Þjóðviljinn - 04.10.1980, Blaðsíða 18

18 SIÐA-t—ÞJÓDVIItJINftí Helglii 4, ’-L'SV 'októbei* lð8().
„ Viö erum hommarnir..V
Framhald af bls. 17
um en ekki alltaf, og aö þvi er
varöar hommahreyfinguna þá
skiptir þessi spurning ekki máli.
Þaö sem skiptir máli er, aö állir
njóti jafnréttis og allra skilyröa
jafnt.
Mannbótaaðgerðir
Og þessar gervirannsóknir sem
fara fram f sambandi viö orsakir
hómósexúalhneigöar eru ljóst og
leynt i fasiskum anda: Takist aö
finna orsakir hómósexúalhneigö-
ar ætti aö mega nota þaö til þess
aö koma i veg fyrir hana i fram-
tiöinni. Og ,,lækna” núverandi
homma. 1 Kanada fara fram
svona „lækningar”. Og sumt
hómósexúalfólk gefur samþykki
sitt fyrir þessu og gengst undir
svona meöferö. Þaö er svo sak-
bitiö af aö vera hómósexúal. Þaö
fer til svokallaöra geölækna, sem
segjast búa yfir ýmiss konar
undrameöulum, þeir beita raf-
losti og heilauppskuröi. Ég tel aö
þaö ætti að svipta þessa menn
iækningalf’yfi, þaö er ekkert vís-
indalegt á bak viö aögeröir
þeirra. Þaö er aö öllu leyti fyrir-
litlegt aö læknar skuli leyfa sér
slikt. — Svo aö spurningin um or-
sakir og lækningar er falsspurn-
ing, meiningarlaust og heimsku-
legt aö ræöa hana.
Smitandi hommaskapur
KP: Þaö er áhugavert i þessu
sambandi aö velta fyrir sér
spurningunni um ,,gay
recruitment” („útbreiöslu”
hómósexúalhneigðar). Fólk sér
fleira og fleira fólk koma úr felum
og finnst þess vegna aö hómó-
sexúalfólki sé aö fjölga, aö tiltölu
viö hina. Þaö ályktar þess vegna
oft aö hómósexúalhneigö breiöist
út, „smitást”. Þetta hefur stund-
um leitt til pólitiskra aögeröa i þá
áf.t aö einangra hómósexúalfólk.
Þetta er allt byggt á misskynjun,
hómósexúalfólki er ekki aö fjölga
aö tiltölu, þaö er aöeins fleira fólk
sem kemur úr felum. Hómó-
sexúalhneigö smitast ekki,
hommarnir og lesbiurnar sem viö
veröum vör viö hafa alist upp sem
slik innan fjölskyldna sinna eins
og heterósexúalfólkiö.
BM: Ég er i stjórnarnefnd
Bandalags um réttmdi hómó-
sexúalfólks i Ontario. Þetta félag
er samtök fólks úr mörgum borg-
um Ontariofylkis. Höfuömarkmiö
þess er að fá fram lagabreyt-
ingar, breytingar á mannrétt-
indalögunum. Þaö beitir sér líka
fyrir bættri kynferöisfræðslu i
skólum og núna erum viö aö beita
okkur fyrir þvi sem viö köllum
„Outreach”. Þaö eru aögeröir til
þess aö ná til hómósexúalfólks á
fámennum stööum og dreiföum
byggöum i Ontario. Við fengum
fjárupphæö frá tilteknum mót-
mælendasöfnuöum til þess aö
ráöa homma til aö ferðast milli
staöa i noröurhluta fylkisins og
efna til funda meö hómósexúal-
fólki. Eins og við vissum, þá
fannst hómósexúalfólk i hverju
einasta smáþorpi, það er ekki
bara i stórborgunum. Og ný félög
voru stofnuö i tveimur smábæj-
um, Thunderbay og Sudbury,
annar er námabær og hinn
skógarhöggsbær.
KP: Þetta er til athugunar fyrir
hómósexúalfólk á Islandi I fram-
tiöinni. Aö þessu leyt svipar
Ontario og Islandi saman:
Mestur mannfjöldinn saman
kominn á einum jaörinumjen viö-
áttumikil landssvæöi mjög
strjálbýl. Og þetta fólk „úti á
landi” i Ontario heföi aldrei getaö
myndaö eigin félög heföi þaö ekki
fengiö þennan stuðning frá höfuö-
borginni.
Hommar margir
Ég tel mjög mikilvægt aö gera
almenningi ljóst aö hommar og
lesbiur eru ekki jafn li' ill minni-
hlutahópurog virðist vera-Almenn
ingur telur sig kannski vita af ein-
um eöa tveimur I bænum sem eru
augljósir hommar. Og hann telur
sér trú um aö þessir tveir séu einu
hommarnir sem þaö muni rekast
á I lifinu. Viö vitum /eftir alls
konar visindalegum athugunum,
að hómósexúalfólk er miklu
stærri hópur i þjóöfélaginu en al-
menningur telur. Þetta fólk sker
sig á engan hátt úr I þjóöfélaginu.
Þeir sem eru augljósir hommar
eru aöeins litill minnihluti meöal
homma og lesbia. Og einmitt
vegna þess, hve hómósexúalfólk
er „ósýnilegt” telja margir sér
trú um aö hómósexúalhneigö sé
eitthvaö sem þá varöi ekkert um
og þurfi aldrei aö rekast á. Og þvi
miöur er þaö svo aö hómósexúal-
fólkiö skapar þessi viöhorf sjálft
meö þvi aö vera i felum, og þaö
jtreystir sér margt ekki til
þess aö koma úr íelum vtgna þess
að þaö býst við aö þeir sem þvi
þykirvænt um^og þykir vænt um
það, snúi viö þvi baki.
„Hommar bara til i Banda-
ríkjunum".
Ég vissi sjálfur aö ég væri
hoinmi löngu áöur en ég sagöi
foreldrum minum frá þvi. Og allt
fram aö þvi höföu þau sjálfsagt
imyndaö sér aö hommar væru
einhverjar furöuverur, sem þau
myndu aldrei þurfa aö umgang-
ast og þekkja; þeir byggju ein-
hvers staöar i öörum bæjarhluta.
Þaö var útbreidd skoðun i
Kanada aö hommar væru bara til
i Bandarikjunum. Ég man aö
fyrsta dagskráin sem kom I
kanadiska sjónvarpinu um
homma var tekin upp i New York.
Annaö hvort héldu þeir að þaö
væru engir hommar i Toronto eöa
þá að kanadiska þjóöin væri ekki
undir þaö búin aö horfast i augu
viö aö þeir væru til þar. Sem sagt,
svo lengi sem ég lét ekki foreldra
mina vita aö ég væri hommi,
komust þau hjá þvi aö vita af
hommum. Og þegar ég var búinn
að segja þeim af mér kynntust
þau nýrri hliö á kanadisku þjóö-
lifi; ég var þeim áminning um aö
hommar og lesbiur eru vissulega
til. Þess vegna er það lika mikil-
vægt aö koma úr felum; þaö
fjölgar fólkinu sem fer aö lita
homma og lesbiur raunsæjum
augum.
Lesbíur jafnmargar
BM: Og þaö er eitt mikilvægt
sem þarf aö benda á: Þaö er hefö-
bundiö aö halda aö hómósexúal
fólk sé bara karlmenn; þegar
talaö er um hómósexúalhneigö
hugsar fólk til karlmanna. En
helmingur hómósexúalfólks er
konur. Konur hafa verið beittar
meiri kynferöislegri kúgun en
karlar, bæöi heterósexúal og
hómósexúal konur,og það er þess
vegna sem konur hefur venjulega
vantaö i hómósexúalhreyfinguna
framan af en bætast i hópinn
siðar. 1 Kanada voru þaö karl-
menn sem komu hreyfingunni af
staö, en um og uppúr 1975 fóru
konur aö taka meiri þátt i henni
og eru farnar aö vinna vel aö
sinum málum nú. I þessum mál-
um eins og öörum kemur fram
bæling konunnar i þjóöfélaginu.
Foreldra-og vinafélag
homma og lesbía.
KP: Þaö er algengt aö fólk sé
hrætt viö aö koma úr felum gagn-
vart foreldrum slnum vegna þess
að margir halda aö þaö sé
foreldrunum aö kenna ef maöur
veröur hommi eöa lesbia. Þaö er
erfitt fyrir marga foreldra aö
koma úr felum sem foreldri
homma eöa lesbiu. 1 Toronto er til
félag sem heitir Parents of Gays;
foreldrarnir koma saman og bera
saman bækur sínar, gefa foreldr-
um sem eru nýbúnir aö fá aö vita
um barn sitt tækifæri til þess aö
ræða viö „reyndari” foreldra,
fólk sem er i góöu jafnvægi. Þar
ræöir fólk hvaö þaö þýöir fyrir
börn þess vera hómósexúal. Þaö
eru lika til „Friends and Famiiies
of Lesbians and Gays”, en þaö er
i raun pólitiskt félag til stuönings
félögum homma og lesbia við aö
fá fram breytingar á mannrétt-
indalögunum. Gildi þessa félags
felst einkum i þvi aö þaö hjálpar
þeim sem þurfa aö velta fyrir sér
kröfum hómósexúalfólks um
aukin mannréttindi, til þess aö
gera sér grein fyrir aö þetta er
ekki mál hómósexúalfólk eins.
Stjórnmálamenn þurfa til dæmis
aö gera sér grein fyrir þessu.
Fólk þarf aö sjá aö hómósexúal-
fólk á sina ættingja sem þvi eru
kærir og þaö þarf aö opna augu
þess fyrir þvi aö hommar og les-
biur eiga sama rétt á llfsskilyrð-
um og allir aörir. Þaö fær fólk til
aö sjá aö þessi mál snúa ekki bara
aö okkur sjálfum.
sogur
hvurmdaislífinu
Ég hef minar sálarflækjur
einsog aörir. Þær eru breytileg-
ar, koma og fara eins og veðriö,
en þvi miöur hefur veðurstofan
ekki treyst sér til aö taka aö sér
spár um þær.
Um daginn tók ég eftir þvi i
speglinum aö enniö á mér
haföi stækkaö. Ég sneri mig og
vatt; haföi þaö ekki alltaf veri j
rúmt? Nei, allavega haföi ég
aldrei gagngert tekiö eftir stærö
þess fyrr.
Dögum saman stækkaöi enn-
ið; ég reyndi fyrst að fela þetta
meö þvi aö greiða topp yfir
flæmiö og allan tímann sagöi ég
viö sjálfa mig aö nú væri nóg
komiö af andlegum brenglun-
um, ég væri og heföi alltaf ver-
ið með og yröi meö áfram enni
númer sjö. Ég trúöi mér ekki.
Tveim vikum siöar velti ég
þvi fyrir mér fram eftir nóttu
hvaöa viötökur læknirinn myndi
veita mér ef ég liti inn til hans
og segði:
„Sæll, enniö á mér hefur veriö
Sálarflækjur
aöstækka siöan á þriöjudaginn i
hinni vikunni, viltu ekki mæla
þaö og svo kem ég aftur eftir
viku...”
Morguninn eftir var enniö
hrokkiö saman og var eölilegt
upp frá þvi.
En þetta er ein af smáflækj-
unum sem ég get veriö nokkuö
örugg meö aö hverfi af sjálfu
sér, sérstaklega ef ég fæ nýja.
Það var þessi eina stóra sem olli
mér hugarangri þar til ég fann
ráö viö henni. Ég týndi sjálfs-
myndinni. Þaö mun vera nokk-
uð algengt aö fólk ráfi um götur
stórborga hrópandi innra meö
sér; „hver er ég, ég «r ekkert, ég
er núll, ef ég kasta mér undir
hraölestina mun enginn taka
eftir þvi ” meö meiru, og þetta
er aö tapa sjónar á sjálfum sér.
1 minu tilfelli lýsti þetta sér
öðru visi. Ég leit i spegilinn einn
daginn og þekkti mig ekki. Aö
visu haföi talsvert mengaö vatn
runniö undir brýrnar siöan ég
leit siöast i spegil, en ég haföi
ekkert breyst. Lengi skoöaöi ég
konuna i rammanum, en hvern-
ig sem ég brosti til hennar,
greiddi henni, girti hana eða lét
vel aö henni á annan veg, þá
vildi ég ekki vera hún. Mér
geðjaöist ekki aö henni.
Ég fór fram i eldhús. Konan
bjó til kakó handa mér, en ég
gat ekki séö aö þaö væri næg
ástæöa til aö taka hana i sátt. Ef
ekki vegna annars þá af þvi aö
kakó er fitandi. Siöan baöaöi
hún mig og klæddi, en ég var
ekkerthrifin af bolnum sem hún
. setti mig i. Hann var alltof
þröngur i hálsinn og ég sá strax
að hún var aö reyna aö koma inn
hjá mér innilokunarkennd.
Allan þennan dag geröi konan
alls kyns fiflalega hluti sem ég
haföi aldrei gert og mér fannst
ferlega fúlt aö þurfa aö dröslast
um meö hana. Hún fór I
taugarnar á mér, var hreint út
sagði bæöi leiöinleg og ljót. Um
kvöldiö reyndi ég aö ræöa þetta
viö hana i speglinum.
Næsta morgun vaknaði ég hjá
henni. Nú gat ég valiö um
tvennt. Fara til sálfræðings og
viöurkenna aö ég ætti heima i
glerkassa, eöa aö reyna
hjálparlaust að bæta sambúöina
viö þessa konu, sem ég vissi
innst inni aö var ég.
Viö fórum i eldhúsið, hún bjó
til kakó og ég drakk það. A
meöan leit ég ekki á hana og lét
eins og hún væri ekki til. Einni
krús og þrem sigarettum siöar
var ég búin aö finna ráð. Ég
ákvaö að skipta um sjálfsmynd.
Teygði mig i simaskrána i leit
aö skemmtilegri atvinnugrein,
þaö fannst mér mundu vera
fyrsta sporiö. Meöan ég var aö
velja milli auglýsingateiknara
og flugmanns rann upp fyrir
mér aö einhver færi jafnvel
fram á sönnunargögn fyrir aö
ég gæti flogiö eða teiknað. Ég
varö að finna eitthvaö
óvefengjanlegt.
Rússnesk ballettdansmær á
flótta. Þaö var gott. Ég var
gasalega ánægö meö þetta þar
til mér varö litiö niöur eftir kon-
unni. Hún liktist meira sleggju-
kastara. Flóttalegum, aö visu,
en úr efri þyngdarflokkunum.
Ég hagræddi. Rússnesk
ballettdansmær meö efna-
skiptavandamál, á flótta.
Okkur hefur liöið vel siðan,
öllum þrem. Við vöknum á
morgnana, teygjum annan
legginn undan sænginni upp
i súöina, og i staö þess að hugsa
„ojjbara, sjá þessa regnhlifa-
stampa sem þessi kona gengur
um á,” þá hugsa ég „nei, vá,
Ursula Andress hefur falið sig
undir sænginni minni
Siðan sting ég mér undir
sængina og leita aö kyntákninu
til aö bjóða henni i morgunmat.
Hún er ekki þar. Eftir langa og
erfiöa leit kem ég auga á aö
auövitaö eru þetta undurfagrir
listdansleggir sem ég hef verið
aö horfa á. Og þá förum við
allar þrjár á fætur, konan býr til
kakó, ég drekk þaö meö ánægju,
og dansmærin þusar yfir aö
þetta sé nú ekki heppilegt fæöu-
val fyrir konu i hennar atvinnu-
grein með efnaskiptavandamál.
Lifið er svo miklu meira
spennandi svona. 1 hvert sinn
sem dyrabjallan hringir, þá
heldur konan að þetta sé rukk-
ari, ég held að þetta sé ávisun i
ábyrgð-express, og balierinan
æpir af skélfingu og dregur inn
magana af þvi hún heldur aö
þetta sé hraðskeyti frá Bolshoi-
ballettinum. Okkur er öllum
komið á óvart af lokunarmanni
frá Rafveitunni.
Dansmeyin þvær upp. A
meöan stendur konan og pexar i
henni, sem er alveg ástæöu-
laust. Hún gerir þetta ágætlega
þótt álftarhvitar hendur hennar
hafi aldrei áöur i stálvask kom-
ið. Og svo finnst henni óskap-
lega gaman aö svona hvers-
dagsverkum sem viö hinar
erum löngu orðnar leiöar á.
Ég geng ekki lengur um stræti
né stiga i leit að sjálfsmynd.
Mér list vel á þessa og ætla að
hafa hana áfram. Alveg er mér
sama þótt fólk stari þegar ég
útskýri að ég sé rússnesk
ballettdansmær með efna-
skiptavandamál á flótta.
Sennilega er fólk svona hissa á
hvaö ég tala góöa islensku.
Okkur liður öllum svo vel að við
ætlum ekki tii sálfræðings. Ég á
viö, ég veit þrátt fyrir allt aö
þetta er aöeins heilbrigð visvit-
uð tilraun til aö sætta sig við til-
veruna. En ef þaö skyldi koma
aö þvi einhvern daginn aö ég rif
upp símtóliö og svara:
„Niet. Égg heiti Ullanova”,
þá fer ég og læt lita á enniö á
mér.
Þrjár bækur
um Steina
sterka
Setberg sendir frá sér þessa
dagana þrjár fyrstu bækurnar i
nýjum flokki teiknimyndasagna
um Steina sterka, — sterkasta
strák i heimi! Bækurnar eru
gerðar af tveimur þekktum
teiknimyndahöfundum, þeim
Peyo og Malthéry. Fyrstu bæk-
urnar heita „Steini sterki og sterki vinnur 12 afrek". Þýðandi
Bjössi frændi” (nr.l), „Sirkus- bókanna er Vilborg Siguröar-
ævintýriö” (nr.2) og „Steini dóttir kennari.