Dagblaðið Vísir - DV - 10.05.1996, Blaðsíða 6
6
FÖSTUDAGUR 10. MAÍ 1996
Ábyrgðist tryggingavíxil á Eurocardkort fyrir 12 árum:
Fær nú í hausinn tæpa
hálfa milljón króna
- sofandi ábyrgðarmaður grefur sér gröf, segir Eurocard
Neytendur
Almannatryggingar:
Spurt og
svarað
Eins og undanfarna föstudaga
birtum við hér spurningar frá
fólki um almamannatryggingar.
Þe.ir sem hafa spurningar varð-
andi komugjöld á sjúkrahús,
greiðslu ferðakostnaðar vegna
ferða til lækna innanlands, elli-
lífeyri, öryrkjalífeyri, slysabæt-
ur eða annað sem varðar greiðsl-
ur frá Tryggingastofnun geta
haft samband við Neytendasíð-
una í síma 550-5814 og 550-5000 og
í bréfasíma 550-5020. Svör frá
Tryggingastofnun munu síðan
birtast hér á síðunni.
Einstæð
móðir
1. Einstæð móðir hringdi og
sagðist eiga tíu ára dóttur sem
hefur átt við endurtekin veik-
indi að stríða og þess vegna
þurft að fara margoft til lækn-
is. Hún segir að sagt hafi ver-
ið í fréttum að fólk geti fengið
endurgreiddan mikinn lækn-
is- og lyfjakostnað. Hún spyr
hvaða reglur gildi um endur-
greiðslu, hvenær hægt sé að
sækja um og hversu mikiö
hún fái borgað ef hún er með
60.000 krónur í tekjur á mán-
uði.
Svar
Ný reglugerð um endur-
greiðslur mikils læknis- og lyfja-
kostnaðar tóku gildi 1. maí. End-
urgreitt er fyrir þrjá mánuði í
senn, eða 1. janúar til 31. mars, 1.
apríl til 30. júní, 1. júlí til 30 sept-
ember og 1. október til 31. desem-
ber. Hægt er að sækja um endur-
greiöslu um leið og hverju tíma-
bili lýkur gegn framvísun kvitt-
ana.
Hlutfall endurgreiðslu fer eftir
árstekjum fjölskyldu árið áður
en sótt er um endurgreiðsluna.
Ef árstekjur þínar eru undir 750
þúsund kr. færðu endurgreidd 90
prósent af kostnaði sem er um-
fram 7.000 krónur á hverju
þriggja mánaða tímabili. Hafir
þú t.d. greitt 15.000 krónur vegna
læknisþjónustu og lyfja fyrir fjöl-
skylduna fyrstu þrjá mánuði árs-
ins fengir þú 7.200 kr. endur-
greiddar.
Fullur
ellilífeyrir
Kona hringdi og vildi fá að
vita hversu hár fullur ellilíf-
eyrir væri og hversu há full
tekjutrygging væri. Enn frem-
ur hversu miklar tekjur maki
mætti hafa áður en bætur
skertust.
Svar
Fullur ellílífeyrir er nú 13.373
kr. á mánuði en fullur ellilífeyr-
ir hvors hjóna er 12.036 kr. ef
bæði eru lífeyrisþegar. Full
tekjutrygging ellilífeyrisþega er
24.605 kr. á mánuði. Tekjur
maka hafa ekki áhrif á ellilífeyr-
inn en þær geta skert tekjutrygg-
inguna.
Skerðingin fer eftir því hvort
annað hjóna eða bæði eru lífeyr-
isþegar og hvaðan tekjurnar
koma. Ef annað er lífeyrisþegi
en hitt vinnur úti geta þau haft
samanlagðar 36.220 kr. í launa-
og leigubætur (almennar tekjur)
eða kr. 52.616 í lífeyrissjóðstekj-
ur á mánuði áður en þær fara að
skerða tekjutrygginguna. Hjón,
sem bæði eru lífeyrisþegar, geta
hins vegar haft samanlagt 25.354
kr. í almennar tekjur eða 36.832
kr. í lífeyrissjóðstekjur án þess
að tekjutrygging þeirra skerðist.
-sv
„Reglurnar eru skýrar. Víxillinn
er hafður ódagsettur og ábyrgðar-
maðurinn á að gera sér grein fyrir
því hvað hann er að skrifa upp á.
Honum er síðan frjálst hvenær sem
er að segja ábyrgðinni upp og þá ber
hann bara ábyrgð fram að þeim
tíma. Það er eiginlega gert ráð fyrir
því að menn muni eftir því fyrir
hvern þeir hafa skrifað upp á,“ seg-
ir Pétur Bjarnason hjá Eurocard en
DV bar undir hann mál þess efnis
að maður, sem skrifaði upp á trygg-
ingavíxil vegna Eurocard kredit-
korts fyrir vin sinn fyrir tólf árum,
er nú krafinn um tæplega hálfa
milljón króna sem vinurinn getur
ekki staðið í skilum með.
Pétur segir aðstæður oft breytast
hjá fólki og það treysti sér ekki
lengur til þess að ábyrgjast víxil. Þá
sé því í lófa lagið að neita áfram-
haldandi ábyrgð. Hann segir hins
vegar að ef ábyrgðarmaðurinn sé al-
gerlega sofandi fyrir þessu þá sé
hann einfaldlega að grafa sína eigin
gröf.
Fáránlegt og siðlaust
„í mínum huga er það alveg fá-
ránlegt að láta fólk skrifa upp á óút-
fyllta, ódagsetta og ótakmarkaða
BJ heildverslun hefur hafið inn-
flutning á einnota diskum og hnífa-
pörum úr lífrænni fram-
leiðslu. Diskarnir eru
framleiddir úr kart-
öflumjöli, þykking-
arefni og vatni og á
þeim er náttúruleg
himna til að vatns-
verja þá. Hún er
unnin úr fjölsykri úr
plöntum, græn-
metisolíu og nátt-
úrulegri viðar-
kvoðu.
„Diskarnir
eru algerlega
náttúruvænir
og þeir breytast
í lífrænan
áburð á aðeins
3-4 vikum í
venjulegum safn-
haug. Diskurinn
víxla. Það er algerlega siðlaust að
mínu mati og ég tel að ábyrgðar-
menn eigi að hafa miklu meiri rétt-
indi en þeir hafa í dag. Það er ekki
nóg að halda því fram að hægt sé að
segja upp ábyrgð hvenær sem er því
reynslan hefur því miður sýnt að
það er ekki svo auðvelt,“ segir Drífa
Sigfúsdóttir, nýr formaður Neyt-
endasamtakanna, þegar DV leitaði
álits hennar á þessu máli.
Drífa segist hafa lagt fram þingsá-
lyktunartillögu í þinginu í haust um
réttindi ábyrgðarmanna. Nefnd
vinnur að málinu um þessar mund-
ir og segir Drífa að ábyrgðarmenn
eigi að fá að vita um skuldastöðu
þess sem skrifað er upp á fyrir.
„Hér á landi vantar upplýsinga-
miðstöð um fjármál, miðstöð sem
myndi bæði vinna að hagsmunum
einstaklinga og bankanna. Mér
finnst það annars frumskilyrði að
ábyrgðir þurfi að endurnýja. Annaö
getur ekki gengið," segir Drífa.
Bankamir ráða
Hjá Visa ísland fengust þær upp-
lýsingar að tryggingavixlamál væru
alfarið í höndum hvers banka og
þar af leiðandi giltu ólíkar reglur
hjá hverjum og einum.
skilur ekki eftir sig nein hættuleg
efni í náttúrunni og það er, held ég,
„Við endurnýjum kortin á tveggja
ára fresti og víxlana um leið. Kort-
hafi þarf þá nýjan ábyrgðarmann
eða nýja uppáskrift frá þeim sem
verið hefur. Víxlarnir eru sem sagt
alltaf ódagsettir og hjá okkur alltaf
með ákveðinni upphæð," segir Elín
Þorvaldsdóttir hjá Búnaðarbankan-
um.
Hjá íslandsbanka eru víxlarnir
alltaf dagsettir, gilda hugsanlega
fyrst í 1 y2 ár og eru þá endurskoðað-
ir og síðan í 2H til 3 ár, aldrei leng-
ur. í texta með víxlinum kemur
fram að þurfi að innheimta skuld
hjá ábyrgðarmanni sé bankanum
heimilt að nota hann upp að 700
þúsund krónum.
Landsbankinn er með svokallað-
ar sjálfsskuldarábyrgðir, sem eru í
raun svipaður pappír og víxlarnir,
og á þeim er 400 þúsund króna upp-
hæð. Ábyrgðin er ekki dagsett en
ábyrgðarmanni er heimilt að segja
henni upp hvenær sem er.
í Sparisjóði Reykjavíkur og ná-
grennis gildir í 70-80 prósent tilvika
sú regla að á bak við vísakortin er
eiginvíxill. Þar skrifar korthafi bara
upp á óútfylltan víxil. í öðrum til-
vikum er um 450 þúsund króna
tímalausan víxil að ræða. -sv
það sem mestu máli skiptir. Á með-
an við horfum upp á að plastið eyð-
ist hægt eða alls ekki í umhverfinu
verður þetta að náttúrulegu efni á
skömmum tima,“ segir Brynjólf-
ur Thorarensen hjá BJ heild-
verslun.
Diskarnir fást ekki enn í
verslunum en fjölmargir
eru að skoða þá og
prófa og segir
á
Einnota diskar og hnifapör úr lífrænni framleiðslu:
Diskar úr kartöflumjöli
hnífapjör úr maískorni
- eyðist í umhverfi á nokkrum dögum
DV
Lególeikur
Kjöríss
Kjörís I Hveragerði og Legó
kynna þessa dagana skafmiða-
leik. í heimilispakkningum, sem
innihalda froska-, apa-, gírfaffaís
og Hlunka frá Kjörís, eru skaf-
miðar sem hafa að geyma ávís-
anir á 8.020 vinninga. Aðalvinn-
ingarnir eru tvær ferðir til
Lególands fyrir 2, 18 Pro Style
fjallahjól frá Hagkaupi og 2.000
Legó smáöskjur. Aukavinningar
eru 6.000 ávísanir á tvo græna
Hlunka en þeir sem ekki fá vinn-
ing geta sent skafmiðann á
Bylgjuna þar sem dregið verður
úr innsendum miðum um glæsi-
lega aukavinninga. Aftan á
hverri heimilispakkningu eru
leikir fyrir börnin, sjóræningja-
og vestraspil, dúkkulísur og
fleira.
Reiðhjól
í strætó
SVR hefur nú hafið að nýju til-
raunir á flutningi reiðhjóla með
vögnum sínum. Nú er hægt að
flytja hjól á leiðum 14,15 og 115,
sem fara í Grafarvog, 10 og 110,
sem fara í Árbæ, 11, 12, 111 og
112, sem fara í Breiðholt, og á
leið 16, sem tengir saman Grafar-
vogs-, Árbæjar- og Breiðholts-
hverfi.
Til að auðvelda flutninginn er
mikilvægt að hjólreiðamenn
greiði fargjaldið áður en fariö er
með hjólið inn í vagninn og fari
svo með hjólið inn um afturdyr.
Mikilvægt er að festa hjólið með
eigin hjólalás eða halda vel viö
það á meðan vagninn er á ferð.
Ekki er gert ráð fyrir sérstökum
festingum fyrir hjólin og böm
yngri en 12 ára geta aðeins tekið
með sér hjól í strætó ef þau eru í
fylgd með fullorðnum.
Aðalskoðun hf.
með
markaðseftirlit
Nýverið var undirritaður
samningur milli Löggildingar-
stofunnar, Rafmagnseftirlits rík-
isins og Aðalskoðunar hf. um
markaðseftirlit með leikfóngum
.og rafiöngum. Samningurinn er
gerður á grunni laga um öryggi
vöru og opinbera markaðsgæslu.
Samkvæmt honum tekur Aðal-
skoðun hf. að sér eftirlit með ör-
yggi raffanga og leikfanga sem
eru á markaði.
Eftirlitið felst f því að fylgst er
með þeim vörum sem eru á
markaði með heimsóknum til
söluaðila og innflytjenda. Þar er
varan skoðuð og ef öryggi vöru
er ábótavant er gerð athugasemd
við markaðssetningu hennar. Sé
vara talin hættuleg geta stjórn-
vald sett sölubann á vöru meðan
málið er skoðað til hlítar. Ef
hættan er staðfest er ábyrgðar-
aðila hennar gert að innkalia
vöruna.
Öllum ábendingum um leik-
fang eða raffang sem hugsanlega
getur verið hættulegt skal komið
til Aðalskoðunar hf. Síminn þar
er 555 3355.
-sv