Þjóðviljinn - 10.10.1981, Síða 16

til fimm
Frá
Húmor hefur oft gefíst
vel sem baráttuvopn, og í
myndinni „9 til 5" er hon-
um óspart beitt. Þaó er
ekki endilega víst að allir
aðstandendur myndarinn-
ar hafi ætiað sér að gera
//baráttumynd", kannski
hafa þeir fyrst og fremst
ætlaðaðgera gamanmynd/
en ég held að þeim hafi
tekist hvorttveggja. Það
eitt útaf fyrir sig að fá
tækifæri til að hlæja
hressilega að dæmigerðri
pungrottu og fylgjast með
því hvernig þrjár konur
taka af rottunni völdin —
er það ekki dásamlegt?
Myndin byrjar á þvi aö Dolly
Parton syngur lagiö „9 til 5” og
um leiö fer allur salurinn aö raula
meö eöa stappa I takt — þetta er
vinsælt lag — og á tjaldinu sjáum
níu
viö dæmigeröar morgunumferö-
arsenur úr stórborg þar sem allir
eru aö flýta sér i vinnuna fyrir
niu. Jane Fonda er aö byrja
fyrsta vinnudaginn sinn hjá risa-
stóru fyrirtæki, hún er nýskilin og
hefur aldrei unniö utan heimilis
áöur.
Ingibjörg
skrifar
Myndin gripur áhorfandann
strax i upphafi og heldur athygli
hans vakandi meö léttum og
skemmtilegum húmor allan tim-
ann. Lily Tomlin reynist vera ein-
hverskonar yfirmaöur þeirrar
deildar sem Jane Fonda vinnur i,
og Dolly Parton er einkaritari
sjeffans, sem leikinn er af Dab-
ney Coleman. Er skemmst frá því
aö segja aö sjeffi þessi er hinn
versti maöur á alla lund og dug-
laus i starfi þar aö auki. Hann
notfærir sér hugmyndir Lily sér
til framdráttar en gengur alltaf
framhjá henni þegar stööuhækk-
anir innan fyrirtækisins eru á
dagskrá. Þetta finnst henni aö
vonum afspyrnuvont, hún hefur
unniö þarna i 12 ár og veriö leiö-
beinandi margra karla sem eru
löngu komnir upp fyrir hana i
metoröastiganum.
Dolly er llka pirruö á karlinum,
þvi hann vill fá hana I rúmiö meö
sér og umgengst hana sem
„heimska ljósku”. Og Jane
Fonda veröur fyrir skapvonsku
karlsins strax fyrsta daginn, þeg-
ar hún lendir i byrjunaröröug-
leikum I ljósritunarherberginu.
Þessar þrjár sameina nú krafta
sina gegn sjéffanum, fyrst I hug-
anum, en siöan I alvörunni. Þaö
er afar upplifgandi aö fylgjast
meö þvi hvernig þeim tekst aö
láta drauma sina rætast. Leikur-
inn æsist eftir þvi sem á liöur og
er væntanlegum áhorfendum aö
sjálfsögöu enginn greiöi geröur
meö þvi aö rekja atburöarásina
nánar.
Dolly Parton er einsog margir
vita söngkona, fræg fyrir túlkun
sina á kúrekamúsik eöa sveita-
músik. Þetta mun vera fyrsta
hlutverk hennar i kvikmynd, og
kemst hún þokkalega frá þvi þótt
leikhæfileikarnir mættu kannski
vera meiri — hún bætir þaö upp
meö sjarma.
Hinar tvær, Lily Tomlin og
Jane Fonda, eru hinsvegar ágæt-
ar leikkonur og sóma sér vel-í
hlutverkum sinum.
Einsog gefur aö skilja er höf-
undur handritsins kona, Patricia
Resnick aö nafni, og hefur áöur
unniö meö þeim umdeilda Robert
Altman. Hún og kvikmyndastjór-
inn Colin Higgins kunna greini-
lega vel til verka, myndin er at-
vinnumannsleg aö allri gerö.
Hugmyndirnar eru kannski ekki
nýjar — t.d. hefur þessari mynd
veriö likt viö danska mynd, „Ta’
det som en mand, frue”, sem gerö
var 1975. Þar var einnig veriö aö
hæöast aö þessari heföbundnu
hlutverkaskiptingukynjanna. Þvi
miöur sá ég aldrei þessa dönsku
mynd og veit ekki til þess aö hún
hafi veriö sýnd hér. En þaö er
óneitanlega nýstárlegt aö sjá
þessar hugmyndir teknar til pm-
fjöllunar I bandarlskri gaman-
mynd, framleiddri innan „kerfis-
ins”.
Ég sagöi aö e.t.v. heföi ætlunin
aöeins veriö aö gera hressa gam-
anmynd. Þvi má svo bæta viö, aö
jafnvel þótt markmiö þeirra
Higgins og Resnick heföi veriö aö
gera baráttumynd er ekki vlst aö
, þau heföu getaö gengiö öllu
lengra i baráttunni en raun ber
vitni. Kerfiö er þröngur rammi,
og innan þess þurfa menn aö taka
tillit til hinna ólikustu sjónar-
miöa.
Þetta minnir á lokaatriöi
myndarinnar, þar sem stjórnar-
formaöurinn kemur til aö kynna
sér allar nýjungarnar sem þær
stöllur hafa innleitt I fjarveru
sjeffans. Hann gengur um skrif-
stofuna, sem hefur breyst I eins-
konar skandinaviskan velferöar-
draum, meö aöstööu fyrir fatlaöa,
barnaheimili, sveigjanlegan
vinnutima o.sfrv. — og hann er
ánægöur meö allt, enda hefur
oröiö 20% framleiösluaukning hjá
fyrirtækinu. En — ein er sú breyt-
ing sem hann kann ekki aö meta:
jafnlaunakerfiö. Þaö gengur ekki.
Ekki i þjóöfélagi frjálsar sam-
keppni, ónei.
Á sama hátt er þaö I lagi —
kerfisins vegna — aö gera gam-
anmynd um jafnréttismálin.
Jafnvel gamanmynd meö mörg-
um broddum. Alvarleg mynd um
þessi sömu mál yröi hinsvegar
seint samþykkt.

HLAÐAN er salur í Óðali. í Hlöðunni matast
saman allt að 100 manns. Hið óvenjulega
umhverfi Hlöðunnar, langborðin og sam-
huga gestir skapa ávallt eftirminnilega
stemningu. Við gerum þér ótrúlega hag-
stætt „ALLTINNIFALIД tilboð (dæmi í inn-
fellda rammanum hér að ofan) og fyrirhöfn
þín er aðeins símahringing í 11630.
MABAN ðð&ti!
Í6ÖÍÐÁ — ÞJÓÐVILJÍNN Helgin 10.— 11. október 1981
hYikmyndir
Fjalaköttur fer aftur á stjá um
þessa helgi — eftir heldur brös-
ótta byrjun i siöasta mánuöi. Eft-
ir þvi sem best er vitaö þegar
þetta er skrifaö hefur Blikk-
tromman ekki borist hingaö enn,
og hafa áreiöanlega margir oröiö
fyrir sárum vonbrigöum af þeim
sökum.
En dagskrá númer tvö hjá þeim
fjalakettlingum er „Baráttudag-
skrá” og kennir þar ýmissa
grasa. Dagskránni er skipt i sex
hluta eftir viöfangsefnum: 1) Ir-
land, 2) Gegn kynþáttahatri, 3)
Kvennabaráttan, 4) Suö-
ur-Afrika, 5) Fjölmiölar — verka-
lýösbarátta og 6) Indland og
Guyana.
Um Irland veröa sýndar tvær
myndir: H Biock Hunger Strike,
gerö I fyrra, og The Patriot Game
frá 1978. Þrjár myndir um kyn-
þáttahatur, allar breskar, þar af
ein sem undirrituö getur hiklaust
mælt meö: Blacks Britannica frá
1978. Mögnuö mynd, og ætti aö
gefa nokkra innsýn I vandamálin
sem m.a. ollu óeiröunum i Bret-
landi I sumar.
Þeir sem hafa tendrast upp af
gamanmyndinni „NIu til fimm”
ættu aö fylgja þvi eftir meö þvi aö
fara og skoöa kvennabaráttu-
myndirnar. Þar gefur aö lita m.a.
mynd eftir Sally Potter, þá sem
var aö klöngrast hér uppi á Lang-
jökli I sumar, og heitir inyndin
„Thriller”. Hinar myndirnar i
þessum pakka heita „Mirror
Mirror” og „Taking a Part”.
Kvennamyndirnar eru lika allar
breskar.
Myndirnar um S-Afriku voru
báðar geröar i fyrra, og er önnur
bandarisk (Generations of Re-
sistance) og hin bresk-s-afrisk
(Abaphuciwe: The Dispossess-
ed).
Þá koma myndir um fjölmiðla
og verkalýösbaráttu: It Ain’t
Half Racist Mum (bresk, 1978),
News and Comment (bresk, 1978)
og Dawson J (bresk, 1980). í
siöasta pakkanum eru svo tvær
myndir: Prisoners of Conscience
(Indland 1978) og The Terror and
the Time (Guyana, Bandarikin
1978).
Einsog áöur hefur veriö skýrt
frá hér I blaðinu er nýtt fyrir-
komulag gengiö i gildi i Fjala-
kettinum. Nokkuö hefur mér
fundist bera á þvi aö fólk átti sig
ekki almennilega á þessu fyrir-
komulagi, og ætla þvi aö endur-
taka nokkur holl ráö hér:
1. Ef þú ætlar aö sjá allt sem
sýnt veröur i vetur borgar sig fyr-
ir þig að kaupa AFSLATTAR-
KORT á kr. 250,-
2. Ef þú vilt velja úr ákveðnar
dagskrár, fremur en aö sjá allt,
skaltu kaupa FÉLAGS-
SKÍRTEINI, sem kostar kr. 50.-
og veitir þér RÉTT til aö kaupa
þig inn á einstkar dagskrár (ath.
— ekki einstakar sýningar, heldur
einstakar dagskrár).
Þeir sem ekki hafa enn látið
verða af þvi aö ganga frá FjaJa-
kattarmálum sinum fyrir vetur-
inn ættu aö labba viö I Tjarnarbiói
nú um helgina. Þar er hægt að
kaupa skirteini og fá miöa á
ákveönar sýningar Baráttudag-
skrárinnar, sem stendur yfir frá
10. til 18. október. Þar er einnig
hægt aö fá nánari upplýsingar,
bæöi um myndirnar sem sýndar
veröa og þetta nýja fyrirkomu-
lag.
Baráttu-
dagskrá
i Fjala-
kettinum
Dolly Parton, Lily Tomlin og Jane Fonda i myndinni „Niu til fimm”.