Þjóðviljinn - 08.06.1990, Blaðsíða 22

Guðrún
Gísladóttir
7 Z 3 ¥ c. 2- 8 9 V w 11 17 9 n—
n isr 7 7- T )b V 18 7 V 20 21 7
7- 19 12 10 8 9 23 2/ 25 7 S? 20 17
IÍ. T 27 25 1- 25- 28 V Zl 28 JT~ 7 23 V
u Tj 17 7 1T 7 2 X f 23 7 7CT~
S? zi \!e T 28 17 27 7 ZB S? ié> )2
H 22 21 22 T ? 23 7 10 \b 23 S? XI 77 17
U 23 1- y 12 Zf W~ 25 V IV 30 12 S? 8 SP
2 12 27 21 28 S? 31 2 10 9 fr 28
9 V 2/ 281 s? 7 5~ 7 27 28 ÍT 18 v\ 17
28 2 y írK 2 7 )á> n 2t? s? 12 21 23 31 27
sr 3/ V 2& \T 23 7 1 31 V 7 78
S~ 7 12 7 17 S? 2T~ 2 9 17 T~ 7 23
AÁBDÐEÉFGHIÍJKLMNOÓPRSTUÚVXYÝÞÆÖ
Krossgáta nr. 99
Setjið rétta stafi í reitina hér fyrir neðan. Þeir mynda þá bæjarnafn. Sendið þetta
nafn sem lausn á krossgátunni til Þjóðviljans, Síðumúla 37, Reykjavík, merkt:
„Krossgáta nr. 99“. Skilafrestur er þrjár vikur. Verðlaunin verða send til vinn-
ingshafa.
G 2 7 s n 7 8 )0 23

Lausnarorðið á krossgátu nr. 98 var Alfheiður. Dregið var úr réttum lausnum og
upþ kom nafn Elíasar Valgeirssonar, Sólheimum 25, Reykjavík. Hann fær
senda bókina Söngur villiandarinnar og fleiri sögur eftir Einar Kárason, sem
Mál og menning gaf út 1987.
Verðlaun fyrir krossgátu nr. 99 verður
bókin Bókin um hamingjuna eftir Pét-
ur Guðjónsson, í þýðingu Óskars
Ingimarssonar. Bókaforlagið Iðunn
gaf út.
FJÖLSKYLDAN
Elísabet Berta
Bjarnadóttir
Miöjuárin - hvaö þarf
Kæru lesendur, mér hefur
borist fyrirspum frá manni um
fimmtugt, þess efnis hvort ég gæti
fjallað nánar um hvaða þarfir það
séu sem breytist hjá fólki á miðj-
um aldri, og hvemig sé hægt að
hindra að sambönd gliðni alveg,
þótt sambandið virðist staðnað.
Segist hann finna fyrir einskonar
yfirborðsmennsku í samskiptun-
um milli sín og konunnar, líkt og í
frásögn mannsins í síðasta pistli,
en gagnstætt þeim manni finni
hann enga þörf hjá sér til að
hverfa á vit gráa fíðringsins sem
svo er kallaður. Hann segist firern-
ur finna til uppgjafar og annað
hvort sé hann að uppgötva fyrst
nú hve hann og konan ná lítið
saman eftir að bömin þurfi heldur
minna á þeim að halda, eða hann
sé fyrst nú að kynnast henni. Þau
séu eins og að fela sig hvort fyrir
öðm allan tímann. Hann þykist
kurteislega ekkert hafa út á það að
setja, hvemig hún hjúpi sig gáfna-
farslegu tali eða haldi sig stað-
fastlega við starfrænt heimilistal,
hún virðist hafa sáralítinn áhuga á
kynlífi með honum en því meiri á
fatakaupum.
Mér flaug í hug við þessa fyr-
irspum, að mér hefðu borist fleiri
beiðnir frá karlmönnum en kon-
um, um nánari umfjöllun ýmissa
samskiptaþema eftir að ég hóf
pistlaskrifm, svo ef til vill þyrft-
um við konumar að endurskoða
eitthvað af tali okkar um lítin á-
huga karlmanna á tilfinningaleg-
um málefnum.
Feimin hvort
viö annað?
Þetta er eins og að varpa bolta
yfir i næsta garð, án þess að vita
hvaða viðbrögð maður fær. Það er
margt lygilegt í mannlegum sam-
skiptum og maður þessi lét þess
getið að hann hefði talið lengi
ffamanaf í sambúðinni, að hann
og konan lifðu mjög fjölbreyttu
og framúrstefnulegu kynlífi, þor-
að að prófa ýmsar uppskriftir
kynlífsbókmenntanna og orða
jafnt hindranir sem vellíðan hvort
við annað ef með þurfti og svo
væri þetta orðið svona.
Eins og allir vita fer makaval
margra fram um eða jafnvel fyrir
tvítugt, og þykja Islendingar síður
en svo eftirbátar sinna nágranna-
þjóða hvað varðar að láta til skar-
ar skríða í þessum efnum. Kann-
anir á undanfomum áratug í Sví-
þjóð herma, að þessi þjóð hins
opinbera félagslega stuðnings-
kerfis, sé farin að seinka makavali
sínu all vemlega og æ fleiri séu
famir að geyma það æ lengra
fram á þrítugsaldurinn. En það er
ekki til umfjöllunar hér, heldur er
þessi upplýsing gefin til viðmið-
unar.
Ein tilgáta varðandi parið sem
lítillega var lýst hér að framan, er
sú að þau hafi „plummað sig” vel
sem kallað er í fyrsta kafla sam-
bandsins.
Hvaöa makaval
var þetta?
Ef til vill hafa þau valið hvort
annað í og með vegna útlits, sem
einhveijum öðmm þykir jafnvel
gjaldgengt útlit, eða framkomu
sem í fljótu bragði virðist ansi
heilsteypt, eins og að vera alltaf
glaður og hressilegur framan í
aðra, eða þetta sígilda með að
líkjast einhverju í fari foreldris af
gagnstæðu kyni. Hjá okkur kon-
unum hefur nú aldrei þótt saka ef
sá sem veðjað er á stefnir á arð-
bæra atvinnugrein. Ef til vill hef-
ur öðm hvom þeirra eða báðum
fundist að þau yrðu gjaldgeng í
MATUR
Spítalamatur fær spítalamat
Mikil hlýtur sú mæða að
vera að þurfa að liggja á sjúkra-
húsi vikum saman og eiga að
nærast á þeirri fæðu sem þar er
borin fram. Það gefúr auga leið
að það er ekki auðvelt að ffarn-
reiða mat fyrir hundmð manns
og gera hann í senn næringarrik-
an, bragðgóðan og vel útlítandi,
en einhvem veginn finnst mér
eins og það hljóti að vera hægt
að gera betur en raun ber vitni.
Ég lenti sem sagt í því í vikunni
að vera spítalamatur og kynntist
af eigin raun þessum mat. Það er
ekki í fyrsta skipti sem það ger-
ist. Síðast upp úr áramótum var
ég þar í nokkra daga og nú var
sem sagt komið að því að taka
burt naglana sem þá var komið
fyrir í mínum vinstri fæti.
Fyrsta máltíðin var saltkjöt
og baunir. Ég held varla að það
sé hægt að gera mistök við að
sjóða saltkjöt en þessi einmana
biti var upp á kant við litlu kart-
öflumar tvær sem húktu ein-
manalegar hinum megin á stór-
um diskinum. Rófubiti tijónaði
svo í miðjunni og fannst hann
eflaust vera í besta sæti. I skál
með loki, til að fela ósómann,
var svo baunasúpan. Efst var 2-
3 sentimetra lag af einhverju
glæm og svo kom eitthvert
gums fyrir neðan. Nú, diskurinn
hefur eflaust verið lengi á leið til
mín úr eldhúsinu og innihaldinu
sinnast eins og gengur stundum
og gerist í baunahjónaböndum.
Ég gerði ítrekaðar tilraunir til að
koma á sættum, hrærði . og
hrærði en allt kom fyrir ekki, ég
reyndi að bragða á gumsinu en
ákvað að láta það vera og setti
lokið strax á aftur. Daginn eftir
var ég fastandi, ekki vegna þess
að ég hafði verið óþæg og ekki
klárað matinn, heldur vegna
þess að það átti að svæfa mig og
naglhreinsa, eins og hvert annað
mótatimbur.
Þegar ég vaknaði var ég
komin með næringu í æð, si
svona gegnum handarbakið.
Konan í næsta rúmi gaf mér dýr-
indis konfektmola sem var með
konjaksbragði, namm, namm,
og þegar ég var búin að dorma
þama um stund var komið að
kvöldmat. Ég var auðvitað farin
að hlakka til að fá eitthvað í
tóman magann, lyfti lokinu af
diskinum eins og væri þetta
jólagjöfin sem mig hefði alltaf
dreymt um. Þar fann ég, á sundi
í þunnri bragðlausri brúnni sósu,
tvær steiktar kjötbollur og jafn-
margar kartöflur. Það er með
kartöflur eins og saltkjöt, erfitt
að mistakast, en það var ekki frá
því að þær væm ekki eins og
kartöflur eiga að sér. Nokkrir
gulrótarbitar vom þama á sundi
í sósunni bragðlausu, bitar sem
varla hafa fengið skemmri soðn-
ingu en eins og þijá tíma, a.m.k.
miðað við bragðið af þeim.
Vegna þess hvað ég er hlýðin,
vel upp alin og ákaflega svöng
akkúrat þá kláraði ég matinn og
hugsaði mér gott til glóðarinnar,
því það var líka skál á bakkan-
um, með loki, og þar hlaut að
vera eitthvað gúmmulaði. Jafn-
vel rabarbaragrautur, því konan
i næsta rúmi sagðist hafa fengið
slikan graut fimm sinnum á sjö
dögum. Ergo: ég hlýt að fá rab-
arbaragraut. Undir lokinu var
eitthvert grænleitt glundur, sem
ég fann ekkert bragð af. Ég
giskaði á aspargussúpu eða
sveppasúpu, sem er nokkuð
pottþétt ágiskun við svona að-
stæður. Viti menn, eflir tals-
verða leit fann ég slifrur af asp-
argus, að öðmm kosti hefði ég
um ókomna tíma verið að velta
því fyrir mér hvemig súpa þetta
hefðj verið sem ég borðaði ekki.
A náttborðinu mínu stóð
glas með þessum níu nöglum og
vímm sem íyrrum daginn höfðu
verið fjarlægðir úr fætinum.
Mér datt allt í einu í hug sagan
um naglasúpuna, lagði lokið á
diskinn og reyndi að rifja sögu-
þráðinn upp. Ég var þó með níu
stykki, en þau skötuhjú höfðu
haft mun færri, þannig að ég
reyni kannski einhvem daginn.
En eitt er víst, næst þegar ég
lendi á sjúkrahúsi ætla ég að
biðja um að fá að hafa næringu í
æð allan tímann. Bara sykurvatn
og engar væntingar.
pariö?
samfélaginu vegna þessa vals,
þetta gæti hafa verið þröngt val,
þ.e. fjölskyldan eða jafnvel óskir
eins úr uppmnafjölskyldunni sem
hafa oft áhrif á ungt makaval,
gætu hafa spilað inní, stundum
virka þessar ómeðvituðu þarfir
uppmnafjölskyldunnar jákvætt
þegar fram vindur og þær þarfir
smella saman við ómeðvitaðar
þarfir parsins eða parið fær sér
sömu þarfir og uppmnafjölskyld-
an. Því miður enda fleiri en þriðja
hvert hjónaband með skilnaði.
Erik lærisveinn
Önnu Freud
Gleymum samt ekki að marg-
ir fara gegnum æviráðningu
hjónabandsins, eins og vel heppn-
að hindmnarhlaup, blautir og
dmllugir og dettandi á köflum, en
heppnast eins og þeir hefðu Erik
Homburger Erikson, sálgreinanda
og vísindamann, að leiðarljósi.
Erik þessi segir um miðjuárin, að
þau séu m.a. þau ár þegar við höf-
um hvað mesta þörf fyrir að veita
umhyggju. Sjálfúr hóf hann feril
sinn sem sálgreinandi, komungur
maður, sem birtist með teikni-
blokkina undir hendinni, í garðs-
Stundum uppgötvar parið á miðjum
aldri að samspilið gengur ekki sjálf-
krafa. Þau eiga ef til vill eftirað kynrv
ast.
hliðinu á meðferðarheimili Önnu
Freud í Vínarborg, kringum 1925,
en hún er dóttir Sigmunds Freuds.
Það leið ekki á löngu áður en Erik
lagðist á bekkinn hjá Önnu. Meira
um þetta i næsta þætti, því Erik H.
Erikson á eftir að lifa sem einn
hinn merkasti bama- og lífhrings-
sálkönnuður löngu eflir að við
verðum farin. Samt bætum við
miklu við.
22 SfÐA — NÝTT HELGARBLAÐ Föstudagur 8. júní 1990