Dagblaðið Vísir - DV - 10.12.1994, Blaðsíða 28

28
LAUGARDAGUR 10. DESEMBER 1994
Hátíð í hálfa öld
Brúðubíllinn þykir ómissandi á hverri þjóðhátíð.
17. júní 1993. Strákar stríða við skautbúning. Fjallkonan er Ólafía Hrönn Jónsdóttir.
Út er komin bók um sögu 17. júní
hátíðarhalda í Reykjavík frá upphafi
til afmælisársins 1994. Bókin er gefm
út á vegum íþrótta- og tómstunda-
ráðs Reykjavíkur. Ritstjóri bókar-
innar er Klemenz Jónsson. Allmarg-
ar aðsendar greinar eru birtar í bók-
inni. Kaflinn sem hér birtist er eftir
Gísla Áma Eggertsson æskulýðsfull-
trúa.
Hátíðarhöldin
-hin hliðin
Hjá þeim sem vinna að undirbún-
ingi hátíðarhaldanna 17. júní ríkir
jafnan mikil eftirvænting að morgni
þjóðhátíðardagsins.
Að baki er mikil vinna og nú mun
koma í ljós hvernig til hefur tekist.
Kvöldið áður, þann sextánda, iðar
allur miðbærinn af lífi, fólk og bílar
á þönum með allt það skraut og dót
sem koma þarf fyrir. Hópur manna
vinnur við lokafrágang á sviöunum
í Lækjargötu og Hljómskálagarðin-
um. Annar hópur vinnur við skreyt-
ingar. Skátar æfa fánaburð í portinu
við Miðbæjarskólann. Tæknimenn
koma fyrir hátölurum og öðrum
hljóðbúnaði, og þannig mætti lengi
telja.
Margir borgarbúar taka forskot á
þjóðhátíðina og fara út að skemmta
sér þetta kvöld. Upp úr klukkan þijú
er oft mikill gleðskapur í miðbænum.
Starfsmenn borgarinnar láta það
ekki trufla sig við vinnuna þó mann-
fjöldinn fylgist með, ýmsir vilji gefa
góð ráð og jafnvel hjálpa til. Það er
dálítið hátíðlegt andrúmsloft, þrátt
fyrir öll lætin, á morgun verður
meira gaman, mikil hátíð. Smám
saman hljóðnar í miðbænum og um
fimmleytið hefur ró færst yfir. Ein-
ungis má sjá mannskap og bíla frá
hreinsunardeild borgarinnar fara
með vélsópa yfir stræti og torg. Fugl-
arnir á Tjörninni eru hljóðir. Unga-
mæður sofa í hólmanum og líkt og
mannfólkið búa þær sig og sína und-
ir erilsaman dag. En kyrrðin varir
þó ekki lengi því strax upp úr sex
koma nýir hópar til starfa. Þar eru
á ferðinni hópar frá umferðardeild
sem undirbúa lokanir gatna og upp-
stillingar á Austurvelli, hópur
manna vinnur við uppsetningu sölu-
tjalda, annar hópur kemur fyrir
fánaborgum og veifum um allan
miöbæinn.
Leiksvið ævintýra
og manngrúa
Mikið ber á gulum borgarbílum frá
hreinsunardeild, Rafmagnsveitu
Reykjavíkur og umferðardeild. Mest
áberandi eru þó alls konar sendibílar
fullir af söluvarningi félaganna sem
selja úr sölutjöldunum svokallaðar
17. júní vörur. Hjá mörgum æsku-
lýðs- og íþróttafélögum er 17. júní
stærsti fjáröflunardagur ársins.
Sölutjöldin standa í röðum frá Lækj-
artor'gi og suöur í Hljómskálagarð.
Þau eru í áberandi litum - rauð, blá,
hvít og appelsínugul - og von bráðar
eru þau skreytt margvíslegum aug-
lýsingum og fánum.
Fljótt á litið einkennist þessi morg-
unstund af óreiðu og skipulagsleysi
en svo er raunar alls ekki. Starfs-
menn borgarinnar og flestir þeir sem
hér ganga til starfa á vegum félag-
anna hafa staðið í þessu áður. Eftir
því sem líður á morguninn verður
götumyndin skýrari og öll Lækjar-
gatan breytist í leiksvið ævintýra og
manngrúa.
Við Austurvöll er annars konar
andrúmsloft. Höfuðborgin og þjóðin
öll mun þar von bráðar eiga hátíð-
lega stund með forseta sínum og fyr-
irmönnum. Andi liðinna tíma og arf-
ur kynslóðanna sækir á og morgun-
bjarmi lýsir upp Jón forseta stað-
fastan á stöpli sínum. Fánum skrýdd-
ur Völlurinn er tiibúinn. Fyrir dyr-
um Alþingishússins standa nokkrir
lögregluþjónar og starfsmenn Al-
þingis og ræðast viö.
Morgunkaffi
á Hótel Borg
Þjóðhátíðamefnd borgarinnar hef-
ur í áraraðir haldiö þeim sið að hitt-
ast að morgni 17. júní á Hótel Borg
og drekka þar morgunkaffi. Það er
mannmargt á Borginni. Margir góð-
borgarar hafa þennan sið í heiðri.
Eftir morgunkaffi ganga nefndar-
menn til starfa sinna. Sumir fara upp
í kirkjugarðinn viö Suðurgötu aörir
í Alþingishúsið. Rétt fyrir klukkan
tíu berst klukknahljómur yfir
miðbæinn. Samhljómur kirkju-
klukkna í Reykjavík hringir inn há-
tíöina. í kirkjugarðinum við Suður-
götu leggur forseti borgarstjómar
blómsveig frá Reykvíkingum á leiði
Jóns Sigurðssonar. Að þeirri athöfn
lokinni ganga þeir sem þar hafa safn-
ast saman fylktu liði á Austurvöll.
Við Alþingishúsið standa nú lög-
reglumenn heiðursvörð og þangað
streyma bifreiðar með æöstu menn
þjóðarinnar og fulltrúa erlendra
ríkja. Von bráðar er orðin þröng á
þingi í anddyri Alþingishússins.
Prúðbúið fólkið raðar sér upp eftir
settum reglum og gengur út á Aust-
urvöll, alhr nema forsetinn, forsætis-
ráðherra og Fjallkonan sem stendur
ein í Kringlunni og fer í síðasta sinn
yfir hátíðarljóðið. Að loknu setning-
arávarpi formanns þjóðhátíðar-
nefndar ganga þau ásamt tveimur
nýstúdentum að minnisvarða Jóns
Sigurðssonar og leggur forseti þar
blómsveig frá þjóðinni. Því næst er
ávarp forsætisráöherra og að lokum
flytur Fjallkonan ættjarðarijóð. Á
milli atriða er kórsöngur og lúðra-
sveitaleikur.
Athöfnin á Austurvelli er i fóstum
skorðum, engu öðra lík og þannig á
hún að vera. Hún er íslensk. Á eftir
hlýða hátíðargestir á messu í Dóm-
kirkjunni.
Stjórnstöð
hátíðarinnar
í höfuðstöðvum íþrótta- og tóm-
stundaráðs að Fríkirkjuvegi 11 er
mikill erih, þar er stjómstöð 17. júní
hátíðarinnar. Athafnamanninum
Thor Jensen hefði eflaust vel hkað
að sjá það hlutverk sem hið virðulega
heimili hans gegnir á þessum degi.
Gamla vinnustofan er nú fjarskipta-
miðstöð með talstöðvar og íjölda
síma. í stássstofunni, sem á sínum
tíma var ein sú glæsilegasta í land-
inu, sitja nú starfsmenn stofnunar-
innar að snæðingi. Þeir hafa verið
að störfum frá því snemma um morg-
uninn. Það er örlítil stund milli
stríöa. í kjallaranum, þar sem synir
hans léku billjard, er bækistöð þeirra
sem sjá um skreytingar á sviðum
meö fánum og blöðram. Garðskál-
inn, þar sem fjölskyldan drakk kókó
á hátíðisdögum, hefur nú verið
klæddur innan með svörtu hni. Þar
mun spákona hafa aðsetur. Um allan
Hallargarðinn hefur verið komið fyr-
ir leiktækjum fyrir börnin.
Upp úr hádegi er miðbærinn tilbú-
inn að taka við þeim þúsundum
barna og fuhorðinna sem þangað
leggja leið sína á þessum degi. Götum
hefur verið lokaö þannig að nú verð-
ur einungis komist um á tveimur
jafnfljótum. Smám samah fjölgar
fólkinu og klukkan tvö, þegar skrúð-
göngurnar koma, fyllast allar götur
miöborgarinnar. Fyrir framan sölu-
tjöldin myndast strax ös því öll börn
verða að fá 17. júní blöðra og fána. Á
sviðunum hefjast skemmtiatriöi af
ýmsu tagi, úr hátölurum berst tónhst
og raddir leikaranna yfir manníjöld-
ann.
17. júní í Reykjavik er fjölmennasta
útihátíð sem haldin er á íslandi ár
hvert. En þó fjöldinn sé mikill gengur
allt vel fyrir sig. Margir þekkja orðið
skipulagið og vita að skemmtilegra
er að flakka um hátíðarsvæðið en að
dvelja einvörðungu á einum stað.
Áth.: Millifyrirsagnir eru blaösins.