Dagblaðið Vísir - DV - 14.03.1998, Blaðsíða 24

24
LAUGARDAGUR 14. MARS 1998 DV
miðtal
---
Gleöigjafar eru til í ýmsum myndum.
DV hitti tvo slíka í Borgarleikhúsinu á
dögunum, par sem hefur haft af því at-
vinnu að kitla hláturtaugar landans í
rúma tvo áratugi. Þaö hefur á stundum
lagt allt undir til þess aö geta veriö
frjáls í leiklistinni og œvinlega staðið til
hliöar viö atvinnuöryggi og fasta samn-
inga leikhúsa og stofnana. Þau segja
frelsiö til aö velja, og hafna og til aö
koma ýmsu í kring sem hugur þeirra
stóö til, hafa verið í senn frelsi og helsi
þvl þaö geti veriö dýrkeypt aö vera sér-
sinna á vettvangi leiklistarinnar. Enn á
ný eru Edda Björgvinsdóttir og Gísli
Rúnar Jónsson í hlutverki gleöigjafans.
Að þessu sinni í óborganlegum farsa í
Borgarleikhúsinu, sem Gísli reyndar
þýddi og staöfæröi, Sex í sveit eftir Marc
Camoletti. Þau hafa ýmislegt brallaö
saman í gegnum tíöina og þótt ótrúlegt
megi viröast hafa þau þó ekki leikiö
saman á sviði í heföbundinni leikhús-
uppfœrslu aö heiti geti í nœr átján ár
þótt þau hafi starfaö mjög náiö saman
sem leikarar á ýmsum vettvangi, svo
sem í hljóövarpi, sjónvarpi og víöar,
auk þess sm Gísli Rúnar hefur margoft
staöiö leikstjóramegin viö borðiö og leik-
stýrt Eddu á leiksviðinu. DV hitti þau
Eddu og Gísla Rúnar skömmufyrir
frumsýningu á Sex í sveit nú í vikunni.
Leikritiö var frumsýnt í fyrrakvöld og
neituöu þau því ekki aö fiörings vœri
fariö aö gœta undir niöri.
Þaö var létt yfir þeim Eddu og Gtsla Rúnari fyrir frumsýningu á Sex í sveit í fyrrakvöld. Þau hafa ekki leikiö saman á sviöi í heföbundinni leikhús-
uppfærslu aö heitiö geti f nær ótján ár. DV-mynd Pjetui
Gísli Rúnar og Edda Björgvinsdóttir saman í Borgarleikhúsinu:
„Gamanleikir hafa svo sérstaka
náttúru. Þeir eiga að vera fyndnir
og ganga út á þáð fyrst og síöast að
skemmta fólki. Ef farsasýning fellur
gerir hún þaö yfirleitt með meira
braki og brestum en leiksýningar af
öðru tagi því ef enginn hlær er sýn-
ingin fallin. Þaö þarf ekki meira til.
Þess vegna er frumsýningarkvöldið
kannski meira spennandi þegar
farsar eins og þessi eru færöir á
svið,“ segir Edda þegar spurt er um
frumsýningarskrekkinn. Hún segir
gamanleiki njóta alþýðuhylli sem sé
raunar þaö sem meginmáli skipti
þegar upp sé staöiö en þeir eigi
engu aö slöur oft undir högg að
sækja þegar kemur til kasta þeirra
sem vega og meta störf leikhúsfólks
opinberlega. Þótt gamanleikarar
séu ekki haldnir meira ofsóknar-
brjálaði en aörir séu þeir oft þreytt-
ir á gamla viökvæöinu „þetta er
bara gamanleikur sem skilur ekkert
eftir sig“. Edda telur aö meta eigi
gamanleiki á eigin forsendum, þeim
forsendum að þeim sé ætlaö aö
skemmta fólki. „Ef þaö heppnast
gengur sýningin upp,“ segir Edda.
Gísli tekur undir þetta og segir aö
aö þessu leyti séu gamanleikir svo
erfiöir viöfangs. Ef fólk finni ekki
þörf hjá sér til aö hlæja sé lítiö ann-
aö „nothæft" í þeim. í dramanu sé
hins vegar höföaö til fleiri laga til-
finninganna.
Gáfaðri leikarar
„Þaö er ekki eölilegt aö horfa á
kúrekamynd og gera kröfu um Ing-
mar Bergman. Þaö er heldur ekki
eðlilegt aö horfa á farsa og gera
kröfu um Óþelló. Sumir hafa viljaö
líta svo á að gamanleikir séu létt-
vægir og auöveldir viðfangs af því
aö verið er að fjalla um léttvæga
hluti. Þetta er klassískur og gamal-
gróinn misskilningur sem ekkert
hefur gengiö að uppræta. Reyndin
er nefnilega einmitt þveröfug, sam-
anber „gamanleikur er sko ekkert
grin“ eins og David Garrick, einn
frægasti harmleikari leiklistarsög-
unnar, sagöi á sínum tíma og þvi
eru alvarlegu stundimar í vinnu
viö gamanleik síst færri en í
annarri leikhúsvinnu," segir Gísli
og bætir viö: „Misskilningur þessi
er kannski samt að sumu leyti skilj-
anlegur því gamanleikur gengur út
á aö vekja hlátur. Fyrir íslending-
um er alvöruleysiö oft og tíðum þaö
sama og skrílslæti. Fólk hefur því
oft á tilfinningunni aö vegna þess aö
í dramatískum verkum og háalvar-
legum er oftast verið að fást viö al-
varlegri þætti mannlífsins en í gam-
anleikjum hijóti menn að þurfa að
vera betri leikarar og jafnvel tölu-
vert gáfaöari en hinir sem eru meö
skrílslætin,“ segir gamanleikarinn
og hlær.
Vöruð við gríninu
„Viö erum ekkert að kvarta yfir
þessu, bara vekja máls á því. Þetta
pirraöi okkur fýrst þegar viö vorum
aö byrja en viö höfúm valiö okkur
þetta Úutverk og erum afar sátt viö
þaö. Nú get ég t.d. hlegið aö hlutum
sem ég æsti mig yfir á sínum tíma.
Ég var t.d. vöruö viö þessu strax í
leiklistarskóla. Þá sagöi einn kenn-
arinn viö mig aö mér hætti voöa
mikiö til að detta ofan í gamanleik.
Mér fannst þetta voðalegur glæpur,
líkt og að mér hætti til að gerast
mella, róni eða eitthvað slíkt,“ segir
Edda, grafalvarleg á svip.
„En þaö dettur sko enginn ofan í
gamanleik fyrir tilviljun," bætir
Gísli við. „Þetta er sérstök kúnst
sem því miður er ekki á allra færi.“
Aöspurö um gamanleikara hér-
lendis segir Edda þá því miöur
alltof fáa og leikhúsmarkaðurinn
þurfi i raun alltaf á fleiri slíkum aö
halda. Það geti hver maður séð sem
horfi á sögu skemmtikrafta. Ekki
sist sé skortur á konum í gaman-
leikarastétt.
Á áratuga fresti
„Mér fannst ég hafa himin hönd-
um tekið þegar gamanleikkonur
eins og t.d. Lolla og Dóra (Ólafia
Hrönn Jónsdóttir og Halldóra Geir-
harðsdóttir) komu fram. Ég gæti
raunar nefnt fáeinar til viðbótar en
mikið fleiri eru þær samt ekki í bili.
Ef panta á skemmtikraft fyrir árs-
hátíðina er hægt að fá Ómar Ragn-
arsson til þess að skemmta, nú eða
Halla, Ladda, Spaugstofúmenn, Rad-
íusbræður eða einhverja slíka, fólk
sem hefur verið þessu í áratugi. Ný
andlit koma fram á áratuga fresti og
þaö er slæmt."
Þarna er Gísli sammála og segir
að þessa hæfileika þurfi að rækta f
ungu fólki. Hann segir að sjái hann
ungt leikaraefni sem hafi augsýni-
lega gott vald á kómík viti hann aö
sá hinn sami ræður einnig viö allt
annað. ,
„Hins vegar er það þannig aö
leiki gamansamur leikari þrjú til
fjögur kómísk hlutverk í upphafi
ferils síns er næsta víst aö áhorfend-
ur og leik- og leikhússtjórar hleypi
honum ekki í dramatíkina. Eftir-
sóknin í gamanefni er gífúrleg og
þess vegna eru þeir gripnir sem
hafa það á valdi sínu. Við höfum
variö lunganum úr starfsævi okkar
í að semja skemmtiefni fyrir ýmsa
aöila en ég neita því ekki aö ég hefði
viljaö fá að leika i fleiri dramatísk-
rnn verkum. Á sínum tíma ætlaöi ég
bara að verða leikari en ekkert
endilega gamanleikari," segir Gísh.
ískyggilegt ástand
Sá farsi sem hér er til umræöu,
Sex í sveit, er franskur og hefur
m.a. gengið í Bretlandi í um sex ár.
Hann segir frá hjónakomunum
Benedikt (Gísla Rúnari) og Þórunni
(Rósu Guöný Þórsdóttur). Þau eiga
sín leyndarmál og þegar frúin hygg-
ur á heimsókn til móður sinnar sér
eiginmaðurinn sér leik á boröi aö
bregða undir sig betri fætinum í
fjarveru konunnar. Hann býður hjá-
konu sinni og vini til helgardvalar í
sumarhús þeirra hjóna en svo
óheppilega vill til aö eiginkonunni
snýst hugur og hættir viö aö fara.
Margfaldur misskilningur verður
til, allt vindur upp á sig og ástandið
verður vægt til orða tekið ískyggi-
legt.
„Þetta er þannig staðfært að það
er ekkert sem bendir til annars en
að þetta séu íslenskar aðstæður, ís-
lenskt fólk. Þetta er misskilnings-
farsi þar sem fólk er að þvælast á
röngum stað á röngum tima. Það
þarf að grípa til lyginnar og spinna
síðan slíkan lygaveg að þaö flækist
á endanum I honum sjálft," segir
Gísli sem leikur hinn forríka eigin-
mann sem heldur aö konan hans
geri honum þann stóra greiöa aö
fara í heimsókn til móður sinnar.
Edda er hins vegar leiksoppur ör-
laganna, norðlenskur kokkur hjá
Veisluþjónustu Saxbautans. Aðrir
leikarar era Bjöm Ingi Hilmarsson,
eiginmaöur Eddu, og Ellert A. Ingi-
mundarson sem leikur vin Bene-
dikts sem jaftiframt heldur við eig-
inkonu hans. Halldóra Geirharðs-
dóttir er hins vegar viöhald Bene-
dikts.
I hápi gagnrýnenda
Edda og Gísli hafa í gegnum tíð-
ina alltaf verið í lausamennsku í
leiklistinni en þó drepiö niður fæti
við og viö í „stofnanaleikhúsunum".
Nú eru þau bæöi að vinna i Borgar-
leikhúsinu. Hvemig víkur því við
þar sem þau hafa bæði verið meðal
þeirra sem gagnrýnt hafa Borgar-
leikhúsið fyrir stefnu þess á sínum
tíma? Er tónninn neikvæður gagn-
vart L.R. og Borgarleikhúsinu?
Edda bendir á að umræðan um
Borgarleikhúsið hafi að undanfömu
ekki snúist nægjanlega um það sem
máli skiptir í stöðunni í dag, þ.e. að
leikhúsinu hafi eftir flutningana úr
Iðnó upp í Borgarleikhúsið verið
ætlað aö gera allt of stóra hluti fyr-
ir alltof lítið fé. Hún segir þau Gísla
hafa verið í hópi þeirra sem hafi
sagt skoöanir sínar umbúðalaust á
vettvangi leiklistarinnar. Það hafi
kannski ekki alltaf verið skynsam-
legt fyrir fólk í lausamennsku en
þannig hafi þau samt alltaf haft það