Þjóðviljinn - 17.06.1978, Qupperneq 19

Laugardagur 17. jdnl 1978 'ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA 19
af erlendum vfzitvangi
Kúrdar og
Stjórn Baþ (endurfæðingar —
flokksins, sem ráðið hefur rfkjum
i irak i tiu ár samfleytt, gerir
jafnan sitt besta til þess að sem
fæst fréttist til annarra landa af
ástandinu heima fyrir, sérstak-
lega ef átök við Kúrda i norður-
hluta landsins eru á döfinni eða
illdeilur milli baþista og annarra
aðUa i höfuðborginni Bagdað. Þvi
er oft erfitt að átta sig á fréttum
frá landi þessu. Svo er og um
fregnir, sem undanfarið hafa bor-
ist af vaxandi skæruhernaði
Kúrda og kólnandi sambúð við
Sovétrikin.
Frá f réttariJÖnnum i Libanon og
stjórnmálamönnum i Sýrlandi
hafa undanfarið borist þrálátar
ftegnir um hriðversnandi sam-
skipti traks og Sovétrikjanna.
Þetta eru miklar fréttir, þvi að
um langt skeið hefur Irak verið
talið eindregnasta vinariki Sovét-
rikjanna af öllum Arabarikjum.
íraksstjórn hefur nýverið harö-
lega mótmælt þvi að nokkuð sé til
i þessum orðrómi og kallað hann
lygar vondra manna, helst Sýr-
lendinga, en það þarf ekki að vera
mikið að marka. Fréttamenn i
Beirút, sem lengi hefur verið
mikil fréttamiðlunarstöð i Aust-
urlöndum nær, segjast hafa
heimildir fyrir þvi að Iraksstjórn
sé farin að lita svo á, að Sovét-
menn séu orðnir full voldugir og
umsvifamiklir i vestanverðri
Asiu og austanverðri Afriku.
Stjórnarbyltingin I Afganistan,
þegar vinstrisinnar að likindum
hlynntir i Sovétrikjunum komust
til valdá, kvað hafa aukið þessar
áhyggjur traksstjórnar. trönsk-
um valdhöfum gremst einnig
stuðningur Sovétmanna og
bandamanna þeirra við Eþíópiu-
stjórn, en uppreisnarmenn i Eri-
treu, sem berjast við Eþiópa,
hafa samúð Iraksstjórnar.
\.
Aftökurá kommúnistum
Ef marka má fréttir þessar, er
sem sé svo komið að traksstjórn
finnstorðiðþröngtfyrir dyrunum
hjá sér, vegna nefndra umsvifa
Sovétmanna og bandamanna
þeirra. Jafnhliðaþessuberast svo
fréttir af blóðugum ofsóknum
traksstjórnar gegn þarlendum
kommúnistum ogauknum skæru-
hernaði Kúrda, sem nú kváðu fá
birgðir og skotfæri frá Sovét-
mönnum.
traski kommúnistaflokkurinn,
sem sagður er heldur sovét-
sinnaður, hefur um margra ára
skeið verið i bandalagi við
Baþ-flokkinn, án þess þó að því
bandalagi hafi fylgt nokkur völd
fyrir kommúnista. Kommúnistar
hafa þó ekki verið aðgerðalausir
með öllu og kváðu hafa aukið
fylgi sitt talsvertundanfarið bæði
meðal almennings og hersins, en
það siðarnefnda er sérstaklega
alvarlegt mál i augum Baþ-vald-
hafanna, end^ er herinn helsti
máttarstólpi valda þeirra. Harð-
bannað er að nokkrir aðrir en ba-
írak
þistar reki áróður innan hersins
og týna þeir engu fyrir nema lif-
inu, sem brjóta þaö bann. Enda
hafa að sögn yfir 20 kommúnistar
verið teknir af lifi i Bagdað ný-
veriö og aðrir fangelsaðir.
Frelsisstrið Kúrda
Kúrdamálið hefur aö sögn
fréttamanna i Beirút einnig aukiö
misklið valdhafa og kommúnista.
Kommúnistar taka svari kúrd-
neska þjóðernisminnihlutans,
sem mun vera um hálf þriðja
miljón talsins af um tiu miljónum.
landsmanna, og saka
baþista-stjórnina um kúgun á
Kúrdum. Talsmenn Djalals Tala-
bani, eins og af leiðtogum kúrd-
nesku skæruliðanna, segja að
margir iraskir kommúnistar hafi
flúið norður i fjöll og gengiö i lið
með Kúrdum. Talabani hvetur
kommúnista einnig til þess að
slita að fullu bandalaginu við ba-
þistastjórnina.
traks-Kúrdar háðu sem kunn-
ugt er strið gegn traksstjórn með
nokkrum hvildum árin 1961-75 og
höfðu lengst af þeim tima mestan
hluta fjalllendisins i norðurhluta
landsins á sinu valdi. Kúrdar
kröfðust sjálfstjórnar, en ekki al-
gerssjálfstæðis,ogleiðtogi þeirra
i frelsisstriðinu var garpurinn
Múlla Mústafa Barsani, sem nú
er um áttrætt og býr I Bandarikj-
unum. Hann var formaður Kúrd-
neska lýðræðisflokksins, sem að
sögn eins forustumanna hans var
„sósialdemókratiskur i megin-
atriðum, en byltingarsinnaður
þegar harðstjórn væri að mæta.”
Viss ágreiningur var þó löngum
milli Barsanis, sem var kúrd-
neskur ættarhöfðingi og studdist
sem slikur mest viö fornar erfða-
venjur þjóðar sinnar, og yngri
forustumanna flokksins, sem
meira voru mótaðir af evrópsk-
um hugmyndum.
íranskeisari brást
Meðan fjandskapur var á milli
trans og traks, veittu tranar
traks-Kúrdum mikla aðstoð i
vopnum og öðru, og urðu Kúrdar
þegar frá leið mjög háðir þeirri
aðstoð. Þessvegna brast vörn
þeirra gersamlega siðla vetrar
1975, er Iranskeisari sættist við
ráðamenn i Bagdað og tók fyrir
cdla aðstoð til kúrdneska frelsis-
hersins. Þráttfyrir óljósar fréttir
frá trak siðan virðist ljóst, að
Iraksstjórn hafi fylgt sigrinum
eftir með miskunnarlausum of-
sóknum á hendur öllum þeim
Kúrdum, sem taldir voru hlynntir
uppreisnarmönnum. Fjölmargir
hafa verið teknir af lifi og tugþús-
undir að minnsta kosti fluttar
® ÚTBOЮ
Tilboð óskast I hllfðarfatnað fyrir Slökkvistöð Reykjavik-
ur. tJtboðsgögn eruafhent á skrifstofu vorri, Frikirkjuveg
3, Reykjavik. Tilboðin verða opnuð á sama stað miðviku-
daginn 12. júli 1978 kl. 11.00 f.h.
INNKAUPASTOFNUN REYKJAVÍKURBORGAR
Frikirkjuvegi 3 — Sími 25800
Sala varnarliöseigna
kommúnistar 1
Kúrdar I Noröur-lrak hafa gripið til vopoa
nauðungarflutningi til suðurhluta
landsins. Nýlega tóku nokkrir
Kúrdar, búsettir i Sviþjóð, sér
stöðu á Sergels-torgií Stokkhólmi
og fóru þar i hungurverfall til
þess að mótmæla dauöadómum
yfir 165 löndum sinum i trak.
Skæruliðar sameinast
Fljótlega eftir ósigur
kúrdneska frelsishersins fóru á
ný að berast fréttir af skæruhern-
aði Kúrda i Norður-trak, að visu i
smáum stil, en svo er að heyra að
súbarátta hafi heldur færst i auk-
ana. Skæruliðar voru fyrst sundr-
aðir i þr jár fylkingar, og lýsti ein
þeirra Barsani leiðtoga sinn, önn-
ur var undir stjórn Talabanis og
fyrir hinni þriðju var Ali nokkur
Askar. Talabani hefur að baki
nokkuð litföróttan feril. Hann var
lengi vel einn helstu forustu-
manna Kúrdneska lýðræðis-
flokksins, en lenti siðan i illindum
við Barsani og gekk i lið með
traksstjórn. Þegar sá sem þetta
ritar var i iraska Kúrdistan 1969,
var Talabani þar talinn verstur
allra kvislinga. En hann skipti
aftur um og gekk i lið með Bar-
sani. Eftir hrunið 1975 stofiiaði
hann svo eigin flokk, sem heitir
Kúrdenski þjóðareiningarflokk-
urinn. Talabani hefur fengið ein-
hvern stuðning frá Sýrlandi, en
þótt baþistar séu þar einnig við
völd, er svæsinn fjandskapur
milli þeirra og flokksbræðranna i
trak vegna deilna út af áveitu-
vatni úr Evfrat. Trúlegt er og að
hjálp sú, sem kúrdnesku skæru-
liðarnir fá frá Sovétmönnum, ef
einhver er, komi þá leiðina, þvi að
Sovétmenn hafa enn nokkuð gott
samband við Sýrlendinga.
Nú er hermt að nefndar þrjár
fýlkingar Kúrda hafi sameinast.
Hafa skæruliðar trúlega eflst við
það, og sem dæmi um vaxandi
virkni þeirra er nefnt, að nýlega
hafi þeir ráðist á varðstöö traks-
ihers nálægt Mosúl og fellt yfir 30
hermenn. Verulegur hluti traks-
hers hefur að sögn veriö fluttur
norður á bóginn til þess að eltast
við skæruliðana.
Valt að treysta Sovét-
mönnum
Séu Iraks-Kúrdar i raun farnir
að fá einhverja hjálp frá Sovét-
mönnum, hljóta þeir að
taka við henni með blönduðum
tilfinningum. Meðan striðið stóð
yfir 1961-75 fékk Iraksstjórn
lengst af mestan hluta vopna
þeirra, sem hún notaði gegn
Kúrdum, frá Sovétrikjunum, og
það á verði sem var langt undir
heimsmarkaðsprisum á vopnum,
að þvi er Kúrdar sögöu mér.
Mestur var þessi stuðningur So-
vétmanna við traksstjórn siðustu
ár striðsins.
Kúrdar þurfa heldur varla að
vænta þess, að þeir geti treyst á
sovésku aðstoðina til langframa.
Sovétmenn vilja trúlega mikið til
vinna að missa traksstjórn ekki
sem bandamann, og á sama hátt
hugsar traksstjórn, sem enn fær
mestan hluta vopna sinna frá So-
vétrikjunum, sig væntanlega
tvisvar um áður en hún slitur
sambandi við Kremlverja. Og
takist ráðamönnum i Moskvu og
Bagdað að greiða úr þeirri
snurðu, sem hlaupin kann að vera
á þráðinn milli þeirra, þurfa
Kúrdar ekki aö búast við frekara
liðssinni frá Sovétmönnum.
dþ.
SrÓRÍElld
VERðl/EKKUN
Vörubílstjórar athugió — vid höfum takmarkadar
birgdir af hinum vióurkenndu BARUM vörubíla-
hjólbördum til afgreióslu nú þegar á ótrúlega
lágu verói
1200X20/18 verökr.
1100X20/16 verófrákr
1000X20/16 ------
900X20/14 -----
825X20/14 -----
89.350
72.500
67690
61.220
47920
JÖFUR hf
AUÐBREKKU 44-46 - KÓPAVOGI
- SÍMI 42600