Dagblaðið Vísir - DV - 05.12.1998, Blaðsíða 12

12
fólk
LAUGARDAGUR 5. DESEMBER 1998 33"V
„Hvaö er ég aö gera í
Madríd?“ segir Kristinn R.
Ólafsson, hissa, þegar hann
er spuröur en hann er senni-
lega sá Madrídarbúi sem
flestir á íslandi kannast viö
þar sem hann hefur verið
fréttaritari Ríkisútvarpsins í
Madríd svo lengi sem elstu
menn muna. Nú er Kristinn
staddur hér á landi til þess
aö ota sínum tota og láta
bera á sér og bókinni, eöa
eins og hann oröar þaö sjálf-
ur: ,fer eldi og usla yfir“ því
sagan er dauö nema einhver
lesi hana og einhver önnur
sál lýsi upp textann.
„Ég hef verið i Madríd í sautján
og hálft ár og sinni fréttaritara-
starfinu auk þess sem ég er við
þýðingar bókmennta og annars
sem hefur rekið á fjörur mínar,“
segir Kristinn. „Síðustu mánuöi
hef ég verið að þýða fyrir ferða-
málaráð, Iceland Review og fleiri,
jafnvel lögfræðilega texta þó að ég
sé ekki löggiltur skjalaþýðandi.
Tæknin er orðin slík að allt hefur
þetta farið fram í gegnum Inter-
netið. Bókin var send heim á
Internetinu á þremur og hálfri
mínútu.“
Kristinn R. Ólafsson talar frá Madríd. í þetta sinn skrifar hann frá Madríd og geta íslendingar notið afrakstursins í bókinni Pósthólf dauðans sem er nýkom-
in út hjá Ormstungu.
DV-mynd Pjetur
Skrifað frá. (fat//vc/
Þetta eru fjórar
konur frá ís-
landi, sín
af hverri
kynslóð-
inni. Sú
elsta er
Arnrún frá
Felli og
svo
koma
þær

Nú vinnurðu fyrir íslend-
inga og skrifar á íslandi. Af hverju
viltu endilega vera á Spáni? Af
hverju ertu ekki bara á íslandi og
gerir það sama hér?
„Það eru nú ákveðnar ástæður
fyrir því,“ segir Kristinn. „Ég er
íjölskyldumaður á Spáni. Ég er
ekki að kenna fjölskyldu minni
um heldur líður mér mjög vel á
Spáni. Ég hugsa að þaö yrði erfitt
að koma aftur heim og byrja nýtt
líf hér. Ég þjáist einfaldlega ekki
£if neinni óyfirstíganlegri heimþrá,
enda er ég alltaf með annan fótinn
og hugann á íslandi, hér vinn ég
mesta mína vinnu, eins og þú seg-
ir, ég lifi á íslenskum orðum.“
Af hverju fórstu upphaflega?
„Það var sambland af útþrá og
ævintýraþrá, býst ég við, til þess
að sjá mig um og læra spænsku.
Svo ílendist maður eins og gengur
en ég sé ekki eftir því.“
Þú vinnur ekkert fyrir Spánverj-
ana?
„Ég hef raunar verið að þýða af
íslensku yfir á spænsku. í fyrra-
sumar kom út bók sem heitir
Kuldans dætur, með sögum eftir
norrænar konur, sem ég þýði.
Fríða
Á. Sigurö-
ardóttir, Ásta
Sigurðardóttir og
Kristín Ómarsdóttir.
Þessi bók vakti bara þó
nokkra athygli og um hana
var fjallað í helstu dagblöðum
Spánar sem er mjög gott því á
Spáni koma út 40.000 titlar á ári.
Og það eru aðeins útvaldir sem
komast í blöðin. Spánverjar líta
mjög upp til Norðurlandanna fyrir
að vera mjög framarlega á kven-
réttindasviðinu, því vakti athygli
sú ófullnægja sem speglaöist í sög-
unum, einkum þeim yngstu. Ein-
hvers konar lífstóm.
Það var til þess tekið í þessum
sögum.“
Karlar í kreppu
Á döfinni hjá Kristni er svo bók-
in Rakaði víkingurinn sem á að
hafa þemað karlmenn í kreppu.
Ramminn er sá þó að Kristinn segi
að hann sé mjög teygjanlegur.
„Ég átti í erfiðleikum með að
finna sögur þar sem íslenskir karl-
menn virðast ekkert sérlega
krepptir. Það hefur að minnsta
kosti lítið verið fjallaö um slíkt á
íslandi. Kvennasögurnar hafa
meira fjallað um vandamál
kvenna en karlar hafa ekki beint
fjallað um vandamál sín sem hefa
risið. Ég fann þó skondnar sögur
eftir Rúnar Helga Vignisson, Guð-
berg Bergsson og Böðvar Guð-
mundsson. Saga Böðvars heitir
Norður og niður. Hún fjallar um
bílstjóra sem er kvæntur kennara.
Hann er bara með bílpróf en hún
er með kennarapróf og er þar með
á hærra menntunarstigi. Karlinn
er krepptur yfir þessu og dreymir
um stelpurnar í Staðarskála sem
gefa honum að éta. Hann fær lán-
að stærsta hjólhýsi á landinu,
sem bara er hægt að aka um
nætur því það teppir alla umferð,
og fer með kerlinguna norður í
land þar sem hann fær þá hug-
dettu að koma henni fyrir kattar-
nef, láta hana bara gossa niður
Ólafsfjarðarmúla. Sagan fjallar um
þessa drauga sem að honum
sækja. Mjög skemmtileg saga og
mikið ísland í henni.“
Það sækja draugar að þér líka
fyrst þú ert farinn að skrifa morð-
sögu.
„Þetta er ekki harðsoðin
spennusaga. Mér skilst að menn-
ingarvitar telji spennusögur til
óæðri bókmennta og því kalla ég
Pósthólf dauðans spennandi sögu.
Mér þykir alltaf að það þurfi að
vera saga í sögum. Það mega ekki
vera 80-90 bls. af einhverjum fal-
legum lýsingum, þó að ég telji mig
einnig vera myndrænan í skrifum
mínum. Ég get ekki skrifað nema
sjá fyrir mér það sem ég er aö
fjalla um. Ég nota formið því að
það er afsökun til þess að segja
aðrar sögur en þaö er fjarri mér að
halda því fram að ég haldi uppi
spennu alla bókina."
Spann sögu út frá
morðmáli
Kveikjan að bókinni var grein
sem birtist i spænska dagblaðinu
E1 País árið 1992 um mann sem
fannst myrtur. Kristinn las grein-
ina og nýtti sér hana.
„Eg gerði enga tilraun til þess
að komast að því hver lausn þess
morðmáls var en ég notaði nokk-
ur atriði úr greininni og byrjaði
að spinna mína eigin sögu. Þar
fékk ég þrjár sögupersónur í fang-
ið sisona. Og mín saga fjallar um
aldraðan Spánverja sem finnst
látinn, að öllum líkindum myrtur,
á heimili sínu. Þessi maður var
vopnabróðir íslendings sem barð-
ist í spænsku borgarastyrjöldinni
og skrifaði bók um reynslu sína.
Ég kalla hann Hermann B. Her-
mannsson en hann á sér einnig
fyrirmynd í raunverulegum
manni, Hallgrími Hallgrímssyni,
sem skrifaði bókina Undir fána
lýðveldisins í byrjun fimmta ára-
tugarins um reynslu sina í borg-
arastyrjöldinni. Ég vann úr bók
Hallgríms þó að alls ekki sé þetta
nein lýsing á Hallgrími. Þessa bók
sögupersónunnar rekur svo á fjör-
ur fréttaritara útvarpsins í Ma-
dríd.“
Sem ert þú?
„Mitt fulla nafn er þarna í bók-
inni, þó að þessi Kristinn R.
Ólafsson nafni minn sé ekkert
endilega ég. Mér þótti það einfald-
lega frumlegt að vinna út frá þeim
punktum og segja sögu þessa
gamla manns sem jafnframt er
táknræn fyrir þá Spánverja sem
urðu undir í borgarastyrjöldinni
og jafnframt undir í lífinu. Saga
þeirra sem urðu ofan á er líka
sögð þarna. Franco kemur við
sögu í þessari bók.
Á engar ömmusögur
Þetta er þá ekki einungis
spennusaga heldur líka þjóöfélags-
gagnrýni?
„Þessi gamli maður er að sjálf-
sögðu blóðrauður kommúnisti,
eins og sá íslendingur sem hélt út
í heim að berjast í alþjóðahersveit-
unum. Ég hef átt gott samstarf við
Þjóðarbókhlöðu til þess að vinna
að gagnaöflun fyrir þessa bók. Til
þess að nálgast þann anda sem ég
vil fá inn í bókina. Fréttaritaran-
um tekst að hafa upp á þessum
gamla manni og er að taka við
hann viðtal þegar hann finnst allt
í einu myrtur.
Kristinn segir að í bókinni sé
hoppað aftur í tímann og fram og
til baka um hans líf. Sagan er líka
sérstæð að því leyti að hún er
skrifuð í annarri persónu, til
gamla mannsins. Hann ásækir
sögupersónuna Kristin þrátt fyrir
dauða sinn og heldur áfram að
vera persóna í bókinni.
„Einhver hefur sagt aö skáldin
þurfi að eiga góðar ömmur til þess
að þær segi þeim sögur sem þeir
geti síðan byggt á. Ég hef því mið-
ur aldrei getað notið slíkra kvenna
því að báðar ömmur minar létust
þegar ég var ungbarn, ég hafði því
engar ömmusögur á að byggja en
sumt af sögunum sem ég byggi á
sagði mér guðmóðir konu minnar.
Sem heild er sagan þó skáldskapur
einn, ég byggi undirstöður skáld-
sögunnar á hinum raunverulega
heimi."
Kristinn gefur ekki mikið út á
að spennusögur eigi að vera
spennandi út í gegn og getur sér
þess meira að segja til að sæmi-
lega glöggur lesandi ætti að geta
sagt hver er morðinginn, um mið-
bik bókarinnar. „Þá stendur hins
vegar eftir spurningin „Hvers
vegna?" Og ef til vill svara ég því,“
segir Kristinn og brosir. -þhs
„Ég átti í erfiðleikum með að finna sögur þar sem íslenskir karlmenn
virðast ekkert sérlega krepptir. Það hefur að minnsta kosti lítið verið
fjallað um slíkt á íslandi."