Dagblaðið Vísir - DV - 15.03.1999, Blaðsíða 16

16
lennmg
MANUDAGUR 15. MARS 1999
Krassað á veggi í
Ingólfsstrætinu
Ivar Valgarðs-
son er skemmti-
lega þrjóskur
listamaður sem á
áreiðanlega ekki
upp á pallborðið
hjá öllum. Hann
er stundum
kenndur við
mínímalisma og
það er í vissum
skilningi eðli-
legt, þó sú skil-
greining sé ekki
alveg rétt, a.m.k.
ekki miðað við
allra ströngustu
forsendur
mínimalismans.
Minímalisminn,
eða naumhyggj-
an svokallaða,
miðar nefnilega
ekki eingöngu að
því að einfalda
formið og útiloka
allt skraut, held-
ur á jafnframt að tæma listina af innihaldi
eða merkingu, eins algjörlega og hægt er.
(Reyndar er þaö nánast ómögulegt þar sem
sjálft merkingarleysið felur í sér afstöðu,
sem aftur hefur ákveðna merkingu!) ívar
Vcdgarðsson getur varla talist hreinræktað-
ur mínímalisti vegna þess að innihaldið
skiptir einmitt meginmáli í verkum hans, þó
e.t.v. megi túlka merkinguna á fleiri en einn
veg. Líklega má þó segja að vinnubrögð ívars
séu í anda naumhyggjunnar, hann gerir að-
eins það sem óhjákvæmilegt er til þess að
hugmyndin komist til skila og seint verður
hann sakaður um glysgirni eða óþarft skraut
í verkum sínum. En inntakið hverfur síður
en svo þó skrautinu sé sleppt. Nær væri að
segja að það skerptist því það sem eftir
stendur verður bara hlaðnara merkingu fyr-
ir vikið. Sumir halda að einungis latur lista-
maður vinni eins og ívar Valgarðsson en það
er út í hött. Að baki einfaldleikans liggur
mikil hugsun, vinna og sjálfsafneitun. Það er
Frá sýningu ívars Valgarðssonar í Gallerí Ingólfsstræti 8
nefnilega hámark agans að leyfa sér ekki að
láta allar skemmtilegu og aðlaöandi hug-
myndimar sem vakna við gerð verksins
flakka, heldur halda sig við hinn hreina
kjarna.
Myndlist
Áslaug Thorlacius
Lífið á sínum gamla grunni
Á sýningunni sem nú stendur yfir í Ing-
ólfsstræti 8 sýnir ívar fjögur verk. Þrjú
þeirra eru unnin beint á veggi gallerísins,
ferhyrndir fletir litaðir með Crayola vaxlit-
um, hver í sínum lit. Fjórða verkið liggur í
gluggakistunni,
tvö A4 blöð, lit-
uð með sama
hætti. Verkin
bera nöfn lit-
anna sem þau
eru í: Spring
green, Sky blue,
Orange og
Spring green -
Sky blue. Merkinguna
má lesa úr öllu; um-
gjörðinni, forminu,
efninu og titlum verk-
anna. Þetta er hefð-
bundin myndlist, vegg-
málverk eins og fresk-
urnar gömlu, sem hafa
líka vísun í nýja-
brumið, veggjakrot nú-
tímans. Crayola vaxlit-
urinn er litur barnsins
og sú „tækni“ sem
flestir hefja sinn
myndlistarferil með,
hvort sem hann verð-
ur lengri eða skemmri.
Hann er einnig algengur í veggmálverki, eða
hvaða foreldri kannast ekki við vaxlit á
vegg? Samt er listamanninum full alvara,
um það vitnar strangt form flatanna og um-
gjörðin öll. Titléirnir minna á annars konar
sakleysi og æsku sem sömuleiðis stendur
traustum fótum i gamalli hefð - vorið og sól-
ina sem færa heiminum sitt síendurtekna,
árvissa upphaf. Þvi fylgja engar kollsteypur
heldur endumýjast lífið á sínum gamla
grunni. Grasið sprettur helst þar sem það
spratt áður, teygir sig bara ögn lengra hér og
gefur eftir þar. Það er bjart yfir þessari sýn-
ingu þó úr henni megi lesa öll þessi djúpu
sannindi um lífið. Hún er líka full af vænt-
umþykju þó tilfinningasemin liggi ekki á yf-
irborðinu, en kannski er betra að vita að
ívar á sjálfur lítil börn. Hún fjallar þannig
lika að einhverju leyti um daglega lífið sem
er ekki verri spegill á eilífðina en hvað ann-
að. Látum því, fyrir alla muni, yfirlætisleys-
ið ekki blekkja okkur.
Pétur var það
Eins og getið var um á menningcirsíðunni
fyrir helgi voru stílverðlaun Þórbergs Þórð-
arsonar afhent síðastliðinn fostudag í fjórða
sinn. Til þessara verðlauna var stofnað árið
1989 þegar hundrað ár voru liðin frá fæðingu
Þórbergs og til þessa hafa Gyrðir Elíasson,
Þorsteinn frá Hamri og Þor-
steinn Gylfason
hlotið verð-
launin. í
þetta sinn
hlaut þau
Pétur Gunn-
arsson, rit-
höfundur og
ötull kjallara-
höfundur hér á
DV.
í reglum um
verðlaunin seg-
ir: „(Þau) eru
veitt fyrir
óvenjulega stíl-
gáfu og frumleik í
meðferð íslensks
máls. Þau geta
hlotnast hverjum
þeim sem vekur at-
hygli fyrir góðan
stíl, hvort sem við-
komandi er skáld,
blaðamaður, stjórn-
málamaður eða fæst af
öðrum ástæðum við
ritstörf." í dómnefnd
sitja að þessu sinni Þor-
leifur Hauksson fyrir
hönd Styrktarsjóðs Þór-
bergs og Margrétar, Páll Valsson fyrir hönd
Máls og menningar og Gunnar Harðarson
fyrir hönd menntamálaráðherra.
Dómnefndin rökstyður verðlaunaveiting-
una til Péturs m.a. með eftirfarandi hætti:
„(Hann) hefur frá upphafi rithöfundarferOs
síns lagt sérstaka rækt við stíl verka
sinna, enda bera þau_
þess vitni,
pétur
Gunoa'
rsson
a líkt og verk
Þórbergs sjálfs, að hverju
orði hefur verið velt við og merking þess
og staða í hverri setningu verið
gaumgæfð til hins ýtrasta.
Fjölmargar tegundir
Pétur hefur fengist við fjöl-
margar tegundir bókmennt-
anna og alls staðar komið fram
með nýjungar, bæði í efhisvali
og stíl, og haft mikil áhrif í
þeim efnum. Það gildir ekki
einungis um skáldsögur hans
heldur einnig ljóð, ritgerðir
hans og vasabækm sem
geyma frumlegar athuganir
á töfrum hins daglega lífs.
Það sama á við um nýlega
og afar vinsæla útvarps-
þætti Péturs um íslenska
17. og 18. öld sem
hafa verið bornir
uppi af sama
ferskleika í efnis-
tökum og stílgáfu
og einkennir
önnur verk
hans. Nú síðast
hafa þýðingar
hans á
nokkrum stór-
virkjum
heimsbók-
menntanna, m.a.
Frú Bovary eftir
Gustave Flaubert
og I leit aö liónum tímaeftir
Marcel Proust, vakið sérstaka athygli bók-
menntaunnenda, ekki síst hinn vandaði ís-
lenski búningur.
Þórbergur Þórðarson sagðist eitt sinn hafa
innleitt í íslenskan bókmenntastíl „meiri
hraða, fjör, hnittni og tilbrigði í stíl“. Svo vel
vill til að þessa lýsingu má sem hægast
heimfæra upp á stíl Péturs Gunnarssonar.“
-AI
1999 litaðir bútar
Nú fer hver að yerða síðastur að líta inn á
lítið listhús sem Ásgeir Lárusson, myndlist-
armaður og skáld, rekur utan um eigin af-
urðir neðarlega á Skólavörðustígnum, gegnt
Mokkakaffi. Innan tíðar á nefnilega að rífa
bygginguna sem hýsir galleríið. í þessu gall-
eríi hefur Ásgeir unnið
bæði að ritstörfum og mál-
aralist um nokkurra mán-
aða skeið. Meðal annars
hefur hann verið að gera
myndverk um hartnær tvö
þúsund ára sögu mann-
kyns, hvorki meira né
minna, en það er saman-
sett af 1999 lituðum bútum
og einungis eftir að bæta
viö þeim síðasta. Hins veg-
ar vill listamaðurinn
árétta að verkið sé til sölu
áður en djarfar fyrir nýju
árþúsundi.
Hver er Jóní Jóns?
í kjallaranum undir hinu þekkta Gallerí
Asbæk í Kaupmannahöfn eru öðru hvoru
haldnar sýningar á verkum ungra lista-
manna sem ekki eru enn famir að hasla sér
völl á „opnum markaði". Þar er nú að finna
samsýningu valinna listnema annars vegar
úr málaradeild Konunglegu akademíunnar í
Kaupmannahöfn og nema úr listaakademí-
unni í Hamborg. Umsjónarmaður menning-
arsíðu hjó eftir því að meðal „danskra“
sýnenda er ein stúlka með íslensku nafni:
Jóní Jónsdóttfr. Ef til vill er þetta ein af
stjörnum framtíðar, hér eða í Danmörku.
Sýningin i kjaUaranum hjá Asbæk stendur
til 20. mars.
Sýnt ókeypis á landsfundi
Þeir sem sóttu landsfund Sjálfstæðisflokks-
ins eða fylgdust með honum í sjónvarpi sáu
að þar vom listaverk uppi um alla veggi,
verk eftir Amar Herbertsson, Magnús Kjart-
ansson, Brynhildi Þorgeirsdóttur, Georg
Guðna, Guð-
jón Ketils-
son, Stein-
unni Þórar-
insdóttur og
fleiri. Fyrir
þessari upp-
hengingu
stóð sjáif-
skipaður sér-
fræðingur
Sjálfstæðis-
flokksins í
myndlistarmálum, Knútur Bruun. Hann hef-
ur einnig gefið sig út fyrir að vera sérstakur
málsvari íslenskra myndlistarmanna; veriö
umhugað um að verja höfundarrétt þeirra og
hagsmuni gegnum samtökin Myndstef. Eitt
af baráttumálum þeirra samtaka er að lista-
menn fái greitt fyrir þátttöku í sýningum og
önnur afnot á myndverkum þeirra.
Því skýtur skökku við að málsvarinn hef-
ur ekki minnst einu orði á greiðslur fyrir af-
not við þá listamenn sem lánuðu verk til
landsfundarins; væntanlega áttu verk þeirra
einungis að vera „góð auglýsing“ fyrir þá,
eins og alltaf var sagt hér í gamla daga.
Festen fær Bodil
Ekkert lát er á velgengni dönsku kvik-
myndarinnar Festen sem sló í gegn á kvik-
myndahátíðinni hér fyrir skömmu. Áður hef-
ur verið minnst á öll Robert-verðlaunin sem
aðstandendur myndarinnar sópuðu að sér
fyrir hálfum
mánuði, Vigdís
Óskarsdóttir
klippari þeiira á
meðal. Fyrir
viku voru afhent
Bodil-kvik-
myndaverðlaun-
in, sem eru rót-
grónustu og
virðulegustu
kvikmyndaverð-
laun Dana, og
þar voru yfirburðir Festen einnig miklir;
hún hlaut styttu sem besta mynd, fyrir besta
aðalleikara o.fl. Þó kom mynd Lars von Tri-
er, Idioterne, mjög fast á hæla henni. Engin
verðlaun.
Umsjón
Aðalsteinn Ingólfsson