Þjóðviljinn - 22.10.1983, Blaðsíða 12

12 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Helgin 22.-23. október 1983
myndlist
Fórn til hinnar konunnar, eftir Marlene Dumas. Ljósmynd, steinar og skeljar,
50x30x35 cm. 1981.
Halldór B.
Runólfsson
skrifar
Æáii-
Miskunnsami Samverjinn, eftir Jean-Paul Franssens. Olía á striga, 160x200 cm. 1982.
Ekki slæðast margar erlendar
sýningar hingað. Það er gott ef
ein kemur á ári. En stundum
bregst það eins og aflahroturn-
ar. Að vísu er hér nokkurt fram-
boð af norrænum listsýningum,
en þær duga skammt til að
veita okkur innsýn í það sem
helst gerist úti í hinum stóra
heimi. Þær eru þó góðra gjalda
verðar og sárabót í því sam-
bandsleysi sem áhugamenn
um myndlist mega þola.
Ég nefni þetta vegna þess að nú
stendur yfir sýning á verkum hol -
lenskra listamanna í Nýlistasafninu
að Vatnsstíg og Listasafni ASÍ við
Grensásveg. Nú má ekki skilja það
svo að ég telji erlendar sýningar
betri eða fínni en íslenskar
listsýningar. En það er nauðsynlegt
hverri listgrein og forsenda fyrir
viðgangi hennar, að um hana leiki
straumar frá öðrum löndum þar
sem ólík viðhorf ríkja. Það er jafn
mikilvægt fyrir listamenn og
áhugamenn sem fylgjast vilja með
listum.
Hér koma vandamál myndlistar
sem miðils hvað skýrast í ljós: Hún
flyst nefnilega ekki eins auðveld-
lega milli landa og tónlist eða bók-
menntir. Áhugamaður um þær list-
ir getur lallað sér í næstu hljóm-
plötuverslun eða bókabúð og
keypt listaverk fyrir lítinn pening
og notið þess í allri sinni vídd og
dýpt. Myndlistarmaðurinn eða
áhugamaðurinn um myndlist verð-
ur að láta sér nægja eftirprentun á
bók eða blaði, í rangri stærð, mis-
jafnri prentun og slitið úr samhengi
við raunveruleik umhverfis.
Tæknileg útfærsla kemst sjaldnast
til skila þegar um ljósmynd af lista-
verki er að ræða. Slíkur flutningur
myndverka er aldrei annað en
hálfkveðin vísa.
Þess vegna eru erlendar sýningar
svo mikilvægar, því sjaldnast geta
menn brugðið sér til útlanda til
þess eins að fylgjast með því sem
þar gerist í listum. Það er gagns-
laust að vísa þessu vandamáli frá
undir yfirskini þjóðernishroka.
Menning mun stærri þjóða en ís-
lendinga hefur staðnað og geltst
við það eitt að slitna úr tengslum
við menningu annarra þjóða. ís-
lensk menning og listir eru óhugs-
andi án tengsla við aðrar þjóðir.
Það sannast á Sæmundi fróða og
öllum síðari menningarpostulum
okkar.
Mikilvæg
menningartengsl
Tengsl íslands og Hollands á
sviði myndlistar má rekja aftur til
ársins 1969. Þá valdi hollenska
menntamálaráðuneytið sex lista-
menn til íslandsfarar og sýndu þeir
í Gallerí Súm. Meðal þeirra voru
Gagnkvæm og frjó menningarsamskipti Hollands og íslands:
Attica Blues, eftir Ansuya Blom. Spegilgler og tré, 36,5x29 cm. 1983. Castello, eftir Peer Veneman. Blönduð tækni, 245 cm. 1983.

Sýning 9 Hollendinga
tveir kunnir listamenn, sem ís-
lenskir listamenn hafa haft góð
kynni af: Douwe Jan Bakker hefur
margoft Iagt leið sína hingað og
unnið að myndverkum sínum hér
og Pieter Holstein, einn kunnasti
grafíker Hollendinga, er nú pró-
fessor við Ríkisakademíuna í Ám-
sterdam. Undir hans leiðsögn
stunda a.m.k. þrír íslendingar
nám, um þessar mundir.
Þá má nefna fjórðu sýningu
SÚM í Fodor-safninu í Amster-
dam, stofnun In-Out Center í sömu
borg, sem íslenskir myndlistar-
menn voru aðilar að og Gallerí
Lóu, stofnað af íslenskum og hol -
lenskum listamönnum. Fyrir utan
allan þann fjölda íslendinga sem
sótt hafa listnám til Hollands, eiga
nokkrir þeirra frægð sína og frama
að þakka veru sinni þar. Það eru
því merkileg og mikilvæg menning-
artengsl sem skapast hafa milli
þessara ólflcu landa og hefur ís-
lensk myndlist notið góðs af þeim.
Sýning sú sem nú stendur yfir í
Nýlistasafninu og Listasafni ASÍ,
mun vera fjórða sýningin sem hol-
lenska menntamálaráðuneytið
stendur fyrir hér á landi. Hún er
skipulögð af Nýlistasafninu og
Fodor-safninu í Amsterdam, enda
er hún skiptisýning. Verk níu ís-
lendinga eru sýnd í Fodor og list
jafnmargra Hollendinga er að
finna á sýningunni hér. Slík skipti
eru til fyrirmyndar og ef maður
saknar einhvers, þá er það að ekki
skuli vera enn frekari menningar-
tengsl milli íslands og meginlands
Evrópu af svipuðum toga.
Hollensk list
á 9. áratugnum
Því miður er ég ekki nægilega
dómbær á það hversu raunhæfur