Þjóðviljinn - 15.06.1990, Síða 6

Þetta gerðist
líka...
Námumenn hjálpa lliescu
Þúsundir námumanna, sem
brugðust við til stuðnings Rúmeníu-
stjóm í óeirðunum í Búkarest í fyrra-
dag, höfðu miðborgina þar á sínu
vaidi í gær. Herflokkar höfðu þá tek-
ið á sitt vald stjómarbyggingar.
Kyrrð virtist að mestu komin á í
borginni í gær eftir heirtarleg átök
milii lögregiu og mótmælafólks, sem
Iiiescu forseti, er hét á námumenn
stjóminni tii hjálpar, segir vera
hægrisinna með valdarán í huga.
Fjórir menn biðu bana og yfir hund-
rað særðust og slösuðust í óeirðun-
um, að sögn stjómarinnar.
Barry hættir
borgarstjórn
Marion Barry, borgarstjóri í Was-
hington, gaf til kynna i gær að hann
ætlaði ekki að bjóða sig fram til þess
embættis einu sinni enn. Hann hefúr
verið ákærður fyrir meinsæri og fyrir
að hafa kókaín undir höndum. Barry
er 54 ára, hóf stjómmálaafskipli fyrir
um þremur áratugum með starfi í
mannréttindahreyfingu sjöunda ára-
tugar og hefur verið borgarstjóri í
höfúðborg Bandaríkjarina þrjú kjör-
tímabil.
Svlssneskur Tarzan
Svisslendingur að nafni Bmno
Manser, sem lengi hefur búið hjá
Penanættbálkinum i fVumskógi í
Sarawak á Bomeó, sem heyrimndir
Malajsíu, er nú á ferð um heiminn til
að leita ættbáfkinum hjálpar gegn
stjómvöldum Malajsíu. Er nú sem
óðast verið að höggva niður frum-
skóginn, þar sem Penanar búa, og
eyðileggja þar með lífsskilyrði
þeirra. Hvetur Manser, sem Malajs-
íumenn kalia Tarzan, riki heims tíi að
stöðva skógareyðinguna með því að
hætta að kaupa malajsfskt timbur.
Malajsíustjóm hefur hótað að gera
Manser landrækan.
Corazon bannar
kvennaverslun
Corazon Aquino Filippseyjafor-
seti undirritaði í vikunni lög, sem
leggja bann við því að útlendingar
kaupi sér filippinskar konur til eigin-
orðs með póstpöntun og auglýsi eftir
konum í sama tilgangi í filippínskum
fjölmiðlum. Ennfiremur banna iögin
félög og klúbba, sem starfrækt eru
með það fyrir augum að koma saman
útlendum karlmönnum og innlend-
um konum. Sex til átta ára fangelsis-
vist vofír yfir þeim sem iögin brjóta.
Aquino segir að þetta sé ekkert ann-
að en dulbúin verslun með konur og
séu þau viðskipti í örum vexti. Standi
þar á bakvið forhertir kaupsýslu-
mcnn og margar hlutaðeigandi
kvenna, sem llestar girtast til Japans,
Evrópu, Ástralíu og Bandarikjanna,
eigi við slæm kjör að búa af hálfu
eiginmanna sinna og séu sumar bein-
línis ambáttir þeirra.
Breyting á innvígslu
Stúdentafélag háskólans Khon
Kaen í norðausturhluta Taílands hef-
ur bannað félagsmönnum að fara
með stúdenta, sem eru að hefja nám í
skólanum, á vændishús. Hertir þetta
lengi verið fastur iiður þar í innvígslu
nýnema i samfélag stúdenta. Ástæð-
an til niðurfellingar siðarþessa erótti
við eyðni. Yfir 16,000 manns þar-
lendis eru nú smitaðir af eyðni, sam-
kvæmt skýrslum stjómvalda.
Landamæraeftírlit
senn á enda
Vestur-Þýskaland, Frakkland,
Holland, Belgía og Lúxembúrg hafa
komist að samkomulagi um að hætta
öllu vegabréfa- og tolleftirliti á
landamærum sin á milli. Stendur til
að samningur um það verði undirrit-
aður 19. þ.m. og gangi í gildi síðla
næsta ár, rúmu ári áður en eftirlití
verður hætt á öllum iandamærum
milli ríkja í Evrópubandalaginu.
Bókstafstrú
íslams í stórsókn
Hrollur fer um franska og arabíska ráðamenn við kosningasigur FIS.
„Verstu hugsanlegu úrslit fyrir Frakkland ...”
C rétt vikunnar í arabíska
■ heiminum og Frakkiandi
var kosningasigur bókstafstrú-
aðra múslíma í Alsír. Urslit
fyrstu frjálsu kosninganna þar-
lendis sýna aö flokkur bók-
stafstrúaðra, Isiamska frelsis-
fylkingin (til hægri verka köll-
uð FIS, sem er skammstöfun
heitis hennar á frönsku), er nú
fylgismesti flokkur landsins og
langt fyrir ofan ríkisflokkinn,
sem ráðið hefur þar lögum og
lofum í 28 ár, í fylgi. I einu
fréttaskeytinu segir að mörgum
Frakkanum hafi runnið kalt
vatn milli skinns og hörunds,
þegar tiðindin bárust norður
yfir Miðjarðarhaf. I íslams-
löndum eru menn ýmist kátir
eða skelfingu lostnir, allt eftir
því hvers þeir vænta af bók-
stafstrúnni.
Það á einnig við um Alsíringa
sjálfa, bæði í ættlandinu og ann-
arsstaðar. Alsírsk húsmóðir í Par-
ís: „Þetta er hroðalegt. Nú get ég
ekki snúið aftur til Alsírs, einfald-
lega vegna þess að ég er kona.”
Slátrari sama þjóðemis í sömu
borg: „Ég er ánægður, því að ís-
lam útrýmir félagslegu ranglæti.”
Kona í fomstu kvenréttindahreyf-
ingar í Algeirsborg brast í grát og
dró í efa að hún þyrði þaðan af út
fyrir hússins dyr. Starfsmaður al-
sirska flugfélagsins sagði: „Þetta
er dapurlegur dagur. Ég hef alltaf
viljað fá lýðræði til Aisírs, en ég
vonaði að þá kæmi til valda
flokkur með nútímaviðhorf, en
ekki stokkinn langt aftan úr mið-
öldum.
Góöar minning-
ar og grimmar
En miðborgin i Algeirsborg
fylltist ungum mönnum sem
þeyttu bílflautur af mikilli gleði
og í verkalýðsútborgunum eru
menn einnig ánægðir.
Mitterrand Frakklandsforseti,
staddur á Indlandshafseynni
Máritíus, tók úrslitunum karl-
mannlega og kvaðst vona að á-
framhald yrði á góðum samskipt-
um Alsírs og Frakklands, sem
ættu samciginlegar svo margar
„góðar og grimmar endurminn-
ingar.” Aðrir þarlendir stjóm-
málamenn og fréttaskýrendur
voru ekki eins orðvarir og kváðu
úrslitin þau verstu hugsanlegu
fyrir Frakkland. Jean Francois-
Poncet, fyrrum utanríkisráðherra,
sagði úrslitin vera mjög alvarleg
tíðindi fyrir Frakkland og Evr-
ópu. Koma yrði í veg fyrir, sagði
Francois-Poncet, að íslamska
bókstafstrúin, sem nú væri í sókn
sunnan Miðjarðarhafs, breiddist
út norður fyrir það.
Eðlilegt er að Frökkum bregði
mest Evrópumanna við fréttimar
frá Alsír. Samskipti þeirra við
Atlaslönd, og þá Alsír sérstak-
Iega, hafa verið mikil gegnum tíð-
ina og mjög blandin. Borgir Al-
sírs hafa í aldaraðir verið talsvert
snortnar af franskri menningu.
Lengst af frá því að lönd þessi
vom lögð undir araba og íslam
var stundað þaðan sjórán, er var
versta plágan fyrir sjófarendur á
Miðjarðarhafi og jafnvei sumir
afskekktustu útkjálka Evrópu
sluppu ekki við. Álsír var aðal-
Iand þessara víkingaferða, sem
ekki lauk að fullu fyrr en Frakkar
unnu Algeirsborg 1830.
Hálffranskl
arabaland
Frökkum tókst ekki að tryggja
yfirráð sín í landinu öllu fyrr en
efíir langa mæðu, en síðan fluttist
þangað inn íjöldi Frakka og ann-
arra Suður-Evrópumanna, sem
eftir rúmlega aldar búsetu þar
vom orðnir nokkuð sér á parti og
kallaðir Svartfætlingar (pied-
noirs). Innflutningur þessi og til-
tölulega langur yfirráðatími
Frakka gerðu Alsír hálffranskt að
máli og menningu og nokkuð
eimir eflir af því enn, þótt Svart-
fætlingar flestir, um miljón tals-
ins, flýðu land þegar frönsku yfir-
ráðunum lauk 1962.
Þeim kaflaskiptum olli átta
ára stríð Frakka og uppreisnar-
hreyfingar alsírskra múslíma, háð
af grimmd og sadisma af beggja
hálfu. Uppreisnarhreyfing þessi
var Þjóðfrelsisfylkingin, þekkt
undir skammstöfun heitis síns á
frönsku, FLN. Hún hefur síðan
verið einráð í Alsír, sem hún
gerði að einskonar lenínsku eins-
flokksríki með miðstýrðu hag-
kerfi að sovéskri og austurevr-
ópskri fyrirmynd.
Samskipti Alsírs og Frakk-
lands hafa síðan verið góð og all-
mikil á ýmsum sviðum, enda í
báðum löndum setið að völdum
menn, sem hugsa um efnahags-
og viðskiptamál fyrst og fremst
og eru ekki mjög haldnir þjóðem-
is- eða trúarlegri tilfinningasemi.
FLN er veraldlega sinnaður
flokkur í sósíalískum anda og
ekki yfrið áhugasamur um íslam.
Lofum þann guö
sem leysir allan
vanda...
Með alræðisstjóm hans voru
og eru landsmenn misjafnlega
(ó)ánægðir. Kjör mikils þorra al-
mennings eru rýr, atvinnuleysi er
mikið og fólksfjölgun gífurleg. í
borgunum úir og grúir af ungum
mönnum, sem lítið eða ekkert
hafa að gera og eru fyrir löngu
orðnir næsta eldfimur félagshóp-
ur. Fjölmargir þeirra hafa snúist
til fylgis við bókstafstrúarmenn,
sem segja að íslamslögmál leysi
allan vanda.
FLN-stjómin sá sitt óvænna
eftir óeirðir miklar í okt. 1988, er
mörg hundruð manna voru drep-
in. Markaðsbúskapur var inn-
leiddur í efnahagsmál og eins-
flokkskerfið afnumið, enda þá
komið á undanhald austantjalds.
Sú staðreynd, að Alsíringar em
talsvert mótaðir af evrópskum á-
hrifum, eftir því sem gerist um
araba, átti og áreiðanlega sinn
þátt í því hve fljótt þeir snem yfir
á þessa braut. En fólksfjölgunin
og slæm lífskjör almennings hafa
komið þeim áhrifum á undanhald.
Mest ijölgar í lægri stéttum og úti
á landsbyggðinni, sem sé því
fólki sem minnst er snortið af
frönskum áhrifum. Gremja og
vonbrigði þess fólks hafa orðið til
þess að það hefur leitað á náðir
bókstafstrúarmanna, sem lofa
ekki aðeins að leysa öll vanda-
mál, heldur og höfða til þjóðar-
og trúarstolts með því að heita því
að endumppheíja veldi og dýrð
miðaldaíslams. Múslímar eigi að
halda sig við sitt eigið og sækja í
það reisn og virðingu, það að til-
einka sér evrópska siði sé bara
niðurlægjandi eftiröpun.
Hleypurá
snæriö hjá
Front National
í Frakklandi hafa deilur út af
innflytjendamálum verið eitt
helsta áhyggjuefni stjómmála-
manna undanfarið, og þær á-
hyggjur magnast líklega um allan
helming við kosningasigur al-
sírsku FIS. í Frakklandi er
uppundir miljón Alsíringa og
margt annarra múslíma. Af um-
mælum Francois-Poncets og
fleiri franskra framámanna má
merkja ótta þeirra við vaxandi á-
hrif bókstafstrúarmanna á
múslíma í Frakklandi, þar sem
þau áhrif eru þegar fyrir hendi. Þá
er kominn upp þarlendis og án efa
víðar í Evrópu kviði út af hugsan-
legum íjöldaflótta „vcraldlega”
sinnaðra Alsíringa undan þar-
lendri strangtrúarstjóm, sem gæti
verið komin þar til valda fyrr en
varði, hliðstæðum flóttanum frá
íran eftir að klerkastjómin tók þar
völd 1979.
Til skamms tíma snúast á-
hyggjur franskra stjómmála-
manna í gömlu flokkunum líklega
einna helst um Front National,
flokk þann á hægri kanti sem þeg-
ar hefur fengið mikið fylgi út á
andstöðu við stefnu stjómvalda í
innflytjendamálum og hefur
norðurafríska innflytjendur öðr-
um fremur á homum sér. Otti við
íslamska bókstafstrú við völd í
Alsír, landi sem er nákomnara
Frakklandi en nokkurt annað ís-
lamsríki, er líklegur til að draga
enn meira fylgi að þeim flokki.
Á uppleiö í
mörgum
arabalanda
Valdhöfum flestra annarra
arabarikja iíður líklega enn verr
Bátflóttamenn með beinagrindur
Reyna að fá út á þær landvist í Bandaríkjunum
NNíu Víetnamar, sem komu
á báti til þorps sunnarlega
á austurströnd Malajaskaga á
mánudag, höfðu meðferðis í
plastsekkjum 28 beinagrindur,
sem þeir segja vera af banda-
rískum hermönnum er fallið
hafi í Víetnamstríðinu. Við
sumar beinagrindanna loddu
tætlur af einkennisbúningum
og einkennismerki.
Malajsísk yfirvöld hafa af-
hent bandaríska sendiráðinu þar-
lendis beinin og verða þau rann-
sökuð af sérfræðingum.
Olíklegt þykir að þau séu
af bandarískum hermönn-
AÐUTAN
um, og er sennilegra talið að hér
sé um að ræða af bátverja hálfu
bragð í þeim tilgangi að tryggja
sér leyfi til landvistar í Bandaríkj-
unum. Þúsundir bandarískra her-
manna eru enn týndir eftir Ví-
etnamstríðið. Talið er að flestir
þeirra hafi fallið og vilja bæði að-
standendur þeirra og stjómvöld fá
jarðneskar leifar þeirra heim, sé
þess kostur.
Víetnamar þeir fjölmargir,
sem flúið hafa land sitt síðasta
hálfan annan áratuginn, hafa
flestir helst viljað setj-
ast að í Bandaríkjun-
um. Fólk þetta, yfirleitt
kallað bátflóttamenn,
mætti framan af tiltölu-
Dagur
Þorleifsson
lega mikilli gestrisni, en mjög
hefur úr því dregið upp á síðkast-
ið og hafa yfirvöld ríkja þeirra,
sem Víetnamar þessir leita til, nú
gjaman fyrir satt að þeir séu ekki
á flótta undan pólitískum ofsókn-
um, heldur í leit að betri lífskjör-
um.
Fyrir hefur komið áður að ví-
etnamskir bátflóttamenn hafi haft
með sér að heiman beinagrindur,
sem þeir hafa sagt vera af banda-
rískum hermönnum, í von um að
fá í launaskyni landvist í Banda-
ríkjunum. í öllum tilfellum hefur
verið um önnur bein að ræða.
Imelda grætur og hóstar blóði
Imelda Marcos, fyrrum forsetafrú á Filippseyjum, brast í grát í
gær í dómssal í New York, þar sem hún er fyrir rétti. Er hún á-
kærð fyrir að hafa hjálpað manni sínum, Ferdinandi Marcos sem
lengi var Filippseyjaforseti, til að stela yfir 200 miljónum dollara
úr ríkiskassanum. Eru þau hjón sögð hafa keypt fyrir peninginn
fasteignir og listaverk í New York.
Imelda bugaðist er eitt vitnanna lýsti því hvemig hún heíði eytt
miljónum dollara til að kaupa fot og annað fyrir sig og ættingja sína.
Heilsa hennar virðist ekki vera sem best, þannig var hún eitt sinn ílutt
á sjúkrahús úr réttarsalnum eftir að hún var farin að hósta upp blóði.
Marcoshjónin bjuggu lengst af í Honolulu eftir að Ferdinandi
Marcos var steypt af stóli 1986. Hann lést í sept. s.I.
6 SÍÐA — NÝTT HELGARBLAÐ Föstudagur 15. júní 1990