Dagblaðið Vísir - DV - 05.12.1998, Blaðsíða 54

7'
62
LAUGARDAGUR 5. DESEMBER 1998
Súsanna Svavarsdóttir veldur alltaf titringi:
Aumur er andskotalaus maður
Súsanna Svavarsdóttir
er sterk kona og hefur
aldrei legiö á skoðunum
sínum í einu eöa neinu.
Fyrir þaö hefur hún hlotið
aödáun margra en einnig
mœtt andstööu og andúö.
Blaðamennskan togar í
Súsanna er ekki mikið fyrir fii
Henni finnst það leiðinlegt og ekki
ósvipað gömlum bónda reynir hún eft-
ir fremsta megni að komast hjá þvi að
eiga lausa stund. Ástæðan fyrir því er
að vinnan er skemmtileg; blaða-
mennskan gefúr henni þá lífeorku
sem hún sækist eftir. Hún kynntist
blaðamennskurmi fyrir fjórtán árum.
„Ég var aö verða þrítug þegar ég fór
í háskólanám. Eins og vel upp aldar
stúlkur í Keflavik gifti ég mig og eign-
aðist bam, var húsmóðir, fór í lækna-
ritaraskóla og var pen. Ég kláraði
stúdentspróf utanskóla eftir fyrsta
skiinaðinn. Síðan fór ég í háskólann
og byijaði að læra bókmenntir. Þá réö
Ámi Bergmann mig sem bókmennta-
gagnrýnanda á Þjóðviljanum og I kjöl-
fanð blaðamann.
Ólafúr Ragnar Grímsson varð rit-
stjóri þegar ég hafði unnið á Þjóðviij-
anum í nokkrar vikur. Við áttum ekki
skap saman í blaðamennsku. Honum
fannst að ég ætti að skrifa um sultu-
tau og saft en það fannst mér ekki. Ég
hætti, lauk háskólanáminu og sinnti
ýmsum störfúm en einhvem veginn
togaði blaðamermskan alltaf í mig og
ég hóf störf á Morgunblaðinu í desem-
ber 1986 og var þar í fóstu starfi í tæp
níu ár.“
Þórhallur er ekki hræddur
Súsanna var lengi þekktust fyrir að
vera leiklistargagnrýnandi Morgun-
blaðsins en hefúr á síðustu árum
komið æ meira inn í ljósvakamiðlana.
í vetur tók hún upp reglulegar heim-
sóknir í sjónvörp landsmanna þar
sem hún stýrir Titringi ásamt Þór-
halli Grmnarssyni. Fyrr á þessu ári
hringdi Sigurður Valgeirsson í
Súsönnu og bar upp hugmyndina að
þætti um karla og konur. Síðan dund-
uðu þau sér við það í sumar að leita
að karlmanni til að stjórna með
Súsönnu. Eftir nokkra leit fundu þau
leikarann Þórhall Gunnarsson.
„Við gerðum þá kröfu að karlstjóm-
andinn gæti tekið að sér hlutverk
karlrembunnar í þættinum; hann
gæti staðið meö karlmönnum og karl-
mennskunni. Við þurftum að frnna
mann sem gat staðið af sér reiði
kvenna, jafhvel þegar þeim fyndist
hann óþægilegur og pirrandi. Þegar
við litum yfir fjölmiölavöllinn kom í
ljós að of fáir karlmenn í fjölmiðlum
uppfylltu þessi skilyrði. Þeir sem gera
það, eru í mjög góðum stööum, vel
launaðir og era ekki að fara eitt né
neitt fyrir átta mánaða verkefni. Svo
era sumir strákamir í blaöamanna-
stétt óttalegar kerlingar og vilja bara
fa að lifa ljúfu lifi, vera sniðugir og
láta fólki líka vel við sig. Sem er í
rauninni það síðasta sem blaðamaður
ætti aö sækjast eftir. Amma mín sagði
alltaf að aumur væri andskotalaus
1
kallkerfi.
300 m innanhúss og
600 m utanhúss.
Rafhlaðan endist 30 klst. í
biðstöðu eða 4 klst. í notkun.
Hægt að nota fleiri símtól við
móðurstöð.
íslenskur leiðarvísir.
(ion númerabirtir
er i minm.
Connev
[
3-490)
stgr.

/«ti
stgr.

sími með númerabirti
Hátalari.
Beinval.
Tengi fyrir heyrnartól.
6.900
]uniS iólal
itiílœLjíi

krónur dregnar út vikulega!
Ef þú verslar fyrir 7.000 krónur eða meira
í verslun okkar í Sætúni 8 fer nafn þitt í lukkupottinn.
Heimilistæki hf
SÆTVJN8 SÍMJ 568 1500
WWW.llt.i8
maður. Það á vissulega vel við í fjöl-
miðlum. Ef menn eru andskotalausir
blaðamenn, þá era þeir ekki að segja
neitt. Eitt af hlutverkum blaðamanns-
ins er að hreyfa við lesendum, hlust-
endum eða áhorfendum, en það er því
miður ekki mjög algengt hér á landi.
Ejölmiðlar era flestir ffemur hlut-
lausir. Þaö er helst að þeir reki stefnu
sem byggir á því að það megi ekki
særa hunda, ketti, böm og konur. En
hvað með það, samstarf okkar Þór-
halls hefur gengiö ágætlega og hann
er ekki hræddur við mig. Ég geri mér
alveg grein fyrir því að það era til
menn sem koðna niður, verða jafnvel
pirraðir þegar ég fer að hafa skoðanir.
Því varð samstarfsmaður minn að
vera maður sem þyrði að standa uppi
í hárinu á mér ef því væri að skipta.
En sem betur fer hefur lítið reynt á
það. Við vinnum vel saman og okkur
semur prýðilega."
Ljót stríð
Miklar umræður spunnust vegna
umræðu um forsjárlausa feður í
Titringi og fannst mörgum að ekki
hefði allra sjónarmiöa verið gætt.
„Fjölmiðlar hafa verið tregir til aö
taka forsjármál fyrir. Þau era í raun
og veru sárasta reynsla sem við
stöndum andspænis í lífinu. Það er
ekkert sárara en aö missa dagleg
tengsl viö bamið sitt. Sársaukinn er
það mikill aö fólk leiðist út í harðar
aðgerðir; sýnir jafiivel af sér mjög
ljóta ffamkomu. Það á jafnt við um
karla og konur.
Þetta verða óhemju ljót stríð oft á
tíðum. En það bætir ekkert að tala
ekki mn hlutina. Sem þjóö verðum
viö að velta þeim fyrir okkur og
spyrja hvort við séum á réttri leið og
hvort hægt sé að hæta viðhorfin,
hegðunina og lægja öldur valdabar-
áttunnar sem þessi mál snúast upp L
Fljótlega eftir að við Þórhallur
fórum aö vinna saman varð þetta
málefni aö sameiginlegu áhugamáli.
Við höfum frá upphafi verið sam-
mála um að baráttan milli foreldra
sem nota bömin til að sýna vald sitt
og hefnigirni sé óhugnanleg og geri
ekkert annað en aö skemma börnin.
Ég er í góðu sambandi við foður
minna dætra og Þórhallur og hans
kona í góðu sambandi við bams-
móður hans. Hvaö okkar samvinnu
áhrærir hefur verið mikill kostur
hvað við höfum svipað gildismat að
þessu leyti. Við höfðum bæöi vaiið
vináttu við „hitt“ foreldrið vegna
þess að við metum bömin okkar
framar öllu öðru, elskum þau og
finnst að þau eigi skilið alia þá ást
og umhyggju sem báðir foreldrar
geta veitt. Hér á landi eru stríðin
hins vegar „normal“ ástand og það
vill gleymast að þótt hjónaband
gangi ekki upp, manni fmnist hinn
aðilinn vonlaus maki, þá getur hann
verið dásamlegt foreldri. Það er ein-
faldlega allt annað hlutverk.
Það er svo skrýtið að þetta litla
samfélag okkar er með alls konar
ályktanir og yfirlýsingar um trúar-
bragða- og stjómmálastyrjaldir og
við tilkynnum afetöðu okkar um all-
an heim. En heima fyrir eigum við í
blóðugu stríöi viö fyiTverandi maka
út af bömunum okkar. Þau eiga
þetta ekki skilið og það gleymist
stundum að þessi böm eiga eftir að
lifa heila mannsævi. Við erum að
forrita þau, setja inn í þau hindran-
ir, beiskju, sársauka, reiði og örygg-
isleysi af því þau vita ekki með
hvora þau eiga að standa. Þau elska
báöa foreldra sína og lenda á milli.
Við erum að skemma þau og það er
glæpur gegn lífinu. Okkur er treyst
fyrir þessum bömum og við eigum
að sinna foreldrahlutverkinu á óeig-
ingjaman hátt. Því meira sem böm-
in okkar eru elskuð því betri verður
heimurinn þeirra og minna ógn-
andi.
Vegna þessara sjónarmiða ákváð-
um við að fjalla um þessi mál í Titr-
ingi. Sé einhver pirraður þá verður
aö hafa það. Það sem olli hvað mest-
um pirringi var að við skyldum ekki
gæta sjónarmiða allra aðila en það
er bara ekki stefna þáttarins. Við
tökum eitt málefni fyrir í einu og
ræðum það. Við ákváöum að fleygja
þessari einkennilegu íslensku sjón-
varpsaöferð að safna 6-8 manns
saman í sjónvarpssal í hálftímaþátt
þar sem allir fá að segja sínar skoð-
anir og síðan er þátturinn búinn.
Það er bara gott að fólk sé pirrað
yfír Titringi vegna þess að pirringur
skapar umræðu í samfélaginu. Viö
eram ekki aö finna upp hjólið held-
ur að varpa fram spumingum inn
þaö hvort við séum hreinlega í lagi
sem þjóð. Mín skoðun er sú að við
séum þaö ekki.“
Leið á kvennafasisma
Konur hafa, margar hveijar, ver-
ið óánægðar með hve karllægur
þátturinn sé. Hefur Súsanna verið
of lin við karlana?
„Ég er ofboðslega leið á kvenna-
fasisma. Það er alltaf talað rnn kon-
ur og karla eins og allar konur séu
eins og allir karlar eins. Ég er oft
spurð hvemig ég sem kona geti tek-
ið undir ákveðin sjónarmið. En
konur era ekki allar eins. Ég þekki
konur sem ég á enga samleið með.
Svo þekki ég karla sem ég á sam-
leið með og finnst fínar manneskj-
ur. Ég er enginn merkisberi
kvenna sem staðlaðs hóps. Mér hef-
ur aldrei þótt konur fullkomnar,
það er eitt og annað að okkur. Við
erum einfaldlega mishæfir einstak-
lingar, rétt eins og karlar. Ég held
að best sé að við reynum að ein-
beita okkur að því að vera mann-
eskjur og hættrnn þessiun einfeldn-
ingslegu flokkunum.
Vissulega hafa konur farið hall-
oka í samfélaginu en það er að
breytast smám saman. Ég nota
kjörorð Morgunblaðsins: Góðir
hlutir gerast hægt. Ég er ekki viss
um að það yrði til gæfú að skella á
algeru jafiirétti hér og nú, með öll-
um þeim kröfum sem því fylgja.
Við þurfum aö taka tillit til þess að
þaö em ekki allar konur búnar
undir það. Mér finnst margt af því
sem kvennafasistar bera á borð fyr-
ir okkur og kröfurnar sem þær
gera vera eitthvað sem ég vil ekki
vera með í. Ég geri ekki þessar
kröfur. Ég er í allt öðrum hópi. Ef
þær eru pirraðar þá er það þeirra
mál.
Við getum ekki kennt karlmönn-
um alfarið rnn hefðbundna verka-
skiptingu og þær konur sem í dag
em fremstar i kvennapólitík gera
það ekki. Viö bemm helming
ábyrgðarinnar á því hvemig hlut-
verkaskiptingin hefur þróast. Sá
sem þegir og gerir ekkert í málinu
ber líka ábyrgð. Jafnrétti hefur
ekki verið sérstaklega í brennidepli
fyrr en á þessari öld; konur sam-
þykktu stöðuna. Við erum engin
fómarlömb. Ef ég á endilega að
vera fómarlamb, sem ég hef aldrei
séð að ég sé, þá veit ég ekki hvort
mér þykir verra að vera fómar-
lamb karla en kvenna. Þaö er til
fullt af kvennafasistum sem ég
vildi alls ekki lenda undir hælnum
á né í þeirri flokkun sem þær gera.
Sú kona sem segist vera fórnar-
lamb er að lýsa því yfir að hún hafi
enga stjóm á lífi sínu, hún sé vilja-
laust verkfæri sem allir geti troðið
á að vild. Það myndi ég aldrei sætta
mig við.“
Súsanna undirstrikar aö þrátt
fyrir þessar skoðanir sé hún
femínisti, það vanti einfaldlega í
hana öfgamar.
„Við konur höfum heilmikiö að
gefa þessu þjóðfelagi. Mér finnst
mjög æskilegt að kynin vinni sam-
an. En í samfélagi þar sem er mik-
il upplausn í samskiptum þeirra er
erfitt aö fmna flöt á slíku sam-
starfi. Kynjrmum hefur verið of
mikið stillt upp sem andstæðum -
og það ósættanlegum. Tilfinninga-
lega hefur myndast mjög djúp gjá
milli karla og kvenna. Það era all-
ir svo „kúl“ og þurfa ekki á neinum
að halda. Það smitar allt samfélag-
iö.“
Er þessi tilfinningalega gjá hluti
„Amma mín sagði alltaf að aumur væri andskotalaus maður. Það á vissulega
vel við í fjölmiðlum. Ef menn eru andskotalausir blaðamenn þá eru þeir ekki
að segja neitt.“ DV-myndir E.ÓI