Dagblaðið Vísir - DV - 16.04.1996, Síða 12

12
ÞRIÐJUDAGUR 16. APRÍL 1996
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvaemdastjóri og útgáfustjóri: EYJÓLFUR SVEINSSON
Ritstjóri: JÓNAS KRISTJÁNSSON
Aðstoðarritstjóri: ELÍAS SNÆLAND JÓNSSON
Fréttastjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjóri: PÁLL STEFÁNSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar: ÞVERHOLT111,
blaðaafgreiðsla, áskrift: ÞVERHOLT114,105 RVÍK, SÍMI: 550 5000
FAX: Auglýsingar: 550 5727 - Aðrar deildir: 550 5999
GRÆN númer: Auglýsingar: 800 6272. Áskrift: 800 6270
Stafraen útgáfa: Heimasíða: http://www.skyrr.is/dv/
Ritstjórn: dvritst@centrum.is - Auglýsingar: dvaugl@centrum.is. - Dreifing: dvdreif@centrum.is
AKUREYRI: Strandgata 25, sími: 462 5013, blaðam.: 462 6613, fax: 461 1605
Setning og umbrot: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Filmu- og plötugerð: ÍSAFOLDARPRENTSMIÐJA HF. - Prentun: ÁRVAKUR HF.
Áskriftarverð á mánuði 1700 kr. m. vsk. Lausasöluverð 150 kr. m. vsk., helgarblað 200 kr. m. vsk.
DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaðsins í stafrænu formi og f gagnabönkum án endurgjalds.
Bannað að reikna
Fjármálaráðuneytið hefur reynt að banna fólki að
reikna. Þessi misheppnaða tilraun er í nýrri reglugerð,
sem bannar fólki að vinna úr álagningar- og skattskýrsl-
um, svo sem að áætla tekjur út frá gjöldum og að fram-
reikna upphæðir til líðandi stundar.
Ekki mun neinn taka mark á reglugerðinni. Mun hver
sem er reikna eins og honum sýnist, enda mun ráðuneyt-
inu ekki takast að koma reglugerðinni til framkvæmda.
Það getur alveg eins bannað mönnum að lesa og skrifa
eins og að reikna eða reynt að banna jólin.
Fjármálaráðuneytið neyðist til að draga reglugerðina
til baka eftir að hafa orðið fyrir hæfilegu athlægi, enda
stenzt hún hvorki lög né stjórnarskrá, fjölþjóðlega dóm-
stóla né almennt siðferði. Hún verður ekkert annað en
minnisvarði um bjálfa í fjármálaráðuneytinu.
Reglugerðin var samin að beiðni hagsmunaaðila úti í
bæ, Verzlunarráðs íslands, að fenginni jákvæðri umsögn
Tölvunefndar, annarrar ríkisstofnunar, sem oft kemur af
fjöllum. Reglugerðin er tilraun til að hindra umræðu fjöl-
miðla um skatta fyrirtækja og áhrifafólks.
Reglugerðin er eins konar harmsaga um ástandið í
fjármálaráðuneytinu, sem hefur leitt til þess, að ráðu-
neytið hefur orðið afturreka með ýmis mál, til dæmis eft-
ir áminningar og háðsyrði forsætisráðherra, sem auðvit-
að hafa beinzt að fjármálaráðherranum sjálfum.
Hina misheppnuðu reglugerð var ekki hægt að fram-
leiða nema saman færi heimska og hroki í nægilega
miklum hlutföllum. Hrokinn er landlægur í ráðuneytun-
um, en hefur einkum fengið að geisa í fjármálaráðuneyt-
inu í tíð núverandi ráðherra, sem er liðtækur á því sviði.
Heimskan á rætur í þeirri staðreynd, að 265.000 manna
þjóð getur ekki mannað alla þjóðfélagspósta á frambæri-
legan hátt. Við slíkar aðstæður er óhjákvæmilegt að ýms-
ir þeir, sem ekki eru færir um að vinna fyrir sér, lendi á
ríkisjötunni og dundi sér þar á lágu kaupi.
Ýmsir bjálfar lenda í stöðum í ráðuneytum út á lágt
kaup eða pólitík og komast þar smám saman í áhrifastöð-
ur vegna aldursreglna um framaferil manna. Ýmsar
reglugerðir og lagafrumvörp stjómvalda draga dám af
þessu ástandi, sem byggist á fámenni þjóðarinnar.
Ráðherrar og ráðuneytisstjórar bera auðvitað ábyrgð á
því, sem kemur úr ráðuneytunum. Þeim bera að haga
mannahaldi þannig, að sem minnstur skaði verði af
óhæfum millistjórnendum. En þeir geta það ekki, nema
þeir skilji vandann og viðurkenni tilvist hans.
Bezta leiðin til að koma í veg fyrir tjón af völdum van-
hæfra embættismanna og ráðherra er að draga úr þörf á
nýjum lögum og reglugerðum. Annars vegar má gera það
með því að nota hliðstæða erlenda vinnu, til dæmis frá
Norðurlöndunum og Evrópusambandinu.
Hins vegar má gera það með því að draga úr notkun
reglugerða sem innviða í þjóðfélaginu, til dæmis með því
að auka vægi sjálfvirkra lcgmála á borð við markaðslög-
málin. Því fleira sem verður sjálfvirkt í þjóðfélaginu,
þeim mun minni hætta er á mannlegum mistökum.
Við erum svo fámenn þjóð, að við getum ekki mannað
alla pósta á sama hátt og milljónaþjóðirnar geta. Þess
vegna þurfum við að gera þjóðfélagsgerðina eins einfalda
og framast er unnt og beita sjálfvirkni sem allra mest, en
leggja niður sem flestar geðþóttaákvarðanir.
Tilraun bjálfa fjármálaráðuneytisins til að banna fólki
að reikna er góð ábending um, að þjóðfélagið ber að reka
á annan hátt en með reglugerðum úr ráðuneytum.
Jónas Kristjánsson
Ingibjörg Pálmadóttir heilbrigðisráðherra. - Hún beri gæfu til að skapa íslensku heilbrigðiskerfi heilbrigðar leik-
reglur, segir greinarhöfundur.
Lof og last um störf
heilbrigðisráðherra
Dæmi um þá kreppu sem heil-
brigðis- og tryggingamál eru kom-
in í er þegar ráðherra stendur að
lækkun heimilisuppbótar um 2000
krónur. Slíkt smápot leysir engan
vanda. Hins vegar kæmi til greina
að fella heimilisuppbót alfarið nið-
ur, enda hefur mér ekki fundist að
flest vottorðaskrif vegna heimilis-
uppbótar leiði af sér meira rétt-
læti. - Það sama mætti segja um
bensín- og bílastyrki.
Nútímastjórnarhættir
Mörg vottorða, sem rituð eru
vegna heimilisuppbótar, eru
vegna þess að gamalt fólk vill fá
fellt niður afnotagjald útvarps og
væri hægt að fella það niður hjá
örorku- og lífeyrisþegum án þess
að til vottorðaskrifa þyrfti að
koma.
Þeir sem búa við mikla fötlun
og hreyfihömlun og veikindi, sem
krefjast útgjalda vegna lyfja, ættu
að fá örorkubætur, sem taka mið
af fötluninni, og mikinn lfyja-
kostnað má endurgreiða.
í stað þess að beina kröftum sín-
um í að krafsa í bakkann hér og
þar, þá ætti ráðherrann að beina
kröftum sínum í að leggja línur í
stórum dráttum og koma á heil-
brigðum leikreglum. Þá er ekki
tjaldað til einnar nætur, heldur
mun þetta geta haft áhrif löngu
eftir að viðkomandi ráðherra hef-
ur kvatt stjórnarráðið.
Gott dæmi um slíka nútíma-
stjórnarhætti er þegar ráðherra lét
almenningi eftir að velja ódýrasta
samheitalyf eða borga verðmis-
muninn úr eiginn vasa. Það úr-
ræði reyndist mun virkara en það
sem fyrrrennarinn hafði fundið
upp (að Sighvati ólöstuðum). Hann
um snærum. Reyndar hefur lyfja-
verð nú lækkað meira, á nokkrum
'vikum, en dæmi eru til í sögu lyf-
sölu hérlendis, og þó víðar væri
leitað.
Hagfræðiteg lögmál gilda
Heilbrigðiskerfið er ekki sama
og fyrirtæki á borð við Eimskip og
ekki er hægt aö beita sömu aðferð-
um við rekstur þess og við rekstur
fyrirtækis. Engu að síður gOda
hagfræðileg lögmál um bæði fyrir-
bærin og hvort tveggja er háð vit-
rænu umhverfi.
Ég vil enda grein mína á því að
óska ráðherra þessa málaflokks,
Ingibjörgu Pálmadóttur, velfarn-
aðar í vandasömu starfi, að hún
beri gæfu tO að skapa íslensku
heilbrigðiskerfi heilbrigðar leik-
reglur. Ég vona að hún fái tO þess
Kjallarinn
Sigurður Gunnarsson
læknir
„í stað þess að beina kröftum sínum í að
krafsa í bakkann hér og. þar, þá ætti ráð-
herrann að beina kröftum sínum í að
leggja línur í stórum dráttum og koma á
heilbrigðum leikreglum.“
fékk lækna til að merkja lyfseðla
með S eða R, eftir því hvort sam-
heitalyf átti að afgreiðast eða ekki,
og reyndist spara nokkuð.
En í þessu var falinn hags-
munaárekstur milli sjúklings, sem
vildi „finni“ frumlyf, og ríkisins
sem vildi spara útgjöld tO lyfja-
mála. Ef þessir hagsmunir eru
látnir falla saman, þá er hinn al-
menni borgari miklu virkari í
sparnaði en forsjárhyggja, þótt
hún hafi sprenglærða lækna á sín-
stuðning þings og samráðherra
sinna og þrýstihópum takist ekki
að leggja stein í götu hennar.
Nýlegt dæmi um starf þrýsti-
hóps stendur ráðherranum nærri,
þegar hjúkrunarfræðingum tókst
að viðhalda „eign“ sinni á sjúkra-
liðum, en þeir síðarnefndu höföu
fengið loforð stjórnvalda að fá að
starfa einnig undir stjórn lækna
og sjúkraþjálfara, eftir langt og
strangt verkfall.
Sigurður Gunnarsson
Skoðanir annarra
Búrókratar í Brussel
„Það er afar undarlegt að samband, sem á að ýta
undir frjálsa verslun og viðskipti, skuli vera jafn
undirlagt af miðstýringar- og reglugerðaráráttu og
ESB.... Reglugerðaráþjánin er aOt að drepa og þetta
er ekki tO þess fallið að stuðla að frjálsum viðskipt-
um. Hinir ungu evrópsku hugsjónamenn ættu að
forðast eins og heitan eldinn þennan reglugerðar-
haug sem vex með ótrúlegum hraða. Evrópusam-
bandið hefur aldrei skapað varanlega atvinnu, nema
fyrir búrókrata í Brussel."
Davíð Oddsson forsætisráðherra í Mbl. 14. aprO.
Kínverjar í boði Alþingis
„I vikunni var stödd hér á landi kínversk sendi-
nefnd í boði Alþingis íslendinga. Sendinefnd þessari
var tekið með kostum og kynjum hvar sem hún fór.
. . . Viöbrögðin hér heima nú við komu kínversku
sendinefndarinnar eru ekkert í líkingu við það, sem
þau voru í fyrra, þegar íslenska sendinefndin með
forsetann og utanríkisráðherrann í fararbroddi fór
út til Kína. í eðli sínu er þó um svipaða atburði að
ræða. Yfirvegunin er meiri nú og mótmælin, sem
sett hafa verið fram, markvissari. Það er ánægjuleg
breyting."
Úr forystugrein Tímans 13. apríl.
Morgunblaðiö
og afmælisgreinarnar
„Ég hefi áður í Mbl. gagnrýnt það, að sakamenn
fái Fálkaorðuna, en ennþá hjákátlegra er það, þegar
sakamenn eru mærðir í höfuðmáli einkaframtaks-
ins. Það er tímabært að hætta þessari vitleysu, sem
afmælisgreinarnar eru. Minningargreinarnar munu
lifa áfram, þótt menn verði að gera sér ljóst, að það
er í hæsta máta ósmekklegt, að nánasta fólk sé að
rita um t.d. feður sína og mæður. Það var óþekkt hér
á fyrri árum.“