Dagblaðið Vísir - DV - 04.04.2001, Blaðsíða 14

Dagblaðið Vísir - DV - 04.04.2001, Blaðsíða 14
14 MIÐVIKUDAGUR 4. APRÍL 2001 MIÐVIKUDAGUR 4. APRÍL 2001 35 Útgáfufélag: Frjáls fjölmiölun hf. Stjórnarformaöur og útgáfustjóri: Sveinn R. Eyjólfsson Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: Eyjólfur Sveinsson Ritstjórar: Jónas Kristjánsson og Óli Björn Kárason Aðstoéarritstjóri: Jónas Haraldsson Fréttastjóri: Birgir Guömundsson Auglýsingastjóri: Páll Þorsteinsson Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift: Þverholti 11,105 Rvík, sími: 550 5000 Fax: Augiýsingar: 550 5727 - Ritstjórn: 550 5020 - Aörar deildir: 550 5999 Græn númer: Auglýsingar: 800 5550. Áskrift: 800 5777 Stafræn útgáfa: Heimasíða: http://www.skyrr.is/dv/ Vísir, netútgáfa Frjálsrar fjölmiölunar: http://www.visir.is Ritstjórn: dvritst@ff.is - Auglýsingar: auglysingar@ff.is. - Dreifing: dvdreif@ff.is Akureyri: Strandgata 25, sími: 462 5013, blaðam.: 462 6613, fax: 4611605 Setning og umbrot: Frjáls fjölmiölun hf. Plötugerð: ísafoldarprensmiðja hf. Prentun: Árvakur hf. Áskriftarverð á mánuði 2050 kr. m. vsk. Lausasöluverö 190 kr. m. vsk., Helgarblað 280 kr. m. vsk. DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaösins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. DV greiðir ekki viömælendum fýrir viðtöl við þá eða fyrir myndbirtingar af þeim. Ávísun á spillingu Smátt og smátt er verið að sveigja af þeirri frelsis- braut sem mörkuð hefur verið fyrir íslenskan fjár- málamarkað allt frá árinu 1984 þegar bankar og spari- sjóðir fengu takmarkað frelsi til að ákvarða vexti. Aukið frelsi á fjármálamarkaði hefur markað þátta- skil í þróun íslensks viðskiptalífs. Framfarirnar hafa verið örar og engum dettur í hug að hverfa aftur til þess tíma þegar fjármagn var skammtað af stjórnmála- mönnum og vextir ákveðnir eftir pólitískum hentug- leika í stjórnarráðinu - með tilheyrandi eignaupptöku þegar milljarðar króna voru fluttir frá einstaklingum og fyrirtækjum til ríkisins og fyrirtækja sem annars hefðu orðið gjaldþrota. Því miður virðist sem stjórnvöld séu aftur farin að beisla þann kraft sem leystur hefur verið úr læðingi á fjármálamarkaði undanfarin ár. Eftirlit og reglur með starfsemi fjármálafyrirtækj a hafa ekki aðeins verið hertar heldur hefur embættismönnum verið afhent stórkostlegt vald til að hafa afskipti af frjálsum við- skiptum - allt undir merkjum þess að nauðsynlegt sé að tryggja eðlilega samkeppni. Nýjasta tilraunin til að binda fjármálamarkaðinn niður er frumvarp viðskiptaráðherra um breytingu á lagaákvæðum um eftirlit með eigendum virkra eignar- hluta í fj ármálafyrirtækj um. Frumvarpið tekur til bankastofnana, verðbréfafyrirtækja og tryggingafé- laga. Líklega fær ekkert komið í veg fyrir að frum- varpið verði að lögum, enda frumvarp ríkisstjórnar með styrkan meirihluta. Þó er þetta frumvarp stór- hættulegt og gengur gegn öllum hugmyndum um frjáls viðskipti. Óskiljanlegt er hvernig ráðherrum ríkis- stjórnarinnar tókst að samfæra sjálfa sig um að frum- varpið væri í fullkomnu samræmi við pólitískar hug- myndir þeirra um jafnræði manna og frjálsræði í við- skiptum. Með frumvarpinu er lagt til að öllum þeim sem hyggjast eignast virkan eignarhlut í lánastofnunum, fyrirtækjum í verðbréfaþjónustu eða vátryggingafélög- um verði gert að sækja um sérstakt leyfi til þess til Fjármálaeftirlitsins. Og Fj ármálaeftirlitið á að gera ít- arlega úttekt á umsækjendum og taka „afstöðu til þess hvort eignarhald þeirra sé heilbrigðum rekstri við- komandi fyrirtækis til framdráttar", eins og segir orð- rétt í greinargerð. Ekki er látið þar við sitja heldur á Fjármálaeftirlitið að hafa stöðugt eftirlit með hæfi um- sækjenda og getur óskað eftir upplýsingum um þá þeg- ar ástæða þykir til. Forráðamenn ríkisstjórnarinnar hafa áður látið í ljós þá skoðun að rétt sé að setja hámark á hlut ein- stakra aðila í fjármálastofnunum. Þeir hafa fallið frá þeirri hugmyndafræði en þess í stað komið fram með frumvarp að lögum sem er í öllu miklu hættulegra og skaðlegra en einföld regla um hámarkshlut í fjármála- fyrirtæki. Einföld regla - með öllum sínum göllum - nær til allra en frumvarpið gerir ráð fyrir að nokkrir embættismenn geti kveðið á um það hverjir taldir séu æskilegir eigendur fjármálafyrirtækja og hverjir ekki. Og hvert halda menn að slíkar leikreglur leiði. Alveg örugglega ekki til heilbrigðrar samkeppni heldur til pólitískrar spillingar af versta tagi. Óli Björn Kárason I>V Á fyrsta farrými í gjaldþrotið „í raun eru mörg þúsund íslenskir einstaklingar á fullri ferð í gjaldþrot sitjandi á fyrsta farrými í góðærisbylgj- unni.“- Nema staðið sé ískilum með skattgreiðslur... 6000 aðilar í árangurs- lausum gjaldþrotum, 4000 í Reykjavík, 2000 á lands- byggðinni. Þessir aðilar eru i raun eign kröfuhafa, hvort sem það eru trygg- ingafélög, bankar eða aðrir lánveitendur. í raun eru mörg þúsund íslenskir ein- staklingar á fullri ferð i gjaldþrot sitjandi á fyrsta farrými í góðærisbylgj- unni. Á sama tíma lýsir höfuð- paur ríkisstjórnarinnar því yfir að nú sé allt annað og betra ástand heldur en þegar hann þurfti að bíða í röð í rigningu eftir viðtali við bankastjóra sem svo skar lánsbeiðni niður um helming þegar unnt var að ná af honum tali. - Ólíku sé til að jafna nú. Aðeins þurfi að lyfta síma, þá fáist sú fyrir- greiðsla sem menn óski eftir og góð- ærið blasi við hvert sem litið er. Skuldasúpa Heimilin í landinu eru með skuldir sem nema hundrað sextíu og fimm milljörðum og eitt hundrað fjörutiu og sjö milljónum króna - í tölum 165.147 milljónir. Fyrirtækin skulda 401.962 milljónir. Áætla má að aðilar séu með tuttugu og átta milljarða á yfirdrætti. Það er mikið flot í vöxtum sem þarf að borga af slíku. Einhverjir fitna vel af því floti. Á okkur samfylkingar- mönnum dynur að við séum með svartagallsraus. Ég full- yrði að við erum ekki siður bjartsýnir en aðrir en við viljum horfast í augu við þann vanda sem við blasir og leysa hann. Það er enn ekki of seint að grípa til aðgerða án þess að um kollsteypu verði að ræða en ljóst er að átök verða við peningaöflin í landinu þegar þar að kemur, því enn eru ýmsir að græða mikla peninga á ríkjandi efnahagsá- standi. Sá sem þetta skrifar er ekki á móti því að menn græði á rekstri, það er grundvöllurinn aö velmegun. En það verður að gæta að velferð þjóðfélags- ins. Jafnvægi Með vísan til þess sem áður er sagt um að standa í rigningu þá má velta því fyrir sér hvort ekki sé betra að taka á sig svolitla rigningu og að símasamband sé ekki svo gott sem sagt er að það sé og nauðsynlegt er að mjög nákvæmt mat liggi á bak við lánveitingar, hvort sem um er að ræða yfirdrátt, skuldabréf, víxla eða hvaða aðra lánstegund sem notuð er. í mínum orðum felst ekki ásökun á einn eða neinn. En er ekki eðlilegt að velta fyrir sér því sem Sjóvá-Almenn- ar segja og reikna má með að svo sé hjá fleiri slíkum. Þeir upplýsa að það sé alvarlegt tap á tryggingum en á annarri starfsemi, svo sem fjármála- starfsemi (lánastarfsemi o.fl.), er stór- gróði. Þetta veldur undirrituðum um- hugsun um hvort allt sé með felldu. Sparnaður Þetta orð er nánast lítilsvirt. Gleymdur er geymdur eyrir á betur við í dag. Ekki þarf að líta á annað en bifreiða-, ferða- og risnukostnað ríkisins til að geta fullyrt að það er mikill möguleiki á spamaði. Þessi kostnaður var 1998 og 1999 yfir 5 milljarðar króna. Það hlýtur að verða að setja fót- og handbremsu á. Kostnaður umfram áætlanir nemur tugum prósenta í hverju verkinu á fætur öðru og menn reyna ekki að fara eftir fyrirmælum laga í því sam- bandi og á það eftir að koma í ljós enn betur nú á næstu vikum hvern- ig lög eru brotin. Gísli S Einarsson Gísli S Einarsson þingmaöur Samfylkingarinnar skal þó látið liggja milli hluti. Hitt er verra að hjónaefn- um skal í framtíðinni mis- munað eftir þjóðemi. Prest- ur nýhúa hefur í ágætri grein (Mbl. 24/2) bent á hversu mjög frumvarpið stappar nærri mannrétt- indabroti og hversu hætt sé við að það ali á fordómum gagnvart erlendum ríkis- borgurum. Skal tekið undir orð hans en jafnframt bent á annan annmarka. Sameiginleg stefna Líkt og ríkið hefur undirgengist marga fjölþjóðlega samninga hefur þjóðkirkjan undirritað samkirkju- lega sáttmála sem binda hendur hennar í samskiptum við aðrar kirkjur. Sáttmálar af þessu tagi eru mjög sundurleitir. Sumir nálgast innantómt snakk sem enginn meinar í raun neitt með. Aðrir taka til guð- fræðilegra álitamála sem snerta lifað líf lítið sem ekkert. Örsjaldan gerist það þó að nokkrar kirkjur á tak- mörkuðu svæði ryðja afmörkuðum ágreiningsmálum úr vegi og skuld- binda sig til að takast á við mjög hagnýt vandamál í því augnamiði að auka samstöðu sína og samstarf. Fyrir örfáum árum undirritaði þjóðkirkjan slíkan samning ásamt öðrum lútherskum kirkjum á Norð- urlöndum (að þeirri dönsku frá tal- inni) og við Eystrasalt við anglík- önsku kirkjuna á Bretlandseyjum. Með samkomulaginu mörkuðu kirkj- urnar sér sameiginlega stefnu í tíu punktum þar sem þær skuldbinda sig m.a. til að bjóða félögum sér- hverrar kirkju í sínum hópi til að þiggja sakramenti og aðra þjónustu hjá hverri kirknanna sem er (að sjálf- sögðu á sömu forsendum), sem og að líta á skírða fé- laga allra kirknanna sem (fullgilda) félaga í eigin kirkju. Hvorugur kosturinn góður Þeim sem sömdu sáttmál- ann sem kenndur er við borgina Porwo í Finnlandi var ljðst að til að hrinda þessari stefnu i framkvæmd varð að endur- skoða ýmis lög í öllum löndunum. Sums staðar, t.d. í Finnlandi, hefur kirkjan átt frumkvæði að slíkri end- urskoðun og rutt mörgum hindrunum úr vegi. Hér hefur lítið farið fyrir sams konar efndum sáttmálans. Verði hið nýja frumvarp að lögum er auk þess stigið stórt skref aftur á bak í samskiptum íslensku þjóðkirkjunnar við hinar „Porvoo-kirkjurnar". Sætti kirkjan sig við breytinguna virðist hún heldur ekki eiga neman tveggja kosta völ: Að draga lappimar líkt og íslenska ríkið gerir oft í hliðstæðum málum þar til kæra um samnings- eða mannréttindabrot vofir yfir eða segja sig úr Porvoo-bandalaginu. Virðist hvorugur kosturinn góður. Hægur vandi virðist þó að leysa þá stöðu sem upp er komin. Felst hún í því að kirkjulegir vígslumenn haldi núverandi umboði til að kanna hjónavígsluskilyrði en beri á hinn bóginn lagaleg skylda til að vísa vafamálum (hver sem í hlut á) til lög- lærðs könnunarmanns. Hjalti Hugason Kjallari Hjjalti Hugason prófessor Hjúskapur og Fram er komið á Alþingi dapur- legt frumvarp um breytingu á hjú- skaparlögum. Felur það i sér að í framtíðinni skuli sýslumenn eða lög- lærðir fulltrúar þeirra ávallt annast könnun á hjónavígsluskilyrðum ef annað hjónaefna eða bæði eru er- lendir ríkisborgarar. Könnun hjóna- vígsluskilyrða er nauðsynlegur und- anfari brúðkaups og skal leiða í ljós að engir meinbugir séu á að stofnað sé til hjúskaparins. Hingað til hefur öllum löggildum hjónavígslumönn- um verið heimilt að annast þessa könnun, hver sem í hlut hefur átt. Samkvæmt frumvarpinu skal umboð kirkjuiegra vígslumanna (presta og forstöðumanna skráðra trúfélaga) skert miðað við þá verslegu. Er það í sjálfu sér umhugsunarefni sem hér „Könnun hjónavígsluskilyrða er nauðsynlegur undan- fari brúðkaups og skal leiða í Ijós að engir meinbugir séu á að stofnað sé til hjúskaparins. Hingað til hefur öllum löggildum hjónavígslumönnum verið heimilt að annast þessa könnun, hver sem í hlut hefur átt. “ mannréttindi Ummæli Ekki nýjan bústofn „Við eigum ekki að flytja inn nýj- an bústofn til landsins. Við eigum hér ómengaða stofna og getum boðið uppá góða og heilnæma landbúnað- arvöru sem neytendur geta treyst. Þetta er dýrmætara en allt annað á þeim ótrygga markaði, sem neytend- ur á hnettinum mega búa við.“ Jóhanna Harðardóttir í Vikunni. Borgarstjóri ber ábyrgðina „Borgarstjóri er ekki einungis póli- tískur oddviti meirihlutans, hann er einnig æðsti embættis- maður borgarbúa, sem ber öðrum fremur ábyrgð á þvi að fjármál borgarinnar séu í góðu horfi. Hann ber ábyrgð á því að bókhald borgarinnar gefi sem réttasta mynd af fjármálum hennar, sé sett fram á eins skýran hátt og kostur er og hafið yfir allan grun um blekkingar.“ Kjartan Magnússon í Mbl. sl. laugardag. Síðdegisspjallið „Frjálst og opið þjóðfélag elur miklu síður af sér ofbeldi og mann- fyrirlitningu, en þjóðfélag ófrelsis og kúgunar. Það er líka áreiðan- lega miklu skemmtilegra að vera síðdegisspjall- ari í frjálsu þjóðfélagi en ófrjálsu." Jón Steinar Gunnlaugsson í Mbl. sl. laugardag. Spurt og svarað____Verður bjór og léttvín selt í matvöruverslunum - fyrr en síðar? Þröstur Emilsson ritstjóri: „í það er styttra en margan grunar. Ég hef raunar aldrei skilið þessa for- sjárhyggju; að leyfa okk- ur að fara inn um einar dyr en ekki aðrar til að kaupa okkur áfengi. Ef menn þurfa yfirleitt að hafa vit fyrir okkur væri miklu nær að taka tóbakið úr hillum matvöruverslana, að ég tali nú ekki um hið eitur- sterka og bleksvarta kaffi. Að visu hefur verið bent á að með þessu væri aðgengi unglinga að áfengi stórum auðveldara en er í dag. En viðurlögin gætu í sjálfu sér verið ákaflega einfóld; ef þú brytir af þér einu sinni yrði hart á því tek- ið og ef brotunum færi að fjölga væri myndi viðkomandi kaupmaður þurfa að greiða háar sektir og leita sér að annarri vinnu enda hefði það sýnt sig að hann væri ekki traustsins verður. Menn myndu einfaldlega haga sér í samræmi við viðurlögin." Sigmundur Sigfússon, geðlœknir á Akureyri: „Yfirleitt hafa alþing- ismenn ekki tekið ílokks- lega afstöðu til áfengis- málanna og mér virðist að þekkingu manna til þeirra heilsufars- vandamála sem áfengið skapar sé heldur að hraka. Að þing- menn sem hafa starfað m.a. innan íþróttahreyfingarinnar og á heilbrigðisstofnunum skuli flytja svona frumvarp þykir mér benda til aö sú sé raunin. Ég skil vel peninga- lega hagsmuni verslunareig- enda í þessu máli en sakna hins vegar andófs frá uppeldis- og heilbrigðisstéttum. Mér finnst það í raun skylda þeirra og okkar sem þekkjum til þess tjóns á þroska og heilsu sem áfengi getur valdið að láta í okkur heyra. Boðskapur minn er að sala létts áfengis og bjórs í smásöluverslunum auki heildarneyslu landsmanna á áfengi - og þar með heilsutjón, rétt eins og alþjóðlegar rann- sóknir benda til“ Bryndís Hlöðversdóttir, þingmaður Samfylkingar: „Ég á von á því að svo verði fyrr en síðar. Þó er ekki skyn- samlegt að gera slíka breytingu á einni nóttu. í tillögum sem nokkrir þing- menn Samfylkingarinnar lögðu fram á sínum er lagt til að könnuð verði áhrif slíkra breytinga, þá meðal annars á neysluvenjur þjóðarinnar. Öll skref í þessum efnum verður að taka varlega en ég persónu- lega er þess þó fullviss að svona breyting myndi almennt talað hafa jákvæð áhrif á áfengisvenjur okkar. Með bættu aðgengi að léttum vín- um og bjór er þó ekki verið að segja að eftirlit með sölunni eigi að vera minna, enda er á sumum stöðum úti á landi ver- ið að selja bæði létt og sterk vín - auk bjórsins - innan um barnaföt, byggingarvörur, veiðidót og svo framvegis. Og engar kvartanir vegna þess fyrirkomulags hafa borist, það ég veit.“ @ Meirihluti landsmanna er fylgjandl sölu bjórs og léttvíns í matvöruverslunum skv. könnun PricewaterhouseCoopers. 40% eru andvíg. Skoðun Eru Jpetta gróður- húsaáhrifin? Asamt með Hvíta húss áhrifunum Mannorðsnauðgun úr ólíkum áttum Dómsmálaráðuneytið og fólk sem hefur atvinnu af því að laða ferðamenn til landsins keppast við að gefa kvenþjóðinni einkunnir. Ráðuneytið kynnir skýrslu um yfirþyrmandi vændi i landinu þar sem fram kemur að böm og gamalmenni og allir aldursflokkar þar á milli stundi saurugt ástalíf í ábataskyni. Og erlendir blaðamenn, sem einatt eru á ferð á vegum áróðursstofn- ana ferðamála, eru seinþreyttir að lýsa hve lausgyrtar og girnilegar ís- lensku stúlkurnar eru. Útlendu körlunum og ráðuneyti Sólveigar Pétursdóttur ber saman um að hér sé stundað fjörugt kynlíf utan hjónabanda en greinir á um mikilvægt atriði. Erlendu karlamir fá það gratís hjá fongulegum stúlk- um á eftirsóknarverðum aldri en skýrsla dómsmálaráðherra hermir að allir aldursflokkar fósturlandsins Freyju selji aðganginn að þeim un- aðssemdum sem falboðnar eru. Heilsíðugrein um erlenda ferða- menn og lauslæti íslenskra stúlkna birtist í síðasta tölublaði Time. Þar er Reykjavík lýst sem allsherjar svallstað og toppurinn á tilverunni eru allar glæsilegu stúlkurnar sem kæra sig ekkert um að giftast en eru síður en svo frábitnar kynlífi og guma útlendu karlamir af því hví- líkrar kvenhylli þeir njóta við heimskauts- bauginn. Ferðamála- frömuðir eru svo látnir vitna um dásemdir nátt- úru og þjóðar. Svíþjóð við föðurlands- svik, þar sem hann meinar Svíum að kynna sér hvað ísland hefur best upp á að bjóða, og það ókeypis. Vændisskýrsla meyj- anna í dómsmálaráðuneyt- inu snýr aftur á móti að ís- lenskum karlmönnum sem sýnast til að greiða fúsir fyrir það sem erlendu strákarnir fá fyrir ekki neitt. Það eru meira að segja fluttar inn lauslætis- drósir fyrir íslenska karla að glápa á og jafnvel koma við, samkvæmt því sem umbar dóms- og kirkjumálaráð- herra setja í skýrslu. Og margt fleira miður siölegt er skrifað í þá merku úttekt, sem loksins kemur upp um stórfelldari vændislifnað á okkar sið- prúða landi, en nokkurn gleðimann hefur látið sig dreyma um. Kynferðisleg áreitni Margir erlendir fjölmiðlamenn og nú síðast víðlesið tímarit, sem vill láta taka mark á sér, þrástaglast á heimsfrægu lauslæti íslenska kvennablómans. Nú bætir dóms- málaráðuneytið um betur og opin- berar skýrslu umba sinna sem virð- ist vera samin undir einkunnarorð- unum „ólyginn sagði mér“, sem vel eru þekkt úr snjöllum skáldskap. Flestum þykir upphefð að því þeg- ar kynþokki og einstök greiðasemi Oddur Olafsson skrifar: íslenskra stúlkna er kynnt vítt um heimsbyggðina, enda kvað það koma ■* ferðabransanum til góða. En um undirstöðuatvinnuveginn vændi er öðru máli að gegna. Fjölmiðlar draga nú fram hverja vændiskonuna af annarri til að færa sönnur á skýrslu umha Sólveigar Pétursdóttur. Settir eru á þær hauspokar til að gera framburðinn spennandi og trúverð- ugan og sviphreinir siðgæðisverðir leggja fyrir þær nærgöngular og dónalegar spurningar. Stjórnmálafólk hneykslast óskap- lega og heimtar að eitthvað verði gert í málinu. Framsókn mun ekki bregða vana sínum og bjóða fram nokkra milljarða til að stöðva vænd- ið fyrir árslok 2000 eða í síðasta lagi um mitt ár 2001. ■*. Vændisskýrslan er greinilega upp- haf á nýju og miður geðslegu hey- steríiskasti sem verða æ tíðari með- al þjóðarinnar. Velta má fyrir sér hvort íslenska kvenþjóðin á þaö skil- ið að vera úthrópuð sem aflragagn á heimsmælikvarða og stunda vændis- lifnað í stærri stíl en nokkurn hafði órað fyrir. í raun og veru er þessi áburður, hálfsannur eða loginn, ekkert annað en gróf kynferðisleg áreitni, hvaðan sem hann kemur. Að minnsta kosti er hann stórfelld mannorðsnauðgun íslensku kvenþjóðarinnar. Og enginn þarf að svara til saka. Vaxtarbroddurinn Sendiherra vor í Svi- þjóð neitar að dreifa glæsilegu landkynning- arriti um ísland, þar sem opinbert kynlíf er kynnt í máli og myndum. Lík- lega mun Ferðamálaráð mótmæla slíku ofstæki, þar sem íslensku stúlk- urnar hafa löngum verið eitt helsta aðdráttaraflið til að teyma ferðalanga til Islands. Móttaka ferðamanna er sagður merkilegasti vaxtarbroddurinn í ís- lenskum fjáröflunarleið- um og atvinnulífi og jaðr- ar háttsemi sendiherrans í íslenska kvenþjóðin verður fyrir kynferðislegri áreitni heima og heiman.

x

Dagblaðið Vísir - DV

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Dagblaðið Vísir - DV
https://timarit.is/publication/255

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.