Dagblaðið Vísir - DV - 30.09.1998, Blaðsíða 15

MIÐVIKUDAGUR 30. SEPTEMBER 1998
15
Kvikmyndaiðnað-
ur er framtíðin
Með því að byggja upp sterkan kvikmyndaiðnað á íslandi erum viö að fjár-
festa fyrir alvöru, segir greinarhöfundur m.a.
I heimi harðnandi
samkeppni þurfa Is-
lendingar að vera
duglegir að finna ný
tækifæri i atvinnulíf-
inu og markaðsetja
sig og landið fyrir
utan landsteinana.
Þannig er hægt að fá
auknar tekjur inn í
þjððfélagið. Okkar
stærsti atvinnuvegur
er sjávarútvegur. Þó
sá atvinnuvegur sé
enn sá mikilvægasti
fyrir þjóðina er ekki
víst að þannig verði
það ávallt. Þess
vegna verðum við að
vera kröftugri í að
finna nýja leiðir til
atvinnusköpunar.
Veikur kvikmyndasjóður
í vestrænum þjóðfélögum er
mikið breytt frá því sem áður var.
Fólk vinnur minna og það kallar á
aukna afþreyingu. Ein helsta af-
þreying sem vesturlandabúar leita
eftir eru kvikmyndir, hvort heldur
er fyrir sjónvarp eða kvikmynda-
hús. Þetta sést best á því að kvik-
myndaiðnaðurinn í Bandaríkjun-
um er orðin ein stærsta útflutn-
ingsvara þeirrar þjóðar.
Nú hafa margir íslendingar tek-
ið sér fyrir hendur að gera kvik-
myndir. Það er mjög jákvæð þró-
un. Hér er lítill sjóður sem styrkir
íslenska kvikmyndagerð. Þetta tel
ég aö hafi verið mjög mikilvægt
fyrir íslenskan kvik-
myndaiðnað. Hann
dugar þó allt of
skammt. Það hefur
sýnt sig að þeir sem
hljóta styrk til að gera
kvikmynd á íslandi
hafa í seinni tíð náð
að fá fé að utan til
þess að aðstoða við
framleiðslu mynd-
anna og er sá pening-
ur yfírleitt mun meiri
en sá sem frá Kvik-
myndasjóði íslands
kemur. Þetta sýnir
okkur að áhugi á ís-
lenskum kvikmynd-
um er mikill og við
eigum góða mögu-
leika á þessu sviði.
Færri fá en vilja
En þeir eru fleiri sem ár hvert
sækja um styrk úr Kvikmynda-
sjóði en þeir sem fá. Ríkið hefur
ekki séð ástæðu til að auka útgjöld
ríkisins til sjóðsins. Því held ég að
atvinnugreinin sé komin á leiðar-
enda innan þessa kerfis. Það verð-
ur að auka tekjur
Kvikmyndasjóðs
á einhvern hátt ef
greinin á ekki að
hætta að þróast
og béinlínis verða
stöðnun að bráð.
Ég tel hins veg-
ar að það sé til
leið sem gæti
hæglega skilað
miklum árangri. Hún er sú að gefa
fyrirtækjum kost á að styrkja
þennan iðnað fjárhagslega og fá
fyrir það skattaafslátt. Þetta
myndi gera það að verkum að
mun meira af peningum kæmi inn
í greinina en áður og það myndi
auðvitað skila sér til baka á ör-
skömmum tíma út í þjóðfélagið.
Fyrirtækin hefðu hag af því að
tengja nafn sitt við menningar-
sköpun af þessu tagi. Kvikmynda-
fyrirtæki ættu auðveldara með að
framleiða myndir. Þeim yrði
einnig auðveldara um vik með að
afla erlends fjárgmagns. Tekjur
ríkisins myndu því, þegar upp er
staðið, aukast. Allir myndu því
hagnast á þessu.
Pólitísk stefna
Þessa leið, sem ég hef reifað hér
að ofan, hefur Alþýðuflokkurinn -
Jafnaðarmannaflokkur þegar lagt
til í umræðunni um þróun kvik-
myndagerðar á íslandi. Á flokks-
þingi Alþýðuflokksins árið 1996
var eftirfarandi samþykkt um
kvikmyndagerð. „Greinin hefur
sýnt og sannað að hún er ein besta
landkynning sem völ er á og skil-
ar margfalt því fé til baka sem hún
hefur fengið úthlutað úr opinber-
um sjóðum. Það er því tillaga Al-
þýðuflokksins að fjárframlög ein-
staklinga og fyrirtækja til greinar-
innar verði frádráttarbær frá
skatti."
Þetta er einmitt það sem þarf að
gera til þess að þessi atvinnugrein
geti fengið að blómstra. Það er al-
veg ljóst að með því að byggja upp
sterkan kvikmyndaiðnað á íslandi
erum við að fjárfesta fyrir alvöru,
því næsta öruggt er að peningam-
ir skila sér margfalt til baka í
formi styrkja erlendis frá. Einnig
er ljóst að með þessu er verið að
nýta það mikla afl sem er í
mannauði okkar og efla fólk og
hvetja til þess að hella sér út í
skapandi og arðbær verkefni.
Ingvar Sverrisson
Kjallarinn
Ingvar Sverrisson
framkvæmdastjóri
Alþýðuflokksins
„Ríkiö hefur ekki séð ástæðu til
að auka útgjöld ríkisins til sjóðs■
ins. Því held ég að atvinnugreinin
sé komin á leiðarenda innan
jressa kerfis. “
í minningu lítillar lagagreinar
Almannatryggingakerfi okkar
er síður en svo gegnsætt og ein-
hver mesta nauðsyn gagnvart þvi
er að einfalda það ásamt því aö
þar ríki þokkalegur stöðugleiki,
endalausar breytingar þar rugla
hvem mann, enda mála sannast
að lögin sjálf era stagbætt og end-
urskoðunar rík þörf. Allar ríkis-
stjórnir síðasta áratuginn hafa
enda ætlað sér uppstokkun og
heildarendurskoðun laganna um
almannatryggingar og nú einnig
laga um félagslega aðstoð, en mála
sannast að allt hefur það á ein-
hvem veg.úr böndum farið.
I byrjun þessa ríkisstjómarsam-
starfs var sett á laggirn-
ar endurskoðunarnefnd
- alltof fjölmenn nefnd
að vísu - en að loknu
litlu sem engu starfi fékk
hún hægt andlát, þótt
dánarvottorð hafi ekki
verið gefið út enn.
þá rétt að taka fram að sérstök
heimilisuppbót skerðist krónu fyr-
ir krónu, þar er ekkert frítekju-
mark, bara skert beint af augum.
Eðlileg hækkun frítekjumarks ár
hvert til samræmis við hækkanir
á tekjum, bætur eða aðrar tekjur,
er því bráðnauðsynleg svo tekjur
öryrkjans nái að halda verðgildi
sínu. Mönnum þótti enda á sinni
tíð nauðsyn til að bera að hafa hér
ákveðna viðmiðun svo ekki væri
unnt undan að víkjast. 2. máls-
grein 18. greinar almannatrygg-
ingalaga hljóðaði því svo allt fram
til síðustu áramótk: Með reglugerð
skal fjárhæðum 17. gr. breytt 1.
Ekkert frítekjumark
En nú skal vikið að
því allra nýjasta og af-
leiðingum þess. Þetta
varðar frítekjumark al-
mannatrygginga þ.e. við
hvaða tekjumörk má fara að
skeröa heimilisuppbót og tekju-
tryggingu lífeyrisþega. Hér er um
mismunandi viðmiðanir að ræða í
krónum talið eftir því hvort um er
að ræða vinnutekjur, makatekjur
eða greiðslur úr lifeyrissjóði. Er
„Þetta þýðir að það fólk sem hef-
ur haft vinnutekjur eða lífeyris-
sjóðsgreiðslur, nú eða maka með
tekjur yfír mörkunum, fær mun
meiri skerðingu bóta nú en ef
lagagreinin hefði verið í heiðri
höfð. Og það munar um þessa
þúsundkalla..."
september árlega til samræmis við
almennar hækkanir bóta og ann-
arra tekna milli ára.
Hér er býsna skýrt að orði kveð-
ið og þó dugði þessi lagagrein ekki
til að skila frítekjumarkinu svo
sem hún ákvað, þó var hækkun
frítekjumarks í fyrra
sanngjöm mjög og í
samræmi við laga-
greinina. Þá gæti
manni flogið í hug
að mönnum hafi ver-
ið nóg boðið og með
tilliti til óvenjugóðr-
ar prósentuhækkun-
ar bóta 1997, að ekki
sé nú talað um
hækkun launavísi-
tölu, svo ekki sé
minnzt á hækkun
lægstu launa, þá fór
inn í bandorminn
svokallaðar „ráðstaf-
anir í ríkisfjár-
málum“, sak-
leysisleg setn-
ing: 2.mgr.l8.
gr. laganna
falli brott. Fáir hygg ég hafi
áttað sig á hvað þýtt gæti,
þar sem aðalatriði þessa
kafla snérist um hversu með
bætur almennt skyldi farið
svo verðgildi fengju haldið
og um það varð eðlilega öll
umræðan. Þegar við vöktum
athygli á geðþóttahættunni
eftir þessa breytingu, þá
þótti mörgum það fim mikil, að
sjálfsögðu yrði frítekjumarkið
hækkað á eðlilegan hátt, þrátt fyr-
ir breytinguna.
Hugulsemi á hæsta stigi
Auðvitað er lagaviðmiðun um
Kjallarinn
Helgi Seljan
framkvæmdastjóri
Öryrkjabandalagsins.
leið viðspyrna og
henni var því sjálfsagt
að halda. Ég fullyrti
við þingnefnd þá að
þessi niðurfelling væri
beinlínis gerð til að
halda frítekjumarkinu
niðri, einmitt vegna
þess að árið 1997 hefði
skilað hæstu viðmiðun
í langan tíma. Nær
væri okkur að halda
að fjögur prósentin
(hækkun bóta 1. jan.
1998) yrðu viðmiðunin
eða alllangt innan við
helmingur þess sem
lagagreinin hefði þó
átt að tryggja. Þrátt
fyrir að menn hafi
gert sig býsna heilaga
í framan og svarið fyr-
ir svoddan gjörð, þá hækkaði frí-
tekjumarkið nú 1. sept. sl. um, jú
rétt til getið; 4%.
Þetta þýðir að það fólk sem hef-
ur haft vinnutekjur eða lífeyris-
sjóðsgreiðslur, nú eða maka með
tekjur yfir mörkunum, fær mun
meiri skerðingu bóta nú en ef laga-
greinin heföi verið í heiðri höfð.
Og það munar um þessa þúsund-
kalla hvort sem þeir eru nú fleiri
eða færri, það munar nefnilega um
allt. Þetta eru hins vegar fjárlaga-
legir smámunir. En svona fer þeg-
ar hugulsemin er á hæsta stigi og
geðþóttinn einn glepur sýn.
Helgi Seljan
Með og
á móti
Er rétt aö halda meistara-
keppnina í knattspyrnu
á haustin?
Geir Þorstelnsson,
framkvæmdastjóri
KSÍ.
Ekki pláss
á vorin
„Meistarakeppnin var færð til
haustsins fyrir þremur árum
vegna þess að það var ekki leng-
ur pláss fyrir
hana á vorin.
Með tilkomu
deildabikarsins
var erfitt að
koma við fleiri
stórleikjum,
ekki síst ef
sama lið var í
úrslitum í
deildabikar og
Reykjavíkur-
móti, og jafnvel
í meistara-
keppninni lika. Það var því
ákveðið að gera keppnina að
lokapunkti tímabilsins, eins og
verður nú á laugardagiim þegar
ÍBV mætir Leiftri.
Það var líka talið gott að vera
með hana að haustinu vegna
þeirra liða sem væru með í Evr-
ópumótum félagsliða, til að þau
fengju meiri leikæfmgu. Nú eru
þær forSendur reyndar breyttai-
|)ví Evrópuleikirnir hafa færst
framar á timabilið.
Allt leikjaplan knattspymunn-
ar er til endurskoðunar að þessu
tímahili loknu, þar á meðal
meistarakeppnin, og ein af tillög-
unum varðandi hana er sú að
leggja hana hreinlega niður.“
Lítil stemn-
ing í iokin
„Ég er ekki sáttur við að spila
meistarakeppnina á þessum
tíma. Tímabilið er búið, úrslit
eru ráðin i
deild og bikar,
og þessi leikur
verður ekki
eins kröftugur
og hann getur
verið í byrjun
tímabils.
Bæði liðin
sem spila
núna, ÍBV og
Leiftur, verða
án sterkra
leikmanna,
sem eru famir úr landi af ýms-
um ástæðum. Það er mjög hæpið
að það náist upp einhver stemn-
ing og áhorfendafjöldi og það
hefði strax verið betra aö spila
hann á fóstudagskvöldið, í flóö-
ljósum. Þá heföi umgjörðin orðið
aðeins betri og meiri likur á ein-
hverri aðsókn. Það er hins vegar
ekki hægt vegna sjónvarpsins.
Svona meistarakeppni er í
flestum löndum opnunarleikur
tímabilsins, eins og við þekkjum
vel, til dæmis frá Englandi. Ég
tel að það fari best á því að
hverfa aftur til þess fyrirkomu-
lags. Það er ekki langt síðan við
sáum tvö þúsund áhorfendur á
meistarakeppninni þegar KR
mætti ÍA. Úrslitaleik deildabik-
arsins má seinka í staðinn, eins
og gert var í sumar með ágætum
árangri. Það hefur líka verið lagt
til að spila meistarakeppnina
þann 17. júní og sá möguleiki
hlýtur að koma til greina eins og
aðrir. -VS
Jóhannes Olafs-
son, formaður
knattspyrnudeildar
ÍBV.
Kjallarahöfundar
Athygli kjailarahöfunda er
vakin á því að ekki er tekið við
greinum í blaðið nema þær ber-
ist á stafrænu formi, þ.e. á tölvu-
diski eða á Netinu.
Netfang ritstjórnar er:
dvritst@centrum.is