Dagblaðið Vísir - DV - 12.04.2001, Qupperneq 32

32
Helgarblað
FIMMTUDAGUR 12. APRÍL 2001
DV
Charles Lindbergh er frægasti flugkappi sögunnar. Hann flaug fyrstur manna einn yfir Atlantshafið. Lindbergh kæröi sig aldrei um frægöina sem varö honum dýrkeypt.
Fjölmiðlafælin flughetja
Charles Lindbergh, sem var af
sænskum ættum, fæddist í Banda-
rikjunum árið 1902. Hann var allt
frá barnæsku einrænn og feiminn
og mikill náttúruunnandi. Hann
fékk snemma áhuga á flugi og brást
skjótt viö þegar milljónamæringur
nokkur hét hverjum þeim sem flygi
í einni lotu frá París til New York 25
þúsund dollurum. Nóttina áður en
Lindbergh lagöi af stað kom honum
ekki dúr á auga og hann átti tveggja
sólarhringa vöku fyrir höndum. 1
flugið haföi hann meö sér vatn og
flmm samlokur en það var ekki fyrr
en hann átti eftir sex tíma flug til
Parísar sem hann borðaði fyrstu
samlokuna. Þegar Lindbergh lenti
örmagna á flugvelli í Paris eftir
þrjátíu og þriggja tíma flug höfðu
150.000 áhorfendur komið sér fyrir
til að fagna honum sem nú var orð-
inn frægasti maður heims, 25 ára
gamall.
Barnsrán
Lindbergh kvæntist eftir stutt
kynni Önnu Morrow, dóttur banda-
ríska sendiherrans. Fyrir henni lá
aö verða þekktur rithöfundur og
meðal bóka hennar er Gjöf hafsins
sem varð metsölubók víða um heim.
Anna var feimin og hlédræg og
þráði einveru jafnmikið og Lind-
bergh.
Brátt fæddist þeim hjónum sonur.
Þegar drengurinn var átján mánaða
var honum rænt úr herbergi sínu.
Mannræninginn skildi eftir bréf þar
sem hann fór fram á 50.000 dollara
lausnargjald og var sagt að frekara
samband myndi verða haft síðar.
Við lögreglurannsókn fannst tré-
stigi skammt frá húsinu í tveimur
hlutum. Þriðji hlutinn fannst
nokkru fjær. Mannræninginn hafði
reist stiga við gluggann, klifrað upp
og náð í barnið en þegar hann fór
niður varð þunginn of mikill. Stig-
inn brotnaði og það virtist augljóst
að mannræninginn hafði fallið með
barnið.
Umfangsmikil leit hófst að barna-
ræningjanum og innan sólarhrings
höfðu eitt hundrað þúsund manns
tekið þátt í henni. Samúðarskeyti
bárust til Lindberghs-hjónanna víðs
vegar að, þar á meðal frá jafnólíkum
mönnum og forseta Bandaríkjanna
og A1 Capone.
Hjónin brugðust mjög ólíkt við
ráninu á syni sínum. Anna, sem var
barnshafandi, grét í einrúmi en
Lindbergh sýndi furðulega stillingu
og sjálfsstjórn og neitaði að gefa upp
alla von. Hann sást aldrei gráta.
Mannræninginn hafði samband við
Lindbergh, hann greiddi lausnar-
gjaldið og ræninginn gaf upp stað
sem hann sagði barnið vera á en
þar var engan að finna.
Réttarhöld aldarinnar
Sjötíu og tveimur dögum eftir
barnsránið fundu tveir menn, ekki
ýkja langt frá bústað Lindberghs-
hjónanna, barnslik við litla hæð.
Vinstri fótinn vantaöi á líkið,
einnig hægri handlegginn. Dýr
höfðu sennilega lagt sér þá líkams-
hluta til munns. En enginn vafi lék
á því að þetta var sonur Lindberghs-
hjónanna og bamfóstra drengsins
og Lindbergh sjálfur báru kennsl á
líkið. Anna Morrow tók fréttunum
af stillingu. „Hann var svo glaður
og sjálfsöruggur litill drengur sem
hafði ætíð verið elskaður og var
konungur í hjarta okkar. Ég hefði
ekki þolað að hann hefði verið
meiddur af einhverjum ókunnug-
um. Ég vona að hann hafi dáið sam-
stundis og ekki barist um og hrópað
á hjálp,“ sagði Anna Morrow. Likið
var með áverka á höfði og líklegt er
að þegar stiginn lét undan þunga
mannræningjans hafi hann fallið til
jaröar með barnið og höggið sem
barnið hlaut í fallinu hafi orðið því
að bana.
Lindbergh-hjónin létu brenna lík
bams sins og Lindbergh dreifði ösk-
unni yfir Atlantshafið. Sömu nótt
fæddi Anna "annan son sem þau
gáfu nafnið John og næstu árin
fjölgaði ört í barnahópnum en systk-
inin urðu alls fimm.
Þremur árum eftir barnsránið
voru merktir seðlar sem Lindbergh
hafði greitt mannræningjanum
komnir í umferð. Loks tókst að hafa
uppi á eigandanum, Bruno Richard
Hauptmann, sem var handtekinn.
Hann var þýskur, ólöglegur innflytj-
andi og hafði á sínum tima setið í
fangelsi í Þýsklandi fyrir vopnað
rán.
Réttarhöldin yfir Hauptmann
hafa verið kölluð réttarhöld aldar-
innar. Rithandarsérfræðingar voru
nær allir sammála um að Haupt-
mann hefði skrifað bréfið sem
mannræninginn skildi eftir sig og
hann hafði ekki óyggjandi fjarvist-
arsönnum. Flest virtist benda til
sektar hans en þó voru hlutir hon-
um í hag eins og það aö fingrafor
hans fundust ekki á stiganum en
fjöldi annarra fingrafara. Mörgum
sem voru vitni að réttarhöldunum
fannst Hauptmann aumkunarverð-
ur. í hvert sinn sem orðið „barn“
var nefnt í réttarsalnum skulfu
hendur hans og varimar titruðu.
Hann neitaði sekt sinni en var
dæmdur til dauða og náfölnaði þeg-
ar hann heyrði dóminn og brast í
óstöðvandi grát.
í áratugi hafa alls kyns kenning-
ar verið á kreiki um sakleysi Haupt-
manns en svo margt bendir til sekt-
ar hans að vart er hægt að gera ráð
fyrir sakleysi hans, þótt ólíklegt
sýnist að hann hafi getað verið einn
að verki.
Daður við nasisma
Á árinum 1936 til 1938 fór Lind-
bergh sex sinnum til Þýskalands
Hitlers en hitti þó aldrei Hitler.
Hann hitti hins vega Göring sem
sæmdi hann orðu og varö það til aö
vekja ólgu meðal margra andstæö-
inga nasista víða um heim. Anna
skrifaði móður sinni að henni þætti
Hitler vera mikilmenni, „eins og
innblásinn trúarleiðtogi - og nokk-
uð öfgafullur, en ekki slægur, ekki
sjálfselskur, ekki valdaþyrstur,
heldur eins konar trúarleiðtogi sem
vill þjóð sinni það besta og er þegar
á heildina er litið fremur víðsýnn.“
Anna sagði seinna að þau hjón
hefðu gerst sek um dómgreindar-
leysi í mati sinu á Hitler.
Árið 1939 gerðist Lindbergh ráð-
gjafi ríkisstjórnarinnar í flugmál-
um. Hann beitti sér vasklega i bar-
áttu fyrir því að Bandaríkjamenn
skiptu sér ekki af styrjöldinni sem
geisaði i Evrópu og hélt hverja ræð-
una á fætur annarri í útvarpi og á
fundum þar sem hann varaði við af-
skiptum. Málflutningur hans var
umdeildur og enn tóku hótunarbréf
að berast á heimili hans. „Það er
þokkalegt ástand í landi sem telur
sig siðmenntað" ritaöi Lindbergh í
dagbók sína, „fólk hefur andúð á því
sem maður gerir og hótar þess
vegna að drepa börnin manns.“
Lindbergh var alla tíð einstaklega
fjölmiðlafælinn. Fjölmiðlar hund-
eltu hann alla tíö en hann veitti
ekki viðtöl og mætti nær aldrei í
samkvæmi. Þegar honum var boðið
í Hvíta húsið neitaði hann í fyrstu
að mæta og kona hans varð að
draga hann þangað.
Á sjöunda áratugnum ferðaðist
Lindbergh um allan heim og hafði
sérstakt dálæti á Afríku, Indónesíu
og Hawaii þar sem hann keypti sér
hús. Hann bjó í þorpum og skógum
við erflðar aðstæður, oft hjá frum-
stæðum þjóðflokkum, og naut þess
mjög. Árið 1972 greindist hann með
krabbamein og þegar ljóst var að
hann var að deyja sagðist hann vilja
fara til Hawaii og eyða þar síðustu
dögum sínum. Læknar töldu líkur á
að hann myndi deyja á leiðinni en
Lindbergh lifði ferðina af og síðustu
daga sina skipulagði hann útför
sina eins og hann væri að fara í enn
einn leiðangurinn. Hann var graf-
inn að sið innfæddra nokkrum
klukkustundum eftir andlátið.