Dagblaðið Vísir - DV - 23.09.2000, Qupperneq 14

14
LAUGARDAGUR 23. SEPTEMBER 2000
Fréttir
I>V
Framsóknarmenn eru jaröbundnir, tortryggnir og seinir til stórra breytinga:
Verðum að fara að líta upp
- segir formaöur Evrópunefndar flokksins sem kortleggur nú afstöðuna til ESB
Halldór Ásgrímsson, formaður
Framsóknarflokksins, er staðráð-
inn í að leiða flokkinn inn í Evr-
ópuumræðu og útspil hans síö-
ustu mánuði virðist eindregið
benda til þess að hann sé þegar
orðinn því mjög fylgjandi að nán-
ara samstarf verði tekið upp við
ESB.
1 viðtali við DV fyrir skömmu
kom greinilega fram að Halldór
telur EES-samninginn ekki geta
þróast meira en orðið er. Þetta
túlka menn þannig að íslending-
ar þurfi að fara í alvöru að taka
afstöðu til hugsanlegrar aðildar
að Evrópusambandinu, eða í það
minnsta mun nánari samvinnu.
Þá skipaði Halldór sérstaka Evr-
ópunefnd innan flokksins sem
hélt sinn fyrsta fund sl. sunnu-
dag. Þann fund sátu 38 manns og
í þeim hópi voru alla vega fjórir
óflokksbundnir menn sem komu
þar inn vegna sérþekkingar sinn-
ar á málinu. Formaður nefndar-
innar er Jón Sigurðsson, verkefn-
isstjóri hjá Verslunarráði ís-
lands.
Afstaöa manna kortlögð
„Við vorum að þessu sinni ekki
að ræða sjálft viðfangsefnið, held-
ur hvernig við ætluðum að halda
á því,“ sagði Jón Sigurðsson.
„Spurningalista upp á eina og
hálfa síðu var dreift þar sem
reynt er að grafast fyrir um allar
hliðar málsins. Þá var lauslega
um það talað að næsti áfangi gæti
orðið umræður sem ganga út á
sameiginlega skráningu á mati á
stöðunni og horfunum fram und-
an.
Með þessum spurningum erum
við að kortleggja afstöðu manna
til málsins. Við vitum að skoðan-
ir manna eru mjög skiptar. Ég tel
að með því að ræða öll þessi mál
getum við alveg náð sameigin-
legri skilgreiningu og sameigin-
legu mati þó við kunnum að vera
ósammála um það hvort við eig-
um að ganga inn í ESB eða ekki.
Mér finnst að við eigum ekkert
að vera að rífast um það á þessu
stigi hvort við viljum ganga í
Evrópusambandið eða ekki. Við
eigum að reyna að tala um það
hvaða skilmála við viljum gera í
viðskiptalegri samvinnu við aðr-
ar þjóðir. Þá er það útlendingur-
inn sem verður að bregðast við
því sem íslendingurinn er að
segja. Það má vel vera að það loki
alveg fyrir að ESB vilji tala við
okkur, en þá vitum við af hverju
það er.“
Jarðbundinn, tortrygglnn
og seinn til
„Sjónarhóll framsóknarmanna
er gjarném nánasta umhverfi okk-
ar hér á íslandi. Þetta hefur verið
okkar hlutverk i stjórnmálunum.
Framsóknarmaður er sá sem er
svolítið jarðbundinn, tortrygginn
og seinn til stórra breytinga.
Hann er dálítið héraðsbundinn
og bundinn við nærtæka hags-
muni og vandamál. Þegar við
erum komin fram á 21. öldina
verðum við að fara að líta upp og
taka önnur sjónarmið mjög alvar-
lega til skoðunar. Þess vegna vilj-
um við taka þetta mál sérstaklega
út úr og fara yfír það á svolítið
vandaðan hátt án þess að stilla
fólki upp og segja ertu með þessu
eða hinu. Þetta er bara ekki við-
fangsefnið. Það er að fræðast um
þetta, ræða málin og samræma
sjónarmið. Við munum reyna að
ljúka þessu verki tímanlega fyrir
flokksþingið sem er í mars.
Við erum að vinna þetta svolít-
ið samþjappað núna til að reyna
að ná því að verða jafnfætis öðr-
Evrópa
Aðild íslands að Evrópusambandinu er nú mjög í umræöunni.
Jón Sigurðsson
Formaöur Evr-
ópunefndar
Framsóknar-
flokksins.
Olafur Orn
Haraldsson
Örugglega skipt-
ar skoðanir.
um flokkum," sagði Jón Sigurðs-
son sem telur að bæði Sjálfstæðis-
flokkur og Samfylkingin séu
komin mun lengra á veg í þessari
umræðu en Framsóknarflokkur-
inn.
Ekki allir sammála
Þingmenn flokksins eru ekki
allir jafnsannfærðir um ágæti
hugsanlegrar aðildar að ESB.
Kristinn H. Gunnarsson hefur
t.d. lýst yfir miklum efasemdum
um ESB-aðild og að margt mæli
gegn slíku. Fleiri raddir gegn
ESB-aðild hafa komið fram að
undanfömu og vakti þar m.a.
hörð andstaða og viðvaranir
Steingríms Hermannssonar,
seðlabankastjóra og fyrrverandi
formanns Framsóknarflokksins,
athygli. Þá er það mat margra að
Steingrimur hafi enn töluverð
áhrif innan flokksins þó hann sé
formlega kominn út úr pólitík-
inni. Fleiri hafa viðrað skoðanir
sínEU' á ESB, þar á meðal Guðni
Ágústsson landbúnaðarráðherra.
Örugglega sklptar skoð-
anlr
Ólafur Örn Haraldsson, þing-
maður flokksins, segist gera ráð
fyrir því að Steingrímur Her-
mannsson eigi enn sterk ítök í
flokknum og hans sjónarmið nái
því inn í raðir flokksmanna.
Hann vill þó ekkert segja til um
hvernig menn skipa sér í sveitir
innan flokksins gagnvart ESB.
„Það er alveg öruggt að bæði
innan nefndarinnar og í Fram-
sóknarflokknum eru skiptar
skoðanir um þetta. Mér heyrist
þó að það sé samdóma álit að það
sé rétt að vinna í málinu. Við ætl-
um að sjá til þegar að flokksþingi
Innlent fréttaljós
Hörður Kristjánsson
blaðamaður
kemur hvað við höfum þá í hönd-
unum. Þá hvort og í hvaða bún-
ingi það verði lagt fyrir þingið.
Menn vilja taka á þessu af mikilli
alvöru og vinna málið rækilega.
Ég legg áherslu á að í þessari
vinnu verði ekki bara setið og tal-
að, heldur fái menn þar gögn og
Halldór
Asgrímsson
Opnaði Evrópu-
umræöuna innan
flokksins.
Kristinn H.
Gunnarsson
Hefur miklar efa-
semdir um ágæti
ESB.
upplýsingar til að skoða nánar.
Þetta er flókið og umfangsmikið
mál og það hafa ekki allir haft
tækifæri til að sökkva sér niður í
þetta. Við verðum að reyna að
átta okkur á hver verði þróun
Evrópusambandsins til lengri
tíma litið.“
SUF sammála formannin-
um
Samband ungra framsóknar-
manna, SUF, hélt sitt 28. þing á
Hólum í Hjaltadal i júní. Þingið
kom talsvert inn á utanríkismál
og telur að meginmarkmið utan-
ríkisstefnu íslands sé að varð-
veita sjálfstæði íslensku þjóðar-
innar, yfirráð yfir auðlindum
hennar, tryggja öryggi landsins,
efla viðskipti við aðrar þjóðir og
tryggja aðgang að erlendum
mörkuðum.
Ungir framsóknarmenn telja
mikilvægt að samstarf Norður-
landaþjóðanna haldi áfram. Þeir
segja í ályktun sinni að stærsti
vandi þessarar samvinnu sé sá að
þjóðirnar eru ýmist aðilar að Frí-
verslunarsamtökum Evrópu
(EFTA) eða Evrópusambandinu
(ESB) en síðan segir:
„Ljóst er að EFTA eru samtök á
undanhaldi á meðan ESB styrkist
ár frá ári. Flestöll ríki í Evrópu
hafa annaðhvort sótt um aðild að
ESB eða eru líkleg til að gera það
á næstu árum. Samstarfið um
Evrópska efnahagssvæðið (EES)
hefur gengið vel það sem af er.
Þróunin virðist hins vegar vera
sú að við munum í æ ríkara mæli
þurfa að taka löggjöf ESB
óbreytta inn í íslenskan rétt án
þess að hafa beina þátttöku í póli-
tískri ákvörðunartöku.
Nú siðustu mánuði hefur Evr-
ópuumræðan farið af stað á nýjan
leik hér á íslandi. SUF fagnar
frumkvæði Halldórs Ásgrímsson-
ar utanríkisráðherra og er ljóst
að við íslendingar verðum að
fylgjast náið með framvindu mála
á þeim vettvangi.
Þing SUF skorar á ríkisstjórn
íslands að hefla sem fyrst vinnu
við að skilgreina markmið ís-
lands ef til aðildarviðræðna að
ESB kemur. Núverandi kjörtima-
bil verði nýtt til þessarar vinnu
undir forystu Framsóknarflokks-
ins.“
Nú reynir á Halldór
Á þessu virðist ljóst að ungir
framsóknarmenn eru tilbúnir að
leggjast duglega á sveif með for-
manni flokksins, Halldóri Ás-
grímssyni.
Ljóst er að næstu mánuðir
verða framsóknarmönnum erfið-
ir og þá mun virkilega reyna á
leiðtogahæfileika flokksfor-
mannsins og hvort honum tekst
að sameina alla framsóknarmenn
á bak við hreina og klára afstöðu
til Evrópusambandsins og þá
væntanlega með nánara sam-
starfi við ESB af einhverju tagi. í
dag hafa framsóknarmenn ekki
fastmótaða stefnu í Evrópumál-
unum og lítið að byggja á öðru en
fáum orðum í stefnu flokksins
fyrir núverandi kjörtímabil þar
sem segir:
„Að áfram verði unnið að því
að styrkja samskipti íslands við
ESB og vera vakandi fyrir breytt-
um aðstæðum sem geta haft áhrif
á framtíðarhagsmuni íslands."
í sáttmála ríkisstjórnarflokk-
anna er heldur engin afstaða tek-
in til ESB-mála. Þar segir einung-
is að áfram verði náið fylgst með
þróun Evrópusambandsins með
framtíðarhagsmuni íslands að
leiðarljósi.
Hugsanlegir árekstrar í
ríkisstjórn
Þrátt fyrir látlaust oröalag í
ríkisstjómarsáttmála er vitað að
afstaða Davíðs Oddssonar, for-
sætisráðherra og formanns Sjálf-
stæðisflokksins, í þessum málum
er alls ekki í þá veru að ESB-um-
sókn sé neitt í deiglunni. Hann
hefur marglýst þeirri skoðun
sinni að ekkert sé í spilunum sem
gefi tilefni til að sækja um aðild
að ESB.
Ef Framsóknarflokknum tekst,
á grunni umræðna sem þegar eru
hafnar, að móta ákveðna afstöðu
til ESB-aðildar er ljóst að sam-
starf viö Sjálfstæðisflokkinn
verður mjög erfitt í framhaldinu.
Því er spurning hvort framsókn-
arforystan reyni ekki að teygja
lopann varðandi stefnumótun þar
til lengra verður liðið á kjörtíma-
bilið. Þeir sem telja sig vel til
þekkja segja þó ólíklegt að brjóta
muni á þessu máli i ríkisstjórn-
inni.