Þjóðviljinn - 19.09.1981, Blaðsíða 28

DJOÐMMN
Helgin 19.— 20. september 1981
nafn
vikunnar
Hörður
Vilhjálmsson
Fréttastofa útvarpsins er
enn i sviðsljósinu. Frétta-
menn eru ásakaðir um
óvönduð vinnubrögð og allt
þaðan af verra. Fæstir skilja
i raun um hvað þessar ásak-
anirsnúast, enda málefnaieg
umræða ekki aðall þessa
máls, heldur pólitiskt varð-
hundaþras.
Hörður Vilhjálmsson sett-
ur útvarpsstjóri er nafn vik-
unnar að þessu sinni. Hann
var spurður hvaö hann héldi
að byggi að baki þessum
árásum og ásökunum á
fréttastofu og einstaka
fréttamenn útvarpsins.
,,Ég veit ekki hvað hér byr
að baki, og vil ekki fara aö
rægja einn né neinn. Þetta
gæti kannski verið þref — og
þrætugimi tslendinga.
Hvað finnst þér sem sett-
um yfirmanni útvarps um
þessar umræöur?
,,Ég held að best væri aö
þær féllu niður, og er þvi
sjálfur kominn Ut á hálan is,
að vera að svara þessum
spurningum.
A fundi útvarpsráðs, þar
sem þessi mál voru tekin til
umræðu eftir að ásakanir
voru komnar fram, lagði ég
mig i líma við að Utskýra
málið. Ég haföi öll gögn og
yfirlýsingar við höndina til
þess að hreinsa fréttadeild-
ina af þessum áburði.
Hins vegar varð mér ljöst
fljótlega á þeim fundi, að
þessi deila yrði ekki leyst
þar.”
Hver var ástæðan fyrir
því?
„Kannski það fyrsta sem
égnefndi, þrefgirnin. Annars
er þetta vandmeðferið mál
og ég vil ekki gefa mönnum
upp hvatir né hugsanir.”
Finnst þér málsmeöferö
útvarpsráðs i þessu deilu-
máli vera óeölileg?
,,Ná, ég get ekki sagt það.
Máíliö kom fyrst upp í jUIi,
þegar óskað var eftir þvi við
útvarpsstjóra aö hann gerði
athugasemd um að lekiö
hefðu út ummæli viö frétta-
mann. Það mál var kannað
þá strax og lagt fyrir
útvarpsráð og afgreitt þar.
Sfðan gýs þetta mál upp
aftur þegar maður hélt að
það væri Ur sögunni.”
Berð þú fullt traust til
fréttadeildarinnar og starfs-
manna hennar?
,,Já, ég tók þátt i þeirri
samþykkt framkvæmda-
stjórnarþar sem lýsterfullu
trausti á fréttamenn stofn-
unarinnar.’
AhaUImi Þjóðvíljans er S1333 kl. 9-20 mánudag til föstudags. Utan þess tlma er hægt aö ná I blaðamenn og aöra starfsmenn blaðsinsIþessum slmum: Ritstjórn81382,81482og 81527, umbrot 81285, ljósmyndir 81257. Laugardaga kl. 9-12 er hægt að ná 1 af- greiðslu blaðsins I slma 81663. Blaðaprent hefur sfma 81348 og eru blaðamenn þar á vakt öll kvöld. Aðalsímí 81333 Kvöldsími 81348 Helgarsími afgreiðslu 81663
Þriggja sumra nám
Er blaðamaöur Þjóð-
viljans fór i Hvannhólma
2 í Kópavogi til að kanna
skemmdir, er menn frá
Rafmangsveitu Reykja-
víkur ollu á forláta vel-
hlöðnum grjótgarði þar,
hitti hann þar fyrir Sigur-
þór Skæringsson vegg-
hleðslumann. Hann hafði
þá nýlokið lagfæringum á
veggnum, sem hann hafði
sjálf ur hlaðið fyrir þrem-
ur árum. Veggurinn er 60
metra langur og 60 - 70 sm
breiður og hlóð Sigurþór
hann ásamt aðstoðar-
manni á aðeins 15 dögum.
Handbragðið á hleðslunni
er með þeim hætti, að
augljóst er, að ekki munu
allir leika eftir. Því lang-
aði blaðamann til að
fræðast nokkuð um
vinnubrögð þau, sem
þarna lágu að baki.
— Hvar lærðiröu að hlaða
svona veggi?
„Ég er fæddur og uppalinn aö
Rauðafelli undir Eyjafjöllum og
læröi þessi handtök strax þegar
ég var barn. Faðir minn og
bróðir voru miklir snillingar i
vegghleöslu og ég fór ungur að
hjálpa til. Þannig lærðist þetta
nokkuð af sjálfu sér. Siðan bjó
ég f tuttugu ár á Rauðafelli og
tók þá við af þeim gömlu. Hafði
þetta alltaf meö búskapnum.
Þarna voru öll fénaöarhús hlaö-
in úr grjóti og alltaf þurfti eitt-
hvað aö halda þeim við. Núna er
flest fallið, þó standa enn nokk-
ur fjárhús.
Þegar ég hætti búskap hélt ég
mig lausan úr grjótinu, enda
islenski fáninn, aldamótavarða
og Sigurþór Skæringsson i garð-
inum iHvannhólma 2.
Ljósm.—eik.
fliittur til Þorlákshafnar. En
eftir aö ég hlóö upp kirkjugarð-
inn að Hjalla hef ég verið að
gera við gamla veggi fyrir Þióð-
minjasafnið. Ég hef verið að
lagfæra húsin i Skaftafelli og lýk
þvi næsta sumar. Þá ætla ég að
hætta.
Einnig hef ég gert við húsin á
Keldum á Rangárvöllum, en
þau eru 13 alls. Þá hef ég fariö
víðar til minni háttar viðgeröa,
geröi meöal annars upp verbúð i
Vatnsfirði við Isafjarðardjúp.
Það var hátt hús, veggirnir
meir en I seilingshæð, og loft
uppi yfir.”
— Ekki geturðu notað hvaða
grjót sem er i svona veggi?
„Jú, ef það er viöráðanlegt.
Stærstu steinana setur maöur
neðst. Veggjaþykktin ræðst
nokkuðaf stærð þeirra. Eftir þvi
sem ofar dregui' notar maði r
minni steina og það smæsta
efst. Sumt er náttúrulega
óbrúkanlegt og þvi hendir mað-
ur frá, en annars má höggva
það til, þannig að það falli i
hleðsluna.
— Er veggurinn þá allur úr
grjóti?
„Veggurinn er í rauninni tvö-
faldur.Bilið sem myndast á milli
er fylit upp með möl. Mold má
alls ekki nota, annars sprengir
frostið vegginn.”
— Nú hefur maður séö viða
Norðanlands gamlar vegg-
hleðslur úr torfi. Hvers vegna
voru einungis hlaðnir grjót-
veggir þarna fyrir austan?
„Ætli veðurfarið hafi ekki
valdið þvi. Ég hef ekki vanist
þvi að hlaða torfveggi, finnst
það leiðinlegt, þvi þeir grotna.
Ef menn geta ekki hlaðiö úr
grjóti, þá geta þeir ekki hlaðið
úr torfi. Norðanlands er þurr-
viörasamara, þess vegna geta
þeir notaö torf. Fólk I minni
sveit lagöi mikiö á sig til að ná i
grjót, sótti þaö langar leiðir
fram að sjó. Það tók grjótiö
langt fram yfir torf.”
— Láku ekki hús, sem byggð
voru úr grjóti?
„Nei, ekki ef vel var frá þeim
gengið. Veggirnir voru hlaðnir
þannig að það var flái á þeim
upp að miðju og siðan breikkuðu
þeir aftur. Það var svona 10 -15
cm hvilft i þá. Þannig stóðu þeir
mikið lengi. Þetta var bráð-
nauðsynlegt.þar sem grjóthella
var notuð i þakið. Grjóthellurn-
ar voru settar á tré og slöan
þunnt moldarlag ofan á þær og
tyrft yfir. Vatn mátti náttúru-
lega ekki komast I veggina, þvi
þá gátu þeir sprungið. Þökin
gátu þó lekið, ef hellurnar tóku
að skriða. Þökin á Keldum eru
öll með hellum, meira að segja
skálinn lika.
— Nú er I landinu mikil trú á
steinsteypu. Heldurðu að hún
endist á við grjóthleðslurnar?
„Austur undir Eyjafjöllum er
40 ára gömul rétt úr stein-
steypu. Hún er gjörónýt. Skeið-
arárétt varö hins vegar 100 ára
á höfuðdag og hefur alltaf verið
i notkun. Þó var hún úr vondu
efni. Grjótveggi þarf þó að
hressa upp af og til. Þaö tók mig
sjö mánuði aö gera við Skeiöar-
árrétt. Þar eru veggirnir einn
metri á þykkt og ná kollhæö.
— Heldurðu ekki, að þessi
kunnátta að hlaða fallegan og
endingargóðan grjótvegg týnist
með þjóöinni?
„Ég er ekki svo hræddur um
að þetta dæi út, ef einhver vildi
læra þetta. Ég kenndi syni min-
um þetta, hann er mikill snill-
ingur að hlaöa, en hann þolir
ekki vinnuna. Þessi handbrögð
lærast á svona þremur sumrum.
Þessu er ekki sinnt. Þess vegna
kann þetta aö glatast.”
Meö þá von að svo færi ekki,
kvaddi blaöamaöur þennan ein-
stæða listamann. Er hann gekk
á braut var ekki að sjá, að hann
hefði löngum glimt við grjót um
dagana.
— Svkr.