Þjóðviljinn - 20.12.1975, Síða 24

2 4 >ÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Laugardagur 20. desember t975.
Lúðvík Jósepsson:
Stœrð fiskiskipaflotaiis
og afkastageta hans
Það er ljóst, að smágrein sem
ég skrifaði i Þjóðviljann 6. des. sl.
og nefndi ,,Er fiskiskipaflotinn of
stór?”, hefur komið óþægilega
við auman blett á starfshópi
Rannsóknaráðs rikisins, sem
samdi ritið „Þróun sjávarút-
vegs”.
t grein minni vék ég aðeins að
einu atriði, sem um er fjallað i riti
starfshópsins, en það varðar
stærð fiskiskipaflotans og af-
kastagetu hans. önnur atriði,
sem fram koma i skýrslu
starfshópsins, sem þó er ekki sið-
ur ástæða til að gera athuga-
semdir við, lét ég liggja og biða
betri tima.
Þessi litla grein min hefur orðið
tilefni til langrar ritsmiði, sem
kennd er við allan starfshópinn og
á að heita athugasemd við mina
grein.
Mér er ljóst, að nú á siðustu
dögum fyrir jól, er engin aðstaða
til birtingar á löngum blaðagrein-
um og af þeim ástæðum verð ég
að láta mér nægja örstutt mál til
athugasemda við grein þeirra
starfshópsmanna.
Jólabækurnar
BIBLÍAN
stærriog minni útgáfa,
vandað, fjölbreytt
band,
— skinn og balacron —
— f jórir litir —
Sálmabókin
i vönduðu, svörtu
skinnbandi og ódýru
balacron-bandi.
Fást í bókaverslunum og
hjá kristilegu félögunum.
HIÐ ÍSL. BIBLÍUFÉLAG
®u&branbjsptofu
Hallgrimskirkja Reykjavik
simi 17805 opið 3-5 e.h.
Mikill hluti fiskiskipaflot-
ans er gamall og þarfnast
endurnýjunar
I grein minn 6. desember benti
égá þá ómótmælanl. staðreynd,
að starfshópurinn, sem talar um
offjárfestingu i fiskiskipum og
telur flotann of stóran og afkasta-
getu hans margfalda á við þarfir,
að hann skilgreinir fiskiskipaflot-
ann ekki á annan hátt en þann að
nefna rúmlestatölu og verðmæti á
núgildandi verðlagi. Hvergi i
skýrslunni er vikið að raunveru-
legu ástandi flotans, aldri hans
eða útbúnaði, né heldur að kröf-
um um gjörbreytta útgerðar-
hætti, sem nú verður ekki undan
vikist, eins og málum er komið.
Ég benti á i grein minni, upp-
lýsingar Siglingamálastofnunar
um meðalaldur fiskiskipa 25 rúm-
lesta og stærri.
Starfshópurinn getur auðvitað
engu hnekkt af þeim staðreynd-
um sem ég dró fram. Hann reynir
hins vegar að breiða yfir sin óvis-
indalegu vinnubrögð ,um raun-
verulegt ástand fiskiskipaflotans,
með þvi að snúa út úr og reyna að
gera „meðaltalstölur” tortryggi-
legar. Hvers vegna heldur starfs-
hópurinn að Siglingamálastofn-
unin birti tölur um „meðalaldur
skipa”? Það eru engin merkileg
sannindi að taka það fram, að i
hópi 268 skipa með meöalaldur
20 ár séu einnig skip allmiklu
yngri og jafnvel ný skip.
Og auðvitað eru á sama hátt i
þeim 79 skipum með meðalaldur
7—8 ár, nokkur mjög gömul skip.
Meðaltalstölurnar sýna það
sem ég var að undirstrika, að
verulega stór hluti fiskiskipaflot-
ans er i dag gamall og óhcntug-
ur. Þessi skip er erfitt að reka
eins og nú er komið málum. Á þau
fást ekki vanir menn, afköst
þeirra verða litil og frátafir I
rekstri óheyrlega miklar.
Til þess að komast fram hjá
þessari staðreynd, þá vitnar
starfshópurinn til annarrar
skýrslu Siglingamálastofnunar-
innar um aldur fiskiskipa og segir
að samkvæmt henni séu „220 skip
4 ára og yngri eða 24,4%”.
Ekki list mér á nákvæmnina i
vinnubrögðum starfshópsins
varðandi þessa tilvitnun. t þess-
ari skýrslu er tilgreindur fjöldi
fiskiskipa, sem smíðaður var á
hverju ári, árin 1970 til 1974, eða
alls 220 skip.
Þessi skip eru ekki „4 ára og
yngri”, heldur „6 ára og yngri”
og i hópi þessara skipa eru trillu-
bátareða bátar undir 25 rúmlest-
um, en við þá stærð miðaði ég i
minni grein.
Hvað er endurnýjun?
t grein minni talaði ég um
endurnýjun fiskiskipaflotans,
sem fram hefur farið síðustu árin
og um nauðsyn á endurnýjun m .a.
til þess að tryggja nýtisku skip,
fullkomin og afkastamikil.
Starfshópurinn skrifar i athuga-
Trésmiöir
Jólatrésskemmtun Trésmiðafélags
Reykjavikur verður laugardaginn 27. des.
1975 kl. 15, að Hallveigarstig 1. Miðasala
verður þriðjudaginn 23. des. 1975, Þor-
láksmessu, kl. 16—18 á skrifstofu fé-
lagsins.
Skemmtinefndin
semdum sinum langt mál til skil-
greiningar á orðinu „endurnýj-
un” og virðist hafa meiri áhuga á
slikri skilgreiningu, en að gera
ýtarlega grein fyrir ástandi veiði-
flotans.
t skilgreiningu sinni á orðinu
„endurnýjun” segir starfshópur-
inn, og er þá nýlega búinn að
brýna fyrir mönnum nauðsyn á
visindalegum vinnubrögðum, að
það sé ekki venjuleg endurnýjun
„að kaupa 10 nýjar ryksugur i
stað gamla kústsins”, eða „að
kaupa 80 skuttogara i stað 16—20
gamalla siðutogara”.
Veik er sú röksemdafærsla,
sem byggð er á skilgreiningu af
þessu tagi,
Starfshópurinn virðist ekki
vita, að islendingar áttu fyrir
nokkrum árum 60 togara.en ekki
aðeins 16—20. Hann hefði einnig
átt að vita að i flestum tilfellum
þar sem nú eru reknir minni skut-
togarar, hafa þeir komið i staöinn
fyrir 200—300 rúmiesta báta, sem
smiöaðir voru upphaflega sem
sildarskip, en siöar breytt í tog-
báta.
Vissulega hafa togarakaupin
siðustu ár aukiö við fiskiskipastól
landsmanna, þó að skuttogararn-
ir séu ekki enn orðnir 80. Skuttog-
ararnir eru fullkomnustu fiski-
skip okkar i dag. Þeir leysa af
hólmi gömlu siðutogarana og
verulegan hluta af togbátunum.
Þeir uppfylla nú best þær kröfur,
sem óhjákvæmilega verður að
gera i dag, að fiskurinn sé allur
isaður i kassa um borð og að afla
sé ekki landað sjaldnar en viku-
lega úr veiðiferð. Þeir tryggja nú
best hráefni i jafna og örugga
vinnslu i landi.
Endurnýjun gamla bátaflotans
er orðin knýjandi nauðsyn i
mörgum fiskibæjum, ef þeir eiga
ekki að drágast aftur úr og missa
alla góða sjómenn og allt vant
fiskvinnslufólk.
óvísindaleg vinnubrögð
Hér er þvi miður ekki aðstaða
til að ræða fullyrðingar starfs-
hópsins um afkastagetu fiski-
skipaflotans, enda ætla ég að allir
viðurkenni, að grundvallarskil-
yrði þess að hægt sé að áætla með
nokkurri nákvæmni afkastagetu
flotans, sé að rannsaka gerð
og ástand hans við núorðnar
rekstraraðstæður. Það er með
öllu þýðingarlaust að vitna i það
að einu sinni, fyrir mörgum ár-
um, hafi 30 rúml.bátur aflað 500
eða 700rúml. á vetrarvertið og af
þvi megi ætla, að hann geti það
eins nú, ef nægur fiskur er i sjón-
um.
'
. 'Mr
*■ mtp
Togskipið Trausti á Suðureyri.
Staðreyndin er sú að i dag
verða ekki 30 rúml. bátar gerðir
út á vetrarvertið vegna þess m.a.
aö á slika báta fást ekki hæfir sjó-
menn.
Það er líka jafnfráleitt að miða
afla bátaflotans nú við afiann 1970
hjá þeim 15% bátanna, sem þá
veiddu mest og álykta siðan „að
tæknilega ætti bátaflotinn i heild
að geta aflaö þess magns að meö-
altali, ef fiskmergð i sjónum er
nægileg”. Hér er i fyrsta lagi
miðað við toppaflaár og siðan
teknir út úr aflahæstu bátarnir
(fiskikóngarnir) og reiknað með
þvi að „allur flotinn” geti skilað
sama aflamagni, og auðvitað er
siðan ekkert reiknað með gjör-
breyttum aðstæðum til útgerðar.
Hér er þvi haldið fram, á einfald-
an hátt sagt, að af þvi að Eggert
Gislason og Hilmar Rósmunds-
son, svo tveir kunnir aflakóngar
séu nefndir, hafi getað aflað
svo mikið, fyrir 6 árum þá sé ó-
hætt að ætla að allir geti aflað
jafnmikið og þeir.
Auðvitað vita allir, sem eitt-
hvað þekkja til útgerðarmála og
þeirra gifurlegu breytinga á nær
öllum sviðum, sem orðið hafa að
ályktanir af þessu tagi er fjar-
stæöa.Ég hef ekki tima, né vilja,
til að elta ólar við fjas þeirra i
starfshópnum um „hjólböruskip”
og „vélskófluskip”, eða um ál-
verksmiðjusamanburð og Búr-
fellsvirkjun, — allt er það svo
óralangt frá raunverulegu um-
ræðuefni.
Sama er að segja um dylgjur
starfshópsins um það að ég hafi
staðið fyrir að skattleggja „hag-
kvæmari hluta flotans og rýra
kjör sjómanna allar slikar dylgj-
ur eru siðlausar. Ég hef allan
timann staðið gegn stofnun oliu-
sjóös og vátryggingasjóðs og
stofnfjársjóðs. Sú niðurgreiðsla á
oliu, sem átti sér stað i ráðherra-
tið minni, nam 225milj. kr. og var
gerð samkvæmt samkomulagi út-
gerðarmanna, sjómanna og fisk-
kaupenda, enda þar aðeins um að
ræða fjármuni, sem áttu annars
að renna i verðjöfnunarsjóö. Þær
greiðslur voru á engan hátt sam-
bærilegar við oliusjóðskerfið, eða
annað sjóðakerfi.
Það sem er kjarni þessa máls,
sem ég hef rætt um i þessari og
fyrri grein minni er þetta: mikill
hluti fiskiskipaflotans er enn
gamaii og lítt hæfur til rekstrar
við núverandi aðstæður, Þörf er á
að endurnýja þennan skipaflota
með hagkvæmari skipum eða
bátum. Fullyröingar um of stóran
og of dýran flota eru órökstuddar.
Verkefni islcnskra fiskiskipa
verður að veiða nær helmingi
meiri fiskafla en þau hafa gert um
langt árabii — eða 700—800 þús-
und tonn af botnfiskafia ásamt
þvi að auka einnig annan fiskafla.

AIASKA
SIMl: