Dagblaðið Vísir - DV - 08.12.1994, Qupperneq 15

FIMMTUDAGUR 8. DESEMBER 1994
15
Salernisskattur
R-listans
R-listinn hefur ákveðiö að hækka
fasteignagjöld í Reykjavík um 26%.
Þessi skattur er ekki tekjutengdur
heldur fer hann eftir verðmæti
þeirrar fasteignar sem fólk býr í.
Það þýöir að aldraðir, sem búa í
rúmu húsnæði og eiga erfitt með
að selja, neyðast til að greiða stærri
hluta en aðrir. Hinn hópurinn er
bammargar fjölskyldur sem verða
að búa í stærra húsnæði.
Yfirvarp
R-listinn segist þurfa að gera
þetta vegna „fortíðarvanda“ sem
sjálfstæðismenn hafi skapað. Stað-
reyndin er hins vegar sú að verið
er að safna 550-600 milljónum
króna til að standa undir nokkrum
af gylliboöunum sem R-hstinn lagði
fram fyrir kosningar.
Þegar borinn er saman íjárhagur
Reykjavíkur og annarra kaupstaða
kemur í ljós að tal um fortíðar-
vanda er aðeins yfirvarp. Sam-
kvæmt Árbók sveitarfélaga frá
1994 eru skuldir hvers borgarbúa
94.800 krónur árið 1993 sem er þá
tæpum 11 þúsund krónum lægra
en íbúar annarra kaupstaða
skulda, að meðaltali, það ár.
Greiðslubyrði lána Reykjavíkur-
borgar er þá aðeins 23% af meðal-
tali yfir landið, en aðrir kaupstaðir
standa frammi fyrir 167% greiðslu-
byrði lána, miðað við landsmeðal-
tal sveitarfélaga. Árið 1994 hefur
gert stöðuna verri fyrir langflest
sveitarfélögin, þ.á m. Reykjavík.
KjaUarinn
Árni Sigfússon
oddviti sjálfstæðismanna í
borgarstjórn Reykjavíkur
Að fordæmi vinstriflokkanna
í meirihlutatíð sjálfstæðismanna
hafa fasteignagjöld jafnan verið
lægst í Reykjavík á meðal sveitar-
félaganna á höfuðborgarsvæðinu.
Því til staðfestingar birtist meö-
fylgjandi tafla sem ber saman fast-
eignagjöld af húsnæði sem er 7
milljónir króna að fasteignamati
árið 1994, eftir því í hvaða bæjarfé-
lagi það er.
Skattur R-listans hækkar Reykja-
víkurtöluna um rúmar 10 þúsund
krónur, úr rúmum 40 þúsund krón-
um í yfir 50 þúsund krónur. Skatt-
„Það hefur ekki verið talin þörf á skatt-
lagningu vegna þeirra framkvæmda
hingað til. Lántökur hafa hins vegar
staðið undir stórum hluta og er það
eðlilegt þegar um slíkt átaksverkefni
er að ræða.“

Fasteignagjöld af sjö milljón króna

fasteign
— samanburður á höfuðborgarsvæðinu —
o
O’
V-
to*
<0

<o
■
i
£
Í
&
■$í i *

<o
$
Reykja- Kópa- Seltjam- Garða- Haftiar- Mosfeite-
vik vogur ame$ bær

Samanburður mili bæjarfélaga. - Fasteignagjöld af húsnæði sem er 7
milljónir króna að fasteignamati árið 1994.
urinn þýðir að íjölskyldan þyrfti
að auka tekjur sínar um 18 þúsund
krónur í þessu dæmi, því hluti
launanna fer beint í staðgreiðslu-
skatta launa og hitt í nýja skatt
R-listans.
R-listinn hefur farið að fordæmi
vinstriflokkanna í borgarstjórn
1978-82 þegar fasteignagjöld og út-
svar voru hækkuð. Það kom í hlut
sjálfstæðismanna að lækka þau að
nýju er við tókum við meirihluta
1982.
Uppgjöf
R-listinn ber því einnig við að það
þurfi salemisskattinn til að fjár-
magna miklar framkvæmdir við
hreinsun strandlengjunnar. Sjálf-
stæðismenn hafa haft frumkvæði
að þessu verkefni og nú er búið að
framkvæma fyrir tæpar 1.900 millj-
ónir króna. Það hefur ekki verið
talin þörf á skattlagningu vegna
þeirra framkvæmda hingað til.
Lántökur hafa hins vegar staðið
undir stórum hluta og er það eðli-
legt þegar um slíkt átaksverkefni
er að ræða.
Reykjavík þolir vel að standa
undir þeim aíborgunum. Skatt-
heimtuleiðin er uppgjöf. Það er
auðvelt að vera í pólitík þegar seilst
er í vasa borgarbúa til þess að fjár-
magna gylliboð. Það er leið vinstri-
ílokkanna og samtaka þeirra í R-
listanum.
Árni Sigfússon
Markaðssetning á íslenskum vörum
Fyrir tveimur árum létust fjögur
ung börn í Seattle í Bandaríkjunum
eftir að hafa borðað hamborgara. í
kjötinu, sem var notað í hamborg-
arana, voru svokallaðir kóligerlar
(E-coli). Fyrir ári lágu hundruð
íbúa Milwaukee-borgar rúmfóst
eftir að hafa drukkið vatnið úr
krönunum heima hjá sér. Á hverju
ári sýkjast þúsundir manna í
Bandaríkjunum af völdum matar-
eitrunar og á kjötpakkningum þar
í landi eru nú sérstakar leiðbein-
ingar um hveraig fara eigi með
kjötvörur.
Rétt markaðssetning
íslendingar gera sér ekki alltaf
grein fyrir hversu ómengaðar mat-
vörur þeirra eru. íslensk matvæli
eru tvímælalaust í mjög háum
gæðaflokki og einmitt vegna þeirr-
ar staðreyndar ættu þau að eiga
greiða leið inn á borð hjá fólki alls
staðar í heiminum.
í Bandaríkjunum eru neytendur
t.d. orönir mjög meðvitaðir um
aukaefni í matvælum og eru reiðu-
búnir aö borga hærra verð fyrir
vöru sem þeir vita að er laus við
aukaefni, hvort sem það eru horm-
ónalyf eða eitthvað annað.
Með réttri markaðssetningu væri
hægt að koma íslenskum matvör-
um á borð bandarískra neytenda í
ríkara mæh en nú er. Gæta verður
þess að varan sé merkt íslandi því
komið hefur fram að í einum pakka
Kjallaiinn
Jf 1 * > !|h| "11 cBEo Imim
Guðbjörg Hildur Kolbeins
doktorsnemi í fjölmiðlafræði við Wisconsin-háskóla
af hakki getur verið kjöt frá fjórum
löndum.
í Wisconsin-fylki er framleitt 35%
af öllum mjólkurvörum Banda-
ríkjamanna. Þrátt fyrir það er úr-
val af ostum og öðrum mjólkurvör-
um fremur takmarkað í saman-
burði við mjólkurkælinn í íslensk-
um verslunum. Hver segir að
Bandaríkjamenn kunni t.d. ekki að
meta skyr? Mörgum útlendingum,
sem komið hafa til íslands, finnst
skyr hið mesta lostæti og aðrar ís-
lenskar mjólkurafurðir ekki síðri.
Skondnar fullyrðingar
íslenskt vatn (Thorspring) sést
viða í hillum matvöruverslana í
Madison, Wisconsin og viröist selj-
ast sæmilega. Á miðanum utan á
Thorspring-flöskunum kemur
fram aö á íslandi búi fámenn þjóð
sem lifi fábrotni lífi og hafi viður-
væri sitt af fiskveiðum. Nánast
engin mengun sé á íslandi og mjög
fáar bifreiðar (hvað segja íbúar
Miklubrautar við þessu?). Einnig
er tekið fram að iðnaðarmengunin
frá Evrópu og Norður-Ameríku nái
ekki til Islands. Að lokum er neyt-
andinn fullvissaður um að íslenskt
vatn sé það besta í heimi.
Fyrir þá sem til þekkja eru þessar
fullyrðingar um ísland fremur
skondnar. Vissulega erum við fá-
menn þjóö en ég held að enginn
geti sagt að við lifum fábrotnu lífi.
íslendingar eru jafn miklir, ef ekki
meiri, efnishyggjumenn eins og
Noröur-Ameríkubúar og hvað bíla-
íjöldann varðar man ég ekki betur
en að ísland sé í öðru sæti á eftir
Bandaríkjamönnum hvað varðar
bílafjölda miöað viö höföatölu.
Sú mynd sem er dregin upp af
landi og þjóð á Thorspring-umbúð-
unum er í litlu samræmi við raun-
veruleikann og það er vissulega
spuming hvort slík markaðssetn-
ing á íslenskri vöru sé þjóðinni til
hagsbóta.
Við markaðssetningu á íslensk-
um vörum á erlendri grundu er
mikilvægt og reyndar bráðnauð-
synlegt að leggja áherslu á sérstöðu
íslands og hreinleika landsins, en
það er engum í hag að gefa útlend-
ingum rangar hugmyndir um land-
ið.
Guðbjörg Hildur Kolbeins
„Sú mynd sem dregin er upp af landi
og þjóð á Thorspring-umbúðunum er í
litlu samræmi við raunveruleikann og
það er vissulega spurning hvort slík
markaðssetning a íslenskri vöru sé
þjóðinni til hagsbóta.“
Skuldbreyting hjá bændum
Gjaldþrot
blasavið
„Það
mjög
staða í
búnaöinum.
Gjaldþrot
blasa við
mörgum bú-
um um allt
land og í öll-
um greinum HelaaGuSrúnJónai
með tilheyr-
andl kostnaðl landbúnaOarins,
fyrir þjóðarbúið í heild. Með þe
um aðgerðum er stefnt að þvi
hjálpa arðvænlegum búum sem
fariö hafa illa út úr vísitölubind-
ingunni. Stífar kröfur um veð og
greiðslugetu eiga að koma í veg
fyrir að aðilar með vonlausan
rekstur fai aðstoð. Hugmynda-
fræðín að bakl þessu er einfald-
lega að reyna að flýta fyrir hag-
ræðingu i landbúnaði og reyna
jafnframt aö koma í veg fyrir
íjöldagjaldþrot sem óumfiýjan-
lega mundi hafa í fór með sér
mikinn kostnað fyrír þjóðfélagið
í heild. Meiningin er sú að veita
fólki fyrst og fremst aðstoð til að
grynnka á lausaskuldum. Ef þú
hjálpar arðvænlegu búi sem farið
hefur illa út úr visitölubinding-
unni, þá er mögulegt að það bú
geti aukið framleiöslu sina og
lækkað þar með framleiöslu-
kostnað sinn og aukið framleiðni.
Forsendan er auðvitað sú að þetta
fari ekki til einhverra vonlausra
búa sem þá fengju aðeins lengri
gálgafrest. Það er mat manna að
þetta sé langódýrasta leiðin og
hún kostar ríkissjóð ekki krónu
auk þess að þessar aðgeröir eíga
ekki að háfa neinar óæskilegar
aíleiðingar í fór með sér IVrir
heildina."
Þarfannað
og meira
„Þrenging-
arnar í land-
búnaði stafa
af því aö af-
köst hafa
aukist og það
þarf þess
vegna ekki
sama mann-
afla í grein-
Ínni Og þÖrf MartósMöllwhaglraift-
var á fyrir ln«ur-
nokkrum áratugum. Þá er lykill-
inn sá að aöstoöa við aðlögunina
með því að koma því vinnuafli
sem er í greininni, sem i rauninni
er ekki þörf á, yfir i aðra vinnu.
Þau atvinnutækifæri er að vísu
ekki einfalt að finna á þessum
tímum. Ef við horfum á þetta tak-
mark þá þarf sennilega eitthvað
annað og meira að koma til en
skuldbreytingar. Þá þarf að létta
af skuldum með beinum styrkj-
um meö einhverjum hætti.
Ef um er ræða skuldbreytingar
sem vit er í þar sem mn tíma-
bundinn vanda er að ræða og ef
fé er handbært til að standa aö
þeim, þá er ákaflega erfitt aö
standa á móti því. Slíkar skuld-
breytingar, sem fleyta mönnum
yfir tímabundinn vanda, eru af
hinu góða og mjög skynsamlegar.
Ef hins vegar er bara um þaö aö
ræöa að lengja i hengingarólum
þá þarf klárlega eitthvað annað
að gera en að lengja í skuldum.
Það eru alltof mörg dærni um það
í landbúnaði og öðrum greinum
að menn hafa einmitt verið að
fresta því að taka á raunveruleg-
um vanda í staðinn fýrir aö taka
á málum af festu."