Dagblaðið Vísir - DV - 10.05.1996, Blaðsíða 10

10
FÖSTUDAGUR 10. MAÍ 1996
Menning
Bækur Máls og menningar gera víðreist erlendis:
Englar alheimsins
þýddir í 10 löndum
- Bandaríkin bætast við á næsta ári
Ný forníslensk orðabók:
Tók 57 ár
í undir-
búningi
Þegar heimkomu handritanna
var minnst í Háskólabíói á dög-
unum fékk Björn Bjarnason
menntamálaráöherra afhent
fyrsta eintakið af nýrri bók frá
kollega sínum í Danmörku, Ole
Vig Jensen. Þetta var fyrsta
bindi af forníslenskri oröabók,
Ordbog over det norrone prosa-
sprog, sem unnin er á vegum
Árnanefndar í Kaupmannahöfn
fyrir fjárveitingar frá danska
ríkinu. Undirbúningur að út-
gáfu hennar hefur staðið yfir frá
1939, eða í 57 ár. Formlega kem-
ur hún ekki á markað fyrr en í
sumar.
Bókin, sem alls verður 12
bindi, tekur til óbundins norsks
máls fram til 1370 og íslensks
fram til 1540; frá því ári er Nýja
testamenti Odds Gottskálksson-
ar kom út, fyrsta íslenska prent-
verkið sem varðveist hefur.
Eintakið sem danski ráðherr-
ann færði starfsbróður sínum
fékk samastað í Stofnun Árna
Magnússonar á íslandi. -bjb
Utgáfa íslenskra bóka erlendis
hefur sennilega aldrei verið líflegri
og útbreiddari en einmitt nú. Til
marks um það hefur verðlaunabók
Einars Más Guðmúnds-
sonar, Englar alheims-
ins, verið þýdd og gefin
út í 10 lönduriT í sam-
vinnu • forlaganna
Borgen/Vindrose og
Máls og menningar.
Samið hefur verið um
útgáfu i Noregi, Svíþjóð,
Finnlandi, Englandi,
Hollandi, Frakklandi,
Ítalíu, Spáni, Þýskalandi
og Litháen. Ellefta land-
ið bætist við snemma á Einar Már
næsta ári en samningar Guðmundsson
hafa tekist við hið virta
forlag, St. Martin’s
Press, um að bókin komi þá út í
Bandaríkjunum. Þá er Ijóðaúrval
Einars að koma út í Danmörku.
Fleiri bækur Máls og menningar
hafa verið að gera það gott. Tíma-
þjófur Steinunnar Sigurðardóttur
fæst í Frakklandi, Þýskalandi og nú
síðast í Hollandi og Belgíu. Hjarta-
staður Steinunnar hefur
komið út í Danmörku,
Svíþjóð og Þýskalandi.
Þá hefur verið samið um
útgáfu á Mávahlátri eftir
Kristínu Marju Baldurs-
dóttur í Þýskalandi.
Um mánaðamótin
mars/apríl kom Svefn-
hjólið eftir Gyrði Elías-
son út á þýsku hjá
Suhrkamp forlaginu,
einu virtasta bókaforlagi
Þýskalands, í þýðingu
Gert Kreutzer. Falsarinn
eftir Björn Th. Björnsson
kom út í mars hjá forlagi
Samlerens í Danmörku, í þýðingu
Keld Gall Jorgensen.
Bækur Einars Kárasonar hafa
sömuleiðis farið víða. Heimskra
manna ráð komu út í Danmörku hjá
Gyldendal í þýðingu Áslaugar Rögn-
valdsdóttur fyrr í þessum mánuði.
Bókin var einnig væntanleg í Nor-
egi. Hún hefur fengist í Svíþjóð og
nýlega búið að semja um útgáfu
hennar í Þýskalandi og Finnlandi.
Um síðustu mánaðamót kom fram-
hald bókarinnar, Kvikasilfur, út hjá
Bonniers í Svíþjóð. Djöflaeyja Ein-
ars kom út í Hollandi í síðasta mán-
uði og samningar hafa náðst um út-
gáfu hennar í PóUandi.
Nokkrar íslenskar bækur verða
gefnar út í Frakklandi í haust í
tengslum við norræna listahátíð í
Normandí. Má þar nefna ljóðasafn
eftir Stefán Hörð Grímsson og
skáldsöguna Hringsól eftir Álfrúnu
Gunnlaugsdóttur. Þá hefur Forlagið
samið við stærsta forlag Frakk-
lands, Gallimard, um útgáfu á Svan-
inum eftir Guðberg Bergsson í
haust. -bjb
Aðstandendur bókarinnar Ströndin í náttúru íslands, sem var ein sex bóka sem Samtök iðnaðarins verðlaunuðu á
degi bókarinnar fyrir góða hönnun. Frá vinstri Halldór Guðmundsson frá Máli og menningu, Guðjón Ingi Eggertsson
hönnuður, Guðmundur P. Ólafsson, höfundur og einnig hönnuður bókarinnar, og Halldór Ólafsson frá Prentsmiðj-
unni Odda. DV-mynd GS
Samtök iðnaðarins:
Sex bækur
verðlaunaðar
fyrir hönnun
Á degi bókarinnar nýlega afhentu
Samtök iðnaðarins aðstandendum
sex bóka viðurkenningu fyrir hönn-
un og útlit. Fagvinna bókanna var
metin en ekki bókmenntalegt gOdi
þeirra.
Prentsmiðjan Oddi prentaði allar
bækurnar en þær eru Ströndin í
náttúru íslands, útgefin af Máli og
menningu og hönnuð af Guðjóni
Inga Eggertssyni og höfundinum
Guðmundi P. Ólafssyni, Undir fjala-
ketti, útgefin af Ormstungu og
hönnuð af Soffiu Árnadóttur og
Marteini Viggóssyni, íslenskt grjót,
útgefin og hönnuð af Hjálmari R.
Bárðarsyni, Karlssonur, Lítill, Trít-
ill og fuglarnir, útgefin af Máli og
menningu, Jökulheimar, útgefm af
Ormstungu og hönnuð af Odda, og
Leifur Breiðfjörð, útgefin af Máli og
menningu og hönnuð af Leifi sjálf-
um. -bjb
Gagniýnendur í
Svíþjóð lofa
Kjartan Ragn-
arsson
Kjartan Ragnarsson leikstjóri
hefur sem kunnugt er starfað í
Svíþjóð í vetur. Nýlega setti
hann upp Kirsuberjagarðinn eft-
ir Tchekhov með útskriftarnem-
um Leiklistarskólans í Málmey í
Svíþjóð. Auk þess að leikstýra
gerir Kjartan einnig leikmynd
og búninga.
Frumsýning
var 26. apríl
sl. og er ieik-
ritið sýnt dag-
lega til 18. maí
næstkomandi.
Mjög já-
kvæðir dómar
tveggja gagn-
rýnenda hafa
birst í sænskum dagblöðum, í
Skánska dagbladet og
Sydsvenska dagbladet. I
Skánska dagbladet er farið lof-
samlegum orðum um sýninguna
með fyrirsögninni Fullkomlega
leikinn Tchekhov. Leikstjórn-
inni er hrósað, sem og leik-
myndinni. Gagnrýnandi blaðs-
ins segir sýninguna þá áhuga-
verðustu I Málmey um þessar
mundir. -bjb
Sumardaginn fyrsta var úthlutað styrkjum úr Menningarsjóði Þjóðleikhússins. Þrír listamenn hlutu viðurkenningu
að þessu sinni, þau Guðrún S. Gísladóttir leikkona, Egill Ólafsson, söngvari, leikari og tónskáld, og Þórhallur Sig-
urðsson leikstjóri. Menningarsjóðurinn var stofnaður á vígsludegi ieikhússins á sumardaginn fyrsta árið 1950 og
hafa alls tæplega 60 einstaklingar hlotið viðurkenningu úr sjóðnum á þeim 46 árum sem liðin eru síðan. Þjóðieik-
hússtjóri afhenti þremenningunum styrkina á sviði Þjóðleikhússins að lokinni sýningu á Þreki og tárum og var
myndin tekin við það tækifæri.
Viðar sem
Gottskálk í
Galdra-Lofti

Viðar Gunn-
arsson bassa-
söngvari hefur
verið ráðinn til
að syngja hlut-
verk Gott-
skálks biskups
í óperu Jóns
Ásgeirssonar,
Galdra-Lofti,
sem íslenska óperan frumsýnir á
Listahátíð 1. júní nk. Þar með hef-
ur verið ráðið í öll hlutverkin.
Viðar kemur sérstaklega til
landsins til að syngja í þessari
nýju óperu en hann hefur frá síð-
asta hausti verið fastráðinn hjá
Aalto Theater í Essen í Þýska-
landi. Viðar hefur sungið víða
Þýskalandi, s.s. í Ríkisóperunni í
Hannover, Frankfurt, Stuttgart og
Gelsenkirchen, auk þess að
syngja í Austurríki, á íslandi og
víðar. Hann er einn fárra íslend
inga sem sungið hafa öll helstu
bassahlutverkin í Niflungahring
Wagners.
Þess má geta að miðasala á
Galdra-Loft er hafin í íslensku óp-
erunni. Þegar er uppselt á fyrstu
tvær sýningarnar en þær verða
aðeins sex á Listahátið. Mikil eft-
irspurn er erlendis frá, m.a. hafa
hátt í 30 miðar á frumsýninguna
verið seldir til styrktarfélags
Metropolitan óperunnar í New
York.
Sex hugleið-
ingar Jóns
Bjarmans
íslenska brúðu-
leikhúsið hefur
Jón Bjarm-
an, sjúkrahús-
prestur og fyrr-
um fangaprest-
ur, hefur sent
frá bókina Að
heiman og
heim - Sex
hugleiðingar.
Eins og nafnið
ber með sér inniheldur bókin sex
hugleiðingar. Þær hafa allar sama
viðfang og snið: ritningartexta,
stutta íhugun og frumsamið ljóð,
sem á rætur í textanum. Bókin er
tileinkuð minningu prestanna sr.
Jóns E. Einarssonar og sr. Þór-
halls Höskuldssonar. Hugleiðing-
arnar voru að stofni til fluttar á
Kyrrðardögum í Skálholti árið
1990.
Jón hefur sent frá sér fjórar
frumsamdar bækur; tvö smá-
ságnasöfn og tvær ljóðabækur,
auk nokkurra þýddra bóka.
Ein þeirra fjölmargra brúða sem
prýða íslenska brúðuleikhúsið.
tekið til starfa
Jón E. Guðmundsson hefur
opnað íslenska brúðuleikhúsið á
ný við Flyðrugranda, gegnt KR-
vellinum. Þetta er fertugasta og
iriðja starfsár Jóns. Hann hóf
sumarstarfsemina um síðustu
helgi og þá fylltist leikhúsið, hátt
í 60 manns litu við.
Jón ætlar að vera með opið hús
um helgar á laugardögum og
sunnudögum kl. 13-16. Einnig er
hægt að panta heilar sýningar eft-
ir þörfum hvers og eins. Jón segir
að þær séu vel þegnar, ekki síst
sem góður endir á afmælisveislu.
Símanúmer hjá Jóni er 551-6167.