Þjóðviljinn - 16.06.1989, Blaðsíða 17

Neikvætt hugarfar versti óvinurinn
- Þetta er ný aðferð til að
leita svara við sömu gömlu
spurningunum, - hver er ég,
hvert er ég að fara og hvað
get ég gert til að nýta hæfi-
leika mína og ná stjórn á eigin
lífi, segir Rafn Geirdal nudd-
fræðingur. Rafn stofnaði
Heilsumiðstöðina Lind í janú-
ar í ár, og er markmið stöðvar-
innar að kynna Heildræna
heilsustefnu hér á landi.
- Ætlunin er að kynna þessa
stefnu með fjölbreyttri starfsemi,
segir hann, - til dæmis með
greinaskrifum, námskeiðum og
fyrirlestrum, sem bæði innlendir
og erlendir kennarar á þessum
sviðum munu standa fyrir.
- Ég lærði nudd í Boulder í
Colorado í Bandaríkjunum, í
skóla sem starfar eingöngu út frá
þessari stefnu. Þegar ég kom aft-
ur til landsins fyrir ári, stofnaði ég
Nuddmiðstöðina, var með nudd-
stofu og nuddnámskeið fyrir al-
menning. Þessi námskeið hafa
verið geysilega vel sótt og áhug-
inn fyrir að læra nudd er gífur-
legur. Um áramótin tók síðan
Heilsumiðstöðin við af Nudd-
miðstöðinni, en nuddnámskeiðin
hafa þróast út í það að ég hef sett
á stofn Nuddskóla Rafns, sem
tekur til starfa nú í haust.
- Það sem varð til þess að ég
fór inná þessar brautir var að í
ágúst 1980 hjálpaði ég til við að
skipuleggja sjálfsþekkingarnám-
skeið sem enskur kennari, David
Bodella, hélt hér á landi. Bodella
vinnur út frá kenningum Wil-
helms Reichs, og er talinn einn
helsti fræðimaður og meðferðar-
sérfræðingur Evrópu á sínu sviði.
- Með hans hjálp upplifði ég
mjög sterkt þætti í sjálfum mér.
Þætti, sem ég vissi ekki að ég ætti
til. Og eftir það hef ég haft
óþrjótandi áhuga á að efla sjálfs-
vitund mína, og hjálpa öðrum til
þess sama. Ég hef lært fjölmargar
aðferðir sem ég get beitt í einka-
tímum, á námskeiðum og með al-
mennri fræðslu, en sérstaklega
beiti ég heildrænni nuddmeðferð
og sálrænni ráðgjöf.
Samræmi hugar
og líkama
Hvað eru heildrœn heilsu-
stefna, - og heildræn nuddmeð-
ferð?
- Heildræn heilsustefna eru
ýmsar aðferðir sem heilbrigðis-
stéttir nota nú í vaxandi mæli til
að bæta heilsu fólks. Hún snýst
um hvernig við getum aukið til-
finningu fyrir líkama okkar, og
aukið samræmi á milli hugar, til-
finninga og líkama. Þessi hreyf-
ing hefur vaxið sérstaklega hratt í
Bandaríkjunum, en nýtur líka
aukins fylgis víðar í heiminum.
- Heildræn nuddmeðferð er
ein af þeim greinum sem koma
undir þessa lífsstefnu, en af öðr-
um greinum má nefna hugleiðslu,
jóga, jurtafæðu og sjálfshjálpar-
hópa.
- Ég hef lært handbeitingu sem
losar um sálræna spennu í vöðv-
um líkamans, en þannig nudd
eykur samræmi hugar og líkama.
Eins útskrifaðist ég í sálrænni
ráðgjöf frá Hakomi stofnuninni í
Boulder, en við þá ráðgjöf beiti
ég líkamslesningu til að greina
persónugerð skjólstæðingsins. Þá
er lesið í spennu eða herpingu í
vöðvakerfinu, og einnig í það
hvar þroski hefur átt sér stað, og
þá á ég til dæmis við lifandi and-
litsdrætti, skínandi augu og lið-
legt fas.
- í ráðgjöfinni er svo skjól-
stæðingnum hjálpað að finna bet-
ur fyrir sjálfum sér og losa um
tilfinningalega spennu, hvort sem
hún er í huganum eða vefjum
líkamans. Þetta opnar ný svið í
persónuleikanum og sjálfsvitund
eykst.
- Það er reyndar talað um að
heimsmynd fólks stækki við þessa
meðferð. Það má líkja þessu við
unga sem kúrir í öryggi eggsins,
en þegar hann brýtur sér leið út
úr því sér hann hvað heimurinn er
stór og hans eigin möguleikar
miklir. Þetta er aðstoð sem
beinist að því að hjálpa fólki að
fást við tilvistaróttann, óttann við
það óþekkta, og gera því kleift að
breyta lífi sínu.
Aö efla
jákvæðni
- Heildræn heilsustefna
beinist að uppbyggingu einstakl-
ingsins, að því að aðstoða hann í
að byggja upp líf sitt út frá eigin
forsendum og hæfileikum, í stað
þess að vera fórnarlamb að-
stæðna. Til dæmis er námskeið í
aukinni sjálfsvitund fjórþætt, það
byggist upp á fræðslu, vinnu með
tilfinningalífið, líkamsæfingum
og andlegri vinnu.
- Tilgangur fræðslunnar er að
efla lífsviðhorf okkar, að hjálpa
okkur að komast að því hvernig
við hugsum og efla jákvæða þætti
hugsunar okkar. Vinnan með til-
finningalífið, eða innri vinna, eru
mismunandi aðferðir til að skoða
tilfinningalífið og hjálpa fólki til
að komast til botns í því. Líkams-
æfingarnar byggjast sérstaklega á
örhægum hreyfingum þar sem
fullri athygli er beint að hverri
hreyfingu. Við það er eins og
hugurinn sökkvi í eins konar hug-
leiðsluástand og við upplifum
líkamann á mun dýpri hátt.
Markmiðið er að líkami og hugur
starfi sem heild, en ekki eins og
oft vill verða, tvö óskyld fyrirbæri
í stöðugum átökum sín á milli.
- Fjórði þátturinn er síðan
andlega vinnan, sem hefur þann
tilgang að menn komist að sínu
sanna sjálfi, uppgötvi tilgang sinn
með lífinu og finni köllun sína
fyrir lífsstarf. Þetta er vinna sem í
stuttu máli beinist að því að
hjálpa okkur tíl að lifa í samræmi
við lífið sjálft, og í samræmi við
æðri mátt, hvort sem við köllum
hann eðliskrafta, náttúruöflin
eða guð.
Manneskjan er
jurtaæta
Hvernig kemur jurtafœði inn í
þessa stefnu?
- Eftir því sem þú borðar
hreinna efni, því næmari ertu
fyrir sjálfri þér.
Er kjöt þá talið óhreint?
Rafn Geirdal: Slæm tilfinning fyrir líkamanum
orsakar vöðvaspennu. Mynd - Jim Smart.
- Það er þungt. Manneskjan er
fyrst og fremst jurtaæta. Éf við
lítum til apa, sem hafa mjög svip-
uð meltingarfæri og við, éta þeir
mest ávexti, hnetur og fræ og lifa
ágætu lífi alla sína ævi án þess að
þjást af próteinskorti. Þegar við
berum meltingarfæri okkar sam-
an við meltingarfæri annarra
spendýra sjáum við að við erum
mun líkari jurtaætunum en rán-
dýrunum. Rándýr hafa þrefalt
styttri þarma sem kemur í veg
fyrir að kjöt rotni áður en það
skilar sér út.
- Sjötíu prósent mannkyns
hefur kornmeti að meginuppi-
stöðu fæðunnar, og auk þess tölu-
vert af grænmeti og ávöxtum.
Hér á vesturlöndum hefur hlut-
fallið snúist við á undanförnum
áratugum vegna mikillar velmeg-
unar, sem hefur leitt til þess að
hlutfall af kjöti, fitu, hvítum sykri
og hveiti hefur verið allt of hátt.
Afleiðingin er fjöldi velmegunar-
sjúkdóma eins og til dæmis krans-
æðastífla, sem er þekktasta dæm-
ið, en einnig er mjög mikið um
meltingartruflanir.
Nuddskóli Rafns
Hvernig verður námi í nudd-
skólanum háttað?
- Þetta er tveggja ára nám,
sem hefst nú í haust og lýkur vor-
ið 1991. Þetta er kvöld og helga-
Rafn Geirdal:
Heildræn
heilsustefna
hj álpar okkur
til að lifa í sam-
ræmi við lífið
s j álft
skóli og námið verður alls þúsund
kennslustundir, en það er
sambærilegt við þá nuddskóla
sem eru samþykktir af banda-
ríska nuddsambandinu. Megin-
áherslan er á nuddkennslu, en
einnig legg ég áherslu á bóklega
kennslu í líffæra- og vöðvafræði
og í eigin heilsuvernd.
- Kennsla verður um tíu vikna
skeið á hverri önn og auk þess er
verkleg þjálfun, sem fer fram í
nuddskólanum, og þarf hver
nemandi að ljúka ákveðnum
tímafjölda á önn. Að námi loknu
fá nemendur prófskírteini, teljast
vera viðurkenndir nuddfræðing-
ar og geta starfað sem slíkir.
Áhugi fyrir skólanum hefur verið
mikill og fimmtán manns hafa
látið skrá sig nú þegar.
Nú er vöðvabólga mjög algeng
hér á landi. En hver er algengasta
orsök spennu í vöðvum?
- Það er streita, sem oft á tíð-
um orsakast af tímapressu, fólk
hefur áhyggjur af að Ijúka verk-
efnum á ákveðnum tíma. Önnur
orsök streitu er óttinn við að ná
ekki endum saman, og sú þriðja
tilfinningalegt álag. Algeng or-
sök vöðvaspennu eru líka rangar
starfsstellingar, en orsökin fyrir
þeim er venjulega slæm tilfinning
fyrir líkamanum og þar með fyrir
eigin sjálfsvitund, og þá erum við
aftur komin að viðfangsefni
Heildrænnar heilsustefnu.
Versti
ógnvaldurinn
Hvaða gagn getur maður haft
afaukinni sjálfsvitund í lífsbarátt-
unni?
- Hún eykur hæfileika fólks til
að ráða fram úr eigin lífi. Venju-
lega er ástæðan fyrir brauðstriti
að fólk kann ekki að kafa nógu
djúpt til að finna lausn á vanda-
málum sínum, en einstaklingur
með fulla sjálfsvitund á að hafa
hæfileika til að leysa öll sín
vandamál.
- Versti ógnvaldurinn er
neikvætt hugarfar, því það elur
sjálfkrafa af sér aukin vandamál.
Ánnað vandamál og tengt þessu
er sú geysilega streita sem nú ríkir
í þjóðfélaginu. Við glímum við
kreppu, þrengingar í efnahagslff-
inu, og það sem gerir þær ennþá
erfiðari en þær þyrftu að vera er
hve margir sitja fastir í þeirri
skoðun að aukin lífshamingja fel-
ist í auknum ytri gæðum. Þær að-
ferðir sem falla undir Heildræna
heilsustefnu eru gerðar sérstak-
lega til að auka innra ríkidæmi
fólks. Styrkja það á alhliða hátt
til að leysa eigin vandamál og
gera því kleift, finni það hjá sér
þörfina til þess, að hjálpa öðrum
til að leysa sín mál. Þeir eru orðið
geysilega margir sem finna hjá
sér þörf til að leita í eitthvað ann-
að en hið venjulega munstur.
Finnst þér neikvœður hugsun-
arháttur áberandi hér á landi?
- Hann er geysilega áberandi
og kemur til dæmis mjög skýrt
fram í neikvæðri stjórnmála- og
efnahagsumræðu. Neikvætt hug-
arfar rífur alla hluti niður, og hér
á landi er mun meira um nei-
kvæðni en jákvæðni. Það gildir sú
regla þegar nýir möguleikar eru
athugaðir að yfirleitt er byrjað á
neikvæðri gagnrýni, og ef mögu-
leikarnir standa enn uppi eftir þá
árás, má fara að athuga hvort
hugmyndin sé nýtanleg.
Kjarninn í lausn
þjóðfélags-
vandans
- Veruleikinn er í sjálfu sér
hlutlaus. í raun og veru er hvorki
til eitthvað sem er neikvætt eða
eitthvað sem er jákvætt, heldur
eru þetta orð sem við veljum. Það
væri betra að tala um samræmi
annars vegar og ósamræmi hins
vegar. Og það er einmitt ósam-
ræmið innra með okkur sem
endurspeglast sem vandamál í
daglegu lífi. Vandamálin geta
þannig verið afbragðs endur-
speglun sem við getum notað til
að komast að því hvað að er innra
með okkur.
- Hefurðu ekki tekið eftir því
að þegar þú hreinsar til í kringum
þig finnst þér þú vera hreinni að
innan? Annað dæmi sem hægt er
að taka er að þegar maður er fúll
er allt ómögulegt, maður skamm-
ast út í allt og alla eins og versti
vargur. En þegar manni líður vel
verður lífið létt og ytri vandamál
skipta litlu máli. Þetta er einmitt
kjarninn í lausninni á okkar þjóð-
félagsvanda; nú situr svo stór
hópur þjóðarinnar pikkfastur í
neikvæðum hugsunargangi að
það dregur úr atorku sem ætti að
fara í að leysa þau vandamál sem
við er að glíma.
- Þegar stór hópur fólks hefur
áhuga á að auka samræmið í eigin
lífi, smitar það auðveldlega út frá
sér og fleiri bætast í hópinn. 1 eins
litlu samfélagi og okkar þarf ekki
stóran hóp til að marktæk áhrif
komi fram. En þessi nýja lífss-
tefna gengur ekki út á að þröngva
skoðunum upp á fólk. Það væri
eins og olía á eld neikvæðrar hug-
sunar. Því neikvæð hugsun hefur
einn megingalla, hún leitar alltaf
að einhverju nýju að naga í, -
sérstaklega ef það er jákvætt.
LG
BIR2.ING
Stofnfundur
Birtingar-áhugamannafélags jafnaðar- og
lýðræðissinna - verðurhaldinn á Hótel Borg
kl. 15.00sunnudaginn 18.júní 1989.
Dagskrá:
Djasssveitin Voltaire-Tómas R. Einars-
son og félagar- taka létta sveiflu.
Árni Páll Árnason gerirgrein fyrirstörfum
undirbúningsnefndar.
Guðmundur Ólafsson stærðfræðingur og
Hrafn Jökulsson blaðamaður flytja ávörp.
Lög samþykkt og stjórn kosin.
Fundarstjóri: Mörður Árnason.
Allir velkomnir.
16 SÍÐA - NÝTT HELGARBLAÐ Föstudagur 16. júní 1989
Föstudagur 16. júní 1989 NÝTT HELGARBLAÐ - SÍÐA 17