Þjóðviljinn - 04.10.1980, Blaðsíða 19

Helgjn 4. -r-r £, pktóber 198Í). . ÞjíyöVI’tJÍNN -- SIÐA 19
mannlcg
samskipCi
hvaö biöi þeirra. En þaö kemur
lika fyrir aö reiöi foreldra eöa
vanmáttarkennd brýst út gagn-
vart barninu. En þetta er eitt af
þvi sem alls ekki má tala um i
okkar þjóöfélagi. Viö vitum hins
vegar aö ungir foreldrar berjast
oft viö tilfinningar,sem eru mjög
erfiöar og sem þeir geta hvergi
tjáö sig um. Þeir halda aö þeir
séu einir um þær og þær passi
ekki inn i glansmyndina sem
stööugt er dreginn upp af hinum
hamingjusömu foreldrum meö
litinn engil i fanginu.
Viö teljum aö þaö sé ennþá
meiri þörf fyrir foreldrafræöslu
nú en áöur. Ungir foreldrar eru i
dag miklu einangraöri en áður.
Þaö er mikilvægt að styöja
unga feöur i virkari þátttöku i
umönnun ungabarns og opna
leiöir fyrir ungt fólk til aö ná
saman og fá raunhæfar hug-
myndir um það sem biöur
þess. Þetta getur eingöngu
tekist með þvi aö efla fræðslu og
skilning á tilfinningalegum og
félagslegum þáttum, sem
snerta meðgöngu, fæöingu og
fyrsta áfanga foreldrahlut-
verksins.
Á l'slandi getum við
hælt okkur af frábæru
eftirliti fyrir barnshaf-
andi konur — þ.e.a.s.
varðandi líkamlega
heilsu þeirra. Trúlega er
það með því besta sem
gerist í heiminum í dag.
En hvernig sinnum við
hinum tilfinningalega og
félagslega þætti? Hvenær
er talað um ábyrgðina,
áhyggjurnar og erfiðið
sem fylgir því að eignast
barn? Hvenær eru ungir
foreldrar búnir undir for-
eldrahlutverkið?
Skólinn gefur þessu lftinn
gaum og námskeiöin sem verö-
andi mæörum er boöiö upp á
leggja aöaláherslu á lfkamlegan
undirbúning fyrir móöurina.
Ifvergi er fjallaö um félagslega
þætti eöa tilfinningaleg atriöi,
eins og þau áhrif sem fæöingin
hefur á tilfinningalif konunnar
eöa álagiö sem fylgir fyrstu vik-
unum. Faöirinn kemur gjarnan
meö i fyrsta timann til aö sjá
biómynd um hina hamingju-
sömu meögöngu og eöliiegu
fæöingu en sföan er hans þætti
lokið.
Tveir ungir einstaklingar
sem elskast og hafa veriö
uppteknir hvor af öörum
um tima, leiöa venjulega ekki
hugann að þvi hvernig litið
barn muni hafa áhrif á þeirra
samband innbyröis. Þau hugsa
ekki út i allar þær breytingar
sem eiga sér stað þegar hlut-
verk þeirra breytist úr þvi aö
vera elskendur eöa hjón yfir i
það aö veröa foreldrar. Unga
konan sem áöur var félagi og
ástkona i augum eiginmanns
sins veröur nú MAMMA. Þau
hafa ef til vill ekki lengur nægan
Unga konan, sem áöur var félagi og ástkona i augum eiginmanns sins, veröur nú MAMMA.
tima fyrir hvort annaö og auk
þess koma nú til sögunnar nýj.ar
væntingar og breyttar kröfur til
hvors annars. Það er ekki vist
aö þaö veröi allt eins sjálfsagt
og auðvelt og þaö viröist i aug-
lýsingunum. Barnið sefur ekki
alltaf á nóttunni, og þaö er
stööug vinna, umhugsun, hrein-
gerningar og bleyjuþvottur. Það
er ekki vist aö hlutverkið sé
þeim „i blóö boriö” og allt komi
af sjálfu sér, eins og af eölis-
ávisun. Þaö er heldur ekki vist
aö unga pariö sé innst inni svo
yfir sig hamingjusamt yfir
þessu nýja hlutverki og öllum
takmörkununum sem það
setur þeim. Ef til viil hafa
tilfinningar þeirra veriö blendn-
ar frá upphafi. Stundum kem-
ur fyrir að ungir for-
eldrar verða nánast örvænt-
ingarfullir frammi fyrir þessu
nýja krefjandi verkefni. Þau
beina þvi reiði sinni og erg-
elsi hvort að öðru og rifa
þannig hvort annað niður i staö
þess aö mynda stuðningssam-
band sem þau evt. heföu verið
fær um, ef þau heföu verið undir
þetta búin og vitaö eitthvað um
Nauösynlegt er aö efla fræöslu fyrir veröandi foreldra og undirbúa
þannig sem best komu nýs þjóöfélagsþegns.
Sigrúri
Júlíus-
dóttir
Nanna
Sigurdar-
dóttir

I
Bæklingur fyrir verðandi foreldra
Bæklinga fyrir veröandi for-
eldra (mæöur) fá flestar konur
einhverntima, þegar þær koma i
mæðraskoðun. Hér er aöallega
um aö ræöa 3 bæklinga útg. af
Heilsuverndarstöö Reykjavik-
ur.
Bæklingarnir eru:
Meðan viö biöum.
Leiðbeiningar um meðferð
ungbarna.
Góö ráö fyrstu vikurnar sem
mæöur hafa börn á brjósti.
Bæklingar þessir eru bæöi
notaðir i Reykjavik og utan. Þaö
er ekki dregiö i efa að bæk -
lingarnir hafa áreiöanlega kom-
iö mörgum aö gagni og verið
lofsvert framtak starfsfólks
Heilsuverndarstöövar Reykja-
vikur á sinum tima. Hinu er
ekki aö leyna, aö bæklingar
þessir bera þaö meö sér, aö
þeir, eru komnir nokkuö til ára
sinna,bæöi hvaö snertir orðalag
og viöhorf.
1 bæklingnum „Meöan viö
biöum” er i örstuttum inn-
gangi, sem heitir Heilbrigöis-
reglur, komiö i mýflugumynd
inn á hinar tilfinninga-
| legu hliöar konu viö meögöngu
: og barnsburö, þunglyndi eftir
fæðingu og viöbrögö ungabarns
við taugaspenntri móöur. Hlut-
verki fööurins eru engin skil
gerö, nema meö einhverskonar
varaskeifu, þegar allt annaö
I bregst (móöirin).
Hann veröur óvirkur áhorf-
andi frá byrjun og tengslum
hans viö væntanlegt barn litill
gaumur gefinn. Kynlif á meö-
göngutimanum er ein setning i
kaflanum um þrifnaö „Varist
samfarir seinasta mánuö meö-
göngutimans” !
Abendingar um fæöingaror-
lof, meölög og önnur félagsleg
réttindi eða hvar fólk getur
fengiö upplýsingar um rétt sinn
er ekki aö finna.
Leikfimisæfingar eru aftast i
bæklingnum. Þær eru flestar
ágætar, en myndirnar vægast
sagt broslegar. t bæklingnum
„Um meö ferö ungbarna” og
„Góð ráö fyrstu vikurnar sem
mæöur hafa börn á brjósti” — er
margt um hagnýtar og góðar
upplýsingar.
Samræmingar er þó þörf á
þessum bæklingum og sums
staöar stangast upplýsingarn-
ar á, t.d. segir i öörum bæklingn-
um „Huggið bárniö ekki meö
þvi að láta það sjúga eöa drekka
utan matmálstima, nema þaö sé
svangt eöa þyrst”. 1 öörum seg-
ir, sem ráö viö óróleika hjá
ungabarni: „Reyniö siöan aö
gefa brjóst smástund til aö róa
þaö, e.t.v. er barniö einmana.”
1 bæklingnum „Leiðbeiningar
um meöferö ungbarna” er text-
inn i svo siðvöndum og predik-
unarsömum tón, að góöar leiö-
beiningar týnast i hástemmdu
orðalagi og úreltu viöhorfi — i
kaflanum um vernd ungbarna
gegn sýkingu og siysum segir
m.a. meö dökku letri: „Látið
aldrei neinn þann sem þér hafiö
grun um, aögangi meö smitandi
sjúkdóm, koma nálægt barni
yðar. Ráðið yöur ekki barn-
fóstru, nema öruggt sé, aö hún
séekki berklaveik né hafi annan
smitandi sjúkdóm”.