Þjóðviljinn - 17.06.1978, Side 18

18 StÐA — ÞJÓÐVILJINN Laugardagur 17. júnl 1978
BROTTFÖR HERSINS
i
er forsenda þess að
unnt sé að takast á
um innanlandsmál með
árangri til frambúðar
Ollum er okkur vitaskuld ljóst
hvaö nærtækast er i baráttunni nú
þessa dagana, þ.e. af> hnekkja
kjararánslögum þeirrar óvin-
veittu rikisstjórnar sem v iö höfum
haft yfir okkur i 4 ár. Baráttan er
þvi miöur enn varnarbarátta, viö
erum ekki aö marka skref framá-
viö, viö reynum aö • láta ekki
hrekja okkur afturábak. Þannig
hefur staöa okkar i raun og veru
veriö sl. 35 ár. Allt frá þvf 1942
höfum viö veriö aö andæfa gegn
einhverskonar kjaraskeröingar-
lögum.
Ávinningar ef sótt
er á
Vissulega hefur nokkuö áunnist
og ég ætla ekki aö halda fram aö
viö stöndum nákvæmlega I sömu
sporum aö öllu leyti. Þaö sem
hefur áunnist eru t.d. betri efna-
leg kjör alþýöufólks og þaö sem
etv. er mikilvægara, opnari aö-
gangur unglinga úr verkalýös-
fjölskyldum til náms. Betri
heilsugæslu, læknisþjónustu og
fleiri atriöi gæti ég lika nefnt.
Þetta er aö sjálfsögöu þróun sem
barátta verkalýöshreyfingarinn-
ar hefur leitt af sér og haldist hef-
ur i hendur viö aukna efnahags-
lega velmegun þjóöarheildarinn-
ar. En hlutfalliö er enn hiö sama.
öjöfnuöurinn er sá sami.
Viö erum enn i vörn. Og ef viö
höldum áfram aö beita sömu
baráttuaöferöum getum viö hald-
iö áfram þessu varnarstriöi lengi
enn og hjakkaö i sama farinu.
Þaö er kannski heldur ekki þaö
versta, amk. skárra en aö láta
undan. En ef viö viljum láta okk-
ur muna nokkuö á leiö, þá veröum
viö aö breyta um baráttuaöferöir
og setja okkur hærra mark en aö
vera i vörn og gæia fengins
árangurs.
Höfnum
stéttasamvinnu
Ef viö viljum áfram, ef viö
hyggjum á sókn, þýöir ekki annaö
en gera ljóstogsegjaþaö skýrtog
skorinort, aö verkalýbsbaráttan
er pólitik, hún er fyrst og fremst
pólitik og ekkert annaö og I raun-
inni sú eina pólitlk sem virkilega
er þaö nafn gefandi. Þvi hvaö er
pólitik annaö i raun en barátta
stéttanna um skiptingu þjóöar-
teknanna? Þessvegna er allt tal
um samvinnu stéttanna algerlega
úti hött og ekki til neins annars en
tefja fyrir þeirri þróun sem viö
viljum vinna aö.
Aö íhaldinu blöskri
Þaö ætti auövitaö aö fella rikis-
stjórn auöstéttarinnar i kosning-
unum og þaö ætti auövitaö aö
koma i veg fyrir myndun rikis-
stjórnar sem beitir sér fyrir hags-
munum auövaldsins. En þaö er
ekki nóg aö viö skiljum aö hér
þarf ööruvlsirikisstjórn. Þekking
og skilningur eru aö visu grund-
vallaratriöi, en duga þó ekki til.
Sist af öllu dugar aö pakka þaö I
einhverjar mjúkar umbúöir sem
viö höfum aö segja, eöa setja
markiö lægra en viö raunveru-
lega stefnum aö. Slikt leiöir
aöeins til hugsanavillu, sljóleika
og lamaös baráttuþreks. Mein-
ingu sina veröur aö segja hreint
út og þaö veröur aö taka upp
þannig kröfur, aö Ihaldinu
blöskri, þám. Ihaldinu i verka-
lýöshreyfingunni sjálfri. Þar
gagnar engin tillitssemi. Til
hvers lika? Stéttasamvinna á
þessu sviöi leiöir i besta falli til
kyrrstööu, en samfara henni er
yfirvofandi hætta á tapi, á flótta
til baka.
Sagði Einar satt?
Mál, sem verkalýöshreyfingin
hefur látiö liggja i láginni sl. 30
ár, ma. i nafni „friöar” innan
hreyfingarinnar, er baráttan
gegn ásælni erlends stórveldis og
hersetu i landinu. 1945-46 beitti
ASI sér mjög harkalega gegn
Keflavikursamningunum þannig
aö eftir var tekiö viöar en hér á
landi. En núer svo komiö, aö Ein-
ar Agústsson utanrikisráöherra
getur vitnaö til þess viö umræöur
á Alþingi, aö herinn og hans um-
svif I Keflavik séu þar I fullri þökk
verkalýöshreyfingarinnar, enda
komi suöurnesjaverkalýösfor-
ingjarnir sjálfir uppi ráöuneyti
þegar samdráttur veröur i fisk-
vinnu þar suöurfrá og beinlinis
biöji um meiri framkvæmdir á
Vellinum, svo þeirra fólk geti
fengiö þar vinnu. Þaö var nú ekki
þægilegt aö sitja undir þessu og
vita, aö hann var sennilega aö
segja satt.
Ályktun ASÍ-þings
Þaö bar reyndar til gleöilegra
tiöinda á siöasta þingi ASt, aö þar
var samþykktályktun gegn hern-
um og NATÓ. En siöan hefur
framkvæmdastjórn ASI ekkert
gert meö þá ályktun til eöa frá.
Og ég þori vart aö hugsa þá hugs-
un til enda, hvaö upp kynni aö
koma ef taka þyrftiákvöröun sem
stangaöist á viö skammtima
hagsmuni þeirra suöurnesja-
krata. En þaö skulum viö lika
gera okkur ljóst, aö þar eru svo
sannarlega meiri hagsmunir i
veöi en daglaun einhverra verka-
manna. Herinn sem sumum virö-
ist nú grúfa svo mildilega yfir
öliu, sérstaklega þvi fjær sem
fólk er frá honum á landinu, er i
senn þýöingarmikil auösupp-
spretta fyrir voldugustu ættir
landsins og um leiö ákveöin bak-
trygging auöstéttarinnar. Meö
herinn aö bakhjarli getur rikis-
stjórnin leyft sér svotil hvaö sem
Vilborg Haröardóttir.
Úr ræðu
Vilborgar
Harðardóttur
á fundi
Alþýðu-
bandalagsins
á Akureyri
1. maí í vor
er, og ef svo óliklega skyldi vilja
tilaö islenskalþýöaætlaöiaöfara
aö láta hendur skipta, þá er her-
inn til taks. Enda hefur fastaher i
landi ævinlega veriö tæki einnar
stéttar til aö ráöa yfir annarri og
vernda aröránsaöstööu sina.
Undirrótin
efnahagslegs eðlis
Ma. af þessum ástæöum er
baráttan gegn hernum óaöskilj-
anleg baráttunni fyrir bættum
kjörum og ekki hægt aö berjast af
viti um pólitik á Islandi fyrr en
hann er farinn. Meö þvi aö reka
hann af höndum okkar og komast
úr hernaöarbandalaginu sem viö
nú erum þátttakendur I, sköpum
viö okkur aöstööu til frekari
baráttu. Um leiö leggjum viö okk-
ar lóö á vogarskálina i alþjóölegri
baráttu I mun viöara samhengi. 1
ágreiningnum um herinn er und-
irrótin efnahagslegseöliseinsog I
flestum ágreiningsmálum öörum
enda pólitikin i raun fyrst og
fremst baráttan um brauöiö.
Herstööin hér er ekki annaö en
hlekkur I heimsvaldastefnu
Bandarikjanna og vestrænna
auövaldsrikja sem stefna aö þvi
aöná ftökum æ viöar um heiminn
fyrir fjölþjóölega auöhringi og
peningastofnanir. Náttúruauö-
lindir Evrópu eru sem næst gjör-
nýttar svo ekki er þar oröiö eftir
miklu aö slægjast, nema þá helst
fólkinu, sem lengra er komiö i
almennri menntun og tækniþjálf-
un en i þriöja heiminum og þaö
má nota til aö nýta auölindirnar
þar. Um þær er enda sannarlega
tekist a, einsog sést á keppni stór-
veldanna um áhrif og Itök i
Afriku, Arabalöndunum og
reyndar viöar.
Auðlindapólitik
hervaldsins
Vegna vaxandi áhrifa þjóö-
frelsishreyfinga sem krefjast yf-
irráöa yfir eigin auölindum og
réttláts verös fyrir hráefnin er nú
ekki lengur hægt aö stela hráefn-
um og aröræna þjóöir þriöja
heimsins á sama hátt og gert var I
skjóli nýlenduvaldsins. En þá er
bara skipt um aöferö og nú reynt
meö gffurlegum tilkostnaöi aö
grafa undan sjálfstæöi þjóöanna
til aötryggja aöstööuna. Fyrst og
fremst beinast þessar tilraunir aö
Afriku sem uppbygging vestræns
iönaöar og vestrænt auövald hef-
ur aí miklu leytigrundvallastá og
þykir fyrir öllu aö halda þar
áfram aröránsaöstööunni. Þetta
er gert meö aö stuöla aö myndun
vilhallra rikisstjórna meö mútum
og spillingu. I nafni þróunaraö-
stoöar er iöulega á sama hátt
unniö fyrst og fremst aö eigin
hagsmunum og búiö um sig i
landinu þar sem „hjálpin” er
þegin.
A tslandi eigum viö ómetanleg-
an auö þar sem eru orkulindir
okkar. Enda stendur ekki á, aö
eftir þeim sé sóst af auöhringun-
um. En til aö tryggja fjárfesting-
ar sinar og til varnar gegn hugs-
anlegri andstööu, tam. verkföll-
um, skemmdarverkum eöa jafn-
vel þjóönýtingu — ef til kæmi
sjálfstæöissinnuö rikisstjórn —
vilja auöhringarnir hafa hér
Nató-herstöö og hermenn aö
gr|pa til. Viö þekkjum dæmin
þegar úr öörum löndum þar sem
fólkiö vildi fara aö yfirtaka eign-
irnar.
Óheilindi — vonleysi
Eg sagöi áöan aö ég áliti, aö
varla væri hægt aö berjast af
nokkru viti um abra pólitik á Is-
landi á meban hér er erlendur
her. Ég held lika aö meirihluti
þjóöarinnar sé I hjarta sinu mót-
fallinn þvi aö hafa hér þennan
her. En þvi miöur er einnig oröiö
nokkuö um, aö fólki sé sama, þab
yppti öxlum og segi sem svo:
Gerir þaö nokkuö til? Er ekki
bara ágætt aö fá lítá hann vegi,
flugvelli og jafnvel hafnir? Og þvi
ætla ég þessu máli svo mikib af
tima minum hér, aö jafnvel meö-
al þeirra pólitisku afla, sem
lengst og fastast hafa staöiö i
baráttunni gegn hernum er fariö
aögæta nokkurs vonleysis. Tvisv-
ar hefur Alþýbubandalagiö átt
aöild að rikisstjórn og beitt sér
fyrir, aö inni stjórnarsamninginn
væru tekin ákvæöi um uppsögn
herstöövasamningsins. En Ihvor-
ugt skiptiö stóöu samstarfsflokk-
arnir viö samninginn, þeir voru
óheilir I afstööu sinni og ráöandi
öfl innan þeirra reyndar frá upp-
hafi ákvebin aö koma f veg fyrir
framkvæmd samkomulagsins.
Brottförin er skilyrði
Vegna þess aö viö erum hér á
fundi sem Alþýöubandalagiö
heldur og afþvi aö kosningar eru
ánæstaLeiti, ætla ég aöleyfa mér
aö oröa þá skoöun mina, aö þaö
megi ekki ske oftar, aö Alþýöu-
bandalagiö fari I rikisstjórn nema
brottförhersins sé fyrirfram gerö
aö skilyröi. Þaö er bjargföst trú
min, aö brottför hersins er bæöi
tákn og forsenda þeirrar breyt-
ingar eöa byltingar sem yröi aö
veröa á stjórnmálalifi i landinu til
aö unnt væri aö fara aö takast á
um innanlandsmál meö árangri
til frambúöar. Aö öörum kosti
verbur bara haldiö áfram aö
sækja sósialista og vinstri menn
inni rikisstjórn á nokkurra ára
fresti til ab lappa uppá efnahags-
lifiö þegar búiö er aö klúöra öllu
meö taumlausri græögi og
skammsýni gróöabrallaranna, —
og sparka þeim siöan út aftur
meö einhverju móti þegar þeir
hafa unniö bót á verstu göllunum
— svo hinir geti aftur brugöiö á
leik.
Verkefnin eru
hvarvetna
Vitaskuld er ég ekki svo barna-
leg aöhalda, aö allt sé fengiö meö
aöfá herinnburteöaað ekki þurfi
jafnframt aö vinna að öörum
málefnum. Verkefnin eru vissu-
lega nægileg og viö þurfum aö
láta hendur standa framúr erm-
um, sósialistar, vera virk i
baráttunni og virkja aöra.
Ég vU leggja áherslu á, aö þaö
er ekki nóg aö tala um baráttu-
mál verkalýðsins fjóröa hvert ár i
kosningaslagnum né heldur einu
sinni á ári. 1. mai. Þeim oröum
san þá hljóma veröur ab fylgja
eftiráhverjum degi, hvarsem þú
ert staddur, félagi, hvenær sem
tækifæri gefst. I þeirrisókn gagn-
ar engin sameining stéttanna eöa
„fagleg eining” einsog viö heyr-
um stundum prédikaö. Þar kem-
ur ekkert annaö aö gagni en harö-
vitug barátta gegn þeim sem
koma I veg fyrir jöfnuö og rétt-
læti. Baráttangegn auövaldi gegn
hervaldi, gegn heimsvaldastefnu.

Tökum að okkur smiði á eldhúsinnréttingum og skápum, bæði i gömul hús og ný. Sjáum ennfremur um breytingar á innréttingum. Við önn- umst hvers konar húsaviðgerðir, úti og ‘ inni. Verkið unnið af meisturum og vönum mönnum. Trésmíðaverkstæðið Bergstaðastræti 33 — Simar 41070 og 24613
Blikkiðjan
Asgaröi 7, Garðabæ
önnumst þakrennusmiði og
uppsetningu — ennfremur
hverskonar blikksmíði.
Gerum föst verðtilboð
SIMI53468