Dagblaðið Vísir - DV - 15.01.2000, Blaðsíða 16

16
C(leygarðshornið
LAUGARDAGUR 15. JANÚAR 2000 T^V
Ég fékk ekki frampartssneiðar í
kjötborðinu í Kringlunni um daginn
þegar stóð til að elda ljúffenga
búlgarska kjötsúpu. Mér var sagt að
það væri svo lítið beðið um þær að
það tæki því ekki að hafa slíkt á
boðstólum. Ég fór að velta því fyrir
mér hvort mikið væri beðið um
Holtakjúklinga sem þeir Nýkaups-
menn auglýsa baki brotnu þessa
dagana eins og sýkingarhættan sé
ekki nóg fyrir af öllum þessum pest-
um sem dynja á landsmönnum. Ég
fór að velta fyrir mér landbúnaðar-
málum.
Alla öldina hafa ráðið ferðinni í
íslenskum landbúnaði þau öfl sem
hvorki hafa hirt um hagkvæmni og
þar með framtíðargrundvöll byggð-
ar í landinu né um hag neytenda af
því að eiga val um það sem þeir
kaupa - löngum virðist hafa ríkt það
sjónarmið að vamingurinn væri svo
sem nógu góður í það lausafólk sem
ekki haföi til að bera siðferðilega
einurð að búa í sveit heldur flykkt-
ist í kaupstaðina að eltast við prjál.
Þetta er vitað. En samt finnst
manni nú svo komið í íslenskum
landbúnaði að nóg sé búið að
skammast út í bændur. Árum sam-
an hefur dunið á manni sú viska að
ailt sem aflaga hefur farið í íslenskri
hagstjórn - sem vissulega er æði
margt - sé umfram allt bændum að
kenna. Sú tilfinning sem okkur
kaupstaðafólkinu hefur verið inn-
rætt, að bændur séu nokkurs konar
þurfamenn á okkur, hefur verið jafn
skaðleg og sú innræting sem bænd-
Um landbúnað
ur fengu um stórkostlegan siðferði-
brest þeirra sem fluttu í þéttbýlið.
Vart mun það mannsbam tif hér á
Reykjavíkursvæðinu sem ekki hefur
fengiö að heyra vandlætingarfullar
greinargerðir um það hversu sauð-
kindin nagar burt allan gróðurinn í
landinu og ber höfuðábyrgðina á öll-
um uppblæstri. En af hverju talar
enginn um öll hrossin sem naga
landið og traðka? Og um eldgos og
hlut þeirra í gróðureyðingunni er
aldrei talað.
* * *
Hvað er það sem gerir íslenska
lambakjötið svo mikið hnossgæti og
raun ber vitni? Hvað er það sem ger-
ir það einstakt í heiminum, bæði
fyrir hollustu sakir og bragðgæða?
Það er vitaskuld þessi einkennilega
tegund af hirðingjabúskap sem hér
hefur verið stunduð um aldir; það
hvernig
skepnan geng-
ur sjálfala um
allar heiðar og
kýlir vömbina
af besta
kryddi sem til
er, fær nóga
hreyfmgu og
er sæl og mett
alla tið og -
það sem
mestu varðar
- ævinlega í
góðu skapi. í
kjötfræðum
mun það haft
fyrir satt að
kjöt af van-
sælu svíni bæri þeirri ólund áköf
merki í bragði og því hvernig það er
undir tönn. Vélvæðing og færi-
bandaræktun í evrópskum landbún-
aði er fyrir löngu komin út fyrir öll
mörk í ofbeldi gagnvart náttúrunni
og þar var fárið kringum kúariðuna
í breskum nautgripum einungis
toppurinn á ísjakanum, en orsök
þess var eins og kunnugt er sú að
nautgripum var gefið fóður sem
unnið var meðal annars úr naut-
gripakjöti - þeir voru með öðrum
orðum látnir éta sjálfa sig og öll
náttúrulögmál þannig vanvirt með
frægum afleiðingum. Önnur mál og
ekki síður alvarleg hafa komið upp í
Danmörku, þótt ekki hafi jafn hátt
farið, og þykir sannað að fúkkalyfja-
gjöf í svinarækt og kjúklinga hafi
dregið fólk til dauða þar í landi.
Fólk um allan heim er að gera sér
grein fyrir því að það hefur ekki
hugmynd um hvaða óþverra það er
alla jafnan að láta ofan í sig þegar
það graðkar í sig kjöti sem það veit
ekkert um hvaðan kemur og hvern-
ig hefur verið alið. Allir þessir ósið-
ir hafa komið upp vegna þess að
landbúnaður í Evrópu er svo þróað-
ur. AUt þetta er vegna þess að í evr-
ópskum landbúnaði ríkir meiri hag-
ræðing en hér, afkoman þar er þar
af leiðandi betri, framleiðnin meiri,
reksturinn vitlegri - þar hafa sem sé
skynsemissjónarmið svoköiluð feng-
ið að mestu að ráða ferðinni, öðru
nafni peningasjónarmið.
* * *

L£—Ld.---M______1___L_LI
Guðmundur Andri Thorsson
Getur verið að framtíð íslensks
landbúnaðar liggi í þvi hversu van-
þróaður hann er? Getur verið að ís-
lenskir bændur eigi að reyna að
þumbast bara svolítið lengur við
með sínar aðferð-
ir við sauðfjár-
rækt og skella
sem mest þeir
mega skollaeyrum
við hollráðum
hagfræðinganna?
Eftir því sem jörð-
in spillist enn
ffekar þá aukast
möguleikamir á
því að fá gott verð
fyrir þær hreinu
afurðir sem ís-
lenski hirðingja-
búskapurinn gef-
ur. Og stjómvöld
verða þá líka að sjá til þess að sauð-
fjárbændur lepji ekki dauðann úr
skel, heldur ber þeim skylda til að
hlúa að þeim veiku græðlingum ís-
lensks atvinnulífs sem era til sveita.
Sauðféð í landinu er fyrir löngu orð-
ið svo fátt að gróðrinum stendur
engin ógn af því - landinu stendur
miklu meiri ógn af hestum og
Landsvirkjun. Stjórnvöldum ber
líka menningar-
leg skylda til að
styðja mannlíf í
íslenskum sveit-
um því þar er
lífsmáti sem
verður að vera
valkostur fyrir
fólk, bæði í
sveitunum og
einnig héðan úr
þéttbýlinu. Og
okkur öllum ber
lika skylda til
að hætta hinu
ósanngjama
tuði í garð
þeirra bænda sem haldið hafa áfram
á erflðum tímum að reyna að lifa af
torsóttum gæðum þessa kalda lands.
Vélvœöing og
fœribandarœktun í
evrópskum landbúnaöi er
fyrir löngu komin út fyrir
öll mörk í ofbeldi
gagnvart náttúrunni og
þar var fárið kringum
kúariöuna í breskum
nautgripum
einungis toppurinn á
ísjakanum.
gur í lífi
Blæs í lúðra og spilar í brúðkaunum
Guðmundur Hafsteinsson trompetleikari lýsir degi í lífi sínu
Undanfamir dagar hafa að
mestu farið f alls konar undir-
búning tónleika sem haldnir
verða sunnudaginn 16. janúar í
Akureyrarkirkju. Tónleikar þess-
ir eru samstarfsverkefni Sinfón-
íuhljómsveitar Norðurlands og
Serpents. Ég og félagar mínir í
Serpent, þeir Einar Jónsson
básúnuieikari og Jóhann Bjöm
Ævarsson homleikari, höfum í
samráði við Guðmund Óla Gunn-
arsson hljómsveitarstjóra og Sig-
urbjörgu I. Kristínardóttur, fram-
kvæmdastjóra Sinfóníuhljóm-
sveitar Norðurlands, unnið að
undirbúningi þessara tónleika
meira og minna síðan fyrir jól.
Við félagamir stofnuðum
Serpent árið 1997. Þetta er hópur
tónlistarfólks sem vinnur að fjöl-
þættum verkefnum og fer sam-
setning og stærð hópsins eftir þvi
hvaða verkefni við erum að fást
við hverju sinni. Með stofnun
hópsins vorum við að leitast við
að byggja bakgrunn fyrir tóniist-
armenn sem hafa áhuga á að
flytja tónlist sem ekki er fast-
skorðuð við ákveðna flokka þ.e
sinfóníutónlist, lúðrasveit o.s frv.
Einnig er hugmyndin að Serpent
þjóni því hlutverki að leika ís-
lenska blásaratónlist og geti ver-
ið til taks fyrir tónskáld sem
skrifa vilja fyrir óhefðbundna
hljóöfæraskípan.
Næsta verkefni Serpents eftir
þessa tónleika er tónleikaferð nú
í sumar tii Græniands og Fær-
eyja þar sem eingöngu verða leik-
in ný verk fyrir blásara. Þau verk
em eftir núlifandi tónskáld og út-
setjara frá íslandi, Færeyjum og
Grænlandi. Við fengum veglegan
styrk tii þessa verkefnis úr Nor-
rænu Menningarmálanefndinni á
síðasta ári.
Erjólafríið búið?
Fyrsta daginn eftir jólafrí
vakna ég svona í meðaliagi
snemma, eða um niuieytið. Dag-
urinn hefst á léttum morgun-
verði, ristuðu brauði og mjólkur-
glasi. Síðan tekur við upphitun
og smáæfmgatöm á trompetinn.
Svo tek ég mig til og út í bíl þar
sem snjóskafan og tilheyrandi
verkefni bíða mín. Fyrst liggur
leiðin á fund með Einari og Jó-
hanni, félögum mínum úr
Serpent, þar sem við ræðum
ferða- og æfmgaplan norðurferð-
arinnar lítillega. Fundinum lýkur
um hádegisbilið. Þá fer ég upp í
Kringlu þar sem ég hafði mælt
mér mót við kærustuna í hádegis-
mat. Við fengum okkur súpu og
brauð meðan við ræddum um
heima og geima.
Fékkstu marga pakka?
Klukkan 14.00 hófst kennsla i
Tónskóla Sigursveins. Ég varð
þess óneitanlega var að krakk-
amir höfðu haft Qest annað fyrir
stafni yfir jólin og áramóti en að
æfa sig á trompetinn. Umræður
um innihald jólapakka, hversu
lengi var vakað fram eftir á
gamlárskvöld og annað þess hátt-
ar fékk því aðeins meiri tíma en
ella. Það þarf að vera gaman í
skólanum!
Brúðkaupsæfing
og líkamsrækt
Um kaffiieytið hringdu félagar
mínir í mig og boðuðu mig á æf-
ingu um kvöldið fyrir brúðkaup
en við höfum tekið okkur saman
nokkrir og spilað fyrir dansi í
brúðkaupsveislum. Síðasti nem-
andinn var svo búinn hjá mér um
hálfsex. Þá fór ég og hitti félaga
minn í líkamsræktinni þar sem
við hjálpuðumst að við að vinna
á jólasteikinni. Eftir púlið fylgdi
svo smáafslappelsi i heita pottin-
um og gufunni. Þessar stundir í
líkamsræktinni skipta mig mjög
miklu máli í sambandi við úthald
og einbeitingu í starfi.
Það er aiitaf jafnskemmtiiegt
að fara í líkamsræktina á þessum
árstíma. Flestir hafa heitið sér
því að taka sér nú tak í líkams-
ræktinni á nýju ári en óþarflega
oft endar þetta átak svo hjá fólki
eftir eina tii tvær vikur! Ég kem
svo heim til kærustunnar um
háifátta leytið og við borðum
saman tacoskeljar og það sem
þeim fylgja og ræðum saman um
atburði dagsins. Upp úr 20.30
keyri ég svo út í Skerjafjörö á
brúðkaupsæfmguna. Við rennum
yfir prógrammið, ákveðum niður-
röðun laganna og forum yfir hvar
og hvenær við eigum að mæta.
Lífið er
dásamlegt
Æfing-
unni lýk-
ur svo
um eil-
efuleyt-
ið. Þá
var för-
inni heit-
ið út á
næstu
mynd-
bandaleigu
því við höfð-
um talað um
það yfir kvöld-
matnum að leigja
eina spólu fyrir
svefninn. Ég fann
þar myndina Life Is
Beautiful (sem sló svo
eftirminnilega í gegn á
síðustu óskarsverðlaunahá-
tfð). Ég hélt svo áleiðis heim
þar sem við horfðum á myndina.
Við sofnuðum svo ánægð eftir
frábæra mynd.
Guömundur Haf-
steinsson
trompetleikari
hefur í mörg
horn aö líta
þessa dag-
ana.