Dagblaðið Vísir - DV - 28.04.1997, Qupperneq 14

14
MÁNUDAGUR 28. APRÍL 1997
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: EYJÓLFUR SVEINSSON
Ritstjóri: JÓNAS KRISTJÁNSSON
Aðstoöarritstjóri: ELÍAS SNÆLAND JÓNSSON
Fréttastjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjðri: PÁLL ÞORSTEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift: ÞVERHOLTI11,105 RVÍK,
SÍMI: 550 5000
FAX: Auglýsingar: 550 5727 - RITSTJÓRN: 550 5020 - Aðrar deildir: 550 5999
GRÆN númer: Auglýsingar: 800 5550. Áskrift: 800 5777
Stafræn útgáfa: Heimasíða: http://www.skyrr.is/dv/
Ritstjórn: dvritst@centrum.is - Auglýsingar: dvaugl@centrum.is. - Dreifing: dvdreif@centrum.is
AKUREYRI: Strandgata 25, sími: 462 5013, blaðam.: 462 6613, fax: 4611605
Setning og umbrot: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Filmu- og plötugerð: ÍSAFOLDARPRENTSMIÐJA HF. - Prentun: ÁRVAKUR HF.
Áskriftarverð á mánuði 1700 kr. m. vsk. Lausasöluverð 150 kr. m. vsk., Helgarblað 200 kr. m. vsk.
DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaðsins I stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
Straumurinn heldur áfram
Vitnað var til nýrrar könnunar á afstöðu fólks til bú-
setuskilyrða í heimabyggð á ráðstefnu sem haldin var á
Akureyri í síðustu viku. Fyrstu niðurstöður fela í sér þá
þversögn að íbúar landsbyggðarinnar virðast yfirleitt
ánægðir með flest það sem flokkað er undir búsetuskil-
yrði - til dæmis heilsugæslu, félagslega þjónustu og
menningarlíf - en flyta engu að síður jafnt og þétt í
burtu. í því ljósi er skiljanlegt að forsætisráðherra teldi
í ræðu sinni á ráðstefnunni hyggilegt að reyna að öðlast
betri skilning á því hvað ráði óskum fólks um búsetu.
Það virðist alls ekki vera á hreinu, ef marka má þessa
könnun.
Hins vegar er augljóst að straumurinn hefur um ára-
bil legið utan af landi til höfuðborgarsvæðisins og gerir
enn. Eina undantekningin var á árunum 1976-1979, og
má væntanlega rekja það að verulegu leyti til togaravæð-
ingar landsbyggðarinnar á þeim áratug. Fram kom á
ráðstefnunni að frá árinu 1981 hafi um 17.500 manns flutt
suður. Tæpur helmingur af samanlagðri flölgun á höfuð-
borgarsvæðinu síðustu fimmtán árin er þannig fólk sem
flust hefur búferlum utan af landi.
Þetta er reyndar sama þróun og verið hefur í búsetu á
landinu alla þessa öld, þrátt fyrir margháttaðar tilraunir
stjómmálamanna til að halda landinu öllu í byggð, eins
og það hét á mektardögum byggðastefnunnar. Engin
ástæða er til að ætla að þetta breytist á komandi árum.
Inga Jóna Þórðardóttir borgarfulltrúi dró upp þá framtíð-
armynd á ráðstefnunni að árið 2015 myndi höfuðborgar-
svæðið teygja anga sína upp í Borgarfjörð, austur í Árnes-
sýslu og suður á Reykjanes. Á þessu svæði myndu um
þrír fjórðu hlutar þjóðarinnar eiga heima, eða um 230 þús-
und manns af um 306 þúsund íslendingum.
Það er rétt hjá forsætisráðherra að fram til þessa hef-
ur tilhneigingin verið sú að skýra búsetuþróunina og
breytingar á henni nánast eingöngu út frá hagrænum
forsendum. Á liðnum áratugum hefur miklu fjármagni
þess vegna verið varið til að styrkja og efla fyrirtæki á
landsbyggðinni, ekki síst í sjávarútveginum, auka fram-
boð á húsnæði, bæta samgöngur og svo framvegis.
Stundum hafa óheyrilegir flármunir verið settir í slíkt
hjálparstarf. Niðurstaðan er hins vegar alltaf sú sama:
Þrátt fyrir allan fjárausturinn heldur fólk af einhverjum
ástæðum áfram að flytja suður.
í þjóðfélagi framtíðarinnar mun þessi þróun halda
áfram. Gegn meginþunga hennar verður ekki spornað
með stjórnvaldsaðgerðum, þrátt fyrir góðan vilja. Auð-
vitað er mikilvægt að gefa helstu þéttbýliskjömum utan
höfuðborgarsvæðisins eðlileg tækifæri til að mæta kröf-
um íbúanna um aðgang að nauðsynlegri þjónustu - með-
al annars með því að stækka sveitarfélögin og færa
ákvarðanatöku á mun fleiri mikilvægum sviðum til
heimamanna. En það á alltaf að vera persónulegt val
hvers og eins hvar hann vill eiga heima. Tími átthaga-
fjötra er að líða undir lok.
Þetta á auðvitað líka við um ísland sem „landsbyggð“
í Evrópu. Með hverju árinu sem líður verður auðveldara
fyrir ungt, vel menntað fólk að hasla sér völl hvar sem
er í veröldinni, einkum þó innan Evrópska efnahags-
svæðisins. Á áðumefndri ráðstefnu kom fram að síðustu
fjögur árin hafi höfuðborgin misst um tvö þúsund
manns til útlanda. Meginland Evrópu er það „höfuðborg-
arsvæði“ sem mun í vaxandi mæli draga til sín unga ís-
lendinga - ekki aðeins til náms, eins og verið hefur um
árabil, heldur líka til framtíðarstarfa.
Elías Snæland Jónsson
„Ef menn geta ekki stjórnað fjármálum eigin flokka, hvernig eiga þeir þá að stjórna fjármálum ríkisins?“,spyr
greinarhöfundur.
Fjárreiður stjórn-
málaflokka
Enn benti hann á
að Bandaríkjamenn
væru fundvísir á leið-
ir til að fara kringum
strangar reglur um
opinbert eftirlit með
fjárreiðum banda-
rískra stjórnmála-
flokka. Semsé: lög á
ekki að setja ef hægt
er að fara kringum
þau! Og loks kom rús-
ínan í pylsuenda for-
mannsins: Ef menn
geta ekki stjómað
fjármálum eigin
flokka, hvemig eiga
þeir þá að stjórna
fjármálum ríkisins!
Kannski er eitt-
hvað athugavert við
„Eftir dúk og disk voru loks sett
lög um upplýsingaskyldu stjórn-
valda, sem er svo sjálfsagt mál í
lýðræðissamfélagi, að um það
þarf varla að fjölyrða.u
Kjallarinn
Sigurður A.
Magnússon
rithöfundur
Jóhanna Sigurðardóttir hefur í
þriðja sinn lagt fram á Alþingi
frumvarp til laga um eftirlit með
fjárreiðum stjómmálaflokka, og
virðist það mál af einhverjum
ástæðum eiga erfitt uppdráttar á
löggjafarsamkundunni. Eftir dúk
og disk vom loks sett lög um upp-
lýsingaskyldu stjómvalda, sem er
svo sjálfsagt mál í lýðræðissamfé-
lagi að um það þarf varla að fjöl-
yrða. Samt virðast jafnt ráðherrar
sem opinberir embættismenn
furðulega fundvísir á leiðir til að
sniðganga sett lög.
Ljósfælnir stjórnmálaflokk-
ar
Hvers vegna ætli sumir íslensk-
ir stjórnmálaflokkar séu jafnljós-
fælnir og raun ber vitni? Formað-
ur stærsta flokksins kom fram í
útvarpi 7. mars og viðraði rök-
semdir sem sjáifsagt er að halda til
haga fyrir endemis sakir. Hélt
hann því fram að ríkið ætti ekki
að vera með puttana í fjármálum
flokkanna, með þvi þeir hefðu al-
gera sérstöðu. Leyfist manni að
spyrja, hver sú sérstaða sé. Sömu-
leiðis taldi hann vaxandi ríkis-
stuðning við stjórnmálaflokkana
ískyggilegan.
Nú er það á almannavitorði að
þessi opinberi stuðningiu- hafði að
markmiði að efla lýðræði í land-
inu, jafna misréttið sem ríkti milli
fjársterkra og févana flokka. Það
taldi formaður Sjálfstæðisflokks-
ins ískyggilegt, enda þótt athuga-
semdalaust sé tekið við ríkis-
styrknum til að kosta rekstur
flokksins og áróður! Formaðurinn
kvað auglýsingakostnað flokkanna
gífurlegan en að sama skapi
áhrifalítinn, og verður fróðlegt að
sjá hvort flokkurinn dregur nauð-
synlega lærdóma af þeirri ályktun.
rökvísi mína, en ég á mjög bágt
með að sjá heila brú í röksemda-
færslu formannsins.
„Fórnarsamkoma“
Dulin orsök ef ævinlega hald-
betri sem sú sem augljós er, sagði
forngríski sagnfræðingurinn
Þúkýdídes og hafði nokkuð til síns
máls. Það var hreint ekki um-
hyggja fyrir lýðræði í landinu sem
knúði formann Sjálfstæðisflokks-
ins til að viðra ofannefndar rök-
leysur, heldur einfaldlega sú stað-
reynd að til viðbótar við 200 miflj-
óna króna árlegan ríkisstyrk nýt-
m- flokkurinn ríflegra
fjárframlaga voldugra
hagsmunaaðila í þjóð-
félaginu, sem ifla þola
dagsbirtu.
Nú er mér að vísu
ekki kunnugt um fjár-
heimtur flokksins á
nýliðnum árum, en
man svo langt, að þeg-
ar ég starfaði á Morg-
Lmblaðinu fyrir rífum
30 árum var efnt til
árlegrar „fómarsam-
komu“ í Sjálfstæðis-
húsinu, þar sem for-
kólfar athafnalífsins
komu saman og lögðu
i púkkið. Af hreinni
tilviljun fékk ég pata
af þessu.
Á byltingaraf-
mælinu var for-
sfjóri eins olíufé-
lagsins staddur í
sovéska sendi-
ráðinu ásamt
fjölmennum hópi
athaöiamanna. í
miðju sam-
kvæmi kom
hann og kvaddi
mig með þeim orðum, að nú þyrfti
hann ásamt koflegum að skimda
útí Sjálfstæðishús og leggja fram
sitt árlega framlag í flokkssjóðinn.
Stór hópur athafhamanna fylgdi
honum úr sendiráðinu.
Þessi framlög komu vitanlega
aldrei fyrir almenningssjónir,
hvemig sem þau kunna að hafa
verið fóðrað í ársreikningum fyr-
irtækja, sem töldu sér hag í að
styðja flokkinn fjárhagslega. Álít-
ur formaður Sjálfstæðisflokksins
þess háttar pukur stuðla að lýð-
ræði i landinu?
Sigurður A. Magnússon
Skoðanir annarra
Fréttamenn Ríkisútvarps
„Varla getur nokkur maður verið svo skyni
skroppinn að sjá ekki að fréttaflutningur Sjónvarps-
ins og Stöðvar 2 þessa daga hafði það að markmiði
að skaða mig í rektorskosningum. Engin leið er að
meta hvaða árangur það bar, enda skiptir það nú
ekki máli. Hitt skiptir máli að vita hvort fréttamenn
Ríkisútvarps eða yfirboðarar þeirra reyna að blanda
sér í rektorskosningar í Háskóla íslands eða láta
nota sig til að ófrægja einstaka frambjóðendur."
Vésteinn Ólason prófessor, í Mbl. 24. apríl.
Reykjavíkurflugvöllur og
mótmælaraddir
„Ég held að borgaryfirvöld verði að leita skýringa
á af hverju flugvél sem kemur að sunnan, og er þvi
ekkert lengra frá KeQavík en Reykjavík, er beint til
lendingar á Reykjavíkurflugvelli ... í hvert skipti
sem slys verður við Reykjavikurflugvöll verða mót-
mælaraddimar háværar og ég býst við að það gerist
líka núna. Borgarbúar skiptast alveg í tvennt, 50%
vilja flugvöflinn burt en 50% vilja hafa hann áfram.
Þetta er hins vegar ekki ákvörðun sem borgin ein
getur tekið. Flugvöllurinn er lífæð við höfuðborgina
og við getum ekki skorið hann niður öðruvísi en ein-
hver sambærilegur kostur bjóðist."
Guðrún Ágústsdóttii’, forseti skipulagsnefndar
Reykjavíkur, í Degi-Tímanum 24. apríl.
Utanríkisþjónustan
„Það er ljóst að viðskiptaþjónusta utanríkisráðu-
neytisins kemur til með að styðja við bakið á ís-
lenskum fyrirtækjum sem hafa hug á að koma fram-
leiðslu sinni á markað erlendis. Við uppbyggingu
þjónustunnar er nauðsynlegt að taka tillit til óska
fulltrúa atvinnulífsins um hvemig hún nýtist þeim
best og hvar þörfin er mest... Með þessari þjónustu
hjá utanríkisráðuneytinu er enn frekar ýtt undir út-
rás íslenskra fyrirtækja og getur það skipt sköpum
um framtíð íslenska atvinnulífsins."
GH í Viðskipti/Atvinnulíf Mbl. 24. apríl.