Dagblaðið Vísir - DV - 25.02.1995, Qupperneq 10

10
LAUGARDAGUR 25. FEBRÚAR 1995
Sigurrós Ósk Karlsdóttir er nær
handleggjalaus. Hún er kassadama í
Pennanum í Hallarmúla og vekur
ekki bara athygli vegna fotlunar
sinnar heldur einnig vegna þess
hversu rösk hún er við afgreiðsluna.
Hún þykir jafnvel sneggri en þeir
sem aiheilbrigðir eru.
„Ég reyni að gera mitt besta,“ segir
Sigmrós. „En fótlunin háir mér að
því leyti að ég þarf að reyna á mig
meira en aðrir við starfið og þreytist
því í öxlum og baki.“
Hún styrkir sig í íþróttum. Þær
segir hún hafa bjargað sér frá því að
einangrast þegar hún var barn. Sig-
urrós, sem er frá Akureyri, segir að
hún hafi fyrst gert sér grein fyrir
fotlun sinni um fimm ára aldur eða
þegar hún fór að leika sér innan um
önnur börn. „Mér var ekki hlíft. í
rauninni var ég lögð í einelti af skóla-
systkinum mínum. Þátttakan i
íþróttunum hjá íþróttafélagi fatlaðra
varð til þess að ég fór að sjá bjartar
hhðar á tilverunni.“
Afrekskona
í íþróttum
Sigurrós varð afrekskona í íþrótt-
Sigurrós Ósk Karlsdóttir á æfingu í borðtennis í íþróttahúsi fatlaðra við Hátún. DV-mynd ÞÖK
í Pennanum í Kringlunni og þyrfti
að vinna meira til að láta enda ná
saman. Ég gæti kannski unnið allan
daginn í nokkur ár og síðan orðið
óvinnufær vegna of mikils álags.
Fyrir þremur árum lækkuöu bæt-
urnar sem ég fæ frá Tryggingastofn-
uninni úr 32 þúsundum í 9 þúsund.
Ég var sem sagt lækkuð í örorku-
mati, úr 75 prósentum í 65 prósent,
án nokkurra skýringa. Það er eins
og það sé verið að refsa okkur fatlaöa
fólkinu sem erum að reyna að bjarga
okkur og vera úti meðal fólks. Þetta
er í rauninni vinnuletjandi kerfi.
Mér finnst undarlegt að okkur skuli
gert erflðara fyrir. Það er ekki margt
sem maður getur leyft sér eins og
málin standa nú.“
Við lækkunina á örorkubótunum
missti Sigurrós ýmsar aðrar bætur
um leið, eins og afslátt af flugfar-
gjöldum, tannlæknakostnaði, lyíjum
og fleiru. „Ég leitaði til lögfræðings
vegna þessa máls og það er núna
komið til umboðsmanns Alþingis.
Mig langar til að fá fleiri í lið með
mér í þessum málum. Það væri gott
ef fólk hefði samband við mig eða
Sjálfsbjörg vegna þessa. Það á enginn
að gefast upp.“
Sigurrós Ósk Karlsdóttir er nær handleggjalaus en afgreiðir á kassa:
Ég hef alltaf reynt
að gera mitt besta
um. Árið 1980, þegar hún var fimmt-
án ára, setti hún heimsmet og ólymp-
íumet í 50 metra hringusundi. Það
eru nokkur ár síðan hún hætti
keppni í sundinu. Hún hefur æft
borðtennis og unnið til fjölda verð-
launa í þeirri íþróttagrein á mótum
bæði heima og erlendis. Sigurrós
æfir einnig boccia og kveðst hafa
verið að fikta í bogfimi og fótbolta.
Og einhvem tíma hefur hún tekið í
badmintonspaða, að því er hún
greinir frá.
í miklu stríði
Að sögn Sigurrósar voru læknar á
tímabih að velta því fyrir sér aö taka
handleggina af henni og setja á hana
gervihandleggi. „Ég fæddist svona
og læknarnir fylgdust stöðugt með
mér og athuguðu hvernig ég bjargaöi
mér. Eg átti í miklu stríði þegar til
greina kom að taka af mér handlegg-
ina en ég sé ekki eftir því að það
skuli ekki hafa verið gert. Þá hefði
ég kannski ekki tekið svona mikinn
þátt í íþróttum."
Að loknu grunnskólanámi fór Sig-
urrós að starfa hjá KEA á Akureyri.
Það tók reyndar tíma að sannfæra
menn um að hún gæti leyst störfin
af hendi. Hún fékk að minnsta kosti
að reyna og var hjá kaupfélaginu
næstu tíu árin. Hún vann fyrst við
pökkun hjá Kjötiðnaöarstöðinni og
hjá Brauðgerðinni. Síðan tóku við
afgreiðslustörf. Suöur flutti hún fyrir
fjórum árum.
„Mig langaöi aö breyta til og prófa
eitthvaö nýtt. Ég hafði verið á bið-
hsta eftir íbúð hjá Sjáifsbjörg og þeg-
ar það var hringt til mín og mér sagt
að það væri laus íbúð í húsi Sjálfs-
A kassanum í Pennanum í Hallarmúla.
Sigurrós með hluta verðlaunagripa sinna
Bogfimi er í sérstöku uppáhaldi hjá
Sigurrós.
bjargar í Hátúni var bara að hrökkva
eða stökkva. Ég fór af stað atvinnu-
laus en var boðið nám í skóla hjá
Öryrkjabandalaginu, svoköhuðum
atvinnulífsskóla þar sem nemendur
voru búnir undir þátttöku í atvinnu-
1 hfmu.“
Skertörorka
Sigurrós kveðst svo hafa sótt um
starf á sextán stöðum en aðeins feng-
ið svar frá þremur. Einn af þeim var
Penninn þar sem hún starfar enn.
Hún er í 62 'A prósents vinnu. „Ég
hef stundum unniö aðra hverja helgi
Prjónar á sig peysur
Sjálf hefur Sigurrós aldrei gefist
upp. Hún æfir borðtennis og bogfimi
þrisvar í viku. Bogfimin er í sérstöku
uppáhaldi hjá Sigurrós núna en hún
þarf hjálpartæki við þá íþrótt, það
er sérstakan bogastand. Hún hefur
málað svohtiö í frístundum og grípur
í pijóna af og th. Þó að hún sé ekki
nema með tvo fingur á vinstri hendi
og fjóra á þeirri hægri prjónar hún
á sig peysur. Hún tekur það fram að
hún geti ekki saumað á sig flíkur
heldur láti hún sauma á sig. „Ég get
saumaö minni hluti á saumavél og
svo get ég keyrt bíl.“
Börnin verða
að fá svör
Sigurrós þykir ákaflega lífsglöð og
sjálf segist hún hafa orðið vör meiri
lífsgleði hjá fótluðu fólki en öðrum,
þó svo að hún kunni ekki skýringu
á því. Hún segist finna meira fyrir
óþægilegri athygli í Reykjavík en fyr-
ir norðan. Reyndar hafi viðhorf til
fatlaðra breyst th hins betra á und-
anfornum árum. Aðspurð hvort
gömlu skólafélagamir hafi einhvern
tima beðið hana afsökunar á fram-
komu sinni svarar hún neitandi. „En
ég sé á þeim að þau sjá eftir þessu.
Ég verð auðvitað vör við það hér fyr-
ir sunnan að böm rekur í rogastans
að sjá fólk sem er öðruvísi. Sum þora
að spyrja mig af hverju ég sé svona.
Mér finnst að þau þurfi að fá svör
og það er aht í lagi að mæður vísi
börnunum til mín ef þær geta ekki
svarað þeim sjálfar. Börn verða að
fá svör við spurningum sínum.“