Þjóðviljinn - 19.09.1981, Blaðsíða 21

Minning
Jón Bjömsson
gullsmiður
Fæddur 6. júní 1918 — Dáinn 8. sept. 1981
Deyr fé,
deyja frændr,
deyr sjálfr it sama,
en orðstírr
deyr aldregi,
hveim er sér góðan getr:
(Hávamár)
Stutt er bilið milli þess, sem vaj
og þess, sem er. Þaö bil veröur þó
aldrei brúað. Þaö sem var,
verður aldrei framar.
Slik fullvissa leitar á hugann,
þegar biliö stutta birtist á næsta
leiti i skilum lifs og dauða, svo
óvænt, i vitundinni svo órætt — i
senn svo ótrúlega mjótt og
óendanlega breitt.
Mig setti hljóðan og margt
flaug um hugann, er Anna fööur-
systir min hringdi til min um
miðjan dag þann 8. september og
sagöi mér lát Jóns bróður sins.
Hann hafði veikzt um nóttina, en
útvegaði sér þó sjálfur tima til
rannsóknar á Landakotsspitala.
Hann baö Árna, mann önnu aö
aka sér i sjúkrahúsiöÞangaö fóru
þeir um miöjan morgun og Jón
gekk þar inn óstuddur meö nauö-
synlegustu hluti til sjúkrahúss-
dvalar. Eftir stutta rannsókn átti
að reyna uppskurð i skyndi, en
um hádegisbil var Jón Björnsson
allur. Hann gekk teinréttur,
ákveðinn og fumlaus mót örlög-
um sinum. Það er táknrænt fyrir
lif hans og skapgerö. Slik endalok
voru honum sæmandi og ég hygg,
að hans skapi.
Varbúinn er ég að minnast Jóns
Björnssonar sem vert væri og ég
vildi, svo að kveðjuorð min nú
verða i flýti skrifuð og fátækleg.
Jón Björnsson var fæddur á
Berunesi við Reyöarfjörð 6. júni
1918. Foreldrar hans voru hjónin
Jónina Guölaug Þorsteinsdóttir
og Björn Oddsson, útvegsbóndi.
Þau fluttust að Berunesi áriö áður
en Jón fæddist, en áöur höföu þau
búiö um 11 ára skeiö i Hvammi i
Fáskrúðsfiröi.
Jón ólst upp hjá foreldrum sin-
um á mannmörgu heimili á Beru-
nesi. Systkinin voru átta, sem upp
komust, en tvö létust i æsku. Syst-
kinin, sem upp komust eru, talin i
aldursröö: Stefán, bóndi á Beru-
nesi,enhannlézt 1971, Elinbjörg,
húsmóöir, P a t r ek s f i r ö i,
Þorsteinn, bóndi á Þernunesi,
Oddný, húsmóðir, Reykjavik,
Óskar, fyrrv. fulltrúi á Skattstofu
Reykjavfkur, Jón gullsmiöur,
Kópavogi, sem nú er minnzt,
Anna, húsmóöir, Reykjavik og
Sigrún, húsmóðir, Reykjavik.
Vinnuhjú voru ætiö mörg á
Berunesi og auk þess dvöldust
þar einatt mörg gamalmenni
bæöi skyld og óskyld fjölskyld-
unni.
Mörgu þessu fólki varö Jón
Björnsson mjög handgenginn i
æsku og þá sérstaklega Jóni
Magnússyni, sem var vinnu-
maður á Berunesi i fjölda ára og
léztþar 1943. Magnús, faðir Jóns,
dvaldist lengi á Berunesi á elliár-
um og lézt þar. Jón Björnsson var
þeim feögum afar kær, bar enda
nafn Jóns Magnússonar. Þeim og
öðru heimilisfólki á Berunesi
sýndi Jón Björnsson mikla
ræktarsemi bæði lifs og liðnu.
1 æsku stundaöi Jón, eins og
aðrir unglingar i sveit, öll störf,
er til féllu á heimilinu bæði á sjó
og landi, en faöir hans stundaöi
jöfnum höndum myndarlegan
landbúskap og smábátaútveg.
Innan við tvitugt hleypti Jón
heimdraganum og var þá á vetr-
arvertiöum i Vestmannaeyjum,
en heima á sumrum og vann þá
við bú foreldra sinna og einnig hjá
Stefáni, bróöur sinum, sem hóf
búskap á Berunesi 1936 ásamt
konu sinni, Guðrúnu Magnúsdótt-
ur.
Um tvitugt varö Jón fyrir-
þungu áfalli. Hann fékk berkla i
sár á vinstra fæti og nú fóru i hönd
mörg sjúkdómsár og lega á
sjúkrahúsum. Hann vann bug á
sjúkdómnum, en gekk meö staur-
fót siöan og æ ofan i æ tóku sig upp
veikindi, tengd þessari fötlun.
Siðar á ævinni varð hann fyrir
öðrum þungum sjúkdómsáföll-
um, en aldrei bugaöist hans sterki
lifsvilji.
Arið 1941 hóf Jón nám I
gullsmiði hjá Leifi Kaldal,
gullsmiöameistara á gullsmiöa-
vinnustofu Arna B. Björnssonar i
Reykjavik. Námiö stóö i fjögur ár
og sveinsprófi lauk han 1946, en
vann áfram i fyrirtækinu til
ársins 1947. Bóklega hluta iön-
námsins stundaði hann i Iðnskól-
anum i Reykjavik, sem þá var
kvöldskóli. Þvi námi lauk hann á
tveim vetrum.
Jón var mjög listfengur
gullsmiöur og teiknari, og bera
smiöisgripir hans þvi listfengi
gott vitni bæöi að hugmyndaauögi
og handbragði. Hann tók lika eitt
hið hæsta sveinspróf, sem tekið
hefir verið i gullsmiöi.
Ariö 1947 var merkisár i lifi
Jóns. Þá kom hann á fót eigin
gullsmiðavinnustofu i Reykjavik
og það ár kvæntist hann ágætri
konu, Margréti Baldvinsdóttur
frá Hjalteyri. Hún vann með hon-
um á vinnustofunni, þangaö til
fyrir fáum árum, en þau skildu
1979.
Meistarabréf i gullsmiöi fékk
Jón 25. júni 1949.
Jón starfrækti gullsmiöavinnu-
stofu sina i Reykjavik i sex ár, en
1953 flutti hann i Kópavog, þar
sem þau hjónin höföu byggt sér
hús aö Hlíöarhvammi 13. Þar bjó
Jón alla tið siöan og starfrækti
vinnustofuna þar einnig.
Lengi vel vann Jón muni jöfn-
um höndum úr gulli og silfri, en
siöustu 15 árin eöa svo vann hann
eingöngu úr silfri, og er þaö nær
allt viravírki. Hann vann ætið alla
sina muni I höndunum og við
engan grip var skiliö, fyrr en svo
vel var gert, aö ekki var unnt um
aö bæta. Hann seldi mesta alla
vinnu sina I Rammageröina i
Hafnarstræti, en hún seldi bæöi
Islendingum og erlendum feröa-
mönnum. Jón seldi einnig
einstaklingum á vinnustofu sinni,
og átti hann marga fasta
viöskiptavini, útlenda sem inn-
lenda.
Sonur Jóns og Margrétar er
Flosi Jónsson, gullsmiður á Akur-
eyri. Kona hans er Halldóra
Kristjánsdóttir og eiga þau tvo
syni, Friðrik Frey og Hrólf Jón.
Jón átti sér mörg áhugamál,
sem spönnuöu hin ýmsu sviö.
Þeim reyndi hann að sinna eftir
þvi sem vinnan og heilsa leyfðu
og öölaðist meö þvi sanna lifsfy 11-
ingu og lifsnautn. 011 sú rækt, er
hann lagði viö hugðarefni sin,
beindist að þvi aö ná á þeim betri
tökum og fræöast um allt, er þeim
viðkom, svo aö hann fengi sem
bezt notið þeirra.
Hann var mikill náttúruunn-
andi og aflaði sér staögóörar
þekkingar i grasafræði jarðfræði
og steinafræði. Þau Margrét
ræktuðu stóran trjá- og blóma-
garö við hús sitt, og er hann með
fegurstu görðum i Kópavogi.
Steinasafn áfti Jón meö ótöldum
dýrgripum, og hann sagaöi og
slipaöi steina og notaöi ii skart-
gripi. Hann átti geysimikiö safn
ljósmynda hvaöanæva aö af land-
inu og frá ýmsum heimshornum,
p en hann feröaðist mikið bæöi inn-
anlands og utan. Hann feröaöist á
seinni árum til Vesturheims,
Sovétrikjanna, Kina, hinna
Noröurlandanna og margra
annarra Evrópulanda. Siöustu
utanferð sina fór hann i sumar til
Ungverjalands. Hann kom heim
úr hverri för fróöari um land og
• lýð. Til þess aö geta notið betur
ferðalaga til annarra landa,
fræözt og komizt i beint samband
viö ibúana, lagöi hann stund á
málanám og var oröinn vel heima
I sænsku, ensku og spænsku.
Jón var vel hagmæltur, en hélt
þvi litt á lofti fyrr en helzt á sein-
ustu árum. Hann haföi gott vald á
islensku máli og orti fyrst og
fremst i heföbundnu formi fer-
skeytlunnar, en haföi einnig yndi
af aö fást við dýrari bragarhætti
og rimþrautir. Ekki hefir birzt
mikiö af visum hans, en nokkuö
þó i blööum og einnig i fyrsta
bindi visna- og ljóöasafnsins I
fjórum linum, sem Setberg gaf út
á siöasta ári. Allmikið liggur eftir
hann i handriti af ljóöum og
lausavisum.
Honum var eölislægt aö vilja
sjá og reyna eitthvaö nýtt. Sem
dæmi um þaö má nefna, aö á
siöustu misserum gerðist hann'
þátttakandi i tveim islenzkum
kvikmyndum. Hann kom fram i
Paradísarheimt og i sumar lék
hann lítiö hlutverk i Útlaganum,
kvikmyndinni um Gisla sögu
Súrssonar.
Jón var maöur félagshyggju,
samvinnu og samhjálpar og ein-
lægur sósialisti að lifsskoðun.
Þeir sem hjálpar þörfnuðust, áttu
hug hans og ætið átti hann sam-
stöðu með þeim, sem róttækastir
voru. Skoöanir hans voru fast-
mótaðar, vigðar i kreppunni
miklu og hertar i baráttuskóla
lifsins. En hann var einnig maður
gleðinnar og kunni sannarlega I
einlægni að gleðjast á góöri stund.
1 Hliöarhvamm 13 var ætið gott
aö koma. Húsráðendur áttu stórt
og hlýtt hjarta. Þar var gefið af
góðum hug. Ég og mitt fólk á þar
mikið aö þakka. Og nú skulu
Nonna frænda færöar siðustu
þakkir.
Minningarathöfn um Jón fór
fram i Kópavogskirkju 17.
september að viðstöddum fjölda
ættingja og vina, en .i dag, laugar-
daginn 19. september, fer útför
hans fram á Hafranesi viö
Reyöarfjörö.
„Römm er sú taug,
er rekka dregur,
föðurtúna til.”
Kópavogur var honum kær, og
þar haföi hann fest djúpar rætur,
en hann kaus þó að hvila I litla
grafreitnum á Hafranesi, þar
sem fyrir eru bróöir hans og
gamla fólkið frá æskuárunum á
Berunesi.
Hann er kominn heim i sveitina
sina aftur, heim á ströndina viö
hinn fagra Reyðarfjörð.
Megi hvildin þar veröa honum
vær og góð og sæng sveitarinnar
létt sem dúnn.
Neytendasamtökin Neytendasamtökin eru eini óháöi aöilinn, sem
Pósthólf 1096 gæti staöið vörð um hagsmuni neytenda
121 Reykjavik almennt. i samfélagi neyslu og auglýsingaf lóös
skortir einstaklinginn oft hlutlausar upplýsingar
og aöstoö. Til þess að gegna hlutverki sinu með sóma, þurfa
Neytendasamtökin að auka félagafiölda sinn verulega. Ef þú vilt
taka þátt I því aö efla Neytendasamtökin, útfyllir þú þennan seðil
og sendir Neytendasamtökunum. Þannig kemst þú á félagaskrá og
færð sent Neytendablaðið ásamt gíróseðli f yrir félagsgjaldi, sem nú
er 80 krónur.
Undirritaður vill gerast félagi í Neytendasamtökunum.
Nafn ............................................ Nafnnr.
Heimili ..........................................
Póstnr........ Sveitarfélag ...............................
Helgin 19,— 20. september 1981 ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA 21
Hvað er
kvennabarátta?
Efþig langar til að vita það,
þá gefst nú tœkifæri
Rauðsokkahreyfinqin efnir til námskeiðs um
kvennabaráttu tvö kvöld í viku f rá 8. okt,—19.
des. Lesefni verður lagtfyrir, starfað í hópum
og fyrirlestrar fluttir.
0. KYNNINGARFUNDUR, 8. okt..
1. FÉLAGSSTÖRF, tjáning og reynsla
kvenna af félagsstörf um.
Fyrirl.: Helga Sigurjónsdótfir, 12. okt.
2. SAGA KVENRÉTTINDABARATTUNNAR
Fyrirl.: Vilborg Sigurðardóttir, 22. okt.
Anna Sigurðardóttir, 24. okt.
3. NÝJA KVENNAHREYFINGIN
Fyrirl.: Kristín Ástgeirsdóttir, 29. nóv.
4. HLUTVERK KYNJANNA— INNRÆTING
Fyrirl.: Sigurbjörg Aðalsteinsdóttir og
Stef án ölaf sson, 5. nóv.
5. FJÖLSKYLDAN OG HLUTVERK
HENNAR
Fyrirl.: Sólrún Gisladóttir, 12. nóv.
6. FJÖLSKYLDUPÓLITIK
Fyrirl.: Hjördís Hjartardóttir, 19. nóv.
7. UPPRUNI KVENNAKÚGUNAR
Fyrirl.: Sigríður Dúna
Kristmundsdóttir, 26. nóv.
8. KONUROG VERKALÝÐSMAL
Fyrirl.: Svava Guðmundsdóttir og
gesturúr verkal.hr., 3.des.
9. KVENNABÓKMENNTIR
Fyrirl.: Helga Kress, 10. des.
10. HVERS KONAR KVENNABARÁTTA?
Innlegg frá miðstöð Rauðsokkahr., 14. des.
11. JÓLAGLÖGG, 19. des.
Innritun fer fram í Sokkholti, Skólavörðustíg
12. sími: 28798 virka daga kl. 17—18.30. —
Gjald kr. 200.-
RAUÐSOKKAHREYFINGIN.
INNRITUN
fer fram i MIÐBÆJARSKÓLA
mánud. 21. sept. kl. 18—21.
KENNSLUGREINAR:
islenska
Islenska fyrir útlendinga,
420.- .
Danska
Enska
Norska
Sænska
Þýska
Franska
ítalska
Spænska
kennslugjald kr.
Latína
Rússneska
Færeyska
Finnska
Reykningur
Vélritun
Bókfærsla
Leikf imi
Kennslugjald í fyrrgreinda flokka er kr. 315.-
nema ísl. f. útl.
Bótasaumur, kennslugjald kr. 315.-
Myndvefnaður, kennslugjald kr. 420.-
Hnýtingar, kennslugjald kr. 230.-
Teikning og akrýlmálun, kennslugjald kr.
420.-
Sníðar og saumar, kennslugjald kr. 620.-
Barnafatasaumur, kennslugjald kr. 620.-
Postulínsmálun, kennslugjald kr. 620.-
Hjálp í viðlögum, kennslugjald kr. 160.-
Formskrift, kennslugjald kr. 315.-
NÝJAR GREINAR VETURINN 1981—1982
Frímerkjasöfnun, kennslugjald kr. 315.-
Batík, kennslugjald kr. 420.-
Listprjón, kennslugjald kr. 420.-
Tölvukynning, kennslugjald kr. 620.-
KENNSLUGJALD greiðist við innritun.
ATH. Innritun í Laugalæk, Árbæ og Breiðholt
auglýst 23. september í öllum dagblöðum.
Námsflokkar Reykjavíkur
Birgir Stefánsson