinu full-
komlega hvað ríkisstjómin er að
gera og er ánægður með það. Ef
almenningur skilur það ekki enn
þá mun almenningur skilja það
betur þegar Davíð hefur talað viö
almenning og sagt honum hvað rík-
isstjórnin er góð.
Já, þetta er góð ríkissfjóm og allt
er í himnalagi nema þetta með róg-
burðinn og svo kemur Þorsteinn
aftan að ríkisstjóminni og hefur
markvisst dregið úr þorskstofnin-
um th að gera ríkisstjóminni óleik.
Það er ekki að spyija að hefnigim-
inni í þessum mönnum sem geta
ekki skilið að þeir vom miklu verri
formenn heldur en formaðurinn
sem velti þeim úr sessi. Sjálfstæðis-
flokkurinn stóð afar hla í skoðana-
könnunum og kosningum og Davíð
og fylgismenn hans ákváðu á sín-
um tíma aö það þyrfti sterkan for-
ingja th að rífa flokkinn upp úr
lægðinni og það hafa þeir gert, ef
ekki væri fyrir rógburðinn.
Úr því Þorsteinn er svona hlgjarn
að vfija draga úr þorskveiðum er
eins gott að hann fái að finna fyrir
því. Þess vegna var það hárrétt hjá
Davíð og Jóni Baldvin að segja aö
Þorsteinn þurfi að koma með thlög-
ur, bæði um aflakvótann og þær
efnahagsaðgerðir sem þurfa að
fylgja. Það er alveg ástæðulaust að
láta hann sleppa með þann skepnu-
skap að draga úr þorskveiðunum
öðmvísi en láta stráksa segja hvað
eigi að gera til að þjóðin og ríkis-
stjómin lifi af þá aflaskerðingu.
Gjörðu svo vel, Þorsteinn minn.
Ef þú vht endhega skerða aflaheim-
hdir og takmarka þorskveiðamar
þá skaltu líka segja okkur hvemig
við eigum að leysa vandann sem
skapast vegna samdráttarins. Þá
skaltu segja þjóðinni hvað þú vht
láta gera th að þjóðin komist af án
þorsksins. Ekki ætlum við að gera
það. Ekki ætlum við að fara að tapa
fleiri atkvæöum og draga enn úr
fylgi ríkissfjórnarinnar með því að
bendla hana við þennan niður-
skurð.
Þetta er sem sé vandamál Þor-
steins Pálssonar. Hann hefur búið
það th. Hann verður að leysa úr
því. Davíð ætlar að vísu að skipa
nefnd tíu manna meö hagsmunaað-
hiun og sijómarandstöðunni til að
fara yfir thlögur Þorsteins þegar
þær verða lagðar fram, en þaö er
þá til að sýna fram á hvað þær
verða vitlausar og koma þannig
upp um svik Þorsteins.
Davíð lætur ekki taka sig í ból-
inu. Það má Þorsteinn vita. Þor-
steinn tók við sjávarútvegsráðu-
neytinu. Það er hann sem á að fylgj-
ast með þorskgöngunum og það er
á hans ábyrgð ef þorskurinn er
horfinn úr sjónum. Þess vegna er
það hans mál að ráða fram úr þess-
um vanda sem er ríkisstjóminni
óviðkomandi. Algjörlega óviðkom-
andi. Þorskurinn og Þorsteinn eru
óvinir þessarar ríkisstjómar og ef
þeir era að grafa undan ríkisstjóm-
inni þá skulu þeir í sameiningu fá
að vita hvar Davíð keypti öhð.
Dagfari