Dagblaðið Vísir - DV - 22.08.1998, Blaðsíða 42

LAUGARDAGUR 22. ÁGÚST 1998 ]D^"V
#■50
tyndbönd
MYNDBAIIDA
A Further Gesture:
Greiðvikinn
hryðjuverkamaður
★★★ Stephen Rea leikur Dowd, írskan
hryðjuverkamann sem sleppur úr fangelsi og heldur til Bandaríkj-
anna. Þar fer hann huldu höfði og forðast írsku hverfin. Hann kemst i
kynni við systkin frá Suður-Ameríku og verður ástfanginn af systur-
inni. Hann kemst síðan að því að þau hyggja á hryðjuverk í tengslum
við pólitísk átök í heimalandi sínu. Þrátt fyrir að hafa sagt skilið við
hryðjuverkin ákveður hann að hjálpa þeim, enda eru þau hálfgerðir
viðvaningar. Sagan er athyglisverð og nær að halda manni við efnið
allan tímann en líður fyrir fremur bjáncdega persónusköpun í aðal-
hlutverkinu. Dowd er mjög einkennúeg persóna og maður trúir því
eiginlega aldrei að hann sé einhver sérfræðingur í hryðjuverkastarf-
semi því hann er eitthvað svo blíður og hjálpsamur og sorgmæddur
yfir illsku heimsins. Stephen Rea leikur hann þó allvel og aðrir leik-
arar standa einnig fyrir sínu, sérstaklega Alfred Molina í hlutverki
bróðurins. Raunsæislegur frásagnarstíll bætir nokkuð vel fyrir meló-
dramatíska persónusköpun og gerir mörg atriðin grípandi og eftir-
minnileg.
Útgefandi: Háskólabíó. Leikstjóri: Robert Dornhelm. Aðalhlutverk:
Stephen Rea, Alfred Molina og Rosana Pastor. Bresk/spænsk. 1996.
Lengd: 96 mín. Bönnuð innan 16 ára. -pj
The Sweet Hereafter:
Sársauki reiðinnar
★★★★ Skelfllegt slys hefur átt sér stað í smábæ
nokkrum í Bresku-Kólumbíu. Skólarúta fer út af
veginum og rennur eftir ísilögðu vatni með þeim
afleiðingum að ísinn brotnar undan henni. Alls
farast fjórtán börn. Foreldrar þeirra bregðast
misjafnlega við þótt allir syrgi þeir afkvæmi sín. Inn í hið viðkvæma
andrúmsloft bæjarins heldur lögfræðingurinn Mitchell Stephens (Ian
Holm) og reynir að virkja reiði þeirra sem eiga um sárt að binda.
Með fulltingi þeirra ætlar hann sér að flnna sökudólgana (“þvi slys
gerast ekki að sjálfu sér“) og krefja þá um skaðabætur. Stephens er
fjarri því að vera einfóld persónugerð og er sambandi hans við dóttur
sína, sem er eiturlyfjafíkill, gerð ítarleg skil. Myndin gerist því á
ýmsum plönum sem hinn margræði Stephens tengir saman í áhrifa-
ríka heild. Vel er skipað i hlutverk þeirra fjölmörgu persóna er
koma við sögu. Þá er handritið næsta óaðfinnanlegt og leikstjórinn
heldur vel utan um víðfeðma yfirferð myndarinnar. Stílhrein mynda-
taka og áhrifamikil tónlist skapa atburðarásinni i sameiningu ljóð-
rænan þunga sem er allajafna vandfundinn í kvikmyndum.
The Sweet Hereafter er sannkölluð eðalmynd. Útgefandi: Myndform.
Leikstjóri: Atom Egoyan. Aðalhlutverk: lan Holm. Kanadísk. 1997. Lengd:
107 mín. Bönnuð innan 12 ára. -bæn
The Assignment
Spennumynd
» >. mm jfl m
KÉT
‘V® '
! 'jH'nwA 1 »
★ Enn einn Sjakalinn Eftir að hryðjuverkamaður-
inn Carlos, eða Sjakalinn, komst í heimsfréttim
ar þegar hann var loksins handsamaður hefur
Hollywood fengið mikið dálæti á þessum goð-
sagnakennda misindismanni. Hérna eru m.a.s.
tveir Sjakalar á ferð því að sagan gengur út á það
að tvífari hans er fenginn til að eyðileggja sam-
bönd hans við KGB. Svo fáum við þessar venjulegu tvífarapælingar
þar sem persónuleiki eftirhermunnar rennur saman við persónuleika
fyrirmyndarinnar og svo skylduatriðið þar sem tvífaramir slást og
ekki er hægt að sjá hvor er hetjan og hvor er skúrkurinn. Söguþráð-
urinn er allur í meira lagi bjánalegur sem gerir veikburða tilraunir til
að láta sem um raunverulega atburði sé að ræða enn aumkunarverð-
ari. Öðru hvora verður síðan þessi ameríska hermannavæmni yfir-
gengileg og fátt fer meira í taugamar á mér. Myndin á þó sínar stund-
ir og er vel þolanleg þegar söguþráðurinn týnist í ofbeldisatriðum og
bílaeltingaleikjum. Aidan Quinn leikur aðalhlutverkin tvö og er ömur-
legur að vanda en tveir gamlir jálkar, Donald Sutherland og Ben
Kingsley, gera eins gott úr þessu og hægt er.
Útgefandi: Skífan. Leikstjóri: Christian Duguay. Aðalhlutverk: Aidan
Quinn, Donald Sutherland og Ben Kingsley. Bandarísk/kanadísk. 1997.
Lengd: 115 mín. Bönnuð innan 16 ára.
The Edge:
Á mannaveiðum
Anthony Hopkins leikur moldríkan séntilmann að
nafni Charles Morse sem giftur er ungri fýrirsætu
(Elle Macpherson). Hjónakornin eru ásamt sam-
ferðafólki sinu stödd í Alaska en á meðal þess er ljós-
myndarinn Robert Green (Alec Baldwin). Virðist
jafnvel sem hann þekki fullvel til fyrirsæflmnar
fógra. Þessir tveir ólíku einstaklingar komast af
ásamt þriðja manni er flugvél þeirra ferst nokkuð íjarri mannabyggð.
Hefst þá glima þeirra við óvæg náttúruöfl, mannætubjörn nokkum, hvort
annað og ekki síst sjálf sig. Vart virðist ætla að rætast úr leikaraferli Al-
ecs Baldwins úr þessu. Öllu verra er þó að Anthony Hopkins skuli vera
kominn í sams konar ógöngur. Eftir hina hörmulegu Legends of the Fall
(1994) hefur hann vart leikið í eftirminnilegri mynd en ári áður fór hann
á kostum í myndunum The Remains of the Day og Shadowlands. Og ef
satt skal segja heldur hvorugur þeirra uppi myndinni heldur hinn ógur-
legi mannætubjöm sem á stórleik. Þegar hans nýtur ekki við, og Hopkins
og Baldwin sitja einir í sviðsljósinu, missir myndinn dampinn. Hún verð-
ur að teljast sæmileg afþreying engu að síður.
Útgefandi: Skífan. Leikstjóri: Lee Tamahori. Aðalhlutverk: Anthony Hopk-
ins og Alec Baldwin. Bandartsk. 1997. Lengd: 118 mín. Bönnuð innan 16
ára. -bæn
Miramax og New Line Cinema:
Uppgangur óháðra kvik-
myndaframleiðenda
fyrirtækið svo
tekjuhæstu
óháðu kvik-
mynd allra
tíma,
Teenage
Mutant
Ninja
Turt-
les,sem tók
inn 135 millj-
ónir dollara
árið 1990. Sú
upphæð
var
þó hjóm eitt samanborið við tekjur
af þeim 100 leyfum er seld voru til
framleiðenda sem settu skjald-
böku-vörur á markað. Ári síðar
var fyrirtækinu skipt í tvennt:
New Line sem sér um afþrey-
ingarefnið (t.d.
Carrey myndirnar
Ace Ventura: Pet
Detective, The Mask
og Dumb and Dumber) og
Fine Line (t.d. Altman-mynd-
irnar The Player og Short Cuts)
sem vinnur að gerð og dreifingu
listrænna mynda.
Miramax Films
Bræðumir Bob og Harvey Wein-
stein stofnuðu fyrirtækið
árið 1979 og herjaði
það líkt og New
Line Cinema á
háskólamark-
aðinn. Bræð-
urnir grófu
upp ódýra
gullmola og
komu
þeim í
dreif-
Til óháðra bandarískra kvik-
myndaframleiðenda teljast þau fyr-
irtæki er starfa óháð stórum
Hollywood-risum á borð við Wamer
Brothers og 20th Century-Fox. Upp-
gangur hinna óháðu er oft rakinn til
þeirrar framleiðsluaúkningar er
fylgdi í kjölfar víðtækrar útbreiðslu
myndbandstækisins á áttunda og ní-
unda áratugnum. Myndbandsmark-
aðurinn reyndist þó mörgum
smærri fyrirtækjum skeinuhættur
þar sem grunnur góðrar sölu er
jafnan háður gengi myndarinnar í
kvikmyndahúsum. Kostnaður við
kynningu og/eða framleiðslu einnar
kvikmyndar á Bandaríkjamarkaði
var/er svo hár að með hverri mynd
sem „floppaði" riðaði framleiðand-
inn til falls. Enda urðu örlög flestra
þessara fyrirtækja grimm. Tvö fyr-
irtæki hafa aftur á móti hald-
ið út í samkeppninni við
risana og er forvitnilegt
að skoða sögu þeirra.
New Line
Cinema
Robert Shaye stofhaði
New Line Cinema árið
1967 sem sérhæfði sig
fyrst í stað í listrænum
uppákomum á afþreyingar-
svæðum háskólanema. Það
var fyrst árið 1973 sem
Shaye hóf að þreifa sig áfram
með dreifingu á kvikmyndum.
Fyrirtækið einblíndi á myndir
sem Hollywood-risarnir létu
eiga sig vegna smæðar líklegs
áhorfendahóps. Þetta voru bæði
listrænar myndir (t.d.The Sed-
uction of Mimi, 1974) og það sem
mætti kalla „afbrigðilegar" myndir
(t.d. The Texas Chainsaw Massacre,
1974). Þegar kaupverð listrænna
mynda tók að hækka samfara auk-
inni eftirspurn hóf fyrirtækið
framleiðslu kvikmynda. Stærsta
tekjuuppspretta fyrirtækisins á ní-
unda áratugnum var þó af allt öðr-
um toga en það var Nightmare on
Elm Street myndaröðin sem varð
geysivinsæl. Árið 1990 framleiddi
standa og unnu
Jim Carrey í
The Mask
sem er ein af
vinsælustu
kvikmyndun-
um frá New
Line
Cinema.
ingu.
Klassísk myndbönd
Köttur á heitu blikkþaki:
★★★★
Rafmagnaður samleikur
Elizabeth Taylor og Paul Newman sýna góðan samleik.
★★★Á Þetta magnaða fjölskyldu-
drama á sér stað í Suðurríkjum
Bandaríkjanna. Big Daddy (Burl
Ives) er rikasti maður sýslunnar en
svo virðist sem að
dagar hans séu senn taldir. Hann
á tvo syni, þá Brick (Paul Newman)
og Gooper (Jack Carson). Sá síðar-
nefndi vinnur hörðum höndum,
ásamt eiginkonu sinni, að því að
tryggja sér auðæfi föður sins. Brick
kærir sig aftur á móti kollóttan,
þrátt fyrir fortölur eiginkonunnar
Maggie (Elizabeth Taylor). Era þær
deilur síst til þess fallnar að bæta
samband þeirra hjónakorna sem er
vægast sagt slæmt. Brick þykir
Maggie, kötturhm, bera sök á dauða
besta vinar síns. Sjálfur sekkur
hann dýpra niður í hyldýpi flösk-
unnar.
Hið fræga leikrit Tennessee Willi-
ams, sem myndin er gerð eftir, var
frumflutt í New York árið 1955 og
sýnt alls 694 sinnum auk þess sem
það hlaut ýmis verðlaun (þ.á m.
Pulitzer-verðlaunin). Líkt og Willi-
ams vann leikstjóri myndarinnar,
Richard Brooks, við mörg ólík list-
form um ævina. Áður en hann leik-
stýrði fyrstu mynd sinni hafði hann
bæði skrifað skáldsögur og handrit.
Brooks sló í gegn með myndinni
The Blackboard Jungle (1955) og
hlaut fyrir þá mynd fyrstu ósk-
arsverðlaunatilnefningu sina. Hann
skrifaði jafnan handrit sín sjálfur
og byggði flest þeirra á kunnum
skáldsögum eða leikritum. Kött á
heitu blikkþaki gerði hann árið 1958
og var myndin tilnefnd til fjölda
óskarsverðlauna. Þó vakti hún ekki
síður athygli fyrir kynferðislega
bersögli og þykir Bretum reyndar
enn þá ástæða til að banna myndina
bömum innan 15 ára.
Myndin ber
vissulega merki
þess að vera gerð
eftir leikriti en
það kemur vart að
sök. Enda ber leik-
rit Williams
nokkurn keim af
kvikmyndaform-
inu en hann var
orðinn forfallinn
kvikmyndasjúk-
lingur löngu áður
en hann gaf leik-
ritum alvarlegan
gaum. í ljósi þessa
kemur ekki á
óvart að leikarar
myndarinnar skuli vera í brennid-
epli. Og hvílík frammistaða. Það
geislar af Paul Newman og Eliza-
beth Taylor og krafturinn í Burl
Ives er hrikalegur. Samleikur
þeirra er rafmagnaður og fyllir
myndina slíku lífi að það er sem
áhorfandinn sé staddur i leikhús-
inu.
Fæst í Vídeóhöllinni. Leikstjóri:
Richard Brooks. Aöalhlutverk:
Elizabeth Taylor, Paul Newman og
Burl Ives. Bandarisk, 1958. Lengd:
104 mín. Björn Æ. Nordfjörð