Dagur - 29.05.1993, Blaðsíða 8

8 - DAGUR - Laugardagur 29. maí 1993
„Það hefur jafnvel verið nefnt við mig að gefa kost á mér til
setu í sóknarnefnd, og það gæti ég alveg hugsað mér svona
síðar á ævinni,“ sagði Egill Olgeirsson, stjórnarformaður á
Húsavík. Egill var aðeins 24 ára þegar hann var kjörinn bæj-
arfulltrúi á Húsavík. Því starfi sinnti hann í átta ár og á hann
hlóðust trúnaðarstörfín. Síðar varð hann á sama tíma stjórn-
arformaður Sjúkrahúss Húsavíkur, Dvalarheimilis aldraðra
í Þingeyjarsýslu sf, Kaupfélags Þingeyinga og sat auk þess í
stjórn Fiskiðjusamlags Húsavíkur og ýmissa minni fyrir-
tækja og félaga. Egill er enn stjórnarformaður KÞ og að
loknum aðalfundi félagsins var þessi félagsmála,- samvinnu-
og framsóknarmaður kallaður til helgarviðtals. Hann mætti.
„í uppvextinum naut ég þeirra forréttinda aö
vera í sveit í tíu sumur á sama bæ, Höskulds-
stöðum í Reykjadal. Það fannst mér sá besti
skóli sem ég gekk í gegnum. Að njóta upp-
eldis í sveit og umgengni við skepnur og
náttúru, var besti undirbúningurinn fyrir lífið
og það sem ég hef verið að takast á við. Sem
ungling dreymdi mig oft um að verða bóndi.“
Þá fékk ungt fólk trú á
landsbyggðinni
- Hver urðu tildrögin að því að þú fluttir aft-
ur til Húsavíkur frá Reykjavík?
„Þegar ég flutti aftur til Húsavíkur haustið
1972 var mikill uppgangur hér og vitlaust að
gera. Mikið var um að vera í framkvæmdum
og byggingum og engum þurfti að leióast.
Mér hefur í sjálfu sér aldrei leiðst þar sem ég
hef verið, en okkur hjónin langaði norður.
A þessum árum eftir viðreisnartímabilið
var ríkisstjóm undir forystu Olafs Jóhannes-
sonar og þá fékk ungt fólk á Islandi trú á
landsbyggðinni. Þá streymdi það út á land.
Ég man sérstaklega eftir því að ungt fólk sem
ég vann með í Straumsvík sagði sögur af vin-
um sínum sem fluttu af höfuóborgarsvæðinu
og út á land og kom undir sig fótunum á
stuttum tíma. Fólk undraðist hve fljótt ungu
fólki sem fluttist til Húsavíkur gekk að
byggja yfir sig og skildi ekki þetta sérstaka
fyrirkomulag hjá Kaupfélagi Þingeyinga sem
hjálpaói fólki aó byggja. Menn þurftu bara aó
fá sér lóð hjá bænum, ákveða aó byggja, hefj-
ast handa og efnið var tekið út hjá KÞ og
borgað seinna þegar eignin var orðin lánshæf
hjá Húsnæðisstofnun. Þetta var háttur kaup-
félagsins á að selja efni og hjálpa fólki að
koma yfir sig þaki.
Ég var hvattur til aö koma heim, m.a. af
kaupfélagsstjóra. Ég hef alltaf haft nóg að
gera síðan, og ekki síóur verió upptekinn ut-
an vinnutímans.“
Ungur í öldrunarmálin
- Af hverju stafar þessi mikli félagsmála-
áhugi þinn?
Ég hef alltaf haft áhuga á félagsmálum og tók
þátt í þeim í skólunum og síðan í mínu stétt-
arfélagi og var í Framsóknarfélaginu frá
æsku. En 1974 var ég kjörinn bæjarfulltrúi og
sat einnig lengi í bæjarráði. Eins og gerist
með suma bæjarfulltrúa hlóðust á mig nefnd-
arstörf. Síðan hef ég verið að hamast við aó
losa mig við slík verkefni en árangurinn verið
sá að enn í dag ver ég öllum mínum frítíma í
félagsmál.
Eg hef varið mestum tíma mínum í mál-
efni Dvalarheimilis aldraðra sf, en ég varð
þess aðnjótandi að veróa þátttakandi í undir-
búningi að stofnun þess 1976, en það er sam-
starfsvettvangur 12 sveitarfélaga í Þingeyjar-
sýslu. Það verkefni var mér falió af bæjar-
stjórn.“
- Hvað kom til að ungur maður fékk
svona mikinn áhuga á málefnum aldraðra?
„Ég umgekkst gott aldraó fólk og hafói
gaman af að taka á málum fyrir það. Hér í
sýslu var þá veruleg þörf og geysilegur áhugi
á að koma góðu til leiðar í öldrunarmálum.
Það var ekki til staðar nein teljandi þjónusta í
þessum geira. Styrktarfélag aldraóra var
starfandi áður en sveitarfélögin tóku málefnin
að sér og það var áhugavert að taka við þeirra
verkefni. En ég hef stundum velt því fyrir
mér eftirá að það hafi verið merkilegt aó vera
valinn þetta ungur til forystu í þessum félags-
málum, úr hópi sveitarstjómarmanna í héraði.
En mér fannst þetta ekkert merkilegt á sínum
tíma. Ég er enn formaður og það er ekki hægt
aó verða þreyttur í þessum málaflokki. Það
eru alltaf nóg verkefni. Þaó hefur verið gam-
an að vinna að þessum málum og alltaf sam-
staða í héraði um hvað gera ætti.
A bæjarstjómarárunum starfaði ég í bygg-
inga- og veitunefnd, sem var nær minni
ménntun og vinnu. Þegar ég hætti í bæjar-
stjóm hélt ég frekar þessum félagsmála- eða
svokölluðu vandamálaflokkum. Eg var nokk-
uð lengi í heilbrigðismálum, tvö kjörtímabil
formaður sjúkrahússstjómar. Þetta er
skemmtilegur málaflokkur og hér var mikil
uppbygging á þeim tíma. Það var þörf fyrir
hana bæði í sjúkrahúss- og heilsugæslu, og
einnig að bæta þjónustu út um sveitir.“
Hef þroskast alveg helling
„Arið 1978 voru samþykkt lög um málefni
þroskaheftra og það kom í hlut samtaka sveit-
arfélaga að skipa tvo menn af sjö í svæðis-
stjómir. Ég var annar þeirra hér á Norður-
landi-eystra og hef setið þar nánast óslitið
síðan. Én 1983 breyttust lögin og síðan heitir
stjómin Svæðisstjóm um málefni fatlaðra, og
á aó hafa með málefni bæði líkamlega og
andlega fatlaðra að gera. Frá þessum tíma
hefur orðið bylting í þessum málum á Islandi,
þjónustan hefur verið færð verulega út á
landsbyggðina og sérfræðiþjónusta aukist
verulega. Fatlað fólk er í dag alls staðar á
meðal okkar í þjóófélaginu en ekki bundið á
stofnunum. Þarna ber hæst þróunina í sam-
býlaforminu og að fatlað fólk eigi kost á
sjálfstæðri búsetu og geti sótt almenna vinnu
og þjónustu. Þaó hefur verið gaman að taka
þátt í þessu.
Egill Olgeirsson, rafmagnstæknifræðing-
ur er fæddur 24. ágúst 1949. Hann er
Húsvíkingur í húð og hár í báðar ættir,
sonur hjónanna Ragnheiðar Jónasdóttur
og Olgeirs Sigurgeirssonar, einn af bræðr-
unum 10 frá Skálabrekku.
Hann héit hefðbundna leið í barna-
skóla, gagnfræðaskóla, lauk landsprófi og
fór í Menntaskólann á Akureyri, eftir
einn vetur þar fór hann í undirbúnings-
deild Tækniskólans á Akureyri, og hafði
þá stundað rafvirkjanám hjá Grími og
Arna á Húsavík á sumrin og í fríum.
Hann fór síðan til náms í Noregi þar sem
hann lauk tæknifræðinámi 1970, og mun
Norðmönnum hafa þótt íslenski tækni-
fræðingurinn ungur er hann lauk slíku
námi rúmlega tvítugur.
Eftir heimkomuna hóf Egill störf í
heildsölu með rafmagnsvörur í Reykjavík,
en um haustið fór hann til starfa við upp-
byggingu álversins í Straumsvík og
starfaði þar við eftirlit með framkvæmd-
um raflagna í tvö ár. Haustið 1972 flutti
hann til Húsavíkur, vann við hönnun raf-
lagna og kennslu. Síðan hjá Tækniþjón-
ustunni hf sem hann endurreisti ’79
ásamt fleiri félögum. í 11 ár rak Egill út-
gerð ásamt Aðalgeir bróður sínum.
Egill er kvæntur Pálínu Stefánsdóttur
frá Djúpavogi og eiga þau fimm börn,
fjóra pilta og eina unga prinsessu.
Um síðustu áramót varð sú breyting að
framkvæmdavaldi svæðisstjórnanna var
breytt í eftirlitshlutverk en þjónustuskrifstof-
urnar í hverju kjördæmi gerðar ábyrgar fyrir
framkvæmdanefnd laganna og heyra beint
undir Félagsmálaráóuneytið. Ég er ekki að
öllu leyti sáttur við þessa breytingu en vona
að hún sé til góðs, en þegar ég tek eitthvað að
mér vil ég fá að vasast í því á fullu. Ég er því
farinn að nýta þá reynslu sem ég hef öðlast í
þessum málaflokki til að umgangast sem
mest þessa einstaklinga í lífi þeirra og starfi.
Upp á síókastið hef ég tekið þátt í því hér á
Húsavík, m.a. með Kiwanishreyfmgunni að
reyna að efla þeirra íþróttastarf. Það er reglu-
lega gaman og ég vona að ég fái tækifæri til
að starfa áfram að þessu á næstu árum.“
- Hvað hefur umgengni við þessa ágætu
meðborgara gefió þér sjálfum?
„Hvað varðar þátttöku í félagsmálum sem
varða ákveðna hópa í þjóðfélaginu, hvort sem
við erum að tala um aldraða eða fatlaða, þá
halda þeir sem kynnast þessum málefnum oft
lengur áfram en sumum finnst eðlilegt. Ekki
vegna þess að þeir séu svona ómissandi,
heldur vegna þess aó þeir fá eitthvaó út úr
því. Ég segi fyrir mína parta að ég hef ekki
aðeins þroskast mikið vegna þátttöku í þessu
starfi, heldur alveg helling.
Samskipti við aldraða hafa gefið mér geysi-
lega mikið. Eins er að umgangast fatlaða ein-
staklinga og geta orðið þeim að liði. Maður
skynjar umhverfi sitt, mannfólkið og mannfé-
lagið á allt annan hátt. Það er hverjum og ein-
um hollt að kynnast þessu fólki. Samskipti
við það, bæði sem foreldris fatlaðs einstak-
lings og ekki síður að öðru leyti, hefur gefió
mér geysilega margt. Þroskaheftir einstak-
lingar eru beinir og innilegir, og þar finnur þú
hvar hjartaslögin eru. Þetta fólk er ekki að
leyna þig einu eða neinu og er ákaflega þakk-
Iátt fyrir allt sem fyrir það er gert. Ég hef
ekki annars staðar í þjóöfélaginu rekist á
starfsfólk sem hefur gefið eins mikið í þau
störf sem það vinnur.“
Konan kom mér í Kiwanis
- Hefur þú ekki starfaö mjög lengi í stjóm
Kiwanis?
„A stað eins og Húsavík þar sem mörg fé-
lög eru starfandi og klúbbstarfsemi öflug þá
er manni boðið í hina ýmsu klúbba. Ég varð-
ist fimlega til að byrja með, fannst ég svo
margskiptur og víóa. En konan kom mér í Ki-
wanisklúbbinn Skjálfanda. Hún var boðin þar
á fjölskylduhátíð og þar með var inngangan
frágengin. Síðan hef ég mætt á flesta fundi í
Kiwanisklúbbnum. En ég sé ekki eftir því,
þessi klúbbstarfsemi hefur gefið mér mikið
og sérstaklega svolítió annan snertiflöt en ég
hef verið að fást við. Það sem mér finnst vera
mikilvægast er að umgangast félaga í klúbbn-
um, sem margir eru menn sem ég ekki um-
gengst dags daglega. Þeir eru að fást við aðra
hluti en ég í sinni vinnu og hjá þeim fæ ég
annað sjónarhom á mitt umhverfi. Menn úr
ólíkum störfum sem búa við ólíkar aðstæður
njóta þess að vinna saman og láta gott af
verkum sínum leiða. Því er ég ekki tilbúinn
að hætta í Kiwanisklúbbnum á næstunni.“
Fæddur Framsóknarmaður
- Ertu pólitískur?
„Auðvitað er ég pólitískur. Ég er fæddur
framsóknarmaður og hef alltaf verið mjög
stoltur af því. Sem unglingur tók ég þátt í
starfi ungra framsóknarmanna og þar öðlaðist
ég mína fyrstu félagsmálareynslu sem ég hef
notið góðs af alla tíð. Þegar ég kom heim aft-
ur fór ég að starfa með Framsóknarfélaginu
og hef verið þar með eins mikið og ég get.
Mín megin lífssýn er að fólk leysi betur
verkefnin og bæti umhverfi sitt með því að
vinna saman en vinna sundraðir. Ef menn
leggja saman eru flestir hlutir auóleystir.
Ég hreifst snemma af samvinnuhugsjón-
inni, bæði á heimili og í sveitinni. Eg hef
miklar taugar til kaupfélagsins og samvinnu-
hreyfingarinnar. Auðvitað er ég stoltur af því
að vera á svæði elsta kaupfélagins, þar sem
það allt hófst. I sveitinni litu menn á þaó sem
sjálfsagðan hlut aó öll viðskipti færu fram í
gegnum kaupfélagið og þar fengju menn allt
sem þeir þyrftu til heimilis og búrekstrar.
Menn ætluðust til að kaupfélagió kæmi af-
urðum og öðru til skila. Mér fannst þetta hið
besta fyrirkomulag og er þeirrar skoðunar
enn.
Stjórnarformaður kaupfélagsins
Fyrstu árin eftir aö ég kom heim aftur var ég
nokkuð virkur í kaupfélaginu. Ég mætti á
deildarfundum og reyndi að vera málsvari
kaupfélagsins. Ég varð deildarstjóri Húsavík-
urdeildar og 1986 var ég kjörinn í stjóm fé-
lagsins og I988 varð ég formaður og hef ver-
ið það síðan. A okkar mælikvarða er Kaupfé-
lag Þingeyinga stórt og margbrotið fyrirtæki,
þannig að þar er alltaf mikið um að vera.
Þetta hafa verið erfió en skemmtileg ár. Þeg-
ar ég kom inn í stjómina var kaupfélagið að
fara í gegnum þrengingar, eins og flest undir-
stöðufyrirtæki í landinu. Á ámnum 1988-
1990 gengum við af mikilli festu fram í því
að bæta reksturinn á sem flestum sviðum.
Hann var skoðaður niður í kjölinn og sá hluti
hans sem menn töldu að ætti ekki framtíð
fyrir sér var skorinn af eða minnkaður en
annað var eflt. Á þessum árum hefur félagið
tekið miklum breytingum og er orðið öflugt
framleiðslufyrirtæki. Verslun hefur dregist
saman, í færri rekstrareiningar en ekki í
heildina.
Skýr dæmi um aukna og fjölbreyttari
framleiðslu er í kjötvinnslu, brauðgerð og
mjólkurvinnslu. Það er aó segja vinnslu í
fleiri vöruflokkum og það hefur kallað á
aukna fagþekkingu. I dag höfum við góðu
fagfólki á að skipa. Það er okkur dýrmætt og
eins sá metnaður þess að skila góðri fram-
leiðsluvöru. Viðleimi til að framleiða gæða-
vöru hefur skilað árangri. En mikla áherslu
þarf að leggja á sölustarfsemi og það verður
næsta átak hjá kaupfélaginu.
Það er ljóst að kaupfélagið byggir á traust-
um grunni og reynslu, sem elsta fyrirtæki
landsins. Það er gaman að vera í forsvari fyrir
fyrirtæki sem hefur staðist allar raunir til
þessa í 111 ár. í mínum huga er nokkuð skýrt
að sá grunnur sem lagður var í sveitasamfé-
laginu hér var traustur, byggður á þörf til að
vinna saman og að út úr því hafi menn fengið