Þjóðviljinn - 14.03.1981, Side 16

16 SÍÐÁ — ÞJÖÐVlLJlNN Helgin 14.-15. mars 1981.
Ein þeirra hljómsveita, sem
skutu upp kollinum árið 1977, er
hljómsveitin Slits. Illjómsveit
þessi hefur öölast þá hvlli sem
hún á skilift, enda fer hún
gjarnan sinar eigin leiftir. Slits
er fyrir margar sakir all-sér-
stætt fyrirbæri og því ekki úr
vegi að gera örlitla grein fyrir
henni.
Upphafið
Slits var hleypt af stokkunum
um mitt ár 1977. Hljómsveitin
vakti fremur litla athygli. Henni
var i fyrstu einkum gefinn
gaumur fyrir þá sök aö vera
eingöngu skipuð kvenmönnum
og hversu ungar þær voru.
Meðalaldur var vel undir 20 ár,
sú yngsta aðeins 15 ára.
Hljómsveitin gekk i gegnum
nokkrar mannabreytingar i
upphafi. Að endingu var eftir-
talin uppstilling lifseigust: Ari
Up sér um sönginn og Palmolive
lemur húðirnar, Tessa leikur á
bassa, en hún var áður i hljóm-
sveitinni Castrators, og Viv er
gitarleikari hljómsveitarinnar,
leysti Kate Korus af hólmi. Hún !
á að baki einna merkastan
tónlistarferil af þeim stöllum. |
Hún lék i hljómsveitinni Flower !
of Romance, þar sem sá
umdeildi Sid Vicious var söngv-
ári áður en hann gekk til liðs við
Sex Pistols. Einnig var Keith
Levine, fyrrum gitarleikari
Clash og núverandi gitarleikari
PiL, i hljómsveitinni.
Sterkustu
einstaklingarnir
Eftir að menn hættu að horfa,
en fóru þess i stað að hlusta fór
Slitsaðvekja þó nokkra athygli.
Tónlist hljómsveitarinnar þótti
sérstök,enda fóru þær stöllur litt
troðnar slóðir i tónlist sinni.
Tónlist Slits minnir mig einna
helst á Siouxie and the Banshes
og Ninu Hagen. Það ber samt
ekki að lita þannig á málin að
Nina Hagen hafi haft áhrif á
Slits. Réttara er að segja aö
Slits hafi haft áhrif á Ninu
Hagen, þó það hafi aldrei farið
hátt.
Þær berjast hatrammlega
gegn þvi að litið sé á þær sem
kvenmenná sviðinu. „Þeir (þ.e.
blaðamenn) hugsa alltaf um
okkur sem kvenfólk og það
viljum við ekki. Við hófum ekki
samstarfið á þeim grundvelli að
við værum kvenmenn, heldur
llátiða höld I tilefni útkomu fyrstu breiðskffu hljómsveitarinnar.
vegna þess að við erum
sterkustu einstaklingar, sem við
höfum hitt.Það er trú manna að
karlmenn séu þeir einu sem
leikið geta rokk. Það er þess
vegna sem engar kvennahljóm-
sveitir hafa náð að þrifast.”
Það er trú þeirra sem fylgst
hafa náiðmeðmálum að Slits sé
eina kvennahljómsveitin sem
virkilega geti ógnað karla-
veldinu i rokkinu i dag.
Ekki tilbúnar til
aö fara i stúdíó
Stefnan hjá Slits i upphafi var
sú að leika ekki inn á
breiðskifu, fyrr en virkileg
reynsla væri komin á
samstarfið og þær hefðu
fullmótað það efni sem þær
hefðu i höndunum. Einnig töldu
þær hættu á að hljómsveitin
leystist upp ef þær færu of
snemma að vinna i stúdiói.
Raunin varð sú, að tvö ár liðu
frá stofnun hljómsveitarinnar,
þangað til þær hófu vinnu að
fyrstu breiðskifu sinni. A
þessum tveim árum ferðuðúst
þær vitt og breitt um England
og léku á ýmsum minniháttar
stöðum.
Um áramðtin 1977—78 gerðu
þær hlé á hljómleikahaldi og
hófu undirbúning að útvarps-
þætti með John Peel. Þær
breyttu nokkuð um stil, en aðal-
breytingin fólst i meiri röddun
og örlitið meira rokki. Skemmst
er frá þvi að segja að þáttur
þessi naut fádæma vinsælda
(eins og annað efni frá Peel) og
var útvarpað fimm sinnum.
Eftir þessa útvarpsþætti fóru
útgefendur á stúfana og reyndu
að lokka þær til sin, en árang-
urslaust. Það var ekki fyrr en i
árslok 1978 að þær gerðu samn-
inga við Island. Stuttu siðar
hófu þær upptöku á fyrstu
breiðskifu sinni. Skömmu áður
en þær fóru i stúdióið hætti
Palmolive og gekk til liðs við
Raincoats og tók þar sæti
Richard Dudanski, sem siðar
varð meðlimur i PiL og
Basement 5.
Til að fylla skarð Palmolive
fengu þær trommuleikara Spit-
fire Boys til liðs við sig.
Sem upptökustjóra fengu þær
Dennis Bowell. Hann- hefur
meðal annars unnið sér gott orð
sem upptökustjóri hjá ýmsum
reggae listamönnum.
Lélegar undirtektir
og óviss framtíð
Platan kom út um mitt ár 1979
og heitir einfaldlega The Slits.
Hljómplatan seldist ekki eins og
vonir stóðu til. Þessar dræmu
undirtektir virðast hafa sett
hljómsveitina út af sporinu.
Litið sem ekkert hefur heyrst
frá þeim eftir að The Slits kom
út. Aðeins tvær litlar plötur sem
Rough Trade Records hefur
gefið út.
Framtið hljómsveitarinnar
virðist vera mjög óljós. Þær
hafa haft sig litið i frammi en
vonandi hrista þær af sér vetr-
ardrungann með hækkandi sól,
þvi að þær eru einfaldlega allt of
góðartil að leggja árar i bát.
(Aðalheimild:
Zig Zag. árg. 1977—80.)
ELLEN FOLEY
Það þekkja vist vel flestir Ell-
en Foley. Ef ekki, þá má geta
þess að hún söng með Meat Loaf
á plötu hans Bat out of Hell.
Plata þessi naut fádæma vin-
sælda hér svo ekki sé meira
sagt.
Eftir að Foley hætti samstarfi
sinu við Meat Loaf hóf hún
vinnu að sinni eigin plötu i sam-
starfi við Ian Hunter. Afrakstur
samstarfsins var hljómplatan
Nightout sem vakti þó nokkra
athygli.
Á þessari nýju plötu sém ber
nafnið Spirit of St. Louisnýtur
Foley aðstoðar fjölda þekktra
tónlistarmanna. 1 fylkingar-
brjósti eru þeir félagar Mick
Jones, Joe Strummer, Topper
Headon og Paul Simonon sem
skipa þá margfrægu hljómsveit
Clash. Einnig nýtur hún að-
stoðar Timon Dogg og „Þöng-
ulhausa” Ian Dury, þeirra
Mickey Gallagher, Norman
Watt-Roy og David Payne.
| Þessi mannskapur er sá sami,
I ef Mikey Dread er undanskilinn,
| og lék á seinustu breiðskifu
j Clash, Sandinista. Það má þvi
með sanni spyrja hvort hér sé á
ferðinni 5. Clash platan eða önn-
ur plata Ellen Foley.
Tónlistarlega þá er platan
miklu fremur nær þvi sem Clash
eru að gera en það sem Foley
var að gera. Þróun Ellen Fol-
ey stendurvafalitið i sambandi
við hin nánu tengsl hennar við
Clash. Á Spirit of St. Louis má
finna dæmigert Clash lag,
„Torchlight”, sem vel hefði
sómt sér á Sandinista. Ekki
spillir að i þessu lagi syngur Joe
Strummer með henni.
Platan er annars róleg, furð-
anlega róleg, og erfitt að átta
sig á hvor áhrifin séu sterkari,
Clash eða Foley. Það er þvi erf-
ittaðdraga Spirit of St. Louis i
einhvern ákveðinn tónlistardilk.
Minnsta kosti treysti ég mér
ekki til þess að svo komnu máli.
Allur hljóðfæraleikur er hinn
vandaðasti enda ekki við öðru
að biiast. Samt vantar einhvern
neista til að tendra bálið. Þaö er
eins og leikið sé meira af skyldu
en ánægju. Söngur Foley er
góður, hún hefur sterka og
kraftmikla rödd sem mér finnst
betur hæfa kröftugu rokki en
ljúfum tónum. Eini gallinn við
sönginn er að einhverra áhrifa
virðist gæta frá Kate Bush og er
það vægast sagt hábölvað.
Textarog lög eru flest eftir þá
félaga Strummer og Jones enda
bera þau þess glögg merki hvert
faðernið er. Einnig eiga Timon
Dogg, Williams og Harrison lög
á plötunni. Foley sjálf á aðeins
eitt lag, „Phases of travel”, og
er það með þvi besta á plötunni.
Er synd og skömm að hún skuli
ekki eiga meira efni á plötunni.
Platan er fremur tormelt og
venst hægt. Hún þarfnast þvi
mikillar hlustunar. Þrátt fyrir
þrælgóða takta þá varð ég fyrir
vonbrigðum, sem stafa eflaust
af þvi' að ég hugsaði mér allt
aðra Utkomu i upphafi. Segja
má aðplatan Spirit of St. Louis
sé miðju moð. Þvi hvorugur að-
ilinn, Clash — Foley, hefur feng-
ið að ráða nógu. miklu til að
skapa virkilega sannfærandi
plötu. Um örlög þessarar plötu
þori ég ekki að spá en vonandi
verða það fleiri en einlægir
Clash aðdáendursem leggja sig
eftir henni.
Tærir tónar
1 hljómplötuiðnaðinum hafa
mikil stakkaskipti átt sér stað.
Ný tækni er að ryðja sér til
rúms, hið svokallafta „Master-
sound”.
Meginbreyting frá fyrri að-
ferðum er sU, að tæknin er notuð
i mun rikara mæli en áður.
Fylgst er nákvæmlega með
framleiðslunni á öllum stigum.
Aðalbreytingin liggur i skurði
„frum mastersins” en eftir hon-
um er farið við gerð móta sem
plöturnar eru pressaðar eftir.
Kallast þessi aðferð á ensku
„Half-speed Mastering”. Hér
eins og viða er það örtölvu-
byltingin sem geir kleift að ná
betri árangri en áður þekktist.
Áður en hljómplataer pressuð
fer hUn I gegnum feril sem
spannar átta stig. Það er þvi
mikil hætta á að einhver bjögun
hljóðs eigi sér stað. Með notkun
hinna fullkomnu tækja er kleift
að minnka bjögunina þannig að
hún hverfi nánast.
1 stað þess að skera „frum-
masterinn” á þeim hraða sem
platan er leikin á eru tækin látin
ganga á hálfum hraða. Gerir
það alla vinnu mun erfiðari og
útheinUir mun meiri nákvæmni.
Kostur'þessarar aðferðar er sá
að hljóminum er skilað mun
betur til neytenda.
Allar „Mastersound” hljóm-
plötur eru pressaðar i Vestur-
Þýskalandi en þar er að finna
bestu plötupressur heims i dag.
Hljómplöturnar eru pressaðar á
sérstaklega hannað plast. En
I samsetning plastsins hefur mik-
I ið að segja upp á hljómburð. Á
j plötum sem unnar eru á þennan
i hátt hverfur allt suð sem oft er
j til mikilla lýta.
C.B.S. er hér I fararbroddi en
heyrt hef ég að aðrir útgáfujöfr-
ar séu langt komnir með svip-
aða vinnslu. C.B.S. hefur gefið
út nokkrar gamlar plötur þar
sem þessari nýju tækni er beitt.
Eru það plötur stærstu stjarna
sem fyrirtækið hefur haft á
snærum sinum, listamanna eins
og: Jefí Refk Herbie Hancock,
Billy Joel, Bruce Springsteen,
Weather Report, Simon og Gar-
funkel, Supertramp, svo nokkur
nöfn séu nefnd. I framtiðinni
munu allar plötur frá fyrirtæk-
inu verða hannaðar á þennan
hátt.
Ég fékk eintak af Born to run
með Bruce Springsteen þar sem
þessari nýju aðferð er beitt við
vinnsluna og bar þaö saman við
gamla eintakið, sem að visu er
all lúið. Mismunurinn leyndi sér
ekki, þessi nýja útgáfa er i alla
staði mun betri. Hljómurinn er
mun tærari, skýrari og öll
„bak” hljóðfæri heyrast greini-
lega. Þetta er stórt spor fram á
við og gerir alla hlustun mun
ánægjulegri.
Ég skora þvi á alla þá sem á
annað borð hyggjast kaupa sér
„gamlar” C.B.S. plötur að biðja
um „Mastersound” eintak.