Dagblaðið Vísir - DV - 07.03.1995, Blaðsíða 15

15
l>RII).iyi)A(;Uk 7. MARS 1995
Alþýðuflokkurinn vill:
Nýjar áherslur í
sjávarútvegi
Þorsteinn Pálsson sjávarutvegsráöherra hefur látið sér detta i hug að
setja þá i fangelsi sem henda fiski. Þetta er aldeilis fáheyrð fyrirætlan
og ráðherranum til skammar
Alþýðuflokkurinn hcfur einn
flokka lasR til að við Íslendinfíar
sækjum um aðild að BSB. Umsókn
um aðild cr forscnda samnings! Við
gefum okkur ekkert fyrirfram í
samninfíum, en við semjum heldur
ckki um hvaö sem er. Aðrir flokkar
hafa haldið j)ví fram að alþýðu-
flokksmenn væru jafnvel tilbúnir
að semja um heimildir til handa
erlendum þjóöum um aðgang að
auðlindum okkar í hafinu. Þetta er
fáránlegt og hefur að sjálfsögöu
aldrei hvarflað að okkur.
Hverjir eiga auðlindina?
Alþýðuílokkurinn vill tryggja
sameign þjóðarinnar allrar á auð-
lindum sjávar meö því að binda
ákvæði um slíkt í stjórnarskrá. Þá
verður ekki samið við einn né
neinn um aðgang að auðlindinni
nema breyta stjórnarskránni.
Með þetta ákvæöi tryggt í stjórn-
arskrá lýöveldisins, ætti öllum ótta
um innrás útlendinga í okkar fisk-
veiðilögsögu að vera eytt. En þetta
ákvæði gerir meira, því í reynd er
aö skapast eignaréttur útgerðar-
fyrirtækja á aflaheimildum, þær
eru seldar, keyptar, veðsettar og
afskrifaðar á sama hátt og löglegar
eignir. Það verður að vera öllum
ljóst hverjir eiga auðlindina.
Gjaldtaka fyrir afnot
Þegar búið er að stjórnarskrár-
binda sameign þjóðarinnar á auð-
lindinni þá er eðlilegt að koma á
Kjallaiinn
Guðmundur Oddsson
form. framkvstjórnar
Alþýðuflokksins
gjaldtöku fyrir afnot af henni. Al-
þýðuflokkurinn hefur sett fram þá
hugmynd að þeir sem veiða fisk
innan flskveiðilögsögunnar til
vinnslu í landi greiði lægra gjald
en þeir sem fullvinna afla úr sama
stofni úti á sjó. Það er stórmál að
auka atvinnu 1 landi.
Þorsteinn vill fangelsa sjó-
menn
Fullyrt hefur verið, að miklum
afla sé hent í sjóinn. í raun býður
kvótakerfið upp á að slíkt sé gert
því sektir eru við því að koma með
umframafla að landi. Þorsteinn
Pálsson sjávarútvegsráöherra hef-
ur látiö sér detta í hug að setja þá
í fangelsi sem henda fiski. Þetta er
aldeilis fáheyrð fyrirætlan og ráð-
herranum til skammar.
í þeim fiski sem hent er í sjóinn
eru mikil verömæti og hann lifnar
ekkert við þótt einhverjum sé hent
í fangelsi fyrir að veiða hann. Við
eigum því að skipta um hugsunar-
hátt og hvetja sjómenn til að koma
með allan afla að landi. í stað þess
að hegna þeim fyrir það þá á aö
skipta verðmætum umframaflans
milli t.d. þriggja aðila.
Ríkissjóður, útgerð og sjó-
menn
Sá fiskur sem veiddur er umfram
kvóta á að fara á fiskmarkað og
mætti hugsa sér að 80% af verð-
mæti hans renni í ríkissjóö, en sín
hver 10% færu annars vegar til
útgerðarinnar en hins vegar til
áhafnarinnar. Þannig er kominn
hvati fyrir útgerð og áhöfn til að
koma með aflann að landi, en þjóð-
in fengi stærsta hlutinn. Þau verð-
mæti sem ríkissjóður fengi með
þessum hætti yrðu síðan notuð til
að efla hafrannsóknir og auka eftir-
lit með fiskveiöum. Með þessu
móti fengjust mun raunhæfari töl-
ur um veiddan afla, sem aftur
myndu auövelda fiskifræðingum
þeirra störf. Verst af öllu er að
henda verðmætunum í sjóinn aftur
því það er ekki aðeins sóun heldur
vanvirðing við auðlindina.
Guðmundur Oddsson
Alþýðuflokkurinn hefur sett fram þá
hugmynd að þeir sem veiða fisk innan
fiskveiðilögsögunnar til vinnslu 1 landi
greiði lægra gjald en þeir sem fullvinna
afla úr sama stofni úti á sjó.
Heilbrigðiskerfi á hálum ís
Eitt af því sem við íslendingar
erum hvað stoltastiraf er það heil-
brigðiskerfi sem við höfum byggt
upp. Hefur hróður þess borist til
annarra landa þannig að erlendir
ráðamenn hafa komið hingað til
lands til þess eins aö kynna sér
það.
Reikningar á ríkið
íslenska heObrigðiskerfið hefur
því verið í svipaöri stöðu og einka-
barn aldinna hjóna. Það hefur feng-
ið allt það besta, vandamáhð hefur
hins vegar verið að ekki hefur
mátt setja ofan í við hvítvoðunginn
þó ærin tflefni hafi á tíðum verið
til þess. Því er svo komiö að 26%
fjárlaga ríkisins fara í að halda
kerfinu uppi og fyrirsjáanlegt er
að heilbrigðiskerfið á eftir að kosta
ríkið meira. Ekki er að furöa þó
þeir sem hafa fengið það hlutverk
að spara ög skera niður hjá ríkinu
skuh hafa rennt hýru auga til heil-
brigðiskerfisins. Þeim hefur þó
orðið lítt ágengt í viðureign sinni
við það. Þetta á sér margar skýr-
ingar. Það sem einkum hefur þó
farið úrskeiðis er að niðurskurðar-
mönnum hefur mistekist að virkja
heilbrigðisstéttirnar til samstarfs
um aðhaldið. Hefur þetta lýst sér í
því að aðhaldsaðgerðimar hafa
sjaidan verið gerðar af kunnáttu
heldur miklu frekar af tilfmningu.
Sést þetta á öllum hinum flata
KjaUarinn
Guðmundur
S. Johnsen
stjórnmálafræðingur
niðurskurði sem framkvæmdur
hefur verið. Vandinn við sparnað-
araðgerðirnar virðist því vera, að
ríkið hafi enga aðfla til að úrskurða
um hvað er nauðsynlegt og hvað
ekki. Sumar heflbrigðisstéttir hafa
haft frjálsar hendur um að skrifa
reikninga á ríkið án þess að eðhlegt
eftirht sé haft þar með.
Einhliða stjórnir
Vilji hið opinbera ná tökum á
eyöslu sinni í heflbrigðisgeiranum
virðist mér að það veröi að leggja
út í viðamikla endurskipulagningu
á kerfinu í heild, þar sem komið
verði upp skipulögðu eftirhti með
eyðslu þess á öllum stigum. í þessu
tflliti verður einnig að endurskipu-
leggja uppbyggingu stofnana kerf-
isins tfl að fá aukna kostnaðar-
ábyrgð. Heilbrigðisyfirvöld eiga
skflyrðislausa heimtingu á því að
vita hvernig fé þess er varið. Það
er því eðhlegt að heilbrigðisráðu-
neytið skipi einhhða stjómir þeirra
heilbrigðisstofnana, sem það fjár-
magnaðar alfarið. Ennfremur er
eðlilegt að heilbrigðisráðuneytið
skipi yfirmann yfir hverri deild
innan sjúkrahúsanna sem væri
bæði faglega og íjárhagslega ábyrg-
ur gagnvart því.
Til að auka kostnaöarvitund enn
frekar í heilbrigðiskerfinu er æski-
legt að tilvísunarkerfið og sjúkra-
samlögin verði endurvakin svo
auðveldara verði að hafa eftirht
með hvernig íjármunum heilbrigð-
is- og tryggingakerfisins sé variö.
Án skilvirks kostnaðareftirhts, er
hætt við að allt reki á reiöanum,
kostnaður fari langt fram úr því
sem skattgreiðendur geti borgað
sem endað gæti með hruni velferð-
arkerfisins eins og hefir gerst í
sumum löndum Austur-Evrópu.
Ég vil enda þessa grein mína á
orðum gamals garðyrkjumanns
sem sagði: „Það getur verið sárt að
þurfa grisja skóginn þegar það þarf
að fella tré. En ég geri það samt
skógarins vegna því þegar htið er
til lengri tima þá er það skógurinn
sem skiptir máh.“ Eins er með hefl-
brigðiskerfið, þaö getur verið sárs-
aukafuflt að skera niður innan
málaflokka þess, en það verður að
gerast, svo við fáum notið þeirrar
rómuðu þjónustu er það veitir um
ófyrirsjáanlega framtíð.
Guðmundur S. Johnsen
Það sem einkum hefur þó farið úrskeið-
is er að niðurskurðarmönnum hefur
mistekist að virkja heilbrigðisstéttirn-
ar til samstarfs um aðhaldið.
Meðog
ámóti
Safnaðarheimili á lóð
KeHavikuricirkju
Lifandi menn-
ingarheimili
Tal um
byggingu
nýrrar kirkju
og safnaðar-
heimihs ann-
ars staöar er
alveg út í blá-
inn. Nýjar
kirkjur sem
eru byggðar í
dag eru ekk-
ert stærri en
okkar kirkja og undantekningar-
laust eru safnaðarheimili byggð
við kirkjuna. Gamh bærinn í ná-
grenninu var vanræktur þar til
fyrir 10 árum. Hann á eftir að
taka miklum breytingum næstu
10 árin. Þörf fyrir safnaðarheim-
ih er mjög mikil í nútíma kirkju-
starfi. Kirkjan er 80 ára gömul
en þá var framsýnin svo mikil að
hún rúmaði aha ibúa byggöar-
lagsins og menn tóku rúmgóða
lóð fyrir síðari tíma til ráðstöfun-
ar. Gamli bærinn mun gjörbreyt-
ast með tflkomu nýs saihaðar-
heimilis sem við eigum að gera
að lifandi menningarheimih.
Kirkjan hefúr þjónað okkur í 80
ár og nú er söfnuöurinn mjög stór
en mun ekki verða stærri á næstu
áratugum þar sem byggingar-
svæðið eftir sameiningu sveitar-
félaganna færist á Innri-Njarð-
víkursvæðið. Eftir tilkomu þessa
húss mun það vafalaust þjóna
okkar söfnuði önnur 80 ár. í 25
ár hefur verið safnað fé til bygg-
ingarinnar og söfnuðurinn telur
sig nú eiga fyrir heimflinu.
Ekki í sam-
ræmi við
gamla bæinn
„Við erum
hræddir við
þetta stóra
hús inni í
gamla bæn-
um. Þaö sýndi
sig berlega í
kosningunum
um daginn
hvernig um-
ferðaröng-
þveitið getur
orðiö. Þaö var kahað á lögreglu
til að hafa hemh á umferöinni.
Þó kusu ekki nema 4% af þeim
sem hafa kosningarétt. Hvað
heföi gerst ef fieiri hefðu mætt?
Við erum hræddir um að umferð-
in og gatnakerfiö þoli þetta alls
ekki í þessu hverfi. Það er vanda-
mál. Byggingin er ahs ekki í anda
og samræmi við þennan gamla
bæ. Viö erum ekki á móti safnað-
ariieimih eins og haldiö er á lofti
hjá þeim sem eru fylgjandi því
aö byggja. Biskup sagði á dögun-
um að við þyrftum þetta hús en
við þurfum það ahs ekk. Það eru
margir aðrir möguleikar. Þeir
vhja byggja 1000 fermetra heimili
viö hhðina á kirkjunni sem er 240
fermetrar. Það finnst okkur of
mikið á þessum stað. Það er verið
að tala um að nota þaö einnig sem
tónhstarhús en það skfljum við
ekkL Söfnuðurinn þarf ekki að
byggja slikt hús. Það eru til aðrir
staðir undir shkar samkoraur. Þá
er furðulegt að veriö sé að tala
um byggingu á kirkjulóðinni, þaö
er búiö að hafna þessari um-
ræddu lóð í kosningum sem fram
hafa fariö. Þeir eru búnir aö
leggja 12-15 mihjónir í lóð sem
bæjarbúar hafa hafhaö. Það eru
fleiri á móti byggingunni en með
henxú. Við höfum bara ekki þessa
peninga úr að spila.
Pátt 8. Eggertsson,
verktakl i Keflavík.
Birgír Guónaaon, vara-
form. aóknarnefndar.