Dagblaðið Vísir - DV - 10.12.1994, Blaðsíða 10

10
LAUGARDAGUR 10. DESEMBER 1994
Sigrún Hallgrímsdóttir flutti heim eftir 30 ára dvöl í Bandaríkjunum:
Flýr ísland eftir
nokkurra mánaða dvöl
„Ég held, eftir að hafa verið úti í svo langan tíma, að þá haldi maður að landið og ailt sé enn þá eins og þegar maður fór,“ segir Sigrún Hallgrímsdóttir
sem hefur ákveðið að flytjast aftur til Bandaríkjanna eftir að hafa orðið fyrir töluverðum vonbrigðum hér heima.
Hér má sjá hluta starfsfólksins sem Sigrún var með í vinnu í hreingerningafyrirtækinu sem hún stofnaði og rak
með miklum hagnaði í 15 ár. Dóttir Sigrúnar, Halla Björk, sem var framkvæmdastjóri fyrirtækisins, er neðst t.v.
á myndinni.
„Ég er ekki viss um að ég hefði
orðið kyrr hérna á íslandi þó ég heföi
fengið vinnu. Það er auðvitað mikil
breyting að flytja aftur heim eftir
svona langan tíma. Ég kom oft í
heimsókn til íslands þegar ég bjó úti
en þá sá maður kannski bara allt það
jákvæða. Ég held, eftir að hafa verið
úti í svo langan tíma, að þá haldi
maður, að landið og aUt sé enn þá,
eins og það var þegar maður fór. Mér
hálfleiðist hérna núna en það getur
verið að það hefði orðið öðruvísi ef
ég hefði fengið vinnu,“ segir Sigrún
Hallgrímsdóttir sem flutti hingað til
lands sl. sumar eftir að hafa búið í
Bandaríkjunum í tæp 30 ár.
Sigrúnu hafði lengi dreymt um að
setjast að á íslandi en það sem beið
hennar hins vegar hér heima voru
ekkert nema vonbrigði. Hún fór að
leita sér að vinnu en hætti því eftir
þriggja mánaöa árangurslausa leit
eða þegar hún geröi sér grein fyrir
því að atvinnurekendur höfðu engan
áhuga á henni vegna aldurs hennar
en hún er 56 ára gömul og á besta
aldri eins og hún segir sjálf. Hér seg-
ir hún frá því hvað henni finnst hafa
breyst í fari landans þau ár sem hún
hefur dvalið erlendis og hvers vegna
hún hefur ákveðið að flytjast aftur
til Bandaríkjanna.
FluttisttilKali-
forníu 27 ára gömul
„Ég fluttist til Bandaríkjanna
haustið 1965, ásamt fyrrverandi eig-
inmanni mínum, Hólmari Finnboga-
syni, og fjórum dætrum okkar, sem
þá voru á aldrinum 9 mánaða til 9
ára. Á þeim tíma var hvorugt okkar
í vinnu en þetta var rétt eftir að við
höfðum verið með vikublaðið Fálk-
ann. Hólmar var framkvæmdastjóri
blaðsins en ég hafði aðeins starfað
þar í stuttan tíma í auglýsingum.
Eftir að blaðið fór á hausinn ákváð-
um við að breyta til og það var ákveð-
ið að flytjast til Los Angeles. Ætli það
hafi ekld verið mest ævintýraþrá
sem réð-því að við tókum þessa
ákvörðun. Þetta var nú töluverð
áhætta að flytjast út með fjórar dæt-
ur en mér fannst þetta ekkert mál á
sínum tíma. Maður var heldur ekki,
nema 27 ára gamall."
Sigrún sagði þetta hafa verið svolít-
ið erfitt þegar þau komu fyrst út en
þau hafi verið heppin vegna þess aö
Hólmar hefði strax fengið vinnu en
það var hjá skipasmíðafyrirtæki.
Sigrún og Hólmar skildu u.þ.b.
tveimur árum eftir að þau komu út.
Hann bjó áfram i nokkur ár úti en
fluttist svo til Svíþjóðar. Sigrún neit-
ar því ekki að það hefði verið erfltt
á tímabili að vera ein úti með fjórar
stelpur en þær hafl þá verið orðnar
eldri og því getað hjálpað mikið til.
„Fyrsta vinnan, sem ég fékk þarna
úti, var að mála á postulín og síðan
starfaði ég svona við hitt og þetta.
Ég fékk m.a. vinnu við afgreiðslu hjá
verslunarkeðjunni JC Penneys og
svo vann ég sem þjónustustúlka í
þónokkurn tíma, bæði á veitingahús-
um og á kaffihúsum."
Sigrún kynntist Ameríkana sem
hún giftist áriö 1969. Þau eignuðust
son, sem nú býr á Hawaii, en skildu
eftir fjögurra ára hjónaband.
Stofnaði
eigið fyrirtæki
Það var síðan fyrir algera tilviljun
að Sigrún fór út í fyrirtækjarekstur,
rekstur sem hún rak með góðum
hagnaði í 15 ár. „Það var ein ná-
grannakona mín, sem tók að sér að
hreinsa hús fyrir fólk, sem bað mig
um að fara og taka fyrir sig eitt hús
einn daginn því hún hafði meitt sig
í bakinu og gat því ekki farið. Ég
hélt nú ekki. Ég færi nú ekkiað vinna
svoleiðis skítavinnu, datt það ekki í
hug. Ég var atvinnulaus og svaka-
lega merkileg með mig. Mér fannst
þetta hreinlega vera fyrir neðan
mína virðingu að gera svona lagað.
En henni tókst að tala mig til og ég
fór og gerði þetta. Ég man nú ekki
hvað ég fékk í kaup en konan, sem
átti húsið, var svo ánægð að það end-
aði með því að það hringdu sex kon-
ur í mig þá vikuna.
Ég fór nú að leggja saman peninga-
málin og sá að það var nú ekkert svo
vitlaust að vinna við þetta. Ég gæti
gert þetta á meðan krakkarnir væru
í skólanum, keypt mér bfl og fengið
mér svo alvöruvinnu. Þetta gekk og
ég keypti mér bíl eftir mánuð, gaml-
an bíl en það var samt bíll. Síðan fór
að hlaðast á mig vinna og meiri
vinna, þannig að ég ákvað að ráða
stúlku til að hjálpa mér. Það endaði
síðan með því að ég stofnaði eigið
hreingemingarfyrirtæki sem ég
nefndi Skandia Cleaning Service.
Svona byijaði ég, alveg óvart. Ég sem
ætlaði frekar að svelta í hel með
börnin en að hreinsa hjá einhverri
kellingu. Svo var ég nú svo snobbuð
að ég sagði engum hér heima hvað
ég gerði, lengi vel.“
Sigrún, sem bjó á þessum tíma í
Laguna Nigel í Suður-Orange Co-
unty, sem er mitt á milli Los Angeles
og San Diego, segist aldrei hafa sett
neinn pening í fyrirtækið og hún
hefði aldrei fengið lán fyrir því.
„Næstyngsta dóttir mín, Halla
Björk, var framkvæmdastjóri fyrir-
tækisins í mörg ár og ég var með um
30-40 manns í vinnu þegar mest lét.
Við tókum mikið að okkur nýbygg-
ingar, skrifstofuhúsnæði ogeinbýhs-
hús eða frekar villur eins og ég
myndi kalla það. Það var alveg fullt
að gera og viðskiptin gengu vel.
Ákvað að flytja
afturheim
Sigrún seldi fyrirtækið fyrir tveim-
ur árum en ástæðuna segir hún vera
þá að hún hafi verið orðin svolítið
þreytt á þessu og hafi viljað breyta
til.
„Ég var ekkert ákveðin í því hvað
ég ætlaði að fara að gera. Ég var
búin að athuga ýmislegt og var á
tímabili að hugsa um að flytja til
austurstrandar Bandaríkjanna en
dóttir mín, Jóna Brynja, býr í Port-
land, Maine. Svo hugsaði ég um að
flytjast heim til íslands. Dóttir mín,
Halla Björk, fluttist heim í fyrra-
haust með lítinn son sinn og ég fór
að hugsa með mér hvers vegna ekki
að flytjast heim þar sem ég á þrjár
dætur. Elsta stelpan, íris, fór til ís-
lands þegar hún var 14 ára og sú
næstelsta, Rut, er búin að vera hérna
í 5-6 ár.“
Sigrún kom hingaö til lands í fyrra-
vetur til að vera við útfor móður
sinnar og ákvað þá að flytjast hing-
að. „Ég var ekkert að hugsa um hvort
ég myndi fá vinnu. Mér datt ekki í
hug að ég þyrfti þess. Ég kom svo í
júní sl., keypti íbúð móður minnar
af systkinum mínum, gerði hana upp
og byijaði að leita mér að vinnu. Það
átti hins vegar eftir að verða erfiðara
en mig hafði grunað."
Fékkekki vinnu
vegna aldurs
„Mér varð mikið um þegar ég
hringdi fyrstu símtöhn til að spyijast
fyrir um atvinnu. Sérstaklega fyrsta
símtalið því viðkomandi maður
spurði mig: „Og hvað ert þú gömul,
góða mín.“ Mér svelgidst svo á við
þetta að ég var alveg eins og ég kæmi
frá öðrum hnetti. Ég var svo hissa á
að hann skyldi spyrja hvað ég væri
gömul. Mér fannst það ekkert koma
málinu við. Síðan virðist það hafa
gengið eins og rauður þráður í gegn
í hvert skipti sem ég hef hringt eða
sótt um vinnu að annaðhvort fæ ég
ekki svar eða þá að þetta er það fyrsta
og eina sem þeir spyrja um. Þeir
hafa ekki einu sinni áhuga á að tala
við mig þegar ég segist vera 56 ára
gömul. Þeir missa strax áhugann og
spyrja ekkert meir.
I Bandaríkjunum er ólöglegt að
ráða fólk eftir aldri, kyni eða litar-
hætti. Það er hreint og beint mann-
réttindabrot. Vitanlega spila þessir
þættir þó inn í en samt sem áður
verða þeir, sem eru að ráða fólk, að
passa sig á að gera það ekki svona
augljóst. Þeir geta ekki sagt við mann
svona beint að maður fái ekki vinnu
vegna þess að maður sé orðinn of
gamall. Það ge'ta þeir hins vegar gert
hér á íslandi og gera það hiklaust."
Sigrún segist örugglega vera búin
að sækja um 50 störf síðan hún byrj-
aði að leita sér að vinnu en hún hef-
ur ekki fengið eitt einasta starf. Hún
sótti meira að segja um afgreiðslu í
bakaríi en fékk það ekki. Hún segist
hafa fengið fiögur svör til baka frá
atvinnurekendum allt í allt.
„Ég hef ekki einu sinni rétt á at-
vinnuleysisbótum vegna þess að ég
hef búið svo lengi erlendis. Það er
auðvitað skiljanlegt en ég meina á
hverju er ætlast til að maður lifi? Þó
það sé nú gott loftið hérna þá er ekki
hægt að lifa á því.“
Kvennabaráttan
stutt á veg komin
„Ég hef farið nokkrum sinnum nið-
ur á Vinnumiðlun Reykjavíkurborg-
ar bara til að kíkja á töfluna, sem þar
er, en þar hanga stundum uppi at-
vinnuauglýsingar. Mér finnst áber-
andi hvað það er alltaf mikið af kon-
um að láta skrá sig. Það er mun
sjaldnar sem maður sér karlmenn.
Hvernig stendur á því að ríkisstjóm-
in gerir ekki eitthvað til að bæta úr
þessu? Til dæmis eins og að hjálpa