Þjóðviljinn - 17.02.1989, Blaðsíða 10

Síðumúla 6-108 Reykjavík - Sími 681333
Útgefandi: Útgáfufélag Þjóöviljans
Ritstjórar: Árni Bergmann, Mörður Árnason, Silja Aðalsteinsdóttir
Umsjónarmaður Nýs Helgarblaðs: Sigurður Á. Friðþjófsson
Fréttastjóri: Lúðvík Geirsson
Útlit: Þröstur Haraldsson
Auglýsingastjóri: Olga Clausen
Framkvæmdastjóri: Hallur Páll Jónsson
Verð: 100 krónur
ViðogEB
Snemma á sjöunda áratugnum urðu hér nokkrar um-
ræður um Efnahagsbandalag Evrópu, skammar en
heitar. Ýmsir ráðamenn gældu þá við inngöngu í banda-
lagið á eftir Bretum. Þegar Ijóst var að de Gaulle ætlaði að
halda Bretum við sitt eigið efni handan sunds dofnaði
jafnframt yfir umræðu hérlendis og EBE var tekið af dag-
skrá.
Síðan hefur ekki farið mikið fyrir bandalaginu í íslensku
þjóðlífi fyrren menn vakna fyrir skömmu uppvið að það
markaðsbandalag um kol, stál og landbúnaðarvörur sem
í upphafi sjöunda áratugarins taldi sex ríki hefur nú skipt
um nafn og kallast Evrópubandalagið, er samsett úr tólf
ríkjum, og ætlar fyrir 1992 að vera búið að koma á slíkri
skipan að með gleraugum viðskiptanna verður að skoða
landflæmið frá Hjaltlandi til Sikileyjar og frá Bretóníu til
Pelópsskaga sem eina heild.
Spá manna er einnig sú að þótt mörk hefðbundinna
þjóðríkja muni enganveginn hverfa í Evrópu falli flest vötn
til þess að ríki Evrópubandalagsins standi saman æ þétt-
ar í pólitískum efnum, og það er auðsætt að ríkisstjórnir
bandalagsins telja sig eiga menningarlega samstöðu.
Það er auðvitað að Evrópubandalagið er að sínu leyti
hagsmunafélag þeirra sem mestu ráða í Vestur-Evrópu,
og hægur leikur að benda á ávinning stórfyrirtækja og
auðmanna af breiðari vettvangi og bættri samkeppnis-
stöðu gagnvart viðskiptarisunum vestanhafs og við Kyrr-
ahafið.
Hinu má ekki gleyma að Evrópubandalagið byggir jafn-
framt á þeirri raunverulegu afstöðu fjölmargra Evrópubúa
að full þörf sé á sérstakri samstöðu ríkjanna í álfunni, ella
verði hlutskipti hennar hrörnun og áhrifaleysi, fátækt og
ósjálfstæði. Og á þeim raunverulegum tilfinningum sem
spretta upp við það að háðar hafa verið í Evrópu tvær
ægilegar styrjaldir á okkar öld, tilfinningum sem okkar
norðan við stríð tekst aldrei að skilja til fulls.
En það skiptir ekki lengur máli hvort við skiljum eða
ekki, hvort við samsinnum eða ekki.
Evrópubandalagið er staðreynd, sem sífellt gerist
nærgöngulli við íslendinga, og við erum nú þessi misserin
smám saman að þreifa okkur áfram með hvernig á að
bregðast við þegar markmið bandalagsins um sameigin-
legt markaðssvæði uppfyllast eftir aðeins þrjú ár. Þessar
þreifingar og þessi áhugi kemur best fram í því að þessa
helgi er haldin mikil ráðstefna um Evrópubandalagið á
vegum Alþýðubandlagsins og ekki nema vika síðan fram
fór önnur ráðstefna um bandalagið, á vegum ólíkra
manna í Verslunarráði. Og í Nýju Helgarblaði Þjóðviljans
er í dag reynt að draga upp mynd af því sem nú er að
aerast í Evrópubandalaginu og því sem gerast kynni á
islandi.
Þótt margt sé enn óljóst um þróun mála virðist hafa
skapast sæmileg samstaða hér um meginstefnu
gagnvart Evrópubandalaginu. Yfirgnæfandi meirihluti
þeirra sem um hafa vélt eru þeirrar skoðunar að aðild að
bandalaginu komi ekki til greina, fyrst og fremst vegna
þess „yfirþjóðlega“ eðlis þess sem ógnað gæti íslensku
sjálfstæði. Flestir eru einnig þeirrar skoðunar að íslend-
ingar eigi að vera eins nálægt bandalaginu og hægt er án
þess að eiga aðild. Þar vega margir þættir inn, viðskipta-
legir og menningarlegir. Meðal annars þeir að einangrun
frá bandalaginu hefði í för með sér þá hættu að bandarísk
áhrif ykjust enn í hernaðarefnum, menningarefnum, og í
viðskiptum.
Við skulum hinsvegar gæta okkar á allri nauðung í
þeirri samhæfingu, aðlögun og samræmingu sem kunna
að vera framundan. íslendingar eru öðrum þjóðum
sneggri að laga sig að breyttum aðstæðum. Það tekst
okkur best ef við stjórnum ferðinni sjálf. Við megum aldrei
glata þeim sérkennum okkar sem gera okkur að þjóð, og
við skulum við aðlaganir allskonar skoða það fyrst hvað
okkur sýnist sjálfum.
Vissulega getur þrýstingurinn frá Evrópu hjálpað okkur
við ýmsar þarfar samfélagsbreytingar, en menn skulu
fara varlega í að spenna Evrópubandalagið fyrir sinn
eigin pólitíska vagn hérlendis. _m
Átök á sviði og utan
Leikfélag Akureyrar frumsýnir Hver er hræddur við
Leikfélag Akureyrar frum-
sýnir í kvöld leikritið Hver er
hræddur við Virginíu Woolf? eft-
ir Bandaríkjamanninn Edward
Albee. Þetta er mikið átakaleikrit
og þau átök virðast hafa smitað út
frá sér, því þrír aðilar sem stóðu
að sýningunni, leikstjórinn Inga
Bjarnason, tónskáldið Leifur
Þórarinsson og leikbúninga- og
leikmyndahönnuðurinn Guðrún
Svava Svavarsdóttir vilja ekki að
nöfn sín séu bendluð við sýning-
una.
Arnór Benónýsson leikhús-
stjóri er skráður meðleikstjóri
Ingu í fréttatiikynningu frá
Hjónin Helga Bachmann og
Helgi Skúlason sem Marta og
Georg í Virginíu Woolf á Akureyri.
Virginíu Woolf?
leikhúsinu. Hann vildi ekki tjá sig
um ástæðu þess að þremenning-
arnir vildu ekki vera skráðir fyrir
sýningunni. Ekki tókst að ná í
neitt þeirra þriggja í gær.
Samkvæmt heimildum Nýja
Helgarblaðsins mun hafa komið
upp misklíð milli aðalleikaranna,
hjónanna Helgu Bachmann og
Helga Skúlasonar annarsvegar
og hjónanna Ingu Bjarnason og
Leifs Þórarinssonar hinsvegar.
Leikritið fjallar um tvenn hjón
og uppgjör á milli þeirra. Auk
þeirra Helgu og Helga fara þau
Ragnheiður Tryggvadóttir og
Ellert Ingimundarson með hlut-
verk í sýningunni.
Viginía Woolf var áður sýnd í
Þjóðleikhúsinu leikárið 1964 til
65 í stjórn Baldvins Halldórs-
sonar. Þá kannast margir við
kvikmyndagerð leikritsins með
þeim Richard Burton og Elísa-
betu Taylor í aðalhlutverkum.
-Sáf
ÚR MYNDASAFNINU
Islandsmet í öskri
Þriðjudagur 14. september 1965. Austurbæjarbíó troðfullt af „8-14 ára gömlum krökkum, sem æptu hver í
kapp við annan, stóðu upp og veifuðu Kinks-veifum, leðurjökkunum, tættu hársitt, köstuðu sér í gólfið og
feitar smástelpur klipu sig í framan og þeim vöknaði um augu af sársauka. Ómar hrökklaðist inn fyrir tjöldin
aftur." Þannig segir Þjóðviljinn frá tónleikum bresku hljómsveitarinnar Kinks. Miðinn kostaði 225 krónur en
sé miðað við gengi bandaríska dollarans, sem þá var um 43 krónur, þætti það ekki dýrt í dag, því
gengisskráningin er svipuð. Hegar Kinks komu hingað voru þeir stórstjörnur í heimalandi sínu og lög þeirra
vermdu efstu sæti vinsældalista og fleiri áttu eftir að fylgja í kjölfarið, lög sem nú teljast klassískar perlur í
poppminjasafninu. En það var ekki bara öskur og yfirlið sem fylgdi þessari nýju tónlist og flest af því þess
eðlis að eldri kynslóðir skildu hvorki upp né niður. Allt í einu neituðu ungir piltar að skera hár sitt og í lok
septembermánaðar auglýsti Ólafur Þ. Kristjánsson, skólastjóri Flensborgarskóla, í útvarpi að þess væri
sérstaklega óskað að piltar kæmu sæmilega klipptir í skólann.
Frá KFUM
Amtmanns-
stíg
Myndin úr myndasafninu síð-
ast reyndist ekki tekin í skóla
einsog höfundur myndatexta hélt
fram og ekki voru drengirnir að
fræðast um kynlífið; biblíusögu-
tími var hinsvegar ekki svo galin
tilgáta því myndin reyndist tekin á
samkomu hjá KFUM í húsi fé-
lagsins á Amtmansstíg og líkast
til um 1950, að sögn Sverris
Sveinssonar.
Sverrir sagðl að minningar um
æskulýðsstarfsemi KFUM hefðu
ruðst inn í hugann þegar hann sá
myndina. Ekki fann hann sjálfan
sig á myndinni en pilturinn sem er
annartil hægri í þriðju röð að neð-
an og hringur er dreginn um, mun
vera Garðar Svavarsson kjöt-
•kaupmaður. Að sögn Sverris var
Magnús Runólfsson með öflugt
æskulýðsstarf á vegum KFUM í
byrjun sjötta áratugarins og á
sérhverjum sunnudegi var hús-
fyllir enda framboðið á skemmt-
unum ekki mikið í þá tíð.
Skemmtidagskráin þætti ekki
mjög tilkomumikil í dag því aðal
skemmtiatriðið var að hlusta á
sveitarforingja segja sögur. Eftir
KFUM fundinn var svo iðulega
haldið í þrjúbíó.
10 SÍÐA - NÝTT HELGARBLAÐ! Föstudagur 17. febrúar 1989