Dagblaðið Vísir - DV - 13.09.2000, Qupperneq 17

16
MIÐVIKUDAGUR 13. SEPTEMBER 2000
MIÐVIKUDAGUR 13. SEPTEMBER 2000
Útgáfufélag: Frjáls fjölmiölun hf.
Stjórnarforma&ur og útgáfustjóri: Sveinn R. Eyjólfsson
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: Eyjólfur Sveinsson
Ritstjórar: Jónas Kristjánsson og Óli Björn Kárason
A&stoðarritstjóri: Jónas Haraldsson
Auglýsingastjóri: Páll Þorstelnsson
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaóaafgreiðsla, áskrift:
Þverholti 11,105 Rvik, sími: 550 5000
Fax: Auglýsingar: 550 5727 - Ritstjórn: 550 5020 - Aörar deildir: 550 5999
Græn númer: Auglýsingar: 800 5550. Áskrift: 800 5777
Stafræn útgáfa: Heimasíða: http://www.skyrr.is/dv/
Vfsir, netútgáfa Frjálsrar fjölmiðlunar: http://www.visir.is
Ritstjórn: dvritst@ff.is - Auglýsingar: auglysingar@ff.is. - Dreifing: dvdreif@ff.is
Akureyri: Strandgata 25, sími: 462 5013, blaðam.: 462 6613, fax: 4611605
Setning og umbrot: Frjáls fjölmiðlun hf.
Filmu- og plötugerö: ísafoldarprensmiðja hf. Prentun: Árvakur hf.
Áskriftarverö á mánuði 1950 kr. m. vsk. Lausasöluverð 180 kr. m. vsk., Helgarblað 250 kr. m. vsk.
DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
DV greiðir ekki viðmælendum fyrir viðtöl við þá eða fyrir myndbirtingar af þeim.
Talið skýrar
Björn Bjarnason menntamálaráðherra bendir réttilega
á að íslenskir stjórnmálamenn verði að tala skýrar þegar
rætt er um samband íslands og Evrópusambandsins
(ESB). Á heimasíðu sinni fyrir nokkru heldur ráðherra
því fram að þeir sem vilji meiri „Evrópuumræður þurfa
að sýna meiri hreinskilni í afstöðu sinni en felst í því að
saka aðra um að taka ekki þátt i þeim“.
Enginn íslenskur stjórnmálaflokkur hefur aðild að Evr-
ópusambandi á stefnuskrá sinni, að minnsta kosti ekki
eftir að Alþýðuflokkurinn var lagður inn í Samfylking-
una. Einn stjórnmálaflokkur sem hefur fulltrúa á Alþingi
hafnar aðild að Evrópusambandinu án fyrirvara. í stefnu-
yfirlýsingu Vinstrihreyfmgarinnar - græns framboðs er
tekið fyrir aðild íslands að ESB „þar eð slík aðild myndi
skerða fullveldi íslands og forræði þjóðarinnar yfir auð-
lindum lands og sjávar.
í stað hægfara innlimunar í Evrópusambandið ber að
þróa samskiptin í átt til einfaldari, tvíhliða samninga um
viðskipti og samvinnu.“
Aðrir stjórnmálaflokkar halda möguleikunum opnum
þó sjálfstæðismenn eigi margt sameiginlegt með vinstri-
grænum í þessum efnum. í yfirlýsingu síðasta landsfund-
ar flokksins segir að aðild komi ekki til greina ef í henni
felist að gefa þurfi eftir yfirráðin yfir fiskimiðunum eða
öðrum auðlindum þjóðarinnar.
í orði er hins vegar samhljómur í stefnu Framsóknar-
flokksins, Samfylkingarinnar og Sjálfstæðisflokksins. All-
ir flokkarnir telja nauðsynlegt að fylgjast með þróuninni
í Evrópu með hagsmuni íslands að leiðarljósi. Enginn boð-
ar hins vegar inngöngu í Evrópusambandið og raunar seg-
ir í stefnuyfirlýsingu Samfylkingarinnar fyrir síðustu
kosningar að ekki sé áformað að sækja um aðild.
Bjöm Bjarnason segir með réttu að Evrópumálin séu
stórt og mikilvægt viðfangsefni sem sjálfsagt sé að ræða.
„Ég er þeirrar skoðunar, að talsmenn aðildar íslands að
Evrópusambandinu verði að leggja spil sín á borðið og
bjóða til umræðna á stjórnmálavettvangi með skýrari
stefnu en til þessa, svo að unnt sé að átta sig á hinum póli-
tísku átakalínum í málinu.“
Einstakir þingmenn og forystumenn Samfylkingarinn-
ar tala hins vegar frjálslega um Evrópu og nauðsyn þess
að ísland verði þar aðili. Ágúst Einarsson, fyrrum þing-
maður og núverandi formaður framkvæmdastjómar Sam-
fylkingarinnar, telur að það verði skýr „víglína í íslensk-
um stjómmálum næstu misserin í Evrópumálum“.
Ekkert bendir hins vegar til að ósk Ágústar rætist þó
ekki sé nema fyrir þá sök að jafnvel Samfylkingin er klof-
in í afstöðunni til Evrópu. Að því leyti er svipað ástatt
með Samfylkingunni, Framsóknar- og Sjálfstæðisflokkn-
um. En minnstur er samhljómurinn innan Samfylkingar-
innar þar sem þungavigtarmenn em algjörlega andsnúnir
Evrópuaðild.
Raunar má halda því fram að framsóknarmenn tali af
meiri hreinskilni um Evrópumálin en Samfylkingin. Á
fundi landsstjómar og þingflokks framsóknarmanna undir
lok ágúst síðastliðins voru samskiptin við Evrópu ofarlega
á baugi en skipaður hefur verið 50 manna starfshópur inn-
an flokksins til að endurskoða afstöðuna í Evrópumálum.
Hvort einhverjar breytingar verði á stefnunni á eftir að
koma i ljós þó fyrirfram verði það að teljast ólíklegt.
Staðan er í sjálfu sér einfold þegar kemur að samskipt-
um íslands og Evrópu. Hún er óbreytt. Hitt er hins vegar
rétt hjá Birni Bjarnasyni menntamálaráðherra að það er
kominn tími til að stjórnmálamenn tali skýrar.
Óli Björn Kárason
DV
------« *
Skoðun
Hafís og
Dagana 3.-5. október nk.
verður haldin alþjóðleg ráð-
stefna á Grand Hótel í
Reykjavík um hafls, haf-
ískönnun og hafísþjónustu.
Tuttugu ár eru liöin síðan
alþjóðleg ráðstefna um hafls
var haldin á íslandi. Öllum
er frjálst að taka þátt í
væntanlegri ráðstefnu. Eru
þeir sem gagn munu hafa af
eða gaman eindregið hvatt-
ir til að nota tækifærið og
skrá sig, svo sem náttúru- —“
vísindamenn, útvegsmenn og sjófar-
endur af öllu tagi, stofhanir, fyrir-
tæki og einstaklingar.
Á flórða tug erlendra sérfræðinga
frá tylft þjóðlanda mun sækja ráð-
stefnuna, einkum fólk, viðriðið hafís-
þjónustu hvert í sínu landi, m.a. fjar-
könnun á hafís, hafískortagerð og
vöktun til öryggis fyrir skip á norð-
lægum slóðum. Von er á þátttakend-
um frá Bandaríkjunum og Kanada,
Norðurlöndum, Þýskalandi,
Englandi og Rússlandi. Fulltrúa suð-
urhvels jarðar, frá hafísþjónustu
Argentínu, hefur verið boðið að taka
þátt í ráðstefnunni. Ráðstefnan fer
ÞórJakobsson
veöurfræöingur
fram á ensku og ráðstefnu-
gjald er 6 þúsund krónur.
Aukiö samstarf
Veðurstofa íslands boðar
til ráðstefnunnar ásamt haf-
ísdeildum bandarísku og
kanadísku veðurstofanna.
Ráðstefnan nýtur rausnar-
legra styrkja frá Rann-
sóknadeild Bandaríkjaflota
og Rannsóknarráði ríkisins
hér heima. Unnið er að
" auknu samstarfi allra landa
sem stunda rannsóknir á hafís og
sigla um hafísslóðir. Aukin sam-
vinna varð um rannsóknir á hafís og
siglingaleiðir um norðlæg höf í kjöl-
far endaloka kalda stríðsins. ísland
er í þjóðleið slíkrar umferðar og er
mikilvægt fyrir íslendinga að fylgj-
ast með þróun á þessu sviði.
Auk erinda og umræðna um hafís
og alþjóðlegt samstarf verður ýmis-
legt til sýnis á veggspjöldum, svo
sem nýjar bækur og nýtt islenskt
rannsóknatæki, eins konar fjarstýrð-
ur kafbátur til rannsókna neðansjáv-
ar. Þá verða flutt tvö áhugaverð há-
degiserindi sinn daginn hvort.
hafísþjónusta
„Á fjórða tug erlendra sérfrœðinga frá tylft þjóðlanda
mun sœkja ráðstefnuna, einkum fólk, viðriðið hafís-
þjónustu hvert í sínu landi, m.a. fjarkönnun á hafís,
hafískortagerð og vöktun til öryggis fyrir skip á norð-
lœgum slóðum. “ - Hafís út af Vestfjörðum.
Fyrsta dag ráðstefnunnar mun hinn
íslenski afreksmaður pólanna, Har-
aldur Öm Ólafsson, greina í máli og
myndum frá göngu sinni á hafís allt
norður á norðurpól fyrr á þessu ári.
Síðasta daginn flytur forseti íslands,
dr. Ólafur Ragnar Grímsson, erindi
um norðrið frá íslenskum og alþjóð-
legum sjónarhóli. Forsetinn hefur af
miklum skilningi stutt viðleitni ís-
lenskra vísindamanna til að efla þátt
íslands í raunverulegum rannsókn-
um og hagnýtum málefnum norður-
slóða.
Þekktur brautryöjandi
Á ráðstefnunni verður Páll Berg-
þórsson, veðurfræðingur og fyrrver-
andi veðurstofustjóri, heiðraður fyrir
fjölþættan skerf sinn til hafísrann-
sókna, veðurvísinda og rannsókna á
víxláhrifum manns og náttúru. Páll
hefur um sína daga verið mikill upp-
fræðari þjóðinni um íslenskt veðurfar
og umhverfi. Er það þakkarvert en
jafnframt er Páll þekktur brautryðj-
andi í ýmsum greinum og mikið til
hans vitnað í erlendum fræðiritum.
Nánari upplýsingar um þessa ráö-
stefnu veitir undirritaður sem er verk-
efnisstjóri hafísrannsókna á Veður-
stofu íslands. Þess má geta að einnig
er unnt að „krækja" í nánari upplýs-
ingar í hafisþættinum á vefsíðu Veður-
stofunnar (www.vedjjr.is). Skráning á
ráðstefnuna fer fram á Veðurstofunni
fram að mánaðamótum.
Þór Jakobsson
Vilja læknar láta niðurgreiða misrétti?
Læknar eru sennilega sú starfs-
stétt í landinu sem nýtur mestrar
virðingar og velvilja. Þeir vinna
þjóðþrifaverk og almennt hafa þeir
komið fram af ábyrgð. Hagur sjúk-
linga og læknisfræðileg rök hafa veg-
ið þyngst þegar samtök lækna hafa
beitt sér í umræðunni um skipan
heilbrigðismála í landinu. Nú
skyndilega heyrast úr röðum lækna
háværar raddir sem vissulega kunna
að hafa verið lengi til staðar innan
stéttarinnar þótt til þessa hafi ekki
farið mikið fyrir þeim, um einka-
væðingu heilbrigðisþjónustunnar. Á
ekki fólkið að ráða og velja hvernig
það ver peningum sínum, segja þess-
ir menn - og hvað eru alþingismenn
að vilja upp á dekk í umræðu um
heilbrigðismál? Um heilsuna er talað
á máli verslunar og viðskipta. Líkt
og gerist úti í búð eða á ferðaskrif-
stofunni velji menn á milli þess að
leita sér lækninga eða kaupa fot, bíl
eða fara í ferðalag. Viðkvæðið er að
með því að láta einstaklingana
greiða fáist meira fé inn í
heilbrigðiskerfíð og allir
hagnist. Auk þess sé að
sjálfsögðu valfrelsið tryggt.
Skilningsleysi
eða ósvífni
Hér er því aðeins sagður
hálfsannleiki. í fyrsta lagi
er ekki saman að jafna
lækningum við sjúkdómum
og vamingi eða lystisemd-
um sem fólk sækist eftir á
markaði. Þessi samanburð-
ur byggir annað hvort á
skilningsleysi eða ósvífíii.
Það leikur sér enginn að því að leggj-
ast inn á spítala. Það gera menn af
illri nauðsyn. Og hvað sem fögrum
orðum um valfrelsi líöur þá fylgir
þar bögull skammrifi. Það hangir
nefnilega á spýtunni að skattborgar-
inn blæði. Þrátt fyrir allt frelsistalið
er það almannafé sem menn ætla sér
að ráðskast með.
Fátæklr aftast, ríkir fremst
Hugmyndin gengur út á það að
skattborgarinn borgi þjónustuna að
uppistöðu til, siðan geti menn keypt
sig fram fyrir í biðröðinni með fram-
lagi úr eigin vasa. Augljóst er hvaða
afleiðingar þetta myndi hafa. Efnalít-
ið fólk yrði jafnan aftast í biðröðinni
en hinir efnameiri fengju sinna
meina bót. Að sjálfsögðu væri ekkert
við það að athuga að menn gætu
keypt sér læknisþjónustu á markaði
ef hún væri kostuð af þeim sjálfum
að fullu.
Hitt er ósvífni af grófasta tagi að
fara fram á það við almenning að
hann fjármagni uppbyggingu rán-
dýrs heilbrigðiskerfis með full-
kominni aðstöðu. Síðan geti þeir sem
hafa fíármuni á milli handa
skotið þessum sama al-
menningi aftur fyrir sig i
biðröðinni því hinir fyrr-
nefndu hefðu aðgangsmið-
ana á hendi í krafti pening-
anna.
Bæði í Svíþjóð og Noregi
hafa menn verið að gæla
við markaðsvæðingu heil-
brigðiskerfísins þótt langur
vegur sé enn frá hinu
bandaríska sem er einka-
rekið að uppistöðu til. Engu
að síður fullyrða norrænir
læknar að þegar sé þess far-
ið að gæta að efnafólk sem sé aflögu-
fært til að greiða fyrir þjónustu sé
látið njóta forgangs innan heilbrigö-
iskerfisins.
Læknar e&a bisnismenn á
hvítum sloppum?
í sumar hefur því verið hreyft með
sívaxandi þunga að eðlilegt sé að rík-
ið dragi sig út úr rekstri velferðar-
þjónustunnar. Og taki menn eftir,
rekstri þjónustunnar, því áfram á
ríkið að sjálfsögðu að borga brúsann.
Fjármálamenn og umboðsmenn
þeirra vilja einfaldlega fleyta þann
rjóma sem þar verður ofan á.
Fróðlegt verður að fylgjast með
því hvernig læknastéttin íslenska
bregst við kröfu fiármálamarkaðar-
ins um einkavæðingu heilbrigðis-
þjónustunnar. Þá mun koma í ljós
hvort stéttin samanstendur af lækn-
um eða bisnismönnum með læknis-
próf. Það er fyrmefndi hópurinn sem
nýtur virðingar. Við hinum síðari
gjcdda menn varhug, alla vega finnst
flestum óviðkunnanlegt að hann
klæðist hvítum læknasloppi.
Ögmundur Jónasson
„Hugmyndin gengur út á að skattborgarinn borgi þjón-
ustuna að uppistöðu til, síðan geti menn keypt sig
fram fyrir í biðröðinni með framlagi úr eigin vasa.
Augljóst er hvaða afleiðingar þetta myndi hafa. “
Ögmundur
Jónasson,
alþingismaður og
form. BSRB
Meö og á móti
ið vera í höndum heimamanna?
Undir eigin stjórn heimamanna
j „Ef þess er
nokkur kostur
því það er mjög
■mP mikilvægt þar
sem Herjólfur er
þjóðvegur Vestmannaey-
inga og ákveðið öryggis-
tæki. Því er mikilvægt fyrir
bæjarbúa að vita af þessu
tæki og að það sé undir
stjóm heimamanna.
Á stað eins og Vest-
mannaeyjum, sem er einangraður lokað
af sjónum, horfír svona mál allt haldið
öðruvlsi við en á stöðum þar sem
jafnvel er hægt að komast akandi á
Lú&vik
Bergvinsson
alþingismaöur
brott ef eitthvað kemur upp
á. Þess vegna er mjög mikl-
vægt að fólk fínni það að ef
eitthvað kemur upp á er
þetta öryggistæki i þeirra
eigin höndum og undir
þeirra eigin stjórn.
Það á alveg eftir að bera
þessi tilboð saman og enn
fremur hvort Samskip geta
staðið á þessu tilboði. Aö
mínu viti er ekki alveg úti-
að Vestmannaeyingar geti
stjóm Herjólfs áfram.“
Ætti að líta eins út
..Ég átta mig ekki
1 á að þetta þurfi að
-'u-'Sr® vera sérstaklega í
^ höndum Vest-
mannaeyinga. Þetta
er bara eins og hver annar flutn-
ingarekstur. Við erum í flutn-
ingum til og frá Vestmannaeyj-
um og heimamenn þurfa ekki að
halda sérstaklega utan um það.
Við erum með fyrirtæki í
Vestmannaeyjum sem mun
tengjast þessu verkefni þannig
að heimamenn munu koma að því.
Þá er þetta afskaplega einfaldur
rekstur. Þjónustan er alveg skilgreind
Kristinn Þór
Geirsson
framkvæmdastjóri
rekstrarsviös
Samskipa
og skipið er til staðar. Stjórnun-
in getur verið hvaðan sem er og
þetta ætti allt að líta eins út í
augum heimamanna. Ég átta
mig ekki á hvemig þetta gæti
orðið öðravísi í okkar höndum
en Vestmannaeyinga.
Tilboð okkar er mjög í sam-
ræmi við kostnaðaráætlun Vega-
gerðarinnar. Við erum fyllilega
sannfærðir um að okkar tölur
eru réttar og þær eru í samræmi
við rekstrartölur Heijólfs ehf.
Það kemur mér því á óvart að þeir telji
að við getum ekki gert þetta fyrir þessa
peninga."

Samskip áttu langlægsta tilboö í rekstur Vestmannaeyjaferjunnar Herjólfs en ríklssjó&ur styrkir siglingar ferjunnar. Útlit er því fyrir aö rekstur Herjólfs fari
úr höndum heimamanna í Eyjum.
Veröhækkanir á bensíni?
Auðvitað er ríkis-
sjóður sá aðili sem
græðir mest á verð-
hækkunum. Virðis-
aukaskattur ríkisins,
sem er 19,68% af bens-
ínverði, hefur skilað
meiri peningum í
kassann en dæmi eru um áður. Ríkið
á því að eiga eitthvað aflögu.... Það
verður hins vegar að viðurkennast að
íslendingar eru seinþreyttir til svona
aðgerða og það þarf að hugsa málið
vel áður en farið er af stað.“
Runólfur Ólafsson, framkvstj. FÍB,
1 Degi 12. sept.
Afrek dr. Kára í líftækni
„Líftækniiðnaðurinn er að veröa
blómleg atvinnugrein á íslandi. ís-
lenzk erfðagreining er stórveldið á
þvi sviði. Deilur, sem staðið hafa um
einstaka þætti í starfsemi fyrirtækis-
ins og þá fyrst og fremst áform um
uppbyggingu miðlægs gagnagrunns
með upplýsingum úr heilbrigðiskerf-
inu, hafa beint athyglinni frá því
stórafreki, sem dr. Kári Stefánsson
hefur unnið á örfáum árum með upp-
byggingu þessa fyrirtækis. íslenzk
erfðagreining er komin á það stig, að
starfsemi fyrirtækisins skiptir veru-
legu máli í samfélagi okkar.“
Úr forystugreinum Mbl. 12. sept.
Þröngt aðgengi
„Aðstaða manna til
þess að hefía rekstur í
sjávarútvegi í dag er
ekki samanburðarhæf
miðað við aðstæður
fyrir 15 til 20 áram. Þá
gátu menn byrjað með
nánast tvær hendur
tómar, en nú þarf klókindi til að hefía
rekstur í greininni - ef þú ert ekki þeim
mun fíáðari fyrir. Mér finnst ósennilegt
að aðgengi hafi þrengst annars staðar
jafnmikið og i sjávarútvegi.“
Arthúr Bogason, form. Landssambands
smábátaeigenda, í Degi 12. sept.
108% álagning á lærið
„Undirritaður fór í
Hagkaup, Nýkaup og
Bónus og kannaði hvað
frosið lambalæri án
hækils kostar, reyndist
um sama verð að ræða
í ölium búðunum eða
kr. 949,- á kg með 14%
VSK. Munurinn á innkaupsverði á kjöt-
inu eins og forstjóri Baugs nefnir i Mbl.
eða kr. 400,- á kg og því sem neytandinn
þarf að borga fyrir kjötið, eða kr. 832,50
fyrir utan VSK, er kr. 432,50 á kg. En
það gerir 108% álagningu. Það hlýtur
að vekja upp þá spumingu hvar mesti
kostnaðurinn falli til.“
Özur Lárusson, framkvstj. Landssam-
taka sauöfjárbænda, í Mbl. 12. sept.
Leyfist Þjóðleikhúsinu
að kaupa leikrit?
Að undanfömu hafa ýms-
ir fiölmiðlar, þar á meðal
DV, birt fréttir og vangavelt-
ur vegna verkefnis sem Þjóð-
leikhúsið hefur keypt til
sýningar. Nú síðast birtist
kjallaragrein í DV eftir Þór-
arin Eyfíörð, formann
Bandalags sjálfstæðra leik-
húsa, um þetta mál, þar sem
því miður er enn farið rangt
með staðreyndir. Verkið
sem um ræðir er söngleikur-
inn OLIVER, sem Þjóðleik-
húsið hefúr sýnt áður, þ.e.
árið 1989 við miklar vinsældir.
Undanfarin misseri hefur nokkrum
sinnum komið til tals hjá forráða-
mönnum Þjóðleikhússins að tímabært
væri að sýna aftur þetta ágæta verk,
sem höföar til allrar fíölskyldunnar og
má setja í flokk með vinsælum verk-
um eins og Kardemommubænum og
Dýrunum í Hálsaskógi sem með jöfnu
millibili eru tekin til sýningar í leik-
húsinu.
Ekkert til fyrirstöðu
í sumar þótti okkur orðið tímabært
að láta til skarar skríða, kanna hvort
viðkomandi verk væri falt,
þ.e. hvort sýningarréttur fyrir
ísland væri fáanlegur og und-
irbúa viðkomandi sýningu í
kjölfar kaupanna. í slikum til-
fellum er haft samband við
umboðsaðila höfúndar verks-
ins erlendis og var svo gert í
þessu tilviki. í ljós kom að
ekkert var því til fyrirstöðu að
Þjóðleikhúsið fengi sýningar-
rétt á umræddu verki og var
gengið frá kaupum á því.
Síðar hefúr komið í ljós að
annað leikhús hérlendis, þ.e.
Leikfélag íslands, mun hafa
haft hug á sama verki og jafh-
vel hafið undirbúning þess
með einhverjum hætti án
þess þó að hafa tryggt sér sýn-
ingarrétt á verkinu. Það er
ljóst að ekki er hægt að gera
Þjóðleikhúsið ábyrgt fyrir
slíku fyrirhyggjuleysi. Það er
daglegt brauð í leikhúsheim-
inrnn að fleiri en eitt leikhús
fái áhuga á sama verkefni.
Oft er mikil samkeppni um
erlend verk og gildir þá sú
meginregla, sé um atvinnu-
leikhús að ræða, að það leik-
hús sem fyrst er til þess að
tryggja sér réttinn hreppir
hnossið. Stór hluti starfs leik-
hússtjóra felst í því að fylgjast
það vel með því sem fram
kemur í leikhúsheiminum
erlendis að hann geti tryggt
leikhúsi sínu þau verk sem
hann telur spennandi og
brýnt að sýna áður en aðrir
uppgötva og festa kaup á við-
komandi verki.
Sérkennllegar sta&-
hæfingar
Sá misskilningur virðist
hafa komist á kreik að Þjóð-
leikhúsið hafí gripið fram
fyrir hendur Leikfélags ís-
lands í umræddu máli. Þjóð-
leikhúsinu var ekki kunnugt um að
undirbúningur væri hafinn hjá öðru
leikhúsi um þetta umrædda verk,
enda kom ekkert fram í þá veru þegar
leitað var sýningarréttar á verkinu
hjá rétthöfum erlendis.
Það eru því einkennilegar staðhæf-
ingar, sem m.a. koma fram í grein Þór-
arins Eyfiörð, að Þjóðleikhúsið sé að
„bregða fæti fyrir sjálfstætt starfandi
leikhús með því að kaupa sýningarrétt
á verki sem viðkomandi leikhús hefur
verið með í undirbúningi um hríð“.
Þesaar staðhæfingar byggir hann m.a.
á tilvitnun í ummæli undirritaðs við
blaðamann DV fyrr í sumar en þar
voru ummælin slitin úr samhengi og
mátti skilja sem svo að um skyndiá-
kvörðun leikhússins hefði verið að
ræða vegna áhuga annarra aðila á ~
verkinu. Því fór fíarri. Þessi ummæli
birtust undir fyrirsögninni: (þjóðleik-
hússtjóri) Stal Oliver Twist!
Það er hart að vera þjófkenndur í
uppsláttarfyrirsögn á útsíðu eins út-
breiddasta dagblaðs landsins fyrir það
eitt að vinna vinnuna sína. Mér vit-
andi er ekki unnt að stela einhverju
nema það sé eign einhvers annars - og
svo var ekki í þessu tilviki. Sýningar-
réttur söngleiksins OLIVERS lá á
lausu þegar hans var leitað af hálfú
Þjóðleikhússins.
Ekkert einsdæmi
Það að annað leikhús hafi haft áhuga
á verkinu breytir þar engu um. Hveraig
á Þjóöleikhúsið að vita hvaða verkum
önnur leikhús hafa áhuga á hverju sinni +-
og séu hugsanlega með í undirbúningi?
Hvemig á það að geta sinnt þeirri
grundvallarskyldu að bjóða áhorfendum
upp á sem best og eftirsóknarverðust
verkefni ef forráðamenn þess eiga fyrst
að hafa samband við önnur íslensk leik-
hús og spyrja hvort þau séu
hugsanlega að spá í þetta eða
hitt verkið!
Það er bamaskapur að
halda að ofangreind atburða-
rás varðandi OLIVER sé eitt-
hvert einsdæmi. Það vita allir
sem starfað hafa að þessum
málum í leikhúsum hérlendis
að það er mjög algengt að
fleiri en eitt leikhús sækist
eftir sýningarrétti á sama
leikriti. Menn hafa hingað til
virt þá eðlilegu viðskipta-
hætti, að sá sem fyrstur nær
samningi heldur sýningar-
rétti verksins án þess að vera
þjófkenndur fyrir.
Að lokum hlýt ég að lýsa
furðu minni á þeirri fullyrð-
ingu formanns Bandalags
sjálfstæðu leikhúsanna að
Þjóðleikhúsið vinni gegn þess-
um aðilum - á sama tima og
Þjóðleikhúsið veitir þeim fyr-
irgreiðslu af ýmsum toga, lán-
ar búninga og leikmuni, tekur W
þátt í mörgum samstarfsverk-
efnum og lánar leikara til
starfa hjá ýmsum þessara
leikhúsa. Fyrir nú utan allt
það mikla og góða samstarf
sem verið hefur með þessum
aðilum undanfarin misseri og
verður vonandi áfram.
Stefán Baldursson W
„Það vita allir sem starfað hafa að þessum
málum í leikhúsum hérlendis að það er
mjög algengt að fleiri en eitt leikhús sœkist
eftir sýningarrétti á sama leikriti. “ - Úr
kvikmyndinni Oliver. Söngleikurinn var
uppfærður í Þjóðleikhúsinu á sínum tíma.