Dagur - 29.05.1993, Blaðsíða 4

- DAGUR - Laugardagur 29. maí 1993
ÚTGEFANDI: DAGSPRENT HF.
SKRIFSTOFUR: STRANDGATA 31, PÓSTHÓLF 58, AKUREYRI,
SÍMI: 96-24222 • SÍMFAX: 96-27639
ÁSKRIFT KR. 1200 Á MÁNUÐI • LAUSASÖLUVERÐ KR. 110
GRUNNVERÐ DÁLKSENTIMETRA 765 KR.
RITSTJÓRI: BRAGIV. BERGMANN (ÁBM.)
FRÉTTASTJÓRI: KRISTJÁN KRISTJÁNSSON
UMSJÓNARMAÐUR HELGARBLAÐS: STEFÁN SÆMUNDSSON
BLAÐAMENN: GEIR A. GUÐSTEINSSON, HALLDÓR ARINBJARNARSON,
(fþróttir), INGIBJÖRG MAGNÚSDÓTTIR (Húsavlkvs. 96-41585, fax 96-42285),
JÓHANN ÓLAFUR HALLDÓRSSON, ÓLI G. JÓHANNSSON,
ÓSKAR ÞÓR HALLDÓRSSON, SIGRIÐUR ÞORGRlMSDÓTTIR
(Sauðárkróki vs. 95-35960, fax 95-36130), STEFÁN SÆMUNDSSON,
ÞÓRÐUR INGIMARSSON. LJÓSMYNDARI: ROBYN ANNE REDMAN
PRÓFARKALESTUR: SVAVAR OTTESEN
ÚTLITSHÖNNUN: Rl'KARÐUR B. JÓNASSON
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRÍMANN FRlMANNSSON
DREIFINGARSTJÓRI: HAFDÍS FREYJA RÖGNVALDSDÓTTIR, HEIMASlMI 25165
FRAMKVÆMDASTJÓRI: HÖRÐUR BLÖNDAL
PRENTVINNSLA: DAGSPRENT HF.
Enn syrtir í álinn
Hafrannsóknastofnun hefur
lagt til að hámarksafli á
þorski verði aðeins 150 þús-
und tonn á næsta fiskveiði-
ári. Er það minnsta afla-
magn af þorski, sem stofn-
unin hefur lagt til að veitt
verði og um 85 þúsund
tonnum minna en væntan-
lega tekst að veiða á yfir-
standandi fiskveiðiári. í rök-
stuðningi fyrir tillögum
stofnunarinnar kemur fram
að á síðasta ári hafi verið
lagt til að veidd yrðu 190
þúsund tonn af þorski. Nú
stefni hins vegar í að aflinn
verði um 45 þúsund tonn
umfram þær tillögur og þar
með hafi verið gengið tals-
vert á hrygningarstofna
þessarar langmikilvægustu
fisktegundar íslensku þjóð-
arinnar.
í tillögum Hafrannsókna-
stofnunarinnar kemur fram
að ekki þurfi að búast við
svonefndum Græn-
landsgöngum þar sem eng-
an þorsk virðist nú að finna í
námunda við Grænland. Nið-
urstöður síðasta togararalls
gefi heldur ekki tilefni til
bjartsýni því allir þorsk-
árgangar hafi ýmist reynst
lélegir eða mjög lélegir. Þá
hafa aflabrögð verið með
verra móti undanfarin miss-
eri og afli á sóknareiningu
minnkað - sérstaklega hjá
togaraflotanum.
Ef litið er til sögu þorsk-
veiða hér við land kemur í
ljós að frá árinu 1942 hefur
þorskaflinn aðeins þrívegis
orðið minni en 200 þúsnd
tonn á ári. Margt bendir til
að staða stofnsins sé í lág-
marki miðað við undan-
gengna áratugi og næsta
fiskveiðiár verði fjórða árið á
þessu rúmlega hálfrar aldar
tímabili þar sem veiðast
muni innan við 200 þúsund
tonn.
Sjávarútvegsráðherra hef-
ur lýst því yfir að hann telji
varhugavert að heimila öllu
meiri þorskveiðar en sér-
fræðingar Hafrannsókna-
stofnunar leggja til. Þótt
skoðanir séu nokkuð skiptar
á því hversu öruggar rann-
sóknir á þorskstofninum eru,
höfum við ekki á öðru að
byggja en þeim vísindastörf-
um sem þegar hafa verið
unnin.
Þótt gera verði ráð fyrir
að ekki náist samstaða inn-
an ríkisstjórnarinnar um 150
þúsund tonna hámarksveiði
á þorski á næsta fiskveiðiári,
eru miklar líkur til þess að
veiðiheimildir verði minnk-
aðar verulega frá því sem nú
er og fari vel niður fyrir 200
þúsund tonna markið. Mikill
samdráttur þorskveiða þýðir
ekkert annað en milljarða
lækkun útflutningstekna.
Við þeim tekjumissi má
þjóðarbúið ekki og því er lík-
legt að reynt verið að teygja
veiðiheimildir til hins ýtrasta
enn um sinn. Með því eru ís-
lendingar að bjóða hættunni
heim og ýta ákveðnum
vanda á undan sér. Um
nokkurra ára skeið hefur
verið ljóst að hverju muni
draga varðandi þessa mikil-
vægustu tekjuöflunarleið
þjóðarinnar. Margir hafa
kosið að berja hausnum við
steininn í því efni. Sagt að
nógur fiskur væri í sjónum
eða að þorskurinn hljóti að
koma aftur án þess að hafa
nokkurn rökstuðning fyrir
þeim sjónarmiðum. Þessi
hugsunarháttur hefur tafið
fyrir því að unnið væri af
nægilegum krafti að leit að
öðrum framkvæmda- og
tekjuöflunarleiðum. Með
nýjum upplýsingum og
spám Hafrannsóknastofnun-
ar syrtir því enn í álinn í
þjóðarbúskap íslendinga. ÞI
IRÆRINGUR
Stefán Pór Sæmundsson
Saklaus leikur eða daður við morðingja?
„Það var blíðan í gær,“ sagöi ég við kunn-
ingja minn sem ég hitti á fömum vegi
hrollkaldan fimmtudaginn í vikunni. Til-
gangurinn með þessari gáfulegu athuga-
semd var að brydda upp á jákvæðu um-
ræðuefni, en það mistókst.
„Blíða?“ hvein í kunningjanum. „Þaó
var bölvuð helvítis molla og ekki hundi út
sigandi." Orðum sínum til áréttingar
dæsti hann og stundi.
Eg brosti vandræðalega. „Jæja, sól og
tuttugu stiga hiti. Ekki er það nú amalegt.
„Fimmtán stig er hámark,“ sagði kunn-
inginn og spýtti. „Maður er alveg ónýtur
ef mollann verður meiri. Þetta var eins og
í óbyggðum Astralíu. Eg vil hafa íslenskt
veðurfar á Islandi.“
Jæja, ég vissi svo sem að hann væri
ekki eins og fólk er flest. Hann kveikti sér
í sígarettu, bretti upp ermamar og naut
þess að finna 5 stiga heita norðan goluna
leika um sig.
Veðurblíða og Hversdagsleikar
Ég kveikti mér í sígarettu honum til sam-
lætis en renndi leðurjakkanum upp í háls
og hryllti mig. Þetta var full mikil sveifla
í veðrinu frá deginum áður.
„Það var aldeilis fjör á Hversdagsleik-
unum í gær,“ sagði ég brosti þegar mér
varð hugsað til hinna fjölmörgu Akureyr-
inga sem iókuðu hreyfingu og holla úti-
veru í tilefni dagsins. „Þú hefur náttúrlega
skokkað eóa tekið sundsprett, gamli
íþróttagarpurinn.“
Hann leit á mig eins og ég væri land-
ráðamaður, svarinn óvinur eða flokks-
bundinn sjálfstæðismaður. Ég hlaut að
hafa talað af mér.
„Tókst þú þátt í Hversdagsleikunum?“
'
smjattaði hann með munninn fullan af ís-
kaldri ásökun kryddaðri meó hæðni og
fyrirlitningu.
„Tja, ég...“
„Ert þú farinn að leika þér við morð-
ingja og misyndismenn?"
Mig setti hljóðan. Hvað var maðurinn
að fara? Nú hlaut hann að vera endanlega
farinn yfirum.
„Ég skil ekki...“
„Nei, blessaður sakleysinginn, auðvitað
skilur þú ekki neitt,“ sagði hann hæðnis-
lega. „Ég skal þá skýra út fyrir þér hvað
þú varst að gera í gær.“
„Hvað eru Akureyringar að taka
þáttísvona ósóma?“
Kunningi minn kveikti sér í annarri sígar-
ettu með stubbnum og fálmaði eftir fleyg
í beltisstað en greip í tómt. Það rann upp
fyrir honum að hann var hættur að drekka
og því yppti hann öxlum kæruleysislega.
„Jæja, þú veist væntanlega aö þessir
svokölluðu Hversdagsleikar voru líka
keppni milli bæja, ekki satt?“
Ég kinkaði kolli. „Jú, við vorum að
keppa við Ashkelon í ísrael,“ svaraði ég
stoltur yfir þekkingu minni.
„Einmitt,“ sagði hann og svipur hans
benti til að þar með lægi málið ljóst fyrir
en ég var engu nær.
Það sem eftir kom var fyrirlestur um
Israelsríki með fúkyrði í hverri setningu.
Ég hlustaði stjarfur á kunningjann og
náði aðeins orðum á stangli. „...þeirra
helsta sport er aó drepa konur og böm...
murka lífið úr palestínumönnum... hvít-
þvo sig með því að þykjast liggja á
bæn... auga fyrir auga, tönn fyrir tönn...
hvað eru Akureyringar að taka þátt í
svona ósóma?... Kaninn dælir peningum í
þennan óþjóðalýó... við sleikjum þá í bak
og fyrir...“
Þegar lestrinum var lokið leit ég
skömmustulegur niður. Sektarkenndin
helltist yfir mig og mér fannst ég sekur
um stríðsglæp gagnvart mannkyninu.
Vegna fáfræði og lélegrar pólitískrar vit-
undar hafði ég verið að etja kappi vió
bamamorðingja í ísrael. Hversdagsleik-
amir urðu blóði drifnir í minningunni.
Svart ský dró fyrir sólu. Hitamollan
breyttist í helkalda nótt. Gleði í ótta. Stolt
í skömm. Það hrikti í stoðum sálar minn-
ar og þegar ég fálmaði eftir sígarettu sór
ég og sárt við lagði að hætta að reykja
fyrir haustió.