Þjóðviljinn - 17.02.1989, Blaðsíða 25

QÆGURMAL
HEIMIR
PÉTURSSON
Einn á velli eftir 25 ár
Keith Richards
Keith Richards villtasti, sukk-
aðasti og einn dularfyllsti rokkari
allra tíma. Hann er af mörgum
talinn vera sterkasta aflið í Rol-
ling Stones, maðurinn sem stóð í
skugga Mick Jagger en flestir
voru sammála um að ef hann yfir-
gæfi skútuna gæti Jagger pakkað
saman og farið heim. En á 25 ára
ferli helgaði Richards sig alger-
lega Steinunum og gaf aldrei út
sólóplötu þó hann væri annar
lagahöfunda hljómsveitarinnar
og ætti sjálfsagt nóg í sarpinum.
Gamli maðurinn hefur nú rofið
þögnina eftir að hafa verið hljóm-
sveitinni trúr alla hennar hunds-
tíð. Þegar Rolling Stones hefur
verið utan sviðsljóssins í 2-3 ár er
eins og honum finnist fyrst óhætt
að gefa út sólóplötu. Þegar ég
hlustaði á „Talk Is Cheap“ fyrst
fannst mér hún hljóma eins og
hver önnur Steinaplata. Taktur-
inn varsvipaður, gítarhljómurinn
sá sami, en Jagger og hina vant-
aði.
Maður kemst fljótlega að því
að þetta er blekking fyrstu hlust-
unar. Auðvitað verður ekki hjá
því komist að sólóplata svo mikils
áhrifamanns í Stones hljómi
sterklega eins og Stonesplata en
„Mas er ódýrt“ er ekki Stonesp-
lata, alla vega ekki ef miðað er
við síðustu plötur hljómsveitar-
innar. Richards hverfur meira
aftur í tímann, er blúsaðri en
Stones var undir það síðasta og
þó ótrúlegt megi virðast þá er
hann ferskari. Richards bendir á
að rokkið eigi rætur sínar í afr-
ískri tónlist og í Ameríku hafi hún
blandast með ýmsum hætti, með-
al annars evrópskum melódíum
og gospel kirkjutónlist. Þessi
skoðun hans á rokkinu skilar sér í
útsetningum á „Mas er ódýrt“.
í viðtali við Melody Maker
segir Richards að það þýði ekkert
að búa til lög með því að setjast
niður og stúdera, tónlistin verði
að koma til manns. Oftast semji
hann lög þegar hann sitji í litlu
herbergi með nokkrum öðrum
tónlistarmönnum og spili lög Otis
Reddings, Buddy Hollys, Pres-
leys eða Muddy Waters. Af þess-
um ummælum má merkja hverjir
hafa mest áhrif á Richards tón-
listarlega, gömlu frumkvöðlarn-
ir. Enda er þessi fyrsta sólóplata
Richards að mínum dómi 100%
rokk'n roll. Hann virðist þó alltaf
vera að læra því „Mas er ódýrt“
hefur yfir sér töiúvert annan svip
en það sem komið hefur frá Ric-
hards með Stones. Kannski hefur
félagi hans Jagger haldið honum
niðri eða þá að nýir hjálparkokk-
ar hafa gert Richards gott. Fyrr-
verandi gítarleikari Stones, Mick
Taylor, er eini hljóðfæraleikar-
inn á plötunni sem einhvemtíma
hefur verið meðlimur í Stones,
fyrir utan Richards sjálfan. Ric-
hards segir að hann hafi ekki vilj-
að hafa fleiri „stónsara" með
vegna þess að það hefði gert
plötuna meira að Stonesplötu en
sólóplötu.
„Talk is cheap“ er skemmti-
lega gamaldags ný plata og sann-
ar að Richards er langt frá því
dauður úr öllum æðum. Það
kæmi mér ekki á óvart að hún ætti
eftir að leita hægt og sígandi á
fóninn hjá gömlum Stones
áhangendum. Þeim sem fannst
Stones orðin of diskóuð ætti að
líka gripurinn en það gæti tekið
hina, sem fannst ekkert athuga-
vert við þá þróun, nokkurn tíma
að átta sig á plötunni. Ég er þó
viss um að þeir taka hana í sátt
þegar fram líða stundir. En þrátt
fyrir allt og þrátt fyrir allt er „Mas
er ódýrt“ fyrst og fremst sóló-
plata Richards en ekki Stones-
plata. Kallinn er líka vel liðtækur
söngvari og nýtur sín vel í því
hlutverki. Hann hefur allt annan
söngstfl en Jagger, grípur aldrei
til falsettunnar og notar allt aðrar
bakraddir en hann. Jagger hefði
alveg verið óhætt að hleypa fé-
laga sínum meira að hljóðneman-
um.
Um Jagger segir Richard:
„Söngvarar sem ekki leika á
hljóðfæri sjálfir hafa tilhneigingu
til að taka hljómsveitina sem
sjálfsagðan hlut og gera sér ekki
grein fyrir því hvað þeir eiga
mikið undir henni ... en þó Rol-
ling Stones spili ekki eina nótu
framar verð ég alltaf að glíma við
Mick.“
Sú glíma heldur væntaniega
áfram því gömlu mennirnir ætla í
hljóðver á þessu ári og stefna að
því að fara í enn eina hljómleika-
ferðina. -hmp
Grænn
draumsvefn
eða R.E.M.
Bandaríska rokksveitin
R.E.M. sendi frá sér seint á síð-
asta ári breiðskífuna „Green“.
R.E.M. er skammstöfun á Rapid
Eye Movement, sem í beinni
þýðingu myndi útleggjast hraðar
augnhreyfingar. í sálfræðinni er
hins vegar talað um Rem-svefn,
en það er sá tími svefnsins þegar
mannskepnuna dreymir og
hreyfir um leið augun í gríð og
erg. Með tilvísun í nafn hljóm-
sveitarinnar hafa sumir sagt tón-
list hennar vera draumkennda.
Nú er það auðvitað persónu-
bundið hvernig menn dreymir og
eitt er víst að drauma annarra
getur maður ekki upplifað. En
miðað við það rugl sem á sér stað í
höfðinu á undirrituðum á nótt-
inni, alla rökleysuna og enda-
lausa skiptingu myndskeiða, get
ég ekki fýililega tekið undir það
að tónlist R.E.M. sé
draumkennd.
Vissulega hljóma sum lögin
eins og úr fjarlægð og Michel
Stipe syngur stundum eins og
hann sé sofandi. Þetta á til að
mynda við lögin „Tum You
Inside-Out“ og „Hairshirt". En í
heildina einkennist „Green“
meira af gæðarokki þar sem hefð-
bundinn takturinn heldur manni
við efnið.
Við fyrstu hlustanir rennur
platan áfram án þess að maður
taki eftir ákveðnum lögum sér-
staklega. En eins og með flestar
góðar plötur „uppgötvar“ hlust-
andinn hvert lag fyrir sig og ýmis-
legt smánurl tónlistarmannanna í
hverju þeirra. í raun má skipa
lögunum á „Green“ í tvo flokka.
í öðrum flokknum eru lög í hin-
um þétta rokktakti. Platan byrjar
á slíku lagi, „Pop Song 89“, sem
er þrælgott rokklag í hefðbundn-
um rokkstíl. Stíll R.E.M er samt
sem áður sér á báti og kemur það
aðaliega fram í útsetningum og
söng Stipe. f hinn flokkinn fara
síðan rólegri lög plötunnar sem
flest eru í áðurnefndum
draumstfl.
Þó það kunni eftilvill að
hljóma undarlega er ýmislegt í
bakgrunninum á „Green“ sem
fær mig til að hugsa til „Revol-
ver“ plötu The Beatles. Þessi
áhrif eru þá komin langa leið, því
stundum hefur það verið sagt um
R.E.M. að þeir séu undir miklum
áhrifum frá Bird. En Bird og The
Beatles höfðu á vissan hátt víxl-
verkandi áhrif hvorir á aðra. Bítl-
arnir notuðust við svipaðan gítar-
hljóm og Bird og Bird notfærði
sér álíka upptökutækni og The
Beatles og urðu fyrir miklum
áhrifum af textum þeirra eins og
þeir voru á seinna tímabili
drengjanna frá Liverpool.
Eins og á fyrri plötum R.E.M.
styðst hljómsveitin við frumrokk-
ið. Þessi áhrif eru greinileg á
„Green“ og R.E.M. vinnur
þannig úr þeim að úr verður
skemmtileg og safarík plata.
Höfuðpaurar R.E.M., söngvar-
inn Stipe og gítarleikarinn Buck,
eru hins vegar forvitnilegar and-
stæður. Stipe hlustar helst ekki á
tónlist, alla vega ekki tónlist sem
samin er mikið seinna en árið
1960. Hann er sagður hræðast
þau áhrif sem tónlist annarra
kunni að hafa á hann. En Buck er
alæta á tónlist, hlustar á allar teg-
undir tónlistar og mætir á alla
tónleika sem hann kemst yfir.
Þessir tveir ólíku pólar eiga kann-
ski mest í því að skapa það sem
daglega er þekkt sem R.E.M..
EffyrstaplataR.E.M. „Cronic
Town“, sem er 6 laga skífa, er
talin með, hafa piltarnir frá
Aþenu í Georgíufylki gefið út sex
plötur að „Green“ meðtalinni.
i,Green“ er fyrsta platan þeirra
hjá risafyrirtækinu Warner Brot-
hers, en þeir höfðu frá upphafi
verið hjá smáfyrirtækinu IRS.
Ekki er að heyra að R.E.M. hafi
„poppast“ við það að verða millj-
ónamæringar. Enda „keyptu“
Warner Brothers R.E.M. fyrst
og fremst vegna velgengni síð-
ustu plötu þeirra „Document“.
Draumsvefninn heldur því áfram
samur við sig, eilítið betri og þro-
skaðri og við getum haldið áfram
að velta augunum í takt.
-hmp
Heilög gleöi breiðist út
Tónleikar bresku hljóm-
sveitarinnar The Band Of Holy
Joy í Tunglinu síðastliðið sunnu-
dagskvöld voru bestu tónleikar
sem ég hef orðið vitni að í háa
herrans tíð. Hljómsveit heilagrar
gleði tókst svo um munaði að
miðla hinni heilögu gleði út til
áheyrenda, sem voru ekkert á því
að hleypa hljómsveitinni af svið-
inu eftir að hafa klappað hana
tvisvar sinnum upp.
Hljómsveitin var nokkurn tíma
að átta sig á áheyrendum sem er
ekkert furðulegt þar sem íslensk-
ir tónleikagestir haga sér oft eins
og á sinfóníutónleikum og klappa
pent að hverju lagi loknu. Hriftt-
ing áheyrenda óx þó eftir þvf sem
á leið og undir lokin fór ekki á
milli mála hvaða skoðun þeir
höfðu á gjörningnum.
í næsta helgarblaði verður
meira um þessa tónleika og birt
verður stutt viðtal sem tekið var
við þrjá meðlimi hljómsveitar-
innar. Þeir sögðu íslandsferð sína
eitt mesta ævintýri sem þeir
hefðu lent í, voru hæst ánægðir
með veðráttuna og enn ánægðari
með rafmagnsleysið. En raf-
magnið kom ekki á í Tunglinu
fyrr en klukkan 10 um kvöldið, á
sama tíma og tónleikamir áttu að
hefjast. Þetta varð til þess að Ris-
aeðlurnar, sem áttu að hita upp,
komu ekki fram og er það skaði.
-hmp
Föstudagur 17. febrúar 19B9 NÝTT HELGARBLAÐ - SÍÐA 25