Þjóðviljinn - 19.09.1981, Blaðsíða 2

2 SIÐA
ÞJÓÐVILJINN Helgin 19.-20. september 1981
Afbatnandi drykkjuvenjum
Jæja nú ættu landsmenn að geta varpað önd-
inni léttar. Lausnin á brennivínsvanda þjóðar-
innar er fundin.
Skýrslan er komin og meira að segja búið að
birta hana. Skýrslan um áfengisbölið. Yfir-
læknirinn á geðdeild Landsspitalans og sál-
fræðingur hans, hafa nú enn einu sinni kveðið
sér hljóðs.
Nú er sannarlega ástæða til að fagna — fá
sér einn—. Ekki er annað að sjá en búið sé að
komast f yrir drykkjusýki á fslandi. Nú ættu að
blasa við betri dagar með léttri vimu og Ijúf-
um rús. Því — af skýrslunni um „niðurstöðu
kannana á neysluvenjum og viðhorfi til
áfengis hér á landi", má svo sannarlega taka
undir þaðálitsérfræðinganna, sem þar kemur
fram, sem sagt, eins og segir í f jögurra dálka
fyrirsögn um málið.
DRYKKJUVENJUR HAFA BREYST TIL
HINS BETRA
Þessar niðurstöður voru, semsagt birtar í
Morgunblaðinu á föstudaginn í hinni vikunni.
Undanfarinn áratug hefur hópur af sér-
fræðilegum sálfræðingum, félagsfræðingum,
mannfræðingum, atferlisfræðingum, textíl-
hönnuðum og terapistum lagst á eitt að kom-
ast fyrir áfengisbölið í landinu og nú er lausn-
in sannarlega í sjónmáli.
Ráðið til að fá þjóðina til að láta af of-
drykkju, er m.ö.o. að taka eitt þúsund og f imm
fyllirafta og mæla hvað þeir drekki marga
sentílítra af brennivíni á hvað löngum tíma,
hvað oft og með hvað löngu millibili og hvað
margar konur drekki hvað margar f löskur af
rauðvíni á hvað löngum tíma. Síðan er niður-
stöðunum skellt uppí kúlurit, súlurit og kúrf ur
og almenningi birtar niðurstöðurnar í Mogg-
anum. Og árangurinn lætur ekki á sér standa.
Allir hætta að drekka frá sér vitið, bú og
barnalán, bílinn, húsið og fyrirtækið og á kon-
unni verður ekki f ramar lumbrað nema þegar
ástæða er til.
Áður en lengra verður haldið, er rétt að
staldra aðeins við skýrsluna og drepa á það
markverðasta í henni. Þar segir m.a. orðrétt:
„Á undanförnum 10 árum hefur áfengis-
neysla aukist á Norðurlöndum, en þessi aukn-
ing er meira hægfara hér á landi (l.br. mín).
Hins vegar virðist það áfengismagn, serh ls-'
lendingar drekka hverju sinni, vera meira en
hjá hinum þjóðunum".
Þá er frá því greint í skýrslunni að
„áfengismálastefna" okkar íslendinga hafi
verið kynnt á samnorrænni ráðstefnu og lögð á
það áhersla að konur séu farnar að drekka
meira létt vín en áður og það haf i þeim lærst í
síendurteknum sólarlandaferðum. Þá kemur
f ram að mest er drukkið af sterku víni og léttu
vini og á einum stað segir orðrétt:
„Ef karlmaður neytti hálfrar flösku af
sterku áfengi, þá drakk konan venjulega ekki
nema helming þess magns".
Þá er á það bent í skýrslunni að fólk, sem
var — fyrir f imm árum — fimm árum yngra
en þaðer nú, séorðiðfimm árum eldra, en það
var fyrir fimm árum. Eða eins og segir orð-
rétt: ,,....að líklegasta skýringin á þessu sé sú
að nú er fólk orðið fimm árum eldra".
Og ein athyglisverðasta niðurstaðan er tví-
mælalaust sú, að — eins og segir orðrétt —
„Karlmennirnir höfðu fundið á sér 21 sinnum
en konurnar 11 sinnum að meðaltali. Það má
líka geta þess að 98% af körlum sögðust hafa
fundiðásér, en 93% af konunum". (Tilvitnun
lýkur).
Það er Ijóst af þessari skýrslu yf irlæknisins
og sálf ræðingsins, að drykkjuvenjur i landinu
hafa mjög breyst síðan skýrsla Félagsmála-
deildar um áfengisbölið í landinu var birt mið-
sumars 1977.
Þá var gerð úttekt á þessum þáttum
áf engisbölsins: 1. Fjölda neytenda. 2.
Áfengismagni. 3. Tíðni neyslu. 4. Fjölda,
magni og tíðni, miðað við þá staði, sem rann-
sóknir voru gerðar á. Staðirnir voru: Reykja-
vík, Raufarhöfn, Seyðisfjörður og Neðra
Hundagerði í Hreppum. Þá voru þættir eins og
gáfur menntun og þjóðfélagsstétt teknir inní
myndina.
í þessari skýrslu kom í ijós að í Reykjavík
var drukkið meira magn, en annars staðar,
oftar en minna í senn, þó stundum væri þar
drukkið sjaldan og mikið, oft og mikið, oftast
lítið og sjaldan mikið. Á Raufarhöfn var
drukkið lítiðog sjaldan, þótt stundum væri þar
drukkið mikið og of t og f yrir kom að mikið var
þar drukkið og sjaldan.
Á Seyðisf irði var í þessarri könnun 1977 gerð
athuguná drykkjusiðum gáfumanna, mennta-
manna og venjulegra verkamanna.
Þar kom í Ijós, að gáfumenn drekka oftast
mikið og oft, en oftast lítið í einu. Mennta-
menn á Seyðisf irði drukku hinsvegar oftast
lítið og sjaldan.
Athygli vakti ein undantekning, þar sem
saman fór menntamaður og gáf umaður. Hann
drakk oftast oft, mikið og lengi.
Venjulegur verkamaður á Seyðisf irði virtist
hinsvegar drekka sjaldan og mikið, en sjaldan
oft.
Heimasætan að Neðra Hundgerði í Hreppum
drakk um hverja helgi og þá mikiðog oft.
Nú liggja báðar þessar skýrslur hjá At-
ferlismálaráði til umf jöllunar og er talið að
hægt sé að fyrirbyggja skaðlegan drykkju-
skap í landinu, ef sálfræðingar og atferlis-
fræðingar ná saman skýrslu og skila súluriti,
kvarða og kúrfu um batnandi drykkjuvenjur.
Niðurstöður þeirrar könnunar munu birtast
hér í Vikuskammtinum á laugardaginn
kemur.
Og þar verður leitast við að svara hinni
áleitnu spurningu, sem birtist í þessari gömlu
vísu:
Ef tvær konur
drekka tvær flöskur af rauðvíni
á tveim timum
Hvað eru þá f jórar konur lengi
að drekka á tveim timum
fjórar flöskur af rauðvíni
sHráargatid
Sannfróðir
telja að vafasamt sé að Nýtt land
Vilmundar Gylfasonar lifi sem
vikublað fram að jólum. Útgáfan
er kostnaðarsöm og miklu eytt i
auglýsingar en salan verið dræm
ef frá er skilið fyrsta tölublað.
Sjoppueigendur segja aö blaðið
hreyfist vart i sölu. Lfkleg þróun
blaðsins er sií að fyrst breytist
það í' hálfsmánaðarblað og svo
kannski i mánaðarblað og svo að
lokum verði Utgáfan óviss með
blaði og blaði á stangli.
Kvikmyndin
um Snorra Sturluson verður sýnd
með pompi og pragt um þessa
helgi og þá næstu, i islenska sjón-
varpinu. Lista- og skemmtideild
sjónvarpsins lét gera kynningar-
blað um kvikmyndina á ensku
meðlitmyndum til aðkynna hana
á erlendri grund. Ekki tókst þó
betur til en svo að kvikmyndin er i
kynningarblaðinu sögð byggö
á íslendingabók Sturlu Þórðar-
sonar. Hið rétta er að Saga Sturlu
heitir íslendingasaga en íslend-
ingabók er eftir Ara fróða
Hlíf
Svavarsdóttir heitir ballerína
sem árum saman hefur starfað i
Amsterdam og var lengst af ball-
erina við Konunglega ballettinn
þar. Hún hefur nú á seinni árum
tekið að semja balletta sjálf við
góðan orðstir i Hollandi og viðar
og nú er hún stödd hér heima og
er að setja upp sýningu Islenska
listdansflokksins byggða á eigin
koreografiu i ÞjóðleikhUsinu.
Vilmundur: Blað hans stefnir I þá
áttað verða eitt allsherjar fiaskó.
Eins
og venjulegakoma út ýmsar at-
hyglisveröar bækur nú fyrir jólin.
Ein þeirra inun sjálfsagt vekja
töluveröa athygli en það eru
endurminningar Hannesar
Sigfússonar skálds. Hann var á
sinum tima einn af hinum helstu
svokölluðu atómskáldum sem
ollu miklum deilum meðal
þjóðarinnar og verður þvi sjálf-
sagt ýmislegt forvitnilegt i bók
þessari. Hannes hefur um árabil
verið búsettur i Noregi.
Tangó
i nýju ljósi i Félagsstofnun
stúdenta á miövikudagskvöld
vakti mikla lukku. Húsið troö-
fylltist og mikil stemning rikti
enda hljóðfæraleikur þeirra
Laufeyjar Sigurðardóttur, Helgu
Þórarinsdóttur, Eddu Erlends-
dóttur, Richard Korn og Oliver
Manoury frábær. Mjög spænsk
stemning rikti enda borð dúkuð
og létt vin á boðstólum. Margir
þeirra sem viðstaddir voru mæltu
að loknum tónleikunum: Svona
ætti að vera hvert einasta kvöld.
Og reyndar býður þessi staður
upp á hljómleikahald með þessu
sniði, jass, tangó og hvers kyns
kammertónlist.
Hljótt
hefur verið um listamanninn
Magnús Þór Jónsson — öðru nafni
Megas — að undanförnu. Hann
hefur verið starfsmaður og fyrir-
lesari á Silungapolli i sumar.
Honum er margt til lista lagt.
Hann er ekki einungis ljóðskáld,
tónskáld, söngvari og hljómlista-
maður heldur einnig gjaldgengur
myndlistarmaður og hefur m.a.
myndskreytt sjálfur sinar ljóða-
bækur. Nú hyggst Megas efla
kunnáttu sina i þessari listgrein
og sest i Handiða- og myndiista-
skólann f haust sem nemandi.
Eins
og kom fram i fréttum nýlega
samþykkti Fjórðungsþing Norð-
lendinga sem haldið var á Húsa-
vik að stefnt skyldi að þvi að reist
yrði álver i Eyjafirði. Það fylgdi
hins vegar ekki sögunni hvernig
að þessari samþykkt var staðið.
Þaö voru nefnilega ekki Eyfirð-
Megas: Sest á skólabekk I haust.
ingar sem samþykktu þetta
heldur HUnvetningar og Skagfirð-
ingar. Meiri hluti Eyfirðinga,
sem greiddu atkvæði, var þessu
andvigur. Annars var að mörgu
leyti undarlega aö þessari sam-
þykkt staðið því að þegar greidd
voru atkvæði voru fjölmargir
fundarmenn fjarverandi.
Fréttir
herma að formanns- og vara-
formannskjör Sjálfstæöisflokks á
landsfundinum i næsta mánuði
sem svo gott sem klappað og
klárt. Hinn glæsti og drenglyndi
formaöur Geir Hallgrimsson
verður kjörinn formaður með
yfirgnæfandi meiri hluta atkvæða
en tveir ménn munu berjast um
varaformannssætið, þeir Friðrik
Sóphusson og Matthias Bjarna-
son. Hægt er að setja lykilinn i
skráargatið fyrir þvi að Matthias
verður kjörinn varaformaður.
Hægra
liðið i Framsóknarflokknum, sem
samanstendur af Varðbergs-
mönnum og frimúrurum hugsar
sér nú til hreyfings fyrir borgar-
stjórnarkosningar næsta vor.
Jósteinn nokkur Kristjánsson,
hálfbróðir Guðmundar G. Þórar-
inssonar, sem verið hefur
formaður SUF og i stjórn Varð-
bergs stefnir að þvi að fara i
framboð gegn félagshyggjufólki
sem verið hefur ofarlega á lista
Framsóknarflokksins. Talið er að
Sölunefnd varnarliðseigna muni
standa heil og óskipt að baki
Jósteins.
Það
eru sagðar margar hliðar á
hverju máli og tveir endar i
hverju símtali. Bent hefur verið á
að hægt sé að taka upp simtal á
báðum þessum endum, — en eru
möguleikarnir ekki fleiri? Einn
er sá að Vilmundur hafi heyrt
samtalið við Kjartan af segul-
bandsspólu fréttastofunnar. —
Annar er sá aö Kjartan hafi tekið
upp samtalið og spilað það fyrir
Vimma. En sá þriðji, — það
skyldi þó ekki vera að simi
Kjartans hafi verið hleraður nú
eða þá sími fréttastofunnar? Já,
—það eru margar hliðar á hverju
máli!