Dagblaðið Vísir - DV - 20.09.1995, Blaðsíða 12

12
MIÐVIKUDAGUR 20. SEPTEMBER 1995
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjómarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Ritstjóri: JÓNAS KRISTJÁNSSON
Aðstoðarritstjóri: ELÍAS SNÆLAND JÓNSSON
Fréttastjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjóri: PÁLL STEFÁNSSON
Ritstjóm, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar: ÞVERHOLT111,
blaðaafgreiðsla, áskrift: ÞVERHOLT114,105 RVÍK, SÍMI: 550 5000
FAX: Áuglýsingar: 550 5727 - Aðrar deildir. 550 5999
GRÆN númer: Auglýsingar: 800 6272. Áskrift: 800 6270
Stafræn útgáfa: Heimasíða: http://www.skyrr.is/dv/
Ritstjórn: dvritst@ismennt.is - Auglýsingar: dvaugi@ismennt.is. - Dreifing: dvdreif@ismennt.is
AKUREYRI: Strandgata 25, sími: 462 5013, blaðam.: 462 6613, fax: 461 1605
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð: ÍSAFOLDARPRENTSMIÐJA HF.
Prentun: ÁRVAKUR HF.
Áskriftarverð á mánuði 1550 kr. m. vsk. Lausasöluverð 150 kr. m. vsk., helgarblað 200 kr. m. vsk.
Hamslaus veiðigræðgi
Mælingar á afla sex íslenzkra skipa hafa sýnt, að
mestum hluta Smugunnar í Barentshafi væri lokað, ef
íslenzkar lokunarreglur giltu á þeim slóðum. í flestum
tilvikum var smáfiskur meira en flórðungur aflans, sem
mundi leiða til umsvifalausrar lokunar hér við land.
Umgengni íslenzkra skipstjóra og sjómanna í Smug-
unni yrði aldrei þoluð af yfirvöldum hér við land. Dæmi
hefur verið nefnt um, að íslenzkur frystitogari hafa hent
helmingi af 30 tonna hali í hafið. Að öðru leyti er talið,
að íslenzku saltfisktogararnir séu einna verstir.
Það eru lélegar málsbætur, þótt bent sé á, að um-
gengni Norðmanna og ýmissa annarra sjómanna sé litlu
betri á karfamiðum utan lögsögu á Reykjaneshrygg. Þar
er verið að ganga að karfastofninum með sams konar
smáfiskadrápi og á þorskstofninum í Smugunni.
Á báðum stöðunum væri til bóta, að helzta strandrík-
ið, í öðru tilvikinu ísland og í hinu Noregur, gæti ein-
hliða sett strangari reglur um veiði á svæðinu og hald-
ið uppi virku eftirliti með reglunum. Slíkt verður að
gera einhliða og strax, því að stofnarnir eru í hættu.
Því miður sýnir reynslan, að græðgi sjómanna og
skipstjórnarmanna eru lítil takmörk sett. Það gildir
ekki, að þeir séu færir um að vernda framtíðarhags-
muni sína eins og veiðimenn eru sagðir hafa gert í
fymdinni. Þeir fóma þeim hiklaust fyrir þrengstu
stundarhagsmuni.
Skipulag veiða við ísland er markað þeirri stað-
reynd, að sjávarútvegurinn er ófær um að stunda sjálf-
bærar veiðar. Allt kvótakerfið er byggt á þeirri stað-
reynd, að flotvarpan hefði valdið algeru hruni nytja-
flska við ísland, ef ekki hefði verið stofnað til þess kerf-
is.
Kvótakerfið hefur þó ekki megnað að snúa blaðinu
við. Mikið er veitt af smáfiski utan kvóta og honum
hent í sjóinn aftur, svo að hann lendi ekki í mælingum.
Er áætlað, að fleygt sé tæpum þriðjungi þorskaflans til
að standast vigt. Þetta er græðgi á geðveikisstigi.
Til viðbótar kunna hugvitsmenn í sjávarútvegi ótal
aðferðir við að færa til afla. Ýmist er, að hann flytzt af
kvótaskipum yflr á banndagaskip eða þá að tegundir í
afla breytast með dularfullum hætti, svo sem dæmin
sýna. Kvótakerflð er hriplegt og úr sér gengið.
Vegna græðginnar hafa stofnar minnkað og veiðin
einnig. Rányrkja hefur gengið nærri dýrmætustu nytja-
stofnunum. Samt halda sjómenn uppi sífelldri gagnrýni
á veiðitakmarkanir kvótakerfisins og heimta meiri út-
hlutanir. Græðgin jaðrar við sjálfseyðingarhvöt.
Kvótakerfið er svo gallað, að það dugir ekki til að
vemda framtíðarhagsmuni sjávarútvegsins gagnvart
skipstjórnarmönnum, sem eru svo viðþolslausir af
hamslausri græðgi, að þeir koma með verðlausan
mokafla að landi, af því að þeir láta hann skemmast í
lest.
ítrekuð dæmi hafa komið fram um, að menn hamast
svo við veiðar, að þeir missa ráð og rænu og átta sig
ekki lengur á, að heildarverðmæti aflans minnkar við
hvert mokhal, einfaldlega af því að aflinn lendir meira
eða minna í bræðslu, þegar hann kemur að landi.
Þjóðin á að taka fram fyrir hendur sjómanna og skip-
stjórnarmanna. Hún á þann auð, sem þeir eru að eyði-
leggja í friðleysi sínu. Hún á að ná til baka þeim verð-
mætum, sem hún hefur trúað sægreifunum fyrir og
þeir farið illa með eins og ótrúi þjónninn í biblíunni.
Hvort sem kvótakerfi verður notað áfram eða nýtt
kerfi tekið upp á rústum þess, verður að nást stjórn á
hamslausri græðgi, sem einkennir fiskveiðar okkar.
Jónas Kristjánsson
Viöunandi lausn fannst og það verður enginn vandi að veiða ferðamenn næsta sumar.
Ljon finnast
uppi á öræfum
Það vakti eðlilega talsverða
undrun, en jafnframt hræðslu-
blandna gleði hjá sumum, þegar
fréttin barst um það í DV að fund-
ist hefðu villt ljón sem öskruðu af
reiði út í samfélagið I skógi undir
Vatnajökli. Tveir ofurhugar úr
Vík í Mýrdal, sem höfðu farið í
skóginn í ævintýraferð á snjóbíl
búnum fullkomnustu tækjum,
heyrðu öskrin og kölluðu með fjar-
símanum á björgunarsveit Varnar-
liðsins.
Séríslensk Ijón
Hermennirnir sáu óðar að þarna
voru á ferðinni þrjú ljón sem
höfðu einhverra hluta vegna kró-
ast inni í dal. Margir héldu í fyrstu
að fréttin væri plat og sögðu: Hvað
haldið þið að tÖ séu grimm ljón á
okkar friðsama landi?
Úr því Ameríkanarnir könnuð-
ust ekki við tegundina var slegið
föstu að þetta hlytu að vera sérís-
lensk ljón. Það var engin leið að fá
úr því skorið í stjórnkerfinu undir
hvaða stofnun ljónin heyrðu eða
hvaða mat ætti að gefa þeim. Þau
litu hvorki við harðfiski né lamba-
kjöti.
Náttúruverndarráð bar enga
Kjallarinn
Guðbergur Bergsson
rithöfundur
ábyrgð á framfærslu þeirra og
Náttúrugripasafnið gat heldur
ekki tekið við þeim, ljónin voru lif-
andi og það mátti ekki drepa þau
því lagcdega séð hefur enginn hér
leyfi til ljónaveiða.
Um þetta var mikið rætt og ekki
komist að neinni niðurstöðu og
sýndist sitt hverjum, þangað til
einhver mundi að reiður ungur
maður hafði sagt í blaðaviðtali og
átti þá við sjálfan sig: Ef villt ljón
fyndust hér á landi yrði þeim
kennt að jarma. Þetta var auðvitað
kveikjan að lausninni. Ljónin
heyrðu undir heilbrigðisráð sem
er á vegum heilbrigðisráðherra.
Ljón eru bönnuð ...
Það kom því í hlut heilbrigðis-
stéttanna að leysa vandann. Að
vísu var ekkert pláss fyrir ljónin á
sjúkrahúsum af því að komið var
að sumarlokun deOda. Það eru
óskráð lög að íslendingar mega
ekki hlusta á sígOda tónlist, ekki
lesa bækur og aUs ekki leggjast á
sjúkrahús á sumrin. Ljónin urðu
líka að lúta þessu þótt þau urruðu.
Ekki er að orðlengja að í ljós kom
að ljón eru bönnuð á íslandi vegna
sýkingarhættu svo þau voru feng-
in í hendur meinatæknum og
hreinsuð af hættulegu urri og
kennt að jarma.
Þannig fannst viðunandi lausn
og allir urðu ánægðir. Svo enginn
vandi verður að veiða ferðamenn
næsta sumar.
Land Ijónanna
Setningin tO landkynningar er
tO reiðu, jafnvel á tungu þeirra
sem kunna ekki að koma fyrir sig
orði. AUir geta sagt stoltir, heima
og erlendis, við landa og útlend-
inga: Sækjum ísland heim, land
ljónanna sem jarma inn tO dala, út
við sæ, í borg og bæ. Ljón sem
jarma á öUum sviðum eru hvergi
nema á íslandi!
Guðbergur Bergsson
„Það eru óskráð lög að íslendingar mega
ekki hlusta á sigilda tónlist, ekki lesa
bækur og alls ekki leggjast á sjúkrahús á
sumrin. Ljónin urðu líka að lúta þessu
þótt þau urruðu.“
Skoðanir annarra
Velmegunin blasir við
„Sá hluti þjóðarinnar, sem þrúgaður er af lágum
launum og gluggapósti, fylgir fordæmi þingmanna
sinna og heimtar viðunandi lífskjör, lægri skatta og
hærra kaup. Baráttumóðurinn er magnaður á úti-
fundum og hvarvetna eru viðbrögðin hin sömu . . .
Fjárlögin hljóta að taka mið af skattalækkunar- og
kauphækkunarstefnu Alþingis, og velmegunin blas-
ir við þeim stóra hópi þjóðarinnar sem deilt hefur
bágum kjörum með alþingismönnum sínum tO
þessa.“ OÓ í Tímanum 19. sept.
Atvinnuleysi - byggðapólitík
„Á sama tíma og fólk er að flýja atvinnuleysi og
hálfgerða eymd á íslandi birtast líka fréttir um að
víða um land séu laus störf sem erfitt sé að manna .
. . Ekki hef ég séð að neinn láti sér það til hugar
koma að fara hina leiðina, nefnilega þá að flytja at-
vinnuna þangað sem atvinnuleysið er mest og starf-
andi hendur eru tfl staðar. Er þá komið að því atriði
sem er sennOega hvað erfiðast úrlausnar í efnahags-
lífi íslendinga - byggðapólitíkinni - en ef við ein-
hverju á að hreyfa í henni er líkt og verið sé að
nefna snöru í hengds manns húsi.“
Magnús Hreggviðsson í 6. tbl.
Frjálsrar verslunar.
Enginn flóttamaður til íslands
„I hittifyrra tóku Norðulönd við 68 þúsund flótta-
mönnum - meðan íslendingar skutu skjólshúsi yfir
þrjá einstaklinga. Á síðasta ári - þegar Evrópa stóð
frammi fyrir mesta flóttamannastraumi í háífa öld -
kom ekki einn einasti flóttamaður til íslands. Það er
löngu tímabært að íslendingar reki af sér slyðruorð-
ið. Málið er nú í höndum Páls Péturssonar og þess
er vænst að hann geri tfllögur Flóttamannaráðs að
sínum. Jafnframt þarf að marka stefnu tO næstu
ára.“
Úr forystugrein Alþbl. 19. sept.