Dagblaðið Vísir - DV - 05.10.1996, Blaðsíða 8

8
LAUGARDAGUR 5. OKTÓBER 1996
Meintur heili á bak við Palmemorðið sagður hafa gist í Stokkhólmi sjálfa morðnóttina:
I gestaíbúð lögreglunnar
skammt frá morðstaðnum
Anthony White, meintur morðingi Olofs Palme og fyrrum atvinnumorðingi í Ródesíu, harðneitar öllum sakargiftum. Símamynd Reuter
„Hvers vegna hafa Svíamir ekki fengið vit-
neskju um þetta? Af hverju? Ég skil þetta
ekki. Það er eitt og hálft ár síðan ég greindi
frá því að Suður-Afríka hefði staðið á bak við
morðið á Olof Palme.“ Þetta segir Dirk
Coetzee, fyrrum yflrmaður dauðasveita suður-
afrísku lögreglunnar, í viðtali við blaðamann
sænska dagblaðsins Dagens Nyheter. Coetzee
segir viðtalið við sig fyrir einu og hálfu ári
hafa verið tekið upp á myndband.
Sænski heimildakvikmyndagerðarmaður-
inn Boris Ersson viðurkennir að hafa rætt við
Coetzee um morðið á Palme, fyrrum forsætis-
ráðherra Svíþjóðar. Hann kveðst hafa látið
Fréttaljós
á laugardegi
sænsku rannsóknarlögregluna fá allar upplýs-
ingar að undanskildu einu lykilatriði sem
hann er nýbúinn að segja lögreglunni frá.
Möguleg tengsl suður-afrískra yfirvalda
hafa reyndar alltaf verið inni í myndinni við
rannsókn sænsku lögreglunnar á morðinu á
Palme sem var framið 1986. Palme var svarinn
andstæðingur stjómar hvitra manna sem þá
var við völd í Suöur-Afríku. En menn hafa
aldrei fundið nein suður-afrísk tengsl við
sjálfan morðstaðinn.
80 til 90 viðriðnir morðið
Dirk Coetzee var fyrsti háttsetti suður-
afríski lögreglumaðurinn sem kom fram í
dagsljósið og sagði frá skítverkum stjórnar
sinnar. Það var árið 1989. Coetze bjó í útlegð í
Dirk Coetzee, fyrrum yfirmaður dauðasveita
suður-afrísku lögreglunnar, var fyrsti háttsetti
yfirmaður lögreglunnar sem kom fram í dags-
Ijósiö og sagði frá skítverkum stjórnar sinnar.
Sfmamynd Reuter
nokkur ár þar sem gerð var tilraun til að
myrða hann. Nú er hann meðlimur í Afríska
þjóöarráðinu og vonast til að fá sakaruppgjöf.
Coetzee kveðst í blaðaviðtali ekki vita ná-
kvæmlega hvemig staðið var að morðinu á
Palme en fullyrðir að 80 til 90 manns hafi átt
hlut að máli. Kostnaður suður-afrísku leyni-
þjónustunnar vegna morðsins á að hafa verið
rúmlega ein milljón íslenskra króna. Coetzee
kveðst einnig hafa fengið upplýsingar um að
morðingjar Palme hafi falið sig einhvers stað-
ar í griska eyríkinu. En hann viðurkennir að
upplýsingamar séu bara orðrómur sem hann
hafi heyrt.
Heilinn á bak við
Upplýsingamar styðja þó frásögn Eugenes
de Kocks, eftirmanns Coetzees í dauðasveitun-
um, við réttarhöld í síðustu viku að ofumjósn-
arinn Craig Williamson hafi verið heilinn á
bak við morðið á Palme. De Kock er dæmdur
fyrir sex morð og 83 aðra glæpi. Það var þeg-
ar hann var að reyna að semja um mildari
refsingu sem hann sagði frá tengslum Willi-
amsons við Palmemorðið.
Williamson var einn af duglegustu njósnur-
um Suður-Afríku þar til breska blaðið Guardi-
an kom upp um hann 1980.
I dulargervi hjá
andstæðingunum
Hann var þá aðstoðarframkvæmdastjóri
fjáröflunarstofnunar andstæðinga aðskilnað-
arstefnunnar í Genf. Yfirmaður stofnunarinn-
ar var Svinn Lars-Gunnar Eriksson og varð
Williamson hægri hönd hans. Getum er leitt
að því að suður- afriski mannréttindabaráttu-
maðurinn Steve Biko hafi verið gripinn af
stjórnvöldum í Suður-Afríku og pyntaður til
dauða vegna njósnastarfsemi Williamsons.
Éjáröflunarstofnunin vann að því að koma á
fundi Bikos og Olivers Tambos, leiðtoga
Afríska þjóðarráðsins, sem var í útlegð. Eftir
að upp komst um Williamson hótaði Coetzee
því að eitthvað kynni að koma fyrir Eriksson
sjálfan eða forystumenn jafnaðarmanna.
Eriksson, sem lést 1990, var alla tíð viss um að
Suður-Afríka bæri ábyrgð á Palmemorðinu.
Williamson sneri til Suður-Afríku eftir að
hann hafði verið afhjúpaður og varð liðsfor-
ingi hjá öryggissveitunum. Hann var heilinn
á bak við sprengjutilræðið gegn skrifstofum
Afríska þjóðarráðsins 1982 og var heiðraður
fyrir af suður-afrískum yfirvöldum ásamt
starfsfélaga sínum Peter Caselton. Caselton
sagði i viðtali við sænska sjónvarpið um síð-
ustu helgi að suður-afríska öryggisþjónustan
hefði staðið á bak við morðið á Palme.
Leigði íbúð
nálægt morðstaðnum
Síðastliðinn sunnudag hafði sænska blaðið
Expressen það eftir tveimur ónafhgreindum
lögreglumönnum að Williamson hefði gist á
Kammakergatan í Stokkhólmi, í um 200 metra
fjarlægð frá morðstaðnum, nóttina sem Palme
var myrtur. Williamson á að hafa, undir
fólsku nafni, tekið á leigu gestaíbúð alþjóðlegu
lögreglusamtakanna IPA. Heimildarmenn Ex-
pressens segjast hafa þekkt Williamson af
mynd. Williamson fullyrðir að hann hafi ekki
komið til Stokkhólms siöan í lok áttunda ára-
tugarins.
Olof Palme, fyrrum forsætisráðherra Svíþjóö-
ar, var svarinn andstæðingur aöskilnaðar-
stefnu suðurafrískra yfirvalda.
I samstarfi við
sænskan öfgamann
En hann hefur greint frá því að hann hafi
átt samstarf við Svíann Bertil Wedin, hægris-
innaðan öfgamann, um það leyti sem Palme
var myrtur. Wedin hafði við ýmis tækifæri
lýst yfir hatri sínu á Palme. Fullyrt er að það
hafi verið Wedin sem kom af stað orðrómnum
um að kúrdíska skæruliðahreyfmgin PKK
hefði staðið á bak við morðið. Árið 1983 var
Wedin ákærður fyrir innbrot í skrifstofur suð-
ur-afrískra frelsissamtaka í London. Hann
sagði Caselton hafi ráðið sig og að tengiliður
sinn hefði verið Williamson.
Atvinnumorðingi
verkfæri Williamsons
Dirk Coetzee segir að maður að nafni Ant-
hony White hafi verið verkfæri Williamsons
þegar Palme var myrtur. White er fyrrum
liðsmaður ródesískra sérsveita. Þegar blökku-
menn komust til valda í Ródesíu 1980 og
breyttu nafni landsins í Zimbabwe flutti
White til Suður- Afriku. Hann fékk starf hjá
njósnafyrirtæki Williamsons sem vann fyrir
leyniþjónustuna.
White er sagður hafa verið atvinnumorð-
ingi í Ródesíu. Samkvæmt þeim gögnum sem
finnast í Norrænu Afríkustofnuninni var
White háttsettur í sérsveitum Ians Smiths,
Selous Scouts, á áttunda áratugnum.
Selous Scouts höfðu þann starfa að leita
uppi skæruliða andspymuhreyfingar blökku-
manna og drepa þá. White var hækkaður í
tign og var árið 1976 einn af þeim sem stjórn-
uðu árás á flóttamannabúðir í Mósambík. í
árásinni voru allt að þúsund flóttamenn
drepnir. Næst skaut White upp kollinum í
apríl 1979 þegar hann gerði tilraun til að
myrða Joshua Nkomo, leiðtoga skæruliða-
hreyfingarinnar Zapu. White var sérstaklega
valinn af stjóminni í Ródesíu til þess að
skipuleggja og fremja morðið. White, sem nú
rekur timburverksmiðju í Mósambík, harð-
neitar að hafa átt þátt í morðinu á Olof Palme.
Varaðvið sögumönnum
Þegar skæruliðahreyfingamar sigruðu í
kosningunum í Ródesíu hurfu margar sér-
sveitir, þar á meðal Selous Scouts, til Suður-
Afríku. Þar hafa meðlimir sérsveitanna snúið
sér að öðrum verkefnum, smygli og ýmsu
öðru misjöfnu sem þeir fá borgað fyrir.
Mögulegt þykir að rétt sé að Suður- Afrika
tengist morðinu á Palme en það er varað við
sögumönnunum. Þeir em allir fyrrum njósn-
arar og sérsveitarmenn frá Ródesíu, Suður-
Afriku og fyrrum portúgölskum nýlendum.
Bent er á að nú þegar þeir séu famir að
kroppa hverjir í aðra séu þeir fyrst og fremst
að reyna að bjarga sjálfum sér.
Byggt á Dagens Nyheter, Reuter
og Jyllands-Posten.