Þjóðviljinn - 22.10.1983, Blaðsíða 4

4 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINNi Helgin 22.-23. október 1983
Ástinni svipar til tunglsins, -
annað hvort er það í vexti
eða þaðfer minnkandi.
Ségur
Heinrich Heine
Valgarður
Stefánssonfrá
Akureyri hefur
sentfrásérsína
fyrstu skáldsögu
Spjall
Við
vorum
krakkar,
kœra -
Mörg íslensk skáld og þýðend-
ur hafa spreytt sig við að þýða
ljóð þýska skáldsins Heinrich
Heine. Einn af þeim var Magnús
Ásgeirsson. í bók hans Ljóðum
frá ýmsum löndum er þessi þýð-
ing á ljóðinu Við vorum krakkar,
kæra - :
Við vorum krakkar, kæra,
í kotinu, glöð og smá.
í heyi inni í hænsnakofa
við hreiðruðum okkur þá.
Við göluðum hátt eins og hanar,
og hver, sem um veginn fór,
gat haldið, er hvein í okkur,
að hanar göluðu í kór.
Á holtinu bæ við hlóðum,
og hagleg var bygging sú.
Og síðan með rausn og ráðdeild
þar reistum við saman bú.
Frá grannanum oft sem gestur
kom gamalt kattarskinn.
Með hæversku hneigðum
við okkur
og honum buðum inn.
Við spurðum um haga hans
og heilsu
með hjartnæmum rómi og svip.
Og oft slíka samúð síðan
við sýnt höfum verri grip.
Og stundum semfullorðnafólkið
við fjösuðum um það í gríð,
hve rangsnúin veröldin væri
og verri en á okkar tíð,
hve ástin og trúin væri útdauð
°g engpm sýnandi traust,
hve rándýrt og rammt væri kaffið
og ríkið peningalaust-
En úti er bernskunnar yndi,
ög allt fer sömu brú,
I auður og heimur og aldir
og ást og von og trú.
Fyrsti íslendingurinn sem fékk mynd-
listarstyrk frá Alþingi hét Skúli Skúla-
son og varfrá Akureyri. Það varárið
1893. Hann fórtil náms til Kaupmanna-
hafnar og var þar samtíma þeim Einari
Jónssyni, Ásgrími Jónssyni og Þórarni
Þ. Þorlákssyni. Skúli þessi dóárið
1903 og hefur verið hljótt um nafn hans
síðanog verk eftir hann er ekki að finna
í listasöfnum. Nú hefur ungur mynd-
listamaður á Akureyri, Valgarður Stef-
ánsson, skrifað sögulega skáldsögu
um Skúla hinn oddhaga, eins og hann
var nefndur, og heitir hún Eitt rótslitið
blóm. ÞettaerfyrstaskáldsagaVal-
garðs. Við náðum tali af honum til að
spyrja dálítið um þetta verk hans og
hann sjálfan.
- Hefurðu verið lengi með þetta verk í
smíðum?
- Ég var með bókina í smíðum í 2 ár með
annarri vinnu og í sumarleyfinu mínu í ár
tók ég góða skorpu sem nægði til að koma
henni frá sér.
- Hvað geturðu sagt mér um Skúla hinn
oddhaga?
- Það er ákaflega lítið um hann vitað og
sama og ekkert sem liggur eftir hann. Björn
Th. Björnsson listfræðingur getur hans í
myndlistarsögu sinni en telur sig ekki vita
um nein handverk eftir hann. Mér hefur þó
tekist að grafa upp tvær myndir eftir Skúla
og hugsanlega gætu fleiri legið einhvers
staðar. Menn voru ekki mikið fyrir að
Eitt
rótslitið
blóm
merkja verk sín á þessum tíma. Einnig hef
ég fundið einn smíðagrip eftir Skúla. Það er
grasatína sem hann smíðaði fyrir Ólaf Da-
víðsson þjóðsagnasafnara. Hún mun vera í
eigu Huldu Stefánsdóttur.
- Hvaða heimildir hefurðu notast við?
- Þær eru sáralitlar. Ég komst í bæna-
skrár sem hann skrifaði Alþingi og kynnti
mér umræður um styrkveitinguna til hans
þar. Þá náði ég í líkræðuna, sem flutt var
yfir honum, og hef rakið feril hans eftir
kirkjubókum. Að öðru leyti gef ég mér
skáldaleyfi en reyni að vera manninum sem
mest trúr.
- Átti hann enga afkomendur?
- Nei, enga og e.t.v. fyrir þá sök hefur
nafn hans gleymst. Hans er ekki einu sinni
getið í Sögu Ákureyrar eftir Klemens Jóns-
son sem nær til 1905.
- Þú ert myndlistamaður en hefur þú það
að aðalstarfi?
- Nei, ég vinn sem starfsmaður sjúkra-
hússins á Akureyri.
- Hvað veldur þessum áhuga þínum á
Skúla?
- Ég hef verið að garfa í sögu myndlistar á
Akureyri og þá kom upp nafn hans. Nú er í
uppsiglingu yfiriitssýning á verkum ey-
firskra málara fyrr og síðar og þar verða
nokkur nöfn sem sem hafa algjörlega fallið í
gleymsku og dá, þ.á.m. Skúla.
- Hefur þú skrifað eitthvað áður?
- Ég hef skrifað töluvert um myndlist í
blöð og svo sendi ég eitt Ijóð af rælni í
Lesbók Morgunblaðsins og fékk það birt.
Ég varð svo hissa að ég steinhætti að yrkja.
Svo hef ég verið á kafi í ættfræði og á orðið
efni í heila bók þar.
- Hvaða ætt er það?
- Það er svokölluð Fagraskógarætt. Eg
hef rakið hana allt aftur til um 1700 og reynt
að ná sem bestum upplýsingum um hvern
einstakling, þ.á.m. visum og þess háttar ef
þeir hafa ort.
- Þú ert þá væntanlega skyldur Davíð
Stefánssyni skáldi?
- Já, hann var afabróðir minn og ég
þekkti hann vel. Hann borðaði heima hjá
afa og ömmu og ég fór oft í sendiferðir fyrir
hann.
- Þú ættir þá að hafa erft listamannsgáf-
una?
- Ég vona að það megi finna ljóðræna
þætti í þessari bók minni.
-GFR
Póstkortið að þessu
sinni er með mynd af
Austurstræti eins og
það leit út fyrir 1915.
Fremst til vinstri er
Veltan en t.h. er Hótel
ísland. Húsið með
flaggstöngunum
tveimur t.h. er Hótel
Reykjavík.
01